Karol II
(ur.
29 maja
1630
w
St. James’s Palace
,
Londyn
, zm.
6 lutego
1685
w
Whitehall
, Londyn) ?
krol Anglii
i
Szkocji
w latach 1649?1685 (
de iure
) lub 1660-1685 (
de facto
), syn
Karola I Stuarta
, krola Anglii i Szkocji i
Henrietty Marii
, corki
Henryka IV Burbona
,
krola Francji
.
Karol w wieku 7 lat
Karol urodził si? w 1630 r. i jako najstarszy ?yj?cy syn pary krolewskiej (Karol miał starszego brata, Karola Jakuba,
ksi?cia Kornwalii
, ktory urodził si? i zmarł w 1629 r.) otrzymał tytuły ksi?cia Kornwalii i
Rothesay
, a niedługo po?niej
ksi?cia Walii
. Dzieci?stwo Karola upłyn?ło w czasach osobistych rz?dow jego ojca, Karola I, znienawidzonego przez społecze?stwo za nakładanie nadmiernych podatkow, tendencje absolutystyczne i represje wobec opornych. Karol I przelał na swojego syna wysokie poj?cie o godno?ci monarszej i przekonanie do absolutyzmu.
Karol, chocia? nosił tytuł ksi?cia Walii, nigdy formalnie nie otrzymał insygniow zwi?zanych z tym stanowiskiem. W 1641 r. zasiadł po raz pierwszy w
Izbie Lordow
, podczas obrad ?Długiego Parlamentu”, zwołanego przez jego ojca rok wcze?niej, w zwi?zku z niepowodzeniami podczas wojny ze zbuntowan? przeciwko reformom religijnym
Szkocj?
. Zdominowany przez
puryta?sk?
opozycj?
Parlament
sprzeciwiał si? wszystkim planom krolewskim. Karol I zdecydował si? aresztowa? czołowych działaczy opozycji. Nie udało mu si? to i musiał wyjecha? z
Londynu
. Udał si? na połnoc, gdzie 22 sierpnia 1642 r. wypowiedział wojn? Parlamentowi.
Karol jako ksi??? Walii, 1642 r.
Mimo młodego wieku ksi??? Walii od pocz?tku brał udział w działaniach wojny domowej. 23 pa?dziernika 1642 r. wraz z ojcem uczestniczył w pierwszej bitwie wojny pod
Edgehill
. Brał u boku ojca udział w wi?kszych kampaniach tej wojny, a w 1645 r., w wieku 15 lat, został tytularnym dowodc? wojsk w hrabstwach zachodnich. W tym samym roku rojali?ci ponie?li kl?sk? pod
Naseby
z r?k wojsk Parlamentu dowodzonych przez
Olivera Cromwella
, ktory rozpocz?ł obl??enie
Oksfordu
, nieformalnej stolicy rojalistow.
W 1646 r. Karol został dla bezpiecze?stwa wysłany na wyspy
Scilly
, u wybrze?y
Kornwalii
, po?niej za? na wysp?
Jersey
w archipelagu
Wysp Normandzkich
. Nast?pnie udał si? do
Francji
, gdzie od pewnego czasu przebywała jego matka.
Po wybuchu drugiej wojny domowej w 1648 r. Karol udał si? do
Hagi
, do swojego szwagra
Wilhelma II Ora?skiego
, ktory bardziej ni? Francuzi był skłonny popiera? rojalistow. Karol przygotowywał flot?, na ktorej czele chciał ruszy? do Anglii, ale kl?ska rojalistow pod
Preston
(sierpie? 1648 r.), uczyniła t? ekspedycj? bezcelow?. Podczas pobytu w Hadze Karol nawi?zał pierwszy ze swoich licznych romansow. Jego wybrank? stała si?
Lucy Walter
, pochodz?ca ze ?redniozamo?nej walijskiej rodziny szlacheckiej. Niektore ?rodła twierdz?, ?e Karol i Lucy wzi?li sekretny ?lub.
