1998

Arþusund :	2. arþusundið
Aldir :	19. oldin ; 20. oldin ; 21. oldin ;
Aratugir :	1971?1980 ; 1981?1990 ; 1991?2000 ; 2001?2010 ; 2011?2020 ;
Ar :	1995 ; 1996 ; 1997 ; 1998 ; 1999 ; 2000 ; 2001 ;

Arið 1998 ( MCMXCVIII i romverskum tolum ) var 98. ar 20. aldar og almennt ar sem byrjaði a fimmtudegi samkvæmt gregoriska timatalinu .

Atburðir [ breyta | breyta frumkoða ]

Januar [ breyta | breyta frumkoða ]

Bill Clinton lysir þvi yfir að hafa ekki att i sambandi við Monicu Lewinsky.

1. januar - Ny islensk skipulags- og byggingarlog toku gildi. Samkvæmt þeim er allt landið skipulagsskylt .
1. januar - Haraldur Orn Olafsson , Olafur Orn Haraldsson og Ingþor Bjarnason komust a Suðurpolinn eftir fimmtiu daga gongu.
1. januar - Landsbanka Islands var breytt i almenningshlutafelag.
2. januar - Yfirvold i Russlandi gafu ut nyjar rublur til að reyna að hemja verðbolgu i landinu.
4. januar - Ramka-fjoldamorðin : Yfir 170 voru myrt i þremur þorpum i Alsir.
6. januar - Litla hafmeyjan i Kaupmannahofn missti hofuðið i annað sinn.
7. januar - Monica Lewinsky undirritaði yfirlysingu um að hun hefði ekki att i kynferðissambandi við Bill Clinton .
10. januar - Mesti 10 minutna vindhraði mældist við Esju, 62,5 metrar a sekundu.
11. januar - Yfir 100 manns voru myrt i Sidi-Hamed-fjoldamorðunum i Alsir.
12. januar - 19 evropsk lond bonnuðu klonun a monnum .
13. januar - Alfredo Ormando kveikti i ser a torginu við Peturskirkjuna i Rom i motmælaskyni við afstoðu kirkjunnar til samkynhneigðar.
14. januar - 26 lond undirrituðu samkomulag um bann við oliuleit og -vinnslu a Suðurskautslandinu .
17. januar - Paula Jones asakaði Bill Clinton , forseta Bandarikjanna, um kynferðislega areitni.
21. januar - Opinber heimsokn Johannesar Pals 2. pafa til Kubu hofst.
22. januar - Theodore Kaczynski jataði að hann væri Unabomber . Hann var dæmdur i lifstiðarfangelsi an moguleika a naðun.
26. januar - Lewinsky-hneykslið : Bill Clinton neitaði að hafa att i kynferðislegu sambandi við Monicu Lewinsky .
26. januar - Compaq keypti Digital Equipment Corporation .
28. januar - Byssumenn heldu 400 bornum i gislingu i skola i Manila a Filippseyjum.
28. januar - Leikvangurinn Stade de France var opnaður i Paris.

Februar [ breyta | breyta frumkoða ]

2. februar - mbl.is , frettavefur Morgunblaðsins , var opnaður sem serstakur fjolmiðill eftir að hafa verið vefutgafa blaðsins i nokkur ar.
3. februar - Bloðbaðið i Cermis atti ser stað þegar bandarisk herflugvel sleit streng klafferju skiðasvæðis i Dolomitunum a Italiu. 20 letu lifið.
4. februar - 2.323 letust þegar jarðskjalfti reið yfir Takhar-herað i Afganistan.
4. februar - Kraareigandinn Dragan Joksovi? var skotinn til bana i Stokkholmi sem leiddi til striðs milli gengja i veitingahusageiranum i Sviþjoð.
7. februar - Vetrarolympiuleikarnir hofust i Nagano , Japan .
16. februar - 202 letust þegar China Airlines flug 676 hrapaði a ibuabyggð við Chiang Kai-shek-flugvoll a Taivan.
20. februar - Kofi Annan og Saddam Hussein gerðu samkomulag um aframhald vopnaeftirlits Sameinuðu þjoðanna i Irak og komu þannig i veg fyrir hernaðarihlutun Breta og Bandarikjamanna.
28. februar - Kosovostriðið hofst með arasum serbneskrar logreglu a þorpin Liko?ane og ?irez

