Republika a Tseka

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Nagsasabtan : 49°45′N 15°30′E  /  49.750°N 15.500°E  / 49.750; 15.500

Republika a Tseka
?eska republika
Wagayway ti Republika a Tseka
Wagayway
Eskudo ti Republika a Tseka
Eskudo
Napili a pagsasao:  " Pravda vit?zi "   ( Tseko )
"Umartapto ti Kinapudno"
Nailian a kanta:   Kde domov m?j?    (Tseko)
Ayan kadi ti balayko?   a
Lokasion ti  Republika a Tseka  (nangisit a berde) – idiay Europa  (berde ken nangisit a kolordapo) – idiay Kappon ti Europa  (berde)  —  [Leyenda]
Lokasion ti   Republika a Tseka    ( nangisit a berde )

? idiay Europa    ( berde ken nangisit a kolordapo )
? idiay Kappon ti Europa    ( berde )  ?  [ Leyenda ]

Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Prague ( Praha )
50°05′N 14°28′E  /  50.083°N 14.467°E  / 50.083; 14.467
Opisial a sasao Tseko [1]
Dagiti opisial a mabigbigan
minoridad a pagsasao [2] [3]
Grupgrupo ti etniko
(2011 [4] )
Relihion
Nagan dagiti umili Tseko
Gobierno Parlamentario a republika
Milo? Zeman
Petr Fiala
Lehislatura Pariamento
Senado
Kamara dagiti Deputado
Pannakabangon
c. 870
1198
28 Oktubre 1918
1 Enero 1969
1 Enero 1993
Kalawa
? Dagup
78,871 km 2 (30,452 sq mi) ( Maika-116 )
? Danum (%)
2
Populasion
? Karkulo idi 2021
10,701,777 [5] ( Maika-86 )
? Senso idi 2011
10,436,560 [6]
? Densidad
136/km 2 (352.2/sq mi) ( Maika-84 )
GDP   ( PPP ) Karkulo idi 2021
? Dagup
$432.346 bilion [7]
? Tunggal maysa a tao
$40,585 [7]
GDP   (nominal) Karkulo idi 2020
? Dagup
$261.732 bilion [7]
? Tunggal maysa a tao
$24,569 [7]
Gini   (2019) 24
ababa  ·  Maika-4
HDI   (2019) increase 0.900 [8]
nangato unay  ·  Maika-27
Kuarta Koruna ti Tseka ( CZK )
Sona ti oras UTC +1 ( CET )
? Kalgaw ( DST )
UTC +2 ( CEST )
Pagmanehuan kanawan
Kodigo ti panagtawag +420 b
TLD ti internet .cz c
  1. Ti saludsod ket retoriko , a mangipalplatiing ti "dagiti a luglugar a nakaisangladan ti pagiliak".
  2. Ti kodigo 42 ket naibingbingayan iti Eslobakia aginggana idi 1997.
  3. Ken ti pay .eu , a nakibingbingayan kadagiti dadduma nga estado a kameng ti Kappon ti Europa.

Ti Republika a Tseka ( / ? t? ? k / ( Maipanggep iti daytoy nga unidengngen ) CHEK ; [9] Tseko : ?eska republika , panangibalikas  [?t??skaː ?r?pu?bl?ka] ( Maipanggep iti daytoy nga unidengngen ) , ababa a porma ti ?esko Panangibalikas a Tseko:  [?t??sko] ), ket maysa a napalikmutan ti daga a pagilian idiay Tengnga nga Europa . Ti pagilian ket nabeddengan babaen ti Alemania iti laud, ti Austria iti abagatan, ti Eslobakia iti daya ken ti Polonia iti amianan. Ti kapitolio ken kadakkelan a siudadna, nga dda dagiti 1.3 a riwriw nga agnanaed, ket ti Prague . Ti Republika a Tseka ket mangiraman kadagiti naipakasaritaan a teritorio iti Bohemia ken Moravia ken ti maysa a bassit a paset ti Silesia .