Kiedy Karol przebywał we Francji, w 1647 r. jego ojciec został pojmany przez wojska Parlamentu. W 1649 r., kiedy Cromwell rozp?dził Parlament, Karol został postawiony przed s?dem i skazany na ?mier?. ?ci?to go 30 stycznia 1649 r. W oczach rojalistow jego syn stał si? krolem Karolem II. Karol nie posiadał jednak realnej władzy. W tym czasie
Anglia
została proklamowana
republik?
, a realna władza znalazła si? w r?kach Cromwella.
Pierwsza proklamowała Karola krolem Szkocja. Miało to miejsce w
Edynburgu
5 lutego 1649 r. Za Karolem stan?ła wi?kszo?? Szkotow, nawet radykalni
prezbiterianie
, ktorzy cz?sto sprzeciwiali si? Karolowi I. Wymogli jednak na Karolu przysi?g? (znan? jako
traktat z Bredy
), ?e nie b?dzie wzorem ojca i dziada d??ył do unifikacji Ko?ciołow Anglii i Szkocji. Karol traktat przysi?gł i 23 czerwca 1650 r. wyl?dował w Szkocji, gdzie od razu ogłosił zniesienie
anglikanizmu
. Przydało mu to popularno?ci w?rod Szkotow, ale przyczyniło si? te? do spadku jego popularno?ci w?rod Anglikow.
Cromwell tymczasem nie czekał z zało?onymi r?koma. Błyskawicznie ruszył do Szkocji i kiedy Karol jeszcze ?wi?tował swoje przybycie, rozgromił armi? szkock? pod
Dunbar
(3 wrze?nia 1650 r.). Szkoci jednak?e pozostali wierni Karolowi, ktory 1 stycznia 1651 r. w
Scone
został koronowany na krola Szkocji. Karol postanowił przenie?? działania wojenne do Anglii, ale wi?kszo?? prezbiterian na czele z
Archibaldem Cambellem, 1. markizem Argyll
, odmowiła uczestnictwa w ekspedycji. Do sił Karola przył?czyła si? tylko niewielka grupa angielskich rojalistow. Karol ruszył na południe Anglii, gdzie 3 wrze?nia 1651 r. został pod
Worcester
rozgromiony przez siły Parlamentu.
Po kl?sce Karol ukrywał si? jaki? czas w
d?bie
(zwanym po?niej
Royal Oak
) w Boscobel House, po czym uciekł do Francji. Parlament wyznaczył cen? za głow? krola (wynosiła ona 1 000 funtow) i kar? ?mierci na ka?dego, kto by mu pomagał. Ucieczka Karola trwała 6 tygodni, ale zako?czyła si? sukcesem. Kiedy krol przybył na kontynent, okazało si?, ?e zarowno Francja, jak i
Niderlandy
sprzymierzyły si? z Cromwellem. Karol musiał wi?c szuka? wsparcia w
Hiszpanii
. Rozpocz?ł nawet tworzenie tam armii, ale na przeszkodzie stan?ła pusta kiesa wygnanego krola.
Przez kolejnych 9 lat Karol p?dził ?ywot wygna?ca. W tym czasie przebywał głownie we Francji. Od krola
Ludwika XIV
otrzymał poka?n? sum? pieni?dzy, ale jego rozrzutny tryb ?ycia spowodował, ?e wkrotce mu ich zabrakło. Karol prowadził utracjuszowski tryb ?ycia, wydawał i uczestniczył w licznych balach oraz wdawał si? w liczne romanse. Nie czynił nic, co by go mogło przybli?y? do odzyskania angielskiego tronu. Nieoczekiwanie jednak szansa taka pojawiła si? w 1658 r.
3 wrze?nia 1658 roku w
Whitehall
zmarł
lord protektor
Oliver Cromwell. Urz?d lorda protektora przej?ł po nim jego syn
Richard
. Młody Cromwell nie był przygotowany do pełnienia swojej funkcji i nie posiadał ?adnego wyczucia politycznego. Za jego rz?dow Anglia zacz?ła pogr??a? si? w chaosie. Nie cieszył si? poparciem ani Parlamentu, ani Armii. W ko?cu 25 maja 1659 roku został zmuszony do abdykacji. Funkcj? lorda protektora zniesiono.