Mars [ breyta | breyta frumkoða ]

1. mars - Kvikmyndin Titanic varð fyrsta bandariska kvikmyndin sem naði yfir 1 milljarði dala i tekjur.
2. mars - Gogn fra geimfarinu Galileo bentu til þess að a tungli Jupiters, Evropu , væri haf undir þykkri ishellu.
2. mars - Wolfgang P?iklopil rændi hinni 10 ara gomlu Natoschu Kampusch .
5. mars - NASA tilkynnti að konnunarfarið Clementine hefði fundið nægilegt vatn i gigum a Tunglinu til að hægt væri að koma þar upp nylendu. Þessar niðurstoður voru siðar dregnar i efa.
11. mars - Þingkosningar voru haldnar i Danmorku : Rikisstjorn Poul Nyrup Rasmussen helt velli.
13. mars - Rannsoknarhopurinn High-Z Supernova Search Team gaf fyrstur ut þa niðurstoðu að alheimurinn þendist ut a siauknum hraða.
17. mars - Uffe Ellemann-Jensen sagði af ser sem formaður danska hægriflokksins Venstre .
23. mars - Kvikmyndin Titanic vann ellefu Oskarsverðlaun og jafnaði þar með met Ben Hur fra 1959 . Lokakafli Hringadrottinssogu jafnaði metið aftur arið 2004 .
23. mars - Kjalarnes varð hluti af Reykjavik .
23. mars - Boris Jeltsin rak rikisstjorn Russlands og skipaði Sergej Kirijenko forsætisraðherra.
24. mars - Mitchell Johnson og Andrew Golden skutu fjora nemendur og einn kennara til bana i miðskola i Jonesboro i Arkansas.
26. mars - Oued Bouaicha-fjoldamorðin attu ser stað i Alsir. 52 voru myrt með eggvopnum, þar af 32 ungaborn.
27. mars - Matvæla- og lyfjaeftirlit Bandarikjanna samþykkti lyfið Sildenafil fra Pfizer sem var selt undir heitinu Viagra.
29. mars - Vasco da Gama-bruin i Portugal var vigð.
31. mars - Netscape gaf frumkoða Mozilla-vafrans ut með frjalsu afnotaleyfi.

April [ breyta | breyta frumkoða ]

April - Intel setti Celeron-orgjorvann a markað.
2. april - Maurice Papon var dæmdur i fangelsi i Frakklandi fyrir að hafa sent gyðinga i utrymingarbuðir nasista i Siðari heimsstyrjold .
5. april - Stærsta hengibru heims, Akashi Kaiky?-bruin milli eyjanna Shikoku og Honsh? i Japan, var opnuð fyrir umferð.
6. april - Pakistan profaði meðaldrægar eldflaugar sem hægt væri að nota til að raðast a Indland .
6. april - Bandariski fjarfestingabankinn Citigroup varð til við sameiningu Citicorp og Travellers Group.
10. april - Fostudagssattmalinn var undirritaður a Norður-Irlandi .
20. april - Þysku hryðjuverkasamtokin Rote Armee Fraktion voru leyst upp (að talið er).
22. april - Dyragarðurinn Disney's Animal Kingdom var opnaður i Walt Disney World i Orlando i Florida.
23. april - Jugoslaviuher veitti sveit ur Frelsisher Kosovo fyrirsat þar sem þeir reyndu að smygla vopnum fra Albaniu til Kosovo.