Ti estado ti Tseka ket dati nga ammo a kas Bohemia , ket naporma idi kaladawan ti maika-19 a siglo a kas maysa a bassit a dukada iti Prague, nga iti dayta a panawen ket tinurturayan babaen ti nabileg nga Imperio ti Nalatak a Moravia . Kalpasan ti pannakatnag ti Imperio idi 907, ti sentro ti bileg ket naipan manipud iti Moravia idiay Bohemia, babaen dagiti P?emyslid . Manipud idi 1002 daytoy ket pormal a nabigbigan a kas paset ti Nasantuan a Romano nga Imperio . [10] [11] Idi 1212 ti dukado ket naipangato iti maysa a pagarian ken idi las-ud ti panagturay dagiti P?emyslid duke/ari ken dagiti simmarsaruno kaniada, dagiti Luxembourgs , ti pagilian ket nakaabut ti kalatakanna a gay-at ti teritorio (maika-13 ? maika-14 a siglo). Idi las-ud ti Hussite a gubgubat ti pagarian ket nakasango kadagiti ekonomiko nga embargo ken dagiti krusada manipud kadagiti amin a paset ti Europa. Kalpasan ti Gubat ti Mohacs idi 1526, ti Pagarian ti Bohemia ket nagin-inut a nadaddadael iti maysa a Habsburg a monarkia a kas maysa kadagiti tallo a nangruna a paset, a mairaman ti Arkidukado ti Austria ken ti Pagarian ti Hungaria . Ti Bohemio a Yaalsa (1618?20) a pannakaabak iti Gubat ti Puraw a Bantay , ket nangiturongan ti adu pay a pannakaipatengnga ti monarkia a mairaman ti pannakapilit a pannaka-Katoliko manen ken Pannaka-Aleman manen. Iti pannakatunaw ti Nasantuan a Romano nga Imperio idi 1806, ti Bohemio a pagarian ket nagbalin a paset ti Austriano nga Imperio . Idi maika-19 a siglo dagiti Tseka a daga ket nagbalin a nabileg a balayan ti industria iti monarkia ken ti bugas ti Republika ti Czechoslovakia a naporma idi 1918, kalpasan ti pannakarebba iti Austro-Hungaro nga Imperio kalpasan ti Sangalubongan a Gubat I . Kalpasan ti 1933, ti Czechoslovakia ket nagtultuloy nga isu laeng ti demokrasia idiay tengnga ken daya nga Europa .

Kalpasan ti Munich a Tulagan , Polako a pannkaikapet ti Zaolzie ken Aleman a panagraut iti Czechoslovakia ken ti dimtengan a pannakapukaw ti namnama ti Akinlaud a sungbat ken ti panagyaman para iti pannakawaya ti kaaduan apaset ti Czechoslovakia babaen ti Nalabbasit a Buyot , ti Partido Komunista ti Czechoslovakia ket nangabak ti kaaduan kadagiti 1946 a panagbutos . Iti 1948 a kudeta , ti Czechoslovakia ket nagbalin nga inturturayan ti komunista nga estado. Idi 1968, ti immad-adu a di nakaipaneknekan ket kimmaro kadagiti panagpadas a maireporma ti turay a komunista. Dagitoy a pasamak a nakunkuna a kas dagiti Primabera ti Prague iti 1968, ket nagpatingga iti maysa a panagraut babaen dagiti buyot ti pagpagilian ti Timpuyogan ti Warsaw (a malaksid ti Romania ); dagiti tropa ket naggigianda iti pagilian aginggana ti Tersiopelo a Rebolusion ti 1989 , idi narebba ti komunista a turay. Idi 1 Enero 1993, ti Czechoslovakia ket nakappi a natunaw kadagiti konstituentona nga estado, ti Republika a Tseka ken ti Eslobako a Republika .

Ti Republika a Tseka ket isu ti immuna a dati a kameng ti Comecon a nakagun-od ti kasasaad iti maysa a narang-ay a pagilian segun ti Banko ti Lubong . [12] Iti pay maipatinayon, ti pagiian ket adda ti kangtuan a panagrang-ay ti nagtagitaon idiay Tengnga ken Daya nga Europa , [13] a nairanggo a kas maysa a "Nangato Unay a Panagrang-ay ti Nagtagitaoan" a pagilian. Daytoy ket mairanggo paya a kas ti maikatlo a kakappiaan a pagilian idiay Europa ken ti kaaduan a demokratiko ken nasalun-at (babaen ti mortalidad ti maladaga) a pagilian iti rehion. Daytoy ket maysa a pluralista adu a partido a parlamentario a representatibo a demokrasia , maysa a kameng ti Kappon ti Europa , NATO , ti OECD , ti OSCE , ti Konseho ti Europa ken ti Visegrad a Grupo .

Dagiti nagibasaran [ urnosen | urnosen ti taudan ]