Na głown? posta? w Anglii wyrosł generał
George Monck
, gubernator Szkocji. Po upadku Protektoratu ruszył ze sw? armi? na Londyn i zmusił Parlament do rozwi?zania si?. Nowe wybory przyniosły rojalistom wi?kszo?? miejsc w
Izbie Gmin
. Wiosn? 1660 roku Monck zacz?ł potajemnie kontaktowa? si? z Karolem, ktory za jego rad? opu?cił
Niderlandy Hiszpa?skie
i osiadł w
Bredzie
, sk?d 4 kwietnia wysłał do Moncka, obu izb parlamentu i
Lorda Mayora Londynu
listy, ktorych najwa?niejsz? cz??? stanowiła tzw.
deklaracja z Bredy
. Karol zawarł w niej list? obietnic, w tym mi?dzy innymi obietnic? amnestii dla wrogow jego ojca, rz?dzenia przy pomocy Parlamentu i tolerancji religijnej. Na wie?? o tym 8 kwietnia Parlament uznał Karola za krola Anglii.
25 maja 1660 roku Karol wyl?dował w
Dover
[1]
, powracaj?c do Anglii po 9 latach nieobecno?ci. 29 maja krol wkroczył do Londynu (t? dat? uznaje si? za dzie?
Restauracji
). Karol zapowiedział amnesti? dla zwolennikow Cromwella, z wyj?tkiem tych, ktorzy odegrali powa?niejsz? rol? w procesie i egzekucji jego ojca. Wi?kszo?? z nich została stracona jeszcze w 1660 roku przez powieszenie, utopienie czy po?wiartowanie. Reszta sp?dziła wiele lat w wi?zieniach. Ciała Cromwella, generała
Henry’ego Iretona
i przewodnicz?cego s?du nad Karolem I
Johna Bradshawa
ekshumowano i powieszono.
W grudniu 1660 r. Karol II rozwi?zał Parlament. Nast?pny (zwany
Cavalier Parliament
) zebrał si? po koronacji Karola na krola Anglii (23 kwietnia 1661 r. w
Opactwie Westminsterskim
). Ten Parlament został zdominowany przez rojalistow i Karol nie widział potrzeby rozwi?zywania go. Nast?piło to dopiero w 1679 r. Parlament szybko zabrał si? za działalno?? ustawodawcz?. Prym w nim wiodł doradca i przyjaciel krola
Edward Hyde, 1. hrabia Clarendon
. Ogłoszono ustawy pozbawiaj?ce katolikow prawa do wykonywania funkcji publicznych oraz kilka ustaw reguluj?cych działalno?? Ko?cioła anglika?skiego:
- Corporation Act
z 1661 r. potwierdzał nadrz?dn? pozycj? Ko?cioła Anglika?skiego. Innowiercy tracili prawo do sprawowania funkcji publicznych
- Act of Uniformity
z 1662 r. wskazywał na
Modlitewnik Powszechny
(
The Book of Common Prayer
) jako najwa?niejsz? ksi??k? w liturgii. Ponad 1860 duchownych odmowiło takiego uznania, przez co zostali pozbawieni swych urz?dow oraz prawa do głoszenia kaza?, a wielu z nich wtr?cono do wi?zienia. Najsłynniejszym m?czennikiem dysydenckim z tego okresu jest
John Bunyan
.
- Conventicle Act
z 1664 r. zakazywał zebra? wyznawcow religii innych ni? anglikanizm w liczbie wi?kszej ni? 5 osob, ktore nie s? członkami jednej rodziny.
- Five Mile Act
z 1665 r. zakazywał duchownym, ktorych pozbawiono urz?du, przebywania w odległo?ci mniejszej ni? 5 mil do swego dawnego ko?cioła.