Mai [ breyta | breyta frumkoða ]

Mai - Vefurinn Kvikmyndir.is var opnaður.
1. mai - Ecofin kom saman til að samþykkja lista yfir riki sem fengju að taka upp evruna .
2. mai - Akveðið var að evran skyldi tekin upp 1. januar 1999. Danmork, Sviþjoð, Bretland og Grikkland akvaðu af olikum astæðum að taka hana ekki upp.
3. mai - Fyrsta afangi Grafarvogslaugar var opnaður.
9. mai - Dana International sigraði Songvakeppni evropskra sjonvarpsstoðva 1998 með laginu ? Diva “.
11. mai - Indverjar framkvæmdu þrjar kjarnorkutilraunir neðanjarðar. I einni þeirra sprengdu þeir vetnissprengju .
11. mai - Fyrstu evrumyntirnar voru slegnar i Pessac i Frakklandi. Þær voru siðan bræddar aftur.
13. mai - Uppþotin i Indonesiu i mai 1998 : Reiður mugur reðist a verslanir folks af kinverskum uppruna i Djakarta .
19. mai - Gervihnotturinn Galaxy IV bilaði sem varð til þess að 80-90% af simboðum heims hættu að virka.
21. mai - Suharto sagði af ser sem forseti Indonesiu eftir 32 ara valdatima i kjolfar uppþotanna i Djakarta.
22. mai - Bandariska kvikmyndin Fear and Loathing in Las Vegas var frumsynd.
26. mai - Bear Grylls varð yngstur Breta til að komast a tind Everestfjalls .
26. mai - National Sorry Day var haldinn i fyrsta sinn i Astraliu til að minnast ranginda sem frumbyggjar Astraliu voru beittir.
28. mai - Pakistan framkvæmdi Chagai-I-kjarnorkutilraunina og sprengdi 5 kjarnorkusprengjur i Chagai-hæðum. Þetta varð til þess að landið var beitt viðskiptaþvingunum.
29. mai - Ny log i Sviþjoð gerðu kaup a vændi refsiverð fra 1. januar 1999.
30. mai - Allt að 5.000 manns forust þegar jarðskjalfti reið yfir Afganistan .
30. mai - Pakistan framkvæmdi Chagai-II-kjarnorkutilraunina .

Juni [ breyta | breyta frumkoða ]

2. juni - Tolvuvirusinn CIH var uppgotvaður i Taivan.
3. juni - Lestarslysið i Eschede : Yfir 100 letust þegar hraðlest for ut af teinunum milli Hannover og Hamborgar i Þyskalandi.
5. juni - Bandariska kvikmyndin Hið fullkomna morð var frumsynd.
6. juni - Sveitarfelagið Skagafjorður varð til við sameiningu 11 sveitarfelaga a norðurlandi vestra og Sveitarfelagið Hornafjorður varð til við sameiningu allra sveitarfelaga i Austur-Skaftafellssyslu.
7. juni - Sveitarfelagið Arborg varð til við sameiningu 4 sveitarfelaga a suðurlandi og Fjarðabyggð varð til við sameiningu 3 sveitarfelaga a Austfjorðum.
7. juni - Borgarastyrjoldin i Gineu-Bissa hofst þegar Ansumane Mane tok voldin i herskala i Bissa .
7. juni - James Byrd Jr. var barinn til bana af þremur hvitum monnum i Jasper , Texas.
7. juni - Italski hjolreiðamaðurinn Marco Pantani sigraði Giro d'Italia i fyrsta skipti.
9. juni - Heimsmeistaramot landsliða i knattspyrnu karla 1998 hofst i Frakklandi.
10. juni - Þjoðlendulogin voru samþykkt a Alþingi.
14. juni - Austurbruin i Storabeltistengingunni var opnuð fyrir umferð.
18. juni - Kinza Clodumar var settur af sem forseti Naru með vantrausti.
19. juni - Bandariska teiknimyndin Mulan var frumsynd.
25. juni - Windows 98 kom ut.
27. juni - Kuala Lumpur-flugvollur var opnaður i Malasiu.
30. juni - Joseph Estrada varð forseti Filippseyja.

