5 сарын 8
нь
Григорийн тооллын
жилийн 128 дахь (
?нд?р жил
бол 129 дэх) ?д?р юм. М?н он дуустал 237 ?д?р ?лдэж байна.
- МЭ? 453 - Хавар-Намрын ?е: Жао угсааныхан Жи угсааныханыг буулган авснаар Жинянгын тулаан ?нд?рл?в. Жин г?рний хаан угсааны гэр б?л хооронд ?рн?с?н дайн ийнх?? ?нд?рл?с?н юм.
- 413 - Баруун Ромын эзэнт г?рний хаан Хонориус Италийн Тускиа, Кампаниа, Пиченум, Самниум, Апулиа, Лусаниа, Калабриа хотуудад ?нд?р татвар оногдуулахаар болов.
- 1429 - Суут Жанна Д'Арк Орлианы б?слэлтээс зугтжээ.
- 1450 - Английн иргэн Жек Кейд эзэн хаан VI Хенригийн эсрэг хувьсгал дэгдээв. Хоёр сарын дараа тэрээр эзэн хааны цэрг??дэд амиа алдсан юм.
- 1541 - Испанийн нэрт аялагч Эрнандо де Сото Миссиссипи м?р?нд х?рсэн анхны х?н болжээ. Тэрээр тухайн ?едээ "Рио де Эспириту Санто" гэж нэр хайрлажээ.
- 1788 - Францын парламент ээлжит хуралдаанаараа засаг захиргааны нэгж??дэд 48 шинэ ш??х танхим барихаар болов.
- 1821 - Грекын тусгаар тогтнолын дайн: Грекын арми Гравиагийн тулаанд Туркийн армийг бут ниргэв.
- 1842 - Францын нийслэл Парис хотод галт тэрэг хоорондоо м?рг?лд?ж 200 х?н амиа алджээ.
- 1846 - Мексик-Америкийн дайн: Америкийн генерал Закари Тейлорын арми Рио Грандегийн хойд хэсэгт Мексикийн армийг буулган авав. Ингэснээр Америкийн тал энэ дайны хамгийн том ялалтыг байгуулсан юм.
- 1886 - Америкийн эм з?йч Жон Пембертон зохион б?тээсэн хийж??лсэн ундаагаа "Кока-Кола" гэх нэрээр худалдаалж эхлэв.
- 1898 - Италийн х?лб?мб?г лигийн системд шилжиж, анхны тэмцээнээ зохиож эхлэв.
- 1899 - Ирландын Даблин хотод драмын театр байгуулагдав.
- 1902
- Мартиникийн арлын Пелее галт уул дэлбэрч Сан-Пьерре тосгон б?рэн с?йрчээ. Гамшгийн улмаас 30 мянган х?н амиа алдсан байна.
- 1912
- Америкийн кино урлагийн алдарт "Парамаунт Пикчерс" албан ёсоор байгуулагджээ.
- 1921 - Румын улсын Коммунист нам байгуулагджээ.
- 1927 - Францын армид
Дэлхийн нэгд?гээр дайн
-д оролцсон Шарль Нюнгессе, Франсуа Коль нар АНУ-ын Нью-Йорк хот руу анх удаагаа Атлантын далай дамнан нисэх оролдлого хийхээр х??рчээ. Гэтэл замд шувуун с?рэг тааралдаж улмаар хоёр х?д?лг??рт онгоц нь осолдсон байна.
- 1941 -
Дэлхийн хоёрдугаар дайн
: Английн Дерби болон Ноттингхем хотуудад Нацистийн Германы арми б?мб?г хаяжээ.
- 1942 -
Дэлхийн хоёрдугаар дайн
: Керчийн хойгийн тулаан: Германы 11 д?гээр арми ЗХУ-ын 44, 47, 51 д?гээр армитай тулаан хийж эхлэв.
- Дэлхийн хоёрдугаар дайн
: Сувдан тэнгисийн тулаан: Японы эзэн хааны тэнгисийн цэргийн х?л?г онгоц тээвэрлэгч халдлага ?йлдэж Лексингтон х?лгийг жив??лэв.
- 1945 -
Дэлхийн хоёрдугаар дайн
: Европ дахь тулаанууд ?нд?рл?в. Францын Реймс хотод Германы цэрг??д бууж ?г?х??р болжээ.