Karol zrezygnował z wi?kszo?ci uprawnie?, ktore jego ojciec uznawał za przynale?ne władzy monarszej. Przyniosło mu to uznanie Parlamentu, ktory ofiarował krolowi 1 200 000 funtow. Dla krola było to mało i ka?dego roku pobierał ze skarbu ogromne sumy. Aby zwi?kszy? dochody, powierzył
George’owi Downingowi
reform? zarz?dzania skarbem i zbierania podatkow.
Katarzyna de Braganca
W 1662 r. Karol po?lubił portugalsk? ksi??niczk?
Katarzyn? de Braganca
, cork? krola
Jana IV
. ?ona wniosła mu w posagu
Bombaj
i
Tanger
. W tym samym roku Karol sprzedał port w
Dunkierce
Ludwikowi XIV za 40 000 funtow. Wcze?niej, bo w 1660 r., przywileje Karola II rozpocz?ły kolonizacj? terytorium Prowincji Karolina (ob. stany
Karolina Połnocna
i
Karolina Południowa
), nazwanej tak na cze?? ojca krola. W 1663 r. Karol nadał te tereny 8 lordom, ktorzy szczegolnie wspierali go podczas Restauracji.
W latach 1665?1667 toczyła si? wojna z Niderlandami, spowodowana
Aktem Nawigacyjnym
, wydanym jeszcze przez Cromwella (chodziło w tym Akcie o to, ?e handel z Angli? i jej koloniami mogł by? prowadzony tylko przez statki pod angielsk? bander?, co godziło w handlowe interesy Niderlandow). Wojna pocz?tkowo toczyła si? po my?li Anglikow, ktorzy zdobyli holendersk? koloni? w Ameryce Połnocnej ?
Nowe Niderlandy
, z jej stolic? Nowym Amsterdamem (przemianowanym na
Nowy Jork
, na cze?? brata krola,
Jakuba, ksi?cia Yorku
). Potem karta wojny si? odwrociła. W 1667 r. Holendrzy zaatakowali flot? angielsk? na
Tamizie
, zatapiaj?c wszystkie statki oprocz flagowego ?
Royal Charles
? ktory został zabrany do Niderlandow jako trofeum.
Wojna zako?czyła si? traktatem w
Bredzie
31 lipca 1667 r., na mocy ktorego Anglicy musieli odda? Nowe Niderlandy. Niepowodzenie w wojnie spowodowało upadek Clarendona. Hrabia uciekł do Francji, a Izba Gmin wydała na niego wyrok ?mierci za zdrad?. Najwi?ksze wpływy w Anglii uzyskała grupa 5 politykow, znanych jako
Klika
(ang.
Cabal
, od nazwisk jej członkow ?
Clifforda
,
Arlingtona
,
Buckinghama
,
Ashleya
i
Lauderdale’a
).
Tymczasem wieczne kłopoty finansowe krola pchn?ły go do tajnych negocjacji z Ludwikiem XIV. Na pomocy tajnego porozumienia (
Treaty of Dover
) Ludwik zobowi?zywał si? płaci? Karolowi 200 000 funtow rocznie, za? Karol obiecywał wspiera? działania Ludwika i przej?? na
katolicyzm
. Karol zreszt? cały czas sprzyjał katolicyzmowi, a niektorzy twierdzili nawet, ?e był ukrytym katolikiem.
W 1670 r. Karol II zało?ył
Brytyjsk? Kompani? Indii Wschodnich
(
British East India Company
), ktora miała zarz?dza? terytoriami w
Indiach
, miała prawo pobiera? podatki, decydowa? o wojnie i pokoju, tworzy? fortece i oddziały wojskowe oraz zawiera? przymierza. Sprawowała rownie? jurysdykcj? prawn? nad Indiami.
Karol II Stuart
W 1672 r. Karol rozpocz?ł kolejn? wojn? z Niderlandami, otwarcie wspieraj?c Francj?. Wojna trwała 2 lata i Niderlandy zostały zmuszone do oddania Anglii Nowych Niderlandow. Przy okazji wojny wyszły na jaw tajne rozmowy francusko-angielskie, co spowodowało konflikt krola z Parlamentem.