Juli [ breyta | breyta frumkoða ]

2. juli - Skaldsagan Harry Potter og leyniklefinn eftir J. K. Rowling kom ut.
5. juli - Japanar sendu geimkonnunarfar til Mars .
6. juli - Alþjoðaflugvollurinn i Hong Kong var opnaður.
6. juli - Bandariski tennisleikarinn Pete Sampras sigraði Wimbledon-motið.
11. juli - Hvalfjarðargongin voru opnuð.
12. juli - Frakkar sigruðu Heimsmeistaramot landsliða i knattspyrnu karla 1998 með 3-0 sigri a Brasiliu.
12. juli - Skjaborðsumhverfið KDE kom ut i utgafu 1.0.
17. juli - Bandariska kvikmyndin Það er eitthvað við Mary var frumsynd.
17. juli - 120 lond samþykktu stofnun Alþjoðlega sakamaladomstolsins .
17. juli - Jarðneskum leifum Nikulasar 2. Russakeisara og fjolskyldu hans var komið fyrir i kapellu i Sankti Petursborg.
17. juli - Jarðskjalfti reið yfir Papuu Nyju-Gineu með þeim afleiðingum að yfir 2000 letust.
17. juli - Bloðbaðið i Kle?ka hofst.
24. juli - Bandariska kvikmyndin Bjorgun obreytts Ryans var frumsynd.
30. juli - Obuchi Keizo tok við af Ry?tar? Hashimoto sem forsætisraðherra Japans.
30. juli - Skemmtistaðurinn Tunglið við Lækjargotu gjoreyðilagðist i eldsvoða.

Agust [ breyta | breyta frumkoða ]

Bandariska sendiraðið i Nairobi eftir sprengjutilræðið.

1. agust - Eitt dyrasta frimerki heims, Gul tre skilling banco fra 1855, var selt fyrir 14 milljon sænskar kronur.
2. agust - Italski hjolreiðamaðurinn Marco Pantani sigraði Tour de France-keppnina .
4. agust - Afrikustriðið mikla hofst i Kongo.
5. agust - Bandariska kvikmyndin Halloween H20: 20 Years Later var frumsynd.
7. agust - Bilasprengjur sprungu við sendirað Bandarikjanna i Nairobi og Dar es Salaam með þeim afleiðingum að yfir 200 letust. Samtokin heilagt strið og Al-Kaida voru bendluð við arasirnar.
7. agust - Yfir 12.000 forust i Kina þegar ain Jangtse flaut yfir bakka sina.
15. agust - Apple Inc. kynnti iMac til sogunnar.
15. agust - Sprengjuarasin i Omagh : Irski lyðveldisherinn sprengdi bilasprengju i Omagh a Norður-Irlandi með þeim afleiðingum að 29 letust.
17. agust - Fjarmalakreppan i Russlandi 1998 hofst.
21. agust - Ferjufyrirtækið Scandlines varð til við sameiningu ferjudeildar donsku jarnbrautanna og þysks ferjufyrirtækis.
24. agust - Fyrsta RFID-tækinu var komið fyrir i manneskju i Bretlandi.
26. agust - Tolvuvirusinn CIH for i gang og reðist a Windows 9x-styrikerfi .
27. agust - Islenska kvikmyndin Sporlaust var frumsynd.

September [ breyta | breyta frumkoða ]

Bandariska strandgæsluskipið *Hudson* leitar að braki ur Swissair flugi 111.

1. september - Kio Briggs var handtekinn i Leifsstoð með yfir 2000 e-toflur i farangri sinum.
2. september - Swissair flug 111 nauðlenti nalægt Peggys Cove i Nova Scotia i Kanada . Allir 229 farþegar sem voru um borð letu lifið.
4. september - Google var stofnað af Larry Page og Sergey Brin , nemendum við Stanford-haskola .
4. september - Skrunda-1 , siðustu sovesku ratsjarstoðinni i Lettlandi var lokað.
9. september - Hahyrningurinn Keiko kom til Vestmannaeyja og var sleppt i Klettsvik .
10. september - Alexander Kusminik hof skotaras um borð i russneska kafbatnum Vepr (K-157) og myrti 7 manns.
12. september - Fimmenningarnir fra Miami voru handteknir fyrir njosnir.
18. september - Bandariska kvikmyndin Rush Hour var frumsynd.
21. september - Listahaskoli Islands var stofnaður.
23. september - Islenska kvikmyndin Dansinn var frumsynd.
24. september - Sveinn Waage var kosinn Fyndnasti maður Islands þegar uppistandskeppnin var haldin i fyrsta sinn.
24. september - Mohammad Khatami Iransforseti dro til baka fatwa gegn Songvum Satans sem hafði verið i gildi fra 1989.
28. september - Sosialdemokratar sigruðu þingkosningar i Þyskalandi. Gerhard Schroder varð kanslari.

