Republica de Chile
Chili Ripuwlika
|
Llaqta qayanqillqa
: ≪
Por la razon o la fuerza
≫
|
Llaqta taki
:
Himno Nacional de Chile
|
|
|
|
Uma Llaqta
•
Runakuna
•
Tinkurachina siwikuna
|
Santiago de Chile
5.428.590 (
2002
)
33° 26′ 16′′ S 70° 39′ 01′′ O
|
Aswan hatun llaqta
|
Santiago de Chile
|
Tukri simi
|
Kastilla simi
|
Kamachiy
|
Republika
,
Dimukrasya
|
Kawpay
|
|
|
Gabriel Boric
|
Qispikusqa
? 1ra Junta de Gob.
? Rimarisqa
|
Ispanamanta
18 niqin tarpuy killapi
1810
12 niqin hatun puquy killapi
1818
|
Mama llaqtap hawan
• Llapan
hallka k'iti k'anchar
• % yakukuna
Saywakuna
Chalakuna
|
Niqi: 38º
756.950
km²
1,07%
6.171
km
6.435 km
|
Runakuna
• Llapan
•
T'iqisqa kay
|
Niqi: 60º
19.678.310 (
2021
est.)
26 hab./km²
|
Brutu ukhu hayt'uy
(
BUH
) -
Llaqta ukhu hayt'uy
(LUH)
• Llapan
(
2022
)
•
BUH, llapan runap
|
Niqi: 43º
USD
550.450 millones
[1]
USD
27.629
[2]
|
HDI
-
Runa kururay rikuchiq
- (2020)
|
0,851 (
43º
) ?
Alto
|
Kanina
|
Peso chileno
($,
CLP
)
|
Runa llaqtap sutin
|
chilipa
|
Pacha suyu
•
Ruphay mit'a
|
UTC
-4
UTC
-3
|
Internet tuyru
|
.cl
(nic-cl)
|
Karu rimay tuyru
|
+56
|
Ankichiy tuyru
|
3GA-3GZ, CAA-CEZ, XQA-XRZ
|
ISO tuyru
|
152 / CHL / CL
|
Kaypi wankurisqa:
ONU
,
OEA
,
APEC
,
UNASUR
,
Mercosur
4
,
CAN
|
Chili, Chilisuyu
icha
Chirisuyu
nisqaqa
Uralan Awiya Yalapi
huk
mama llaqtam
. Uma llaqtanqa
Santiago de Chile
llaqtam.
- 756.950 km².
- 19.678.310 tiyaq
- Ojos del Salado
, 6880 m, (
Atakama suyu
)
- Tupungato
, 6800 m (
Metropolitana suyu
)
- Yuyayyaku
, 6739 m (
Antofagasta suyu
)
- Parinaquta
, 6342 m (
Tarapaka suyu
)
- Likankawur
, 5916 (
Antofagasta suyu
)
- Descabezado Grande
, 3830 m ('
Maule suyu
)
- Torres del Paine
, 2800 m (
Region de Magallanes y de la Antartica Chilena
)
- Villarrica
, 2840 m (
Araucania suyu
)
- Osorno
, 2652 m (
Los Lagos suyu
)
- Hudson
, 1905 m, XI. Region (
Aisen suyu
)
- Puyewe nina urqu
, 2.236 m
- Colico qucha
, 56 km², IX. Region (
Araucania suyu
)
- Caburga qucha
, 51 km², IX. Region (
Araucania suyu
)
- Villarrica qucha
, 176 km², IX. Region (
Araucania suyu
)
- Calafquen qucha
, 120 km², IX. Region (
Araucania suyu
) / (
Los Lagos suyu
)
- Panguipulli qucha
, 116 km² (
Los Lagos suyu
)
- Rinihue qucha
, 77 km² (
Los Lagos suyu
)
- Ranco qucha
, 401 km² (
Los Lagos suyu
)
- Puyehue qucha
, 156 km² (
Los Lagos suyu
)
- Rupanco qucha
, 223 km² (
Los Lagos suyu
)
- Llanquihue qucha
, 860 km² (
Los Lagos suyu
)
- Lawqa mayu
, 160 km (
Tarapaka suyu
)
- Lluta mayu
, 167 km (
Tarapaka suyu
)
- Loa mayu
, 443 km (
Antofagasta suyu
)
- Copiapo mayu
, 162 km (
Atakama suyu
)
- Elqui mayu
, 170 km (
Coquimbo suyu
)
- Choapa mayu
, 160 km (
Coquimbo suyu
)
- Aconcagua mayu
, 142 km (
Valparaiso suyu
)
- Maipo mayu
, 250 km (
Metropolitana suyu
) /
Valparaiso suyu
)
- Mapocho mayu
, 120 km (
Metropolitana suyu
)
- Cachapoal mayu
, 172 km (
Libertador General Bernardo O'Higgins suyu
)
- Maule mayu
, 240 km ('
Maule suyu
)
- Biobio mayu
, 380 km (
Biobio suyu
)
- Imperial mayu
, 52 km (
Araucania suyu
)
- Valdivia mayu
, 52 km (
Los Rios suyu
)
Chunka kimsayuq suyunmi kan.
Nº
|
Suyu
|
Uma llaqta
|
Hallka k'iti kanchar
|
Runakuna
|
|
XV
|
Arika Parinaquta
|
Arica
|
16.873,3 km²
|
189.692
|
I
|
Tarapaka
|
Iquique
|
42.225,8 km²
|
286.105
|
II
|
Antofagasta
|
Antofagasta
|
126.049,1 km²
|
547.933
|
III
|
Atakama
|
Copiapo
|
75.176,2 km²
|
272.402
|
IV
|
Kukimpu
|
La Serena
|
40.579,9 km²
|
677.300
|
V
|
Valparaiso
|
Valparaiso
|
16.396,1 km²
|
1.682.005
|
RM
|
Santiago
|
Santiago
|
15.403,2 km²
|
6.607.805
|
VI
|
Libertador General Bernardo O'Higgins
|
Rancagua
|
16.387,0 km²
|
849.120
|
VII
|
Maule
|
Talca
|
30.269,1 km²
|
975.244
|
VIII
|
Biobio
|
Concepcion
|
37.068,7 km²
|
1.982.649
|
IX
|
Araucania
|
Temuco
|
31.842,3 km²
|
937.259
|
XIV
|
Mayukuna
|
Valdivia
|
18.429,5 km²
|
373.712
|
X
|
Quchakuna
|
Puerto Montt
|
48.583,6 km²
|
794.529
|
XI
|
Aisen del General Carlos Ibanez del Campo
|
Coihaique
|
108.494,4 km²
|
100.417
|
XII
|
Magallanespa Antartikapas
|
Punta Arenas
|
132.033,5 km²
|
156.502
|
- ↑
Fondo Monetario Internacional
(octubre de 2021). ≪
Report for Selected Countries and Subjects: October 2021
≫
(en en)
.
- ↑
Pukyumanta willaypi pantasqa:
<ref>
unanchachaqa manam allinchu;
FMI2
nisqapaq pukyu qillqa manam kanchu
- Commons
nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam:
Chili
.