Lata 1665?1666 to czas najwi?kszych kl?sk, jakich Anglia do?wiadczyła pod rz?dami Karola II. Chodzi tu m.in. o
Wielk? Zaraz?
i
Wielki Po?ar
.
Epidemia
, ktora uderzyła w 1665 r., do
Londynu
trafiła najprawdopodobniej na statkach holenderskich przewo??cych
bawełn?
z
Amsterdamu
. Rozprowadzana przez szczury i pchły pochłaniała ok. 7 000 ofiar tygodniowo. W lipcu rodzina krolewska przeniosła si? do
Oksfordu
. Zaraza sko?czyła si? rownie nagle, jak si? rozpocz?ła.
Nie był to jednak koniec nieszcz??? Londynu. 2 wrze?nia 1666 r. przypadkowo zaproszony ogie? spowodował wielki po?ar miasta. Spłon?ło 13 200 domow i 87 ko?ciołow, w tym katedra ?wi?tego Pawła. Po?ar miał ten jeden pozytywny skutek, ?e w jego wyniku zgin?ły przenosz?ce zaraz? szczury i pchły, co spowodowało ostateczny zanik Wielkiej Zarazy z ubiegłego roku.
Dwor krolewski doby restauracji
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W czasach restauracji dwor krolewski powrocił do obyczajow sprzed rewolucji. Surowe i puryta?skie obyczaje okresu Rewolucji i Republiki odeszły w niepami??. Karol II uwielbiał rozrywkowy tryb ?ycia, nieustannie odbywały si? bale i przyj?cia. Mał?e?stwo z Katarzyn? Portugalsk? nie wpłyn?ło na temperament krola. Przez jego alkow? nieustannie przewijały si? coraz to nowe kochanki. Karol musiał darzy? jednak Katarzyn? jakimi? uczuciami, gdy? odmowił rozwodu z ?on?, co sugerował mu Parlament z powodu licznych ci?? Katarzyny (ostatnia w 1669 r.) ko?cz?cych si? poronieniami.
Do łask powrocił teatr, ktory ze wzgl?du na zakładane wokoł ka?dego teatru domy publiczne purytanie uznali za wynalazek Szatana. Nast?pił wysyp dramatow i komedii, prawie wszystkie były jednak miernej jako?ci, nie posiadały gł?bszych tre?ci i słu?yły wył?cznie rozrywce.
Karol II był rownie? pierwszym monarch? na Wyspach Brytyjskich, ktory interesował si?
piłk? no?n?
. Krol przyczynił si? w pewien sposob do rozwoju tej dyscypliny, daj?c jej w 1681 r. krolewsk? aprobat?.
Krol był rownie? mecenasem artystow i naukowcow. W 1660 r. utworzył
Towarzystwo Krolewskie
(
Royal Society
, formalnie uznane w 1662), w skład ktorego wchodzili min.
Robert Hooke
,
Robert Boyle
i
Isaac Newton
. Karol był mecenasem sir
Christophera Wrena
, architekta, ktory odbudowywał Londyn po po?arze 1666 r. Wren był rownie? projektantem Krolewskiego Szpitala w Chelsea (
Royal Hospital Chelsea
), ufundowanego przez krola dla emerytowanych ?ołnierzy w 1681 r.
Konflikty z Parlamentem i rz?dy osobiste
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Pierwsze spory z Parlamentem
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Zgodne rz?dy krola Karola II i Parlamentu trwały przez ponad 10 lat, by w latach 70 XVII w. ulec pogorszeniu. Wpływ na to miała polityka zagraniczna krola, polegaj?ca na wspieraniu katolickiej Francji, oraz jego działania w kwestiach religijnych. Pierwszym zadra?nieniem była ?Deklaracja Pobła?liwo?ci” (
Declaration of Indulgence
) z 1672 r., w ktorej krol Karol nadał protestantom niezwi?zanym z Ko?ciołem Anglika?skim rowne prawa jak anglikanom. Parlament uznał to za pierwszy krok na drodze do rownouprawnienia katolikow i zablokował ustaw?. Od tej pory stosunki na linii krol-Parlament stawały si? coraz chłodniejsze.
