Sebastiao Jose de Carvalho e Melo
 |
| Biografia
|
|---|
| Nacemento
| 13 de maio de 1699
Lisboa, Portugal
|
|---|
| Morte
| 8 de maio de 1782
(82 anos)
Pombal, Portugal
|
|---|
| Lugar de sepultura
| Igreja da Memoria
(pt)
 |
|---|
|
|
| Primeiro ministro
|
|---|
|
|
|
|
| 2 de agosto de 1750 ? 4 de marzo de 1777
|
| Ministro de Relacions Exteriores
|
|---|
| 2 de agosto de 1750 ? 6 de maio de 1756
|
| Embaixador
|
|---|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
| Datos persoais
|
|---|
| Pais de nacionalidade
| Reino de Portugal
|
|---|
| Educacion
| Universidade de Coimbra
|
|---|
| Actividade
|
|---|
| Campo de traballo
| Diplomacia
,
politica
e
state administration
(en)
|
|---|
| Ocupacion
| politico
,
urbanista
,
ministro
,
sismologo
,
diplomatico
,
funcionario
|
|---|
| Membro de
| |
|---|
| Lingua
| Lingua portuguesa
|
|---|
Outro
 |
|---|
| Titulo
| Margrave
|
|---|
| Conxuxe
| Leonor Ernestina de Daun, Marquesa de Pombal
|
|---|
| Fillos
| Henrique Jose de Carvalho e Melo
(pt)
,
Dona Maria Amalia de Carvalho e Daun
(en)
|
|---|
| Pai
| Manuel de Carvalho e Ataide
(pt)
|
|---|
| Irmans
| Francisco Xavier de Mendonca Furtado
(pt)
|
|---|
Premios
|
|
|
  |
Retrato do Marques de Pombal coa insignia da
Orde de Cristo
.
Sebastiao Jose de Carvalho e Melo
, primeiro Conde de Oeiras e Marques de Pombal, nado en
Lisboa
o
13 de maio
de
1699
e finado en
Pombal
o
8 de maio
de
1782
, foi un diplomatico e politico
portugues
,
Primeiro Ministro
do rei
Xose I de Portugal
. E unha das figuras mais carismaticas e controvertidas da historia portuguesa. Representante en
Portugal
do
Despotismo ilustrado
, a sua obra politica marca un tempo na historia de Portugal que se conecera como a
epoca pombalina
.
Nado en Lisboa, nunha familia de fidalgos con raices e casa petrucial en Pombal, estudou leis na
Universidade de Coimbra
e serviu durante pouco tempo no exercito. Pouco mais se sabe da sua vida, na que non parece haber unha ocupacion destacada, ata que en
1738
, xa con 39 anos, e en parte grazas a amizades da sua familia proximas ao rei
Xoan V de Portugal
, e nomeado embaixador en
Londres
. Non parece que fixera ningunha xestion destacada nesta mision diplomatica, pero serviulle para conecer os comezos da
Revolucion Industrial
que despois tentara trasladar a Portugal.
Foi despois destinado a
Viena
, co encargo de mediar nas disputas que mantinan o
Imperio Austrohungaro
e a
Santa Se
. A pesar das dificultades da empresa e dos cambios politicos, Pombal tivo un papel destacado e resolveu a mision con bastante exito. E ganou ante a corte portuguesa un prestixio que tivo moito que ver co seu futuro politico.
Chegado ao trono Xose I, nomea a Jose de Carvalho como primeiro ministro. Neste posto ira aumentando cada vez mais o seu poder ata converterse nun autentico valido que goberna segundo a sua vontade.
- Un estilo de goberno despotico: Pombal impon as suas reformas e todo intento de oposicion e esmagado.
- Unha epoca reformista:
- Esforzo pola modernizacion de Portugal.
- Reforma do sistema educativo, desde a primeira ensinanza ata a Universidade.
- Modernizacion economica, seguindo o modelo ingles.
- Abolicion da
escravitude
no
Brasil
- Enfrontamentos cos distintos estamentos, sobre todo a nobreza vella e a Igrexa.
O terremoto e a reconstrucion de Lisboa
[
editar
|
editar a fonte
]
O Marques de Pombal amosando a reconstrucion de Lisboa
por
Louis-Michel van Loo
, 1766.
O Dia de Santos de
1755
un terremoto de grao 9 na escala de Richter arrasou Lisboa e boa parte da fachada atlantica da
Peninsula Iberica
e norte de
Africa
. O terremoto, o
tsunami
posterior e o incendio que se declarou a consecuencia destes destruiron o 85% da cidade.