  1. ^ "Pagsasao a Tseka" . Republika a Tseka ? Opisial a website . Ministro ti Ganganaet a Pannakibiang iti Tseka a Repbublika]. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-11-06 . Naala idi 14 Nobiembre 2011 .
  2. ^ Dagiti umili a tagikua dagiti minoridad, a tradisional ken iti napaut a batayan ket agnanaed iti kaunegan ti Tseka a Republika, ket addaanda ti karbengan nga agusar ti kabukbukodanda a pagsasao iti pannakisinnarita kadagiti agturturay kadagiti sanguanan ti korte ti linteg (para iti listaan dagiti mabigbigan a minoridad kitaen ti Annuroten dagiti Nailian a Minoridad iti Gobierno ti Tseka a Republika ). Ti artikulo 25 iti Tseka a Dokumento ti Linteg ti Kammasapulan kakarbengan ken dagiti Batayan a Wayawaya mangisigurado ti karbengan dagiti nailian ken etniko a minorodad para iti edukasion ken ti pannakisinnarita kadagiti agturturay iti kabukbukodanda a pagsasao. Tignay Blng. 500/2004 Coll. ( Ti Administratino nga Alagaden ) iti parapona iti 16 (4) ( Pamay-an a Pagsasao ) ket mangisigurado, a ti maysa nga umili ti Tseka a Republika, a tagikua ti nailian wenno etniko a minoridad, a tradisional ken iti kapautan nga agnanaed iti kaunegan ti teritorio ti Republika a Tseka, ket addaan iti karbengan nga agyebkas iti maysa nga administratibo nga ahensia ken ken makapan iti daytoy iti pagsasao iti minorodad. Iti kaso a ti maysa nga administratibo na ahensia ket awan ti empleado a makaammo ti pagsasao, ti ahensia ket akinrebbeng a mangala ti agipatpatarus a ti ahensia ket isu ti agbayad. Segun ti Tignay Blng. 273/2001 ( Maipanggep Kadagiti Karbengan dagiti Kameng dagiti Minoridad ) parapo 9 ( Ti karbengan a mangusar ti pagsasao iti nailian a minoridad iti panangirebbeng kadagiti agturturay ken iti sanguanan dagiti korte ti linteg ) ti isu met laeng ket maipakat pay para kadagiti kameng dagiti nailian a minoridad iti sanguanan dagiti korte ti linteg .
  3. ^ Ti pagsasao nga Eslobako ket mabalin a maipanunotan nga opisial a pagsasao ti Republika a Tseka babaen dagiti naisangsangayan a kabanagan, a naipalpalawag babaen dagiti nadumaduma a linteg ?a kas ti linteg 500/2004, 337/1992. Taudan: http://portal.gov.cz . Cited: "Nap?iklad Spravni ?ad (zakon ?. 500/2004 Sb.) stanovuje: "V ?izeni se jedna a pisemnosti se vyhotovuji v ?eskem jazyce. U?astnici ?izeni mohou jednat a pisemnosti mohou byt p?edkladany i v jazyce slovenskem..." (§ 16, odstavec 1). Zakon o sprav? dani a poplatk? (337/1992 Sb.) ?U?edni jazyk: P?ed spravcem dan? se jedna v jazyce ?eskem nebo slovenskem. Ve?kera pisemna podani se p?edkladaji v ?e?tin? nebo sloven?tin?..." (§ 3, odstavec 1). http://portal.gov.cz
  4. ^ (iti Tseko) ?SU ? Opisina ti Estadistika ti Tseka Naiyarkibo 2012-01-04 iti Wayback Machine . Czso.cz. Naala idi 12 Agosto 2012.
  5. ^ "Population of Municipalities ? 1 January 2021" . Czech Statistical Office. 4 Disiembre 2021.
  6. ^ Senso ti Populasion ken Pagbalayan 2011: Resulta ti Nangruna a nagpatinggaan Naiyarkibo 2013-01-16 iti Wayback Machine . Tseka nga Opisina ti Estadistika Naiyarkibo 2011-01-29 iti Wayback Machine . Naala idi 19 Disiembre 2012.
  7. ^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2019" . IMF.org . International Monetary Fund . Naala idi 4 Disiembre 2021 .
  8. ^ "Human Development Report 2020" (PDF) (iti Ingles). United Nations Development Programme. 10 Disiembre 2019 . Naala idi 10 Disiembre 2019 .
  9. ^ Ingles a Diksionario ti Oxford , maikadua nga edision, Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan, 1989.
  10. ^ Mlsna, Petr; ?lehofer, F.; Urban, D. (2010). "Ti Dalan ti Tseka a Pannakabatay-linteg" (PDF) . Umuna nga edidion (iti Tseko ken Ingles). Praha: U?ad Vlady ?eske Republiky (Ti Opisina ti Gobierno ti Tseka a Republika). pp. 10?11 . Naala idi 31 Oktubre 2012 .
  11. ^ ?umlivski, Denko (2012). "800 let Zlate buly sicilske" (iti Tseko). Dagiti Nailian nga Arkibo ti Republika a Tseka (Narodni Archiv ?eske Republiky). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-01-11 . Naala idi 2013-03-12 .
  12. ^ Velinger, Enero (28 Pebrero 2006). "Ti Banko ti Lubong ket nangmarka ti Panagturpos ti Republika a Tseka iti 'Narang-ay' a Kasasaad" . Radio Prague . Naala idi 22 Enero 2007 .
  13. ^ "Reporta ti Panagrang-ay ti Nagtagitaoan ti 2009" (PDF) . UNDP.org . Naala idi 25 Abril 2010 .

Adu pay a mabasbasa [ urnosen | urnosen ti taudan ]

  • Hochman, Ji?i. Naipakasaritaan a diksionario ti Estado ti Tseka (1998)

Dagiti akinruar a silpo [ urnosen | urnosen ti taudan ]

Dagiti midia a mainaig iti Republika a Tseka iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Republika a Tseka manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

Gobierno
Sapasap a pakaammo