Oktober [ breyta | breyta frumkoða ]

2. oktober - Bandariska kvikmyndin Kvold i klubbnum var frumsynd.
5. oktober - IBM gaf ut RISC-orgjorvann POWER3 .
6. oktober - Matthew Shepard var barinn illa i Laramie , Wyoming.
7. oktober - South Park-þatturinn ?Chef Aid“ var sendur ut þar sem Chewbacca-vorninni var lyst.
8. oktober - Gardermoen-flugvollur var opnaður i Noregi.
12. oktober - Islenska heimildarmyndin Popp i Reykjavik var frumsynd.
14. oktober - Eric Rudolph var kærður fyrir fjorar sprengjuarasir i Atlanta .
16. oktober - Augusto Pinochet var settur i stofufangelsi þar sem hann leitaði lækninga i Bretlandi.
17. oktober - 1.082 letust þegar oliuleiðsla sprakk i Nigeriu .
23. oktober - Kvikmyndin Fucking Amal var frumsynd i kvikmyndahusum i Sviþjoð.
24. oktober - Norska sapuoperan Hotel Cæsar hof gongu sina a TV 2 .
28. oktober - Flugmaður Air China , Yuan Bin , rændi farþegaþotu og flaug henni til Taivan .
29. oktober - Fellibylurinn Mitch gekk yfir Mið-Ameriku með þeim afleiðingum að um 18.000 forust.

November [ breyta | breyta frumkoða ]

1. november - Mika Hakkinen varð heimsmeistari okuþora i Formulu 1-kappakstri .
11. november - Samtok ferðaþjonustunnar voru stofnuð a Islandi.
17. november - Geimkonnunarfarið Voyager 1 naði lengra ut i geim en Pioneer 10 hafði gert.
19. november - Dvergplanetan 19521 Chaos var uppgotvuð utan við sporbaug Plutos.
20. november - Fyrsta hluta Alþjoðlegu geimstoðvarinnar var skotið a loft fra Kasakstan.
21. november - Tolvuleikurinn The Legend of Zelda: Ocarina of Time kom ut.
23. november - Game Boy Color kom ut i Evropu.
24. november - Marc Hodler ljostraði upp um mutur i aðdraganda þess að Salt Lake City var valin til að halda Vetrarolympiuleikana 2002 .
24. november - Fjarreikistjarnan Gliese 86 b var uppgotvuð a braut um hvita dverginn Gliese 86 .
27. november - Sjotta kynsloð tolvuleikjavela hofst með utgafu Dreamcast fra Sega .
28. november - Stofnfundur Frjalslynda flokksins var haldinn i Rugbrauðsgerðinni .

Desember [ breyta | breyta frumkoða ]

4. desember - Oðrum hluta Alþjoðlegu geimstoðvarinnar , Unity , var skotið a loft i geimskutlunni Endeavor .
6. desember - Hugo Chavez var kjorinn forseti Venesuela.
8. desember - 81 manns voru myrtir i Tadjena-fjoldamorðunum i Alsir .
14. desember - Jugoslaviuher drap 36 meðlimi Frelsishers Kosovo .
16. desember - Eyðimerkurrefsaðgerðin : Bill Clinton fyrirskipaði loftarasir a Irak .
17. desember - Jarðskjalftar fundust við Grimsvotn .
18. desember - Gos hofst i Grimsvotunum og var það i fyrsta skipti sem visindamenn gatu fylgst með eldgosi undir storum jokli .
19. desember - Vantraust a Bill Clinton Bandarikjaforseta kom fram a Bandarikjaþingi vegna meinsæris i Lewinsky-malinu.
23. desember - Leikjatolvan PocketStation kom a markað.
28. desember - Eldgosi lauk i Grimsvotnum .

