Palestina
(
hebraiskt
: ?????????,
arabiskt
: ???????) er sunnasti parturin av
Syria
. Romverjar roptu landið
Palestina
. Palestina er
gr.
snið av
hebr.
Peleschet
, "Filistaralandið".
Igjøgnum søguna hevur Palestina havt ein sentralan geostrategiskan tydning, ti økið bindur saman
afrikanska
,
asiatiska
og
evropeiska
kontinentið. Umframt hetta hevur økið havt ein
atrunaðarligan
og mentanarligan tydning fyri bæði
islam
,
kristindomin
og
jødadomin
[1]
. Av hesum orsøkum hevur økið verið ein vigvøllur við alskyns kriggjum og innrasum igjøgnum øldirnar og hevur støðugt skift hendur imillum
jødar
,
persar
,
grikkar
og
romverjar
.
Hundrað lond hava viðurkent palestinsku økini sum sjalvstøðugt riki (i
2011
)
[2]
.
Palestina er litið land. Tað er mest fjallaland, 700 til 1000 m. yvir
havinum
. Hetta halendið gongur ur suðri og norðureftir gjøgnum
Vesturjordanska
landið. Fjøllini eru av kalksteini, sum er ogvuliga moyrur, og vatn lekur igjøgnum. Har eru mongdir av holum og nogvar keldur.
