2003
: de junh a aost, importanta canicula en
Europa
qu'entrainet la mort d'au mens 70 000 personas.
2008
: en
Russia
, eleccion de
Dmitrii Medvedev
coma president de
Russia
amb 70,28% dei votz. Dins lei fachs,
Vladimir Putin
demoret lo cap de la politica russa.
2008
: en
Espanha
, eleccions legislativas en
Espanha
e victoria dau govern
Zapatero
.
2008
: en
Italia
, victoria de la drecha de
Silvio Berlusconi
ais eleccions legislativas.
2008
: en mai,
Birmania
foguet tocada per un important
ciclon tropicau
. La tempesta passet dins lei regions litoralas onte causet de destruccions grevas (138 000 morts).
2008
:
segonda guerra d'Ossetia
entre
Georgia
e una alianca compausada de
Russia
e dei provincias
de facto
independentas d'
Ossetia dau Sud
e d'
Abkhazia
. Iniciada per una ataca georgiana en Ossetia, lo conflicte entrainet una viva reaccion russa qu'ocupet una partida dau territori georgian e destruguet la mager part de l'armada georgiana a l'eissida d'una breva contra-ataca. Apres aqueu succes, lei Rus reconogueron oficialament l'independencia dei doas regions secessionistas e i installeron de basas militaras.
2008
: ais
Estats Units
, eleccion dau democrata
Barack Obama
coma president. Lei democratas ganheron tanben leis eleccions legislativas amb un programa relativament progressista, especialament en materia de seguretat sociala.
2000
: premiera observacion d'un
plasma de quarks-gluons
dins un
accelerator de particulas
dau
CERN
. Es un
estat de la materia
, caracterizat per de
temperaturas
extremas, que son estudi presenta un interes per descriure l'
Univers
a sa naissenca.
2000
: introduccion dau
linezolid
, premier
antibiotic
de la classa deis
oxazolidinonas
. Es destinat a tractar de germes resistents ais antibiotics tradicionaus.
2004
: premiera fotografia d'una
exoplaneta
, realizada amb lo
VLT
.
2005
: descuberta d'una activitat
criovolcanica
dins la region dau Pol Sud d'
Encelada
, lo seisen satellit pus important dau Sistema
Saturnian
. Aqueu fenomen sembla d'explicar lo temps relativament recent de la superficia d'aquel objecte.
2005
: descuberta de la planeta nana
Eris
que foguet brevament considerada coma la 10
en
planeta avans l'adopcion d'una definicion pus estricta de la nocion de planeta per l'UAI.
2006
: per clarificar l'estructura dau
Sistema Solar
, adopcion d'una definicion oficiala de la nocion de planeta per l'
Union Astronomica Internacionala
. Segon aqueu texte, una planeta es un objecte en rbita a l'entorn dau Soleu, amb una massa sufisenta per que sa gravitat venca lei forcas de coesion interna e que l'objecte adopte una forma (quasi redona) en equilibri idrostatic e amb una massa sufisenta per aver netetjat lo vesinatge de son orbita.
Pluton
perdiguet donc son estatut de planetas per venir una planeta nana amb
(1) Ceres
,
Eris
,
Haumea
e
Makemake
.
2007
: capitada de la mesa en orbita de la sonda espaciala
estatsunidenca
Dawn
a l'entorn de l'
asteroide
Vesta
onte demoret fins a
2011
. Lei mesuras e leis observacions permeteron de descubrir un cors craterizat mai amb una estructura diferenciada e una superficia remodelada per un proces geologic actiu dins lo corrent de la formacion de l'asteroide.
2009
: acabament de la premiera cartografia completa de
Mercuri
gracias a la sonda estatsunidenca
MESSENGER
.
- Michelangelo Antonioni
, cineasta italian.
- John Backus
, informatician
estatsunidenc
.
- Pina Bausch
, dancaira, coregrafa e professora de danca alemanda.
- Andrieu Benedetto
, autor e director de teatre occitan.
- Hans Bethe
, fisician germanoestatsunidenc.
- Aage Niels Bohr
, fisician danes.
- Andrew Donald Booth
, scientific, fisician e engenhaire angles.
- Norman Borlaug
, biologista estatsunidenc.
- George Carlin
, umorista estatsunidenc.
- Arthur C. Clarke
, escrivan angles.
- Cyd Charisse
, actritz e dancairitz estatsunidenca.
- Jean Dausset
, metge frances.
- Ferran Deleris
, escrivan roergas.
- Pepita Caubet Delseny
, escrivana aranesa.
- Farrah Fawcett
, actritz estatsunidenca.
- Ernst Otto Fischer
, quimista alemand.
- Roberto Fontanarrosa
, autor e dessenhaire argentin.
- Robert Francis Furchgott
, bioquimista estatsunidenc.
- Pierre Gamarra
, escrivan frances.
- Vitaly Ginzburg
, fisician rus.
- Peter Gould
,
geograf
angloestatsunidenc.
- Clive Granger
, economista gales.
- Isaac Hayes
, musician estatsunidenc.
- Norman Heatley
,
biologista
britanic
.
- Charlton Heston
, actor estatsunidenc.
- Edmund Hillary
, alpinista neozelandes.
- Leonid Hurwicz
, economista estatsunidenc.
- Michael Jackson
, cantaire e compositor estatsunidenc.
- Maurice Jarre
, compositor frances.
- Edward Kennedy
, ome politic estatsunidenc.
- Arthur Kornberg
, bioquista estatsunidenc.
- Edwin Gerhard Krebs
, biologista estatsunidenc.
- Robert Lafont
, linguista, escrivan e istorian occitan.
- Willis Lamb
, fisician estatsunidenc.
- Paul Lauterbur
, biologista estatsunidenc.
- Claude Levi-Strauss
, antropolog frances.
- Felix Luna
, istorian argentin.
- Alberto Lysy
, violonista argentin.
- Alan MacDiarmid
, quimista neozelandes.
- Norman Mailer
, escrivan estatsunidenc.
- Robert McNamara
, ome politic estatsunidenc.
- Carles Molin
, jornalista, escrivan e autor de teatre occitan.
- Ricardo Montalban
, actor mexicanoestatsunidenc.
- Brittany Murphy
, actritz estatsunidenc.
- Les Paul
, musician e inventor estatsunidenc.
- Luciano Pavarotti
, cantaire italian.
- Milorad Pavic
, escrivan serbe.
- Albert Peirotet
, escrivan, contaire e ensenhaire bearnes.
- Laurence Pernoud
, jornalista e escrivana francesa.
- Robert Rauschenberg
, artista
pop
estatsunidenc.
- Grote Reber
, engenhaire estatsunidenc.
- Mstislav Rostropovich
, violoncelista sovietic.
- Paul Samuelson
, economista estatsunidenc.
- Aleksandr Solzhenitzyn
, escrivan rus.
- Mercedes Sosa
, cantaira argentina.
- Patrick Swayze
, actor e dancaire estatsunidenc.
- Ike Turner
, cantaire e musician estatsunidenc.
- John Updike
, escrivan estatsunidenc.
- Kurt Waldheim
, cancelier austrian e Secretari Generau dei
Nacions Unidas
.