- Прага хотод болсон бослого дарагдав. Энэ ?дрийг Б?гд найрамдах Чех улсын ?д?р болгон тэмдэглэдэг билээ.
- Алжирийн Сетиф хотод Францын армийн явуулсан цэргийн ажиллагааны улмаас 100-аас ил?? энгийн иргэн амиа алджээ.
- 1946 - Эстонийн Талинн хотод ЗХУ-ын эзэрхэг бодлогыг эсэрг??цэж Айли Йоги, Агеда Паавель нар "Талинн хотын цэрг??дийн х?рэл х?ш??"-г с?йтгэжээ.
- 1963 - Вьетнамын католик шашинт Ер?нхийл?гч Нго Дин Диемийн санаачилгаар ?мн?д Вьетнамын Весак хот дахь буддист далбаа мандуулахыг хоригложээ. Улмаар буддын шашны ес?н санваартныг хороосон байна.
- 1967 - Филиппинийн Засгийн газар Давао мужийг Давао дель Норте, Давао дель Сур, Давао Ориентал гэж гурван хэсэг болгож хуваав.
- 1972 -
Вьетнамын дайн
: АНУ-ын Ер?нхийл?гч Ричард Никсон Умард Вьетнамын цэргийн агуулах, чухал боомтуудад б?мб?г хаях тушаал буулгав.
- 1973 - АНУ-ын Умард Дакота мужид цэргийн ажиллагаа явуулж, тусгаар тогтнох х?д?лг??н ?рн??лсэн Америкийн Индианчуудын х?д?лг??н Пайн Риджэд АНУ-ын армид бууж ?гчээ.
- 1976 - Америкийн "Сикс Флагс Межик" соёл амралтын х?рээлэн дэлхийд анх удаагаа мушгиралдсан т?м?р арматур б?хий галзуу хулганыг ашиглалтад оруулжээ.
- 1978 - Италийн уулчин Райнхолд Месснер, Австрийн уулчин Петер Хабелер нар Эверестийн оргилд анх удаагаа х?чил т?р?гчийн аппаратг?й авирав.
- 1980 - ДЭМБ арьсны биржр??т тууралт ?вчнийг ?ндсээр нь устгасан тухайгаа дэлхий нийтэд зарлав.
- 1984 - Канадын армийн техникч Денис Лорти Квебекийн ?ндэсний ассемблейд зэвсэгтэй халдаж гурван х?н амиа алдан, 13 х?н шархдав. Уг халдлагыг Квебекийн армийн гиш??н Рене Жальбер тэрг??тэй армийнхан буулган авчээ.
- Тамзе м?рний хашлага ашиглалтад оржээ.
- 1987 - Умард Ирландын Лаухолл хотод Ирландын б?гд найрамдах армийн найман цэргийг Агаарын тусгай х?чин устган с?н??в.
- Цахим улс гэгдэх "Аерикийн эзэнт г?рэн" байгуулагджээ.
- 1988 - АНУ-ын Иллиной мужид байрлах Беллийн корпорацид гал гарч 1AESS с?лжээ тасалдав. Энэ нь АНУ-ын телефон зах зээлийн т??хэнд тохиосон хамгийн х?н??лтэй осол байсан юм.
- 1997 - Баоаны нисэх буудлаас х??р??д удааг?й байсан ?мн?д Хятадын 3456 нислэгийн онгоц осолдож 35 х?н амиа алджээ.
