Zhuge Liang
(ur.
181
, zm.
234
) - doradca
Liu Beia
oraz kanclerz i regent pa?stwa
Shu Han
.
Zhuge Liang urodził si? w powiecie Yangdu (?都) w komanderii Langye (琅?), w dzisiejszym powiecie
Yinan
(沂南) w prowincji
Shandong
, jako drugi z trzech braci. Jego matka zmarła, gdy miał dziewi?? lat, a jego ojciec, gdy miał lat dwana?cie. Rodze?stwem zaopiekował si? wuj Zhuge Xuan, ktory jednak zmarł wkrotce po tym, jak rodzina musiała ucieka? na południe na skutek najazdu
Cao Cao
na Shandong w 195.
Zhuge Liang uciekł wtedy na terytorium dawnego przyjaciela swojego wuja,
Liu Biao
, owczesnego namiestnika prowincji Jingzhou (?州), obejmuj?cej komanderi? Nanyang, ze stolic? w Wan (dzis.
Nanyang
), i rozci?gaj?cej si? dalej na południe na tereny dzisiejszych prowincji
Hubei
i
Hunan
. Obie siostry Zhuge Lianga wyszły za m??, wchodz?c do zamo?nych rodzin w regionie. On sam przez dziesi?? lat mieszkał w komanderii Longzhong (隆中, w dzisiejszej prowincji Hubei) z bra?mi
Zhuge Jinem
i Zhuge Junem. Ju? wtedy Zhuge Liang porownywał si? ze słynnym ministrem
pa?stwa Qi
Guan Zhongiem
. Niewielu zgadzało si? z nim w tej kwestii, niemniej
Sima Hui
porownał go z "Przyczajonym Smokiem", co miało wskazywa? na jego wszechstronn? wiedz?. Zhuge Liang o?enił si? z cork?
Huang Chengyana
, ktorego ?ona była siostr? Damy Cai (?ony Liu Biao i siostry
Cai Mao
). Według tradycji ?ona Zhuge Lianga nazywała si?
Huang Yueying
. Rodzina Huang była powi?zana z kilkoma innymi znanymi klanami w regionie.
Liu Bei
był wowczas dowodc? garnizonu w pobliskim mie?cie Fan (dzis.
Xiangyang
) i b?d?c pod wra?eniem umiej?tno?ci strategicznego my?lenia zaprezentowanej przez Zhuge Lianga uczynił go swoim doradc?. Wkrotce Zhuge Liang miał sta? si? osob? bli?sz? Liu Beia nawet ni? jego bracia krwi,
Guan Yu
i
Zhang Fei
. W tym okresie Zhuge Liang doradzał jednak tak?e
Liu Qi
, synowi Liu Biao.
W roku 208 Zhuge Liang udał si? do
Sun Quana
aby zawi?za? sojusz pomi?dzy nim a Liu Beiem przeciwko post?puj?cemu Cao Cao. Według po?niejszej tradycji, zawartej przede wszystkim w
Opowie?ciach o Trzech Krolestwach
, to wła?nie Zhuge Liang miał przekona? go do działania, chocia? w rzeczywisto?ci wydaje si?, ?e wi?ksz? rol? odegrali tu jego wła?ni doradcy,
Lu Su
i
Zhou Yu
. Ta sama tradycja przypisuje tak?e Zhuge Liangowi decyduj?c? rol? w
Bitwie o Czerwone Klify
, podczas ktorej miał on za pomoc? swoich umiej?tno?ci magicznych wywoła? południowo-wschodni wiatr, ktory podczas ataku branderow
Huang Gaia
rozprzestrzenił płomienie mi?dzy okr?tami Cao Cao. W rzeczywisto?ci plan ataku był autorstwa Zhou Yu, a magiczne umiej?tno?ci Zhuge Lianga polegały najprawdopodobniej na trafnym prognozowaniu pogody.
Po zwyci?stwie pod Czerwonymi Klifami Zhuge Liang został wysłany w celu zaj?cia południowej cz??ci prowincji Jing, a kiedy trzy lata po?niej Liu Bei udał si? do prowincji Yi (dzis.
Syczuan
) Zhuge Liang wraz z Guan Yu pozostał by broni? prowincji Jing. Kiedy w roku 213 Liu Bei obalił namiestnika Yi
Liu Zhanga
Zhuge Liang przywiodł mu posiłki, by potem zarz?dza? administracj? prowincji.
W roku 219 Zhuge Liang był jednym z urz?dnikow wymienionych w formalnym memoriale wystosowanym przez Liu Beia do cesarza, w ktorym ten nazwał si? krolem (
wang
)
Hanzhongu
. Sojusz z Sun Quanem został zerwany kiedy jego generał
Lu Meng
najechał w 219 na prowincj? Jing i pokonał Guan Yu. Pochwycony Guan Yu został ?ci?ty; wie?? o tym załamała Liu Beia, gdy? Guan Yu był jego długoletnim towarzyszem broni. To Zhuge Liang miał w roku 221 zach?ci? Liu Beia do przyj?cia tytułu cesarza, a on sam otrzymał wowczas stanowisko kanclerza. Liu Bei zignorował głosy swoich doradcow i w roku 222 zaatakował Sun Quana, ale został pokonany w
bitwie pod Yiling
przez
Lu Xuna
. Liu Bei zmarł w twierdzy Bodi po pospiesznym i upokarzaj?cym odwrocie do swoich granic, wcze?niej czyni?c Zhuge Lianga regentem przy boku swojego siedemnastoletniego syna
Liu Shana
.
Jeszcze przed swoj? ?mierci? Liu Bei ponownie zawarł sojusz z Sun Quanem i Zhuge Liang go potwierdził. Nast?pnie w kampaniach przeprowadzonych na południu w latach 224 - 225 podbił on terytoria rozci?gaj?ce si? a? do dzisiejszego
Kunmingu
. Z kolei w roku 227 z Hanzhongu podj?ł szereg atakow przez pasmo
Qin Ling
zach?caj?c dowodcow
Wei
z terytorium dzisiejszego Hubei do przej?cia na swoj? stron?. Jeden z nich,
Meng Ta
, został jednak szybko zniszczony przez generała Wei
Sima Yi
i Zhuge Liang nie był zdolny do ustanowienia trwałej pozycji. W roku 229 zaj?ł on południow? cz??? dzisiejszego
Gansu
, dolin? gornego biegu
rzeki Han
, i w roku 233 podj?ł kolejn? prob? przełamania linii gor. Z sukcesem przeciwstawiał si? mu jednak Sima Yi i Zhuge Liang zmarł w nast?pnym roku.
| Cesarze
|
|
|---|
| Cesarzowe wdowy - regentki
|
|
|---|
| Wa?niejsze wydarzenia
|
|
|---|
| M??owie stanu
|
|
|---|
| Generałowie
|
|
|---|
| Buntownicy i uzurpatorzy
|
|
|---|
| Konfucjani?ci
|
|
|---|
| Pisarze i historycy
|
|
|---|
| Uczeni, lekarze, wynalazcy
|
|
|---|
| Wata?kowie okresu upadku dynastii Han
|
|
|---|
| Religia
|
|
|---|
| Kultura i sztuka
|
|
|---|