Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Valkebergs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Kaart van de Atlantische Oceaan
Reliefkaart van de Atlantische Oceaan
De
Atlantische Oceaan
ies de op ein nao groatste
oceaan
van de
aarde
, nao de
Groate Oceaan
. Ze haet 'n oppervlak van 82.362.000 km² (inclusief aangrenzende zieje 106.450.000 km²) en 'n gemieddelde deepde van 3926 m. De Atlantische Oceaan besjleit ongevaer ein viefde van 't aardoppervlak. De aangrenzende
zieje
, die me soms tot de Atlantische Oceaan rekent, zint de
Noordzie
, de
Oaszie
, de
Mieddellandse Zie
, de
Zjwarte Zie
, de
Golf van Mexico
en de
Caribische Zie
. De naam van de oceaan kump oet de
Griekse
mythologie
en beteikent
Zie van
Atlas
.
De Atlantische Oceaan besjleit e S-vormig wateroppervlak dat gelege ies ten oaste van
Noord-
en
Zuud-Amerika
en ten weste van
Europa
en
Afrika
. In 't noorde geit de Atlantische Oceaan euver in de
Arctische Oceaan
. De grens met de
Groate Oceaan
liek tosje
Antarctica
en
Kaap Hoorn
. 'n Kunsmatige verbinging tosje dees oceane vurmp 't
Panamakanaal
. De grens met de
Indische Oceaan
liek tosje
Kaap de Goede Hoop
en Antarctica.
Miedde in de Atlantische Oceaan liek de
Miedde-Atlantische Rok
, 'ne 15.000 kilomaeter lange bergrok onder zieniveau dae van noord nao zuud lop. Op sommig plaatse kump de rok bove 't water oet, zoawie bie
Iesland
,
Sint-Helena
en de
Azore
. De rok ies ontsjtange oet gleujend
magma
en greujt nog ummer, woadoor de oceaan breijer weurt en Amerika en Europa en Afrika ummer mie oeterein komme te liegke.
Waarsjienlik ies de Atlantische Oceaan ein van de jongste oceane. Zie ies ontsjtange wie 't oercontinent
Pangea
oeteindreef. De iersjte Europeane die de oceaan verkende waore de
Vikinge
en de
Portugeze
.
Christoffel Columbus
maakde in
1492
de euversjteek nao Amerika. Nao Columbus kaom d'r ummer mie sjeepvaart euver de oceaan vanwege de
handel
en de
kolonisatie
. De iersjte non-sjtop euversjteek met e
vliegmesjien
woort in
1919
gemaak door
John Alcock
en
Arthur Whitten Brown
. De iersjte non-sjtop solo-vluch waor van
Charles Lindbergh
in
1927
.
De oceaan haet vaol biegedrage aan de ontwiekkeling en de
economie
van de leng die d'r rondum liegke, bieveurbeeld door de handels- en communicatieroutes die euver de oceaan loupe en door de
vosjerie
.