W 1673 r. Karol pod wpływem Parlamentu wycofał ?Deklaracj? Pobła?liwo?ci” i zgodził si? na wydanie
Test Act
, ktory dopuszczał sakramenty tylko zaaprobowane przez Ko?cioł Anglika?ski i po raz kolejny opowiadał si? przeciw rownouprawnieniu katolikow. Rok po?niej Parlament odmowił dalszego finansowania wojny z Niderlandami i zmusił Karola do zawarcia pokoju.
Do kolejnych sporow przyczyniła si? kwestia nast?pstwa tronu. Krolowa Katarzyna, ktorej ka?da ci??a ko?czyła si? poronieniem, nie mogła da? krolowi m?skiego potomka, krol natomiast odmawiał rozwodu z ?on?. W tej sytuacji nast?pc? tronu był brat Karola, Jakub, ksi??? Yorku, niepopularny w społecze?stwie, głownie z tego powodu, ?e był zdeklarowanym katolikiem. W 1678 r. niejaki
Titus Oates
zacz?ł rozgłasza? pogłoski o ?papieskim przewrocie”, ktory miał na celu zamordowanie krola Karola i zast?pienie go ksi?ciem Yorku. Krol ani przez chwil? nie uwierzył w te plotki, ale wyznaczył
Thomasa Osborne’a, 1. hrabiego Danby
do zbadania sprawy. Danby przedstawił spraw? Parlamentowi, co doprowadziło do antykatolickiej histerii, a w całym kraju zacz?ły si? polowania na domniemanych spiskowcow.
Napi?cie osi?gn?ło punkt kulminacyjny w 1678 r., kiedy Parlament postawił w stan oskar?enia hrabiego Danby. W 1678 r. wi?kszo?? Anglikow chciała wojny z Francj?, Karol jednak prowadził tajne negocjacje z Ludwikiem XIV. W zamian za spor? sum? pieni?dzy krol gwarantował neutralno?? Anglii. Do negocjacji we Francji został wysłany wła?nie Danby. Na jego nieszcz??cie Izba Gmin dowiedziała si? o tej misji i oskar?yła Danby’ego o zdrad? stanu. Hrabiemu groził proces przed Izb? Lordow. Chc?c chroni? hrabiego, Karol II w styczniu 1679 r. rozwi?zał Parlament.
Nowy Parlament zebrał si? w marcu 1679 r. Mimo ?e w wi?kszo?ci był przychylny krolowi, zmusił Danby’ego do zrzeczenia si? funkcji
Lorda Wielkiego Skarbnika
, hrabia otrzymał jednak krolewskie przebaczenie. Izba Lordow za??dała procesu Danby’ego. Naciskany przez ni? krol zgodził si? w ko?cu aresztowa? hrabiego i osadzi? go w
Tower
. Niedługo po?niej Danby został skazany na 5-letni?
banicj?
.
Kolejn? ko?ci? niezgody mi?dzy krolem i Parlamentem była kwestia sukcesji. Parlament 1679 r. robił wszystko, aby na tronie Anglii nie zasiadł katolicki krol. Hrabia Shaftesbury (jeden z członkow
Kliki
) przygotował
Exclusion Bill
(
Ustaw? o wykluczeniu
), ktora wykluczała ksi?cia Yorku z sukcesji. W oczach protestantow kandydatem na krola był
James Scott, 1. ksi??? Monmouth
, najstarszy z nie?lubnych dzieci Karola II.
Exclusion Bill
przyczyniła si? do podziałow na angielskiej scenie politycznej i wyodr?bnienia si? partii politycznych, ktore przetrwały do dzi?. Zwolennicy ustawy, zwani ?petycjonistami” (
Petitioners
), przekształcili si? w parti?
wigow
(ob.