Pombal, fiel ao seu estilo eficiente, despotico e reformista, dita normas para facer fronte a situacion, conforme a frase que se lle atribue
"enterrar os mortos, socorrer os vivos e reconstruir"
.
- Ordena que o exercito tome a cidade, para previr delitos e vandalismo.
- Prohibiu que os lisboetas superviventes abandonasen a cidade, co obxecto de contar con man de obra para todo o traballo que esperaba.
- Ante a enorme cantidade de mortos, e para previr unha epidemia, ordena que sexan cargados en barcos e botados ao mar. O que motiva a oposicion da Igrexa, que considera que este xeito de actuar priva aos defuntos dun enterro cristian.
Con estas medidas Pombal evitou un andazo, tan comun enton nestas situacions e estivo en disposicion de reconstruir en tempo moi breve.
Rua Augusta da
Baixa lisboeta
, podese apreciar o tipo de deseno urbano e arquitectonico que impuxo o Marques.
A zona afectada da cidade e que Pombal mandou reconstruir e o que se conece hoxe como a
Baixa pombalina
ou simplemente
A Baixa
. Nun primeiro momento, Pombal deu ordes de que os propietarios reconstruiran os edificios ou os venderan a quen estivera en condicions de facelo, so pena de serenlles expropiados os terreos. Isto foi motivo de enfrontamento coa nobreza, que, en moitos casos, non dispona de medios para reconstruir os seus pazos; ao tempo que permitiu a unha nacente burguesia que si tina recursos facerse con novas propiedades.
A reconstrucion fixose dun xeito coherente cos ideais do racionalismo: planta urbana trazada a escuadra, ruas amplas, prazas. Ademais, en cada bloque de casas habia un pozo que fornecia de auga en caso de incendio. E as medianeiras entre casas eran mais altas que os tellados, para evitar que o lume se transmitise de casa en casa por eles.
Os edificios foron desenados por arquitectos portugueses buscando a estrutura que mellor resistira aos terremotos. Para isto, fixeronse modelos a escala de distintas estruturas e fixose desfilar arredor delas a companias do exercito, simulando un terremoto, para comprobar cal era a mais resistente.
Pro tamen estes desenos foron motivo de disputas entre Pombal, a Igrexa e a nobreza. O Marques dispuxo que todolos edificios fosen iguais (alturas, disposicion, fiestras, portas), sen facer distincions, incluso igrexas e pazos nobiliarios. Habia duas razons para estas normas:
- A idea de racionalidade e orde propia da epoca.
- A uniformidade permitia construir pezas como portas e fiestras en serie e, polo tanto, abreviar o tempo de reconstrucion.
A reforma da Universidade de Coimbra
[
editar
|
editar a fonte
]
Na Universidade de Coimbra, promulganse novos Estatutos en 1772, creanse duas novas facultades (Matematicas e Filosofia), ampliase o claustro de profesores, reformulanse programas e lanzase un ambicioso programa de obras: Laboratorio Quimico, Gabinete de Fisica, Observatorio Astronomico, Xardin Botanico, Museo de Historia Natural e Tipografia Academica.
Na reforma da Facultade de Medicina, seguironse as teorias experimentalistas de Ribeiro Sanches, que levaron a fundacion do Teatro Anatomico e do Dispensario Farmaceutico.
[
1
]
A figura de Pombal na literatura e na cultura popular
[
editar
|
editar a fonte
]
- Na novela de
Gonzalo Torrente Ballester
Filomeno, a mi pesar
(1988), a avoa portuguesa do protagonista ensinalle unha soa oracion
Que el Marques de Pombal arda en el infierno por los siglos de los siglos. Amen
.
- En Portugal e costume dicir simplemente "O Marques" para referirse a el.
- Corre a narracion oral de que, cando a Compania de Xesus foi restaurada e volveu a Portugal, alguen escribiu na sua tumba: "Acorda, que volveron!".
- Saraiva, Jose H. (1991),
Historia concisa de Portugal
, 14ª ed., Editorial Europa-America.
- Sena-Lino, Pedro (2020),
De quase nada a quase rei. Biografia de Sebastiao Jose de Carvalho e Melo, Marques de Pombal
, Contraponto Editores.
|
|---|
|
Pensadores
|
|---|
| Alemana
| |
|---|
| Espana
| |
|---|
Estados Unidos
de America
| |
|---|
| Francia
| |
|---|
| Grecia
| |
|---|
| Irlanda
| |
|---|
| Italia
| |
|---|
| Paises Baixos
| |
|---|
| Polonia
| |
|---|
| Portugal
| |
|---|
| Romania
| |
|---|
| Rusia
| |
|---|
Reino Unido
(
Escocia
)
| |
|---|
| Xenebra
| |
|---|
|
|
|
|