Ji Wikipediya, ensiklopediya azad.
Sedam Huseyn Ebdelmecid el-Tikriti
an bi kurdtasi
Sedam Huseyn
(bi
erebi
: ???? ???? ??? ?????? ????????,
?add?m ?usayn ?Abd al-Maj?d al-Tikr?t?
) di sala 1937an de li bajare
Tikrite
ji malbateke xizan hate dine.
Pi?ti mirina bave xwe, ji aliye dayika xwe u hizmen xwe ve hate mezin kirin. Sedam di ciwaniya xwe de be?dari nava refen Partiya Ba'se bu. Ba's we deme li hemberi
emperyalizme
derdiket u azadi u
serxwebuna
netewi diparast .
[
cavkani hewce ye
]
Sedam di sala 1956an de li hemberi desthilatdariye derbeyek kir le ev derbe bi ser neket. Pi?ti ve yeke Sedam bi sucdariya ku de Serokwezir
Abdul Kerim Hassam
bikuje ji
Iraqe
reviya. Di sala 1963an de li
Iraqe
Partiya Ba'se
bi ser ket u ew ji wegeriya Iraqe. We deme bi xwarziya xwe Sacideye re zevici u je se 3 heb kec bu bave 5 zarokan. Pi?ti demeke di navbera partiye u Sedam de nakoki derketin u ew hate girtin. 1968an de derbeyeke din hate kirin u bi ve derbeye re ji girtigehe derket. Pi?t re kete nava Lijneya
Konseya ?ore?e ya Ba'se
. Di sala 1979an de bi darbeyeke desthilatdari bi dest xist u mixalifen xwe perciqand. Sedam Huseyn pergaleke zordest afirand u ew bi istihbarate xwe xurt kir.
Sedam di
16e adara
1988an
de li hemberi kurdan, li bajare
Helebceye
komkujiyeke
mezin pek ani u bi bombeyen kimyawi penc hezar kurd ku?tin.
Di sala 1980yi de Iraqe bi Irane re ?er ilan kir u hezen Sedam herema avi ya
?etelereb
bi dest xistin. ?ere di navbera
Iran
u Iraqe de 8 salan dom kir u bi sedhezaran kesi di vi ?eri de jiyana xwe ji dest da. Dema ku ?er bi dawi bu herdu ali ji di cihe xwe yen dest peke de bun. Pi?tre Sedam di 2ye gelaweja 1990i de
Kuweyt
dagir kir. Li ser we yeke gelek welaten cihane bi pe?engiya DYA'ye li diji Iraqe ?er ilan kirin. Di 16e kanuna pe?in a 1990i de li ser Iraqe bombe bariyan. ?er heya 27e re?emiya 1991an domiya. Pi?ti buyeren 11e Rezbere disa caw zivirin ser Sedam Huseyn. Di dawiye de
DYA
u
Britanya
di avrela 2003an de, bi anga?ta
ceken nukleer
careke din li diji Iraqe dest bi ?er kirin. Hezen koalisyone, di 9 janurive do 2005 de ketin paytexta Iraqe Bexdaye u peykere Sedam Huseyn e li navenda bajer anin xwar. Ev roj ji bo gelen li Iraqe weki destpekeke nu hate nirxandin. Di seri de gele kurd, gelen Iraqi rabun ser piyan u tekcuna pergala Sedam piroz kirin.
Bi tekcuna diktatore Sedam Huseyn re, berhemen desthilatdariya wi yek bi yek derketin hole; li car helen Iraqe goristanen tomeri u weneyen wah?ete yen desthilatdariya Sedam yek bi yek derketin hole.
Pi?ti ?er eri?en li hemberi hezen
DYAye
zede bibun u hate idiakirin ku eri? ji aliye Sedam ve tene organize kirin.
Dadgeha ya Sedam Huseyn u heft miroven din ji bo
nijadkujiyen
kurden
Helebce
, ku?tinen bajare
Duceyl
u pa? raperandina
?iyen
1991an
re, li
19e ciriya pe?in
a
2005an
de dest pe kir. Sedam
5e ciriya pa?in
a
2006an
de ji aliya dadgehe bi cezaye mirine hat ceza kirin.
Cezaya Sedam Huseyn di
26e kanuna pe?in
a
2006an
de hat pejirandin. Di
30e kanuna pe?in
a
2006an
de ji, bi sibe re di saet ?e?an de hat idam kirin.
Tariq Eziz
|
---|
Navneteweyi
| |
---|
Neteweyi
| |
---|
Akademik
| |
---|
Insan
| |
---|
Yen din
| |
---|