Partia Liberalna
), natomiast jej przeciwnicy, zwani ?abhorrerami” (
Abhorrers
), przekształcili si? w parti?
torysow
(ob.
Partia Konserwatywna
).
Karolowi
Exclusion Bill
nie przypadła do gustu. Obawiaj?c si? jej uchwalenia, w grudniu 1679 r. rozwi?zał Parlament. Dwa kolejne Parlamenty (w 1680 i 1681 r.) rownie? zostały rozwi?zane w zwi?zku z ustaw? sukcesyjn?. Po rozwi?zaniu Parlamentu w 1681 r. rozpocz?ły si? rz?dy osobiste Karola II, ktory wykorzystał fakt, ?e
Exclusion Bill
cieszyła si? coraz mniejszym poparciem w społecze?stwie, ktore było lojalne wobec krola Karola.
Krolewski opor wobec ustawy sukcesyjnej spowodował, ?e niektorzy protestanccy politycy zawi?zali w 1683 r. spisek, maj?cy na celu zabicie krola i ksi?cia Yorku podczas ich powrotu z wy?cigow w
Newmarket
. Plany spiskowcow pokrzy?ował jednak po?ar, ktory spalił Newmarket. Wkrotce spisek wyszedł na jaw. Niektorzy jego członkowie uciekli (ksi??? Monmouth, hrabia Shaftesbury), inni zostali ?ci?ci (
lord William Russel
,
Algernon Sydney
).
Ten sam Parlament w maju 1679 r. uchwalił
Habeas Corpus Act
. W my?l jego przepisow nikt nie mogł zosta? aresztowany bez wyroku s?du, a aresztowany miał prawo w ci?gu 24 godzin pozna? stawiane mu zarzuty. Nie wolno było rownie? przetrzymywa? oskar?onego dłu?ej ni? 3 do 20 dni przed rozpraw?.
Karol zmarł w 1685 r. po czterech dniach agonii. Do czuwaj?cych przy jego ło?u dygnitarzy i członkow rodziny w pewnym momencie powiedział:
Umieram niezwykle długo. Mam nadziej?, ?e mi to wybaczycie
. Przyczyn? ?mierci była
uremia
, powstała w zwi?zku z
niewydolno?ci? nerek
. Do ło?a umieraj?cego przyprowadzono ksi?dza Johna Huddlestona. Karol zdecydował si? przej?? na katolicyzm. Zmarł niedługo po?niej 8 lutego 1685 r. Jego nast?pc? został ksi??? Yorku jako Jakub II w Anglii i Jakub VII w Szkocji. Jego niepopularne rz?dy trwały do 1688 r., kiedy został obalony przez
chwalebn? rewolucj?
i zmuszony do ucieczki do Francji.
3 lub 21 maja 1662 r. w
Portsmouth
Karol po?lubił
Katarzyn? de Braganca
(25 listopada 1638 ? 30 listopada 1705), cork?
Jana IV Szcz??liwego
,
krola Portugalii
, i
Ludwiki de Guzman
, corki
Juana Manuela Pereze de Guzman, 8 ksi?cia Medina-Sidonia
. Karol i Katarzyna nie mieli razem dzieci.
Karol miał wiele dzieci ze zwi?zkow pozamał?e?skich.
Z
Lucy Walter
:
Z
Elizabeth Killigrew
:
Z
Catherine Pegge
, lady Green:
Z
Barbar? Palmer
, hrabin? Castlemaine i ksi??na Cleveland:
- Anna Palmer
(Fitzroy) (25 lutego 1661 ? 16 maja 1722), ?ona
Thomasa Lennarda, 15. barona Dacre
, lorda Teyhnama i Roberta Moore’a
- Charles FitzRoy
(18 czerwca 1662 ? 9 wrze?nia 1730), 2.
ksi??? Cleveland
i 1.
ksi??? Southampton
- Henry FitzRoy
(28 wrze?nia 1663 ? 9 pa?dziernika 1690), 1.