- 1639 - Италийн нэрт зураач Жиованни Баттиста Гаулли (1709 онд нас барсан)
- 1720 - Их Британийн Ер?нхий сайд Уиллиам Кавендиш (1764 онд нас барсан)
- 1821 - Америкийн т?м?р замын магнат Корнелиус Вандербильтийн х?в??н Уиллиам Хенри Вандербильт (1885 онд нас барсан)
- 1828 - Улаан загалмайн нийгэмлэгийг байгуулсан, Нобелийн энхтайвны шагналт Анри Дюнан (
1910
онд нас барсан)
- 1879 - Олимпийн м?нг?н медальт Америкийн тамирчин Весли Кое (1926 онд нас барсан)
- 1884 - АНУ-ын 33 дахь Ер?нхийл?гч Харри С.Труман (1972 онд нас барсан)
- 1899 - Нобелийн шагналт АНУ-ын эдийн засагч Фридрик Хаек (1992 онд нас барсан)
- 1902
- Нобелийн шагналт Францын микробиологич Андре Мишель Лофф (1994 онд нас барсан)
- 1913
- Алдарт "Л??ни Тюнес" х??хэлдэйн цувралыг зохиогч Боб Клампетт (1984 онд нас барсан)
- 1916 - Олон улсын х?лб?мб?гийн холбоо буюу FIFA-н Ер?нхийл?гч Хоау Хавеланж (2016 онд нас барсан)
- 1920 - Америкийн дизайнер, лого зохион б?тээгч Саул Басс (1996 онд нас барсан)
- 1925 - Танзанийн хоёр дахь Ер?нхийл?гч Али Хассан Мвини
- 1939 - Олимпийн наадмын алт, м?нг?н медальт Америкийн г?йгч Пол Дрейтон (2010 онд нас барсан)
- 1947 - Нобелийн шагналт Америкийн биологич Х.Роберт Хорвитц
- 1951 - Америкийн сагсанб?мб?гч, дасгалжуулагч Майк Д'Антони
- 1953 - Алдарт Ван Хейлн хамтлагийн б?мб?рчин Алекс Ван Хейлн
- 1960 - Италийн нэрт х?лб?мб?гч Франко Барези
- 1961 - Нью-Йорк хотын 109 дэх амбан захирагч Билл де Бласио
- 1963 - Олимпийн наадмын х?рэл медальт, Европын аварга З?вл?лийн гурвын харайгч Александр Коваленко
- 1966 - Бразилийн х?лб?мб?гч Клаудиу Таффарель
- 1969 - Олимпийн аварга, х?рэл медальт, Дэлхийн аварга Британийн завьчин Жонатан Сийрл
- Японы мэргэжлийн с?мо б?хийн 64 дэх ёкоз?на Акебоно Таро
- 1970 - Испанийн х?лб?мб?гч, дасгалжуулагч Луйз Энрике
- 1975 - Испани-Америкийн нэрт дуучин ж?жигчин Энрике Иглесиас
- 1981 - Италийн х?лб?мб?гч Андреа Барзиали
- 1985 - Олимп, Дэлхий, Европын аварга Румын улсын гимнастикч Силвиа Строеску
- 1986 - Олимпийн алт, м?нг?н медальт Америкийн г?йгч Гейлн Рапп
- 1990 - Америкийн сагсанб?мб?гч Кемба Уолкер
- 1991 - Олимпийн х?рэл медальт, Европын аварга Румын улсын гимнастикч Анамариа Тамарян
- 535 - Ромын пап II Йоан (т?рс?н огноо тодорхойг?й)
- 685 - Ромын пап II Бенедикт (т?рс?н огноо тодорхойг?й)
- 1278 - Хятадын эзэн хаан Дуан Зонг (1269 онд т?рс?н)
- 1319 - Норвегийн хаан V Хаакон (1270 онд т?рс?н)
- 1782 - Португалийн Ер?нхий сайд Себастайу Хосе де Карвальо е Мело (1699 онд т?рс?н)
- 1785 - Францын Ер?нхий сайд Этьенне Франсуа (1719 онд т?рс?н)
- 1873 - Английн эдийн засагч Жон Стюарт Милл (1806 онд т?рс?н)
- 1882 - Олимпийн х?рэл медальт Грекийн ?ндрийн харайгч Демистоклис Диакидис (1944 онд нас барсан)
- 1948 - Бирмийн Ер?нхий сайд У Сау (
1900
онд т?рс?н)
- 1952 - Америкийн Фокс кино театрын с?лжээг ?ндэслэгч Уиллиам Фокс (1879 онд т?рс?н)
- 1984 - "Readers Digest"-г ?ндэслэгч Лила Белл Уоллос (1890 онд т?рс?н)
- 2014 - Байрлал тогтоох GPS с?лжээг ?ндэслэгч Рожер Л.Ийстон (1921 онд т?рс?н)
- Норвеги
Норвеги
Ахмад дайчдын ?д?р
- ?мн?д Солонгос
?мн?д Солонгос
Эцэг, эхч??дийн ?д?р
- Олон улсын улаан загалмай, улаан хавирган сар нийгэмлэгийн ?д?р