Odagsettir atburðir [ breyta | breyta frumkoða ]

Islenska Vefstofan var stofnuð.
Islenska hljomsveitin Irafar var stofnuð.
Iþrottafelagið Hviti riddarinn var stofnað i Mosfellsbæ.
Samfelag trulausra var stofnað a Islandi.
Islenska liftæknifyrirtækið Prokaria var stofnað.
Bandariska hljomsveitin 30 Seconds to Mars var stofnuð.
Islenska hljomsveitin I svortum fotum var stofnuð.
Breska hljomsveitin Oceansize var stofnuð.
Islenska utgerðarfyrirtækið Brim hf. var stofnað.
Franska hljomsveitin Telepopmusik var stofnuð.
Islenska liftæknifyrirtækið Biogels var stofnað.
Islenska fyrirtækið Fjarvaki ehf. var stofnað.
Finnska pappirsfyrirtækið Stora Enso var stofnað.
Fyrsta heimsmeistarakeppnin i myrarbolta var haldin i Finnlandi.

Fædd [ breyta | breyta frumkoða ]

6. april - Alfons Sampsted , islenskur knattspyrnumaður.
12. mai - Sveinn Aron Guðjohnsen , islenskur knattspyrnumaður.
21. mai - Ari Olafsson , islenskur songvari.
1. juli - Mikael Anderson , islenskur knattspyrnumaður.
8. juli - Jaden Smith , bandariskur leikari og songvari.
18. september - Christian Pulisic , bandariskur knattspyrnumaður.
7. oktober - Trent Alexander-Arnold , enskur knattspyrnumaður.
12. oktober - Anton Karl Kristensen , islenskur leikstjori.
3. desember - Elisabet Hulda Snorradottir , islensk fyrirsæta.
8. desember - Maximilian Eggestein , þyskur knattspyrnumaður.
20. desember - Kylian Mbappe , franskur knattspyrnumaður.

Dain [ breyta | breyta frumkoða ]

6. februar - Falco , austurriskur tonlistarmaður (f. 1957 ).
6. februar - Carl Wilson , bandariskur tonlistarmaður ( The Beach Boys ) (f. 1946 ).

8. februar - Halldor Laxness , islenskur rithofundur og Nobelsverðlaunahafi (f. 1902 ).
5. april - Jonas Arnason , islenskur stjornmalamaður og leikskald (f. 1923 ).
14. april - Bjorn Sv. Bjornsson , islenskur SS-maður (f. 1909 ).
15. april - Pol Pot , leiðtogi rauðu khmeranna i Kambodiu (f. 1925 ).
19. april - Octavio Paz , mexikoskur rithofundur (f. 1914 ).
14. mai - Frank Sinatra , bandariskur songvari og kvikmyndaleikari (f. 1915 ).
29. mai - Barry M. Goldwater , bandariskur þingmaður (f. 1909 ).
5. juni - Dieter Roth , islenskur myndlistarmaður (f. 1930 ).
10. juni - Hammond Innes , enskur rithofundur (f. 1913 ).
27. juli - Gisli Halldorsson , islenskur leikari (f. 1927 ).
2. agust - Otto Bumbel , brasiliskur knattspyrnuþjalfari (f. 1914 ).
6. september - Akira Kurosava , japanskur kvikmyndaleikstjori (f. 1910 ).
12. oktober - Guðrun Katrin Þorbergsdottir , islenskur stjornmalamaður (f. 1934 ).
12. oktober - Asta B. Þorsteinsdottir , islenskur stjornmalamaður (f. 1945 ).
31. oktober - Hulda Dora Jakobsdottir , islenskur stjornmalamaður (f. 1911 ).
6. november - Niklas Luhmann , þyskur felagsfræðingur (f. 1927 ).
24. november - John Chadwick , enskur fornfræðingur (f. 1920 ).
25. november - Nelson Goodman , bandariskur heimspekingur (f. 1906 ).

Nobelsverðlaunin [ breyta | breyta frumkoða ]

Eðlisfræði - Robert B. Laughlin , Horst L. Stormer , Daniel C. Tsui
Efnafræði - Walter Kohn , John A Pople
Læknisfræði - Robert F Furchgott , Louis J Ignarro , Ferid Murad
Bokmenntir - Jose Saramago
Friðarverðlaun - John Hume , David Trimble
Hagfræði - Amartya Sen