ksi??? Grafton
- Charlotte FitzRoy
(5 wrze?nia 1664 ? 17 lutego 1718), ?ona
Edwarda Lee, 1. hrabiego Lichfield
- George FitzRoy
(28 grudnia 1665 ? 28 czerwca 1716), 1.
hrabia Northumberland
i 1.
ksi??? Northumberland
- Barbara FitzRoy
(16 lipca 1672 ? 6 maja 1737), została uznana przez Karola II, ale niektorzy twierdz?, ?e jej prawdziwym ojcem był
John Churchill, 1. ksi??? Marlborough
Z
Eleonor ?Nell” Gwyn
:
Z
Louise Renee de Penancoet de Keroualle
, ksi??n? Portsmouth:
Z
Mary ?Moll” Davis
:
Innymi kochankami Karola II były:
- Cristabella Wyndham
- Hortensja Mancini
, ksi??na Mancini
- Winifred Wells
- Jane Roberts
- Mary Sackville, wdowa po hrabim Falmouth
- Elisabeth Fitzgerald, hrabina Kildare
- Antonia
A.
Fraser
Antonia
A.
,
King Charles II
, London: Phoenix Press, 2002,
ISBN
0-7538-1403-X
,
OCLC
49204391
.
brak strony (ksi??ka)
- Tim Harris,
Restoration: Charles II and his kingdoms, 1660?1685
, Allen Lane, Londyn 2005,
ISBN
0-7139-9191-7
.
- Ronald Hutton,
Charles II: King of England, Scotland, and Ireland
, Clarendon Press, Oksford 1989,
ISBN
0-19-822911-9
.
- John Miller,
Charles II
, 1991
- John Miller,
Restoration England: the reign of Charles II
, Longman, Londyn 1985,
ISBN
0-582-35396-3
.
- Charles Phillips:
The Illustrated Encyclopedia of Royal Britain
. John Haywood, Richard G. Wilson (konsult.). New York: Metro Books, 2011.
ISBN
978-1-4351-1835-5
.
brak strony w ksi??ce
| Niezale?ni ksi???ta Walii
|
|
|---|
Ksi???ta Walii
jako nast?pcy tronu Anglii
|
|
|---|
Lordowie Wysocy Admirałowie
1413?1628
|
- Thomas Beaufort, ksi??? Exeter
(1413?1426)
- Jan Lancaster
(1426?1435)
- John Holland, 2. ksi??? Exeter
(1435?1447)
- William de la Pole, 1. ksi??? Suffolk
(1447?1450)
- Henry Holland, 3. ksi??? Exeter
(1450?1461)
- William Neville, 1. hrabia Kentu
1462
- Ryszard III York
(1462?1470)
- Richard Neville
(1470?1471)
- Ryszard III York
(1471?1483)
- John Howard, 1. ksi??? Norfolk
(1483?1485)
- John de Vere
(1485?1513)
- Edward Howard
1513
- Thomas Howard
(1513?1525)
- Henryk FitzRoy
(1525?1536)
- William Fitzwilliam, 1. hrabia Southampton
(1536?1540)
- John Russell
(1540?1542)
- Edward Seymour
(1542?1543)
- John Dudley
(1543?1547)
- Tomasz Seymour
(1547?1549)
- John Dudley
(1549?1550)
- Edward Clinton, 1. hrabia Lincoln
(1550?1554)
- William Howard, 1. baron Howard of Effingham
(1554?1558)
- Edward Clinton, 1. hrabia Lincoln
(1558?1585)
- Charles Howard
(1585?1619)
- George Villiers
(1619?1628)
|
|---|
Lordowie Wysocy Admirałowie
i Pierwsi Lordowie Admiralicji
1628?1709
|
|
|---|
Pierwsi Lordowie Admiralicji
od 1709
|
|
|---|
Admirałowie Floty
1795-1827
|
|
|---|
Pierwsi Lordowie Morscy
od 1828
|
|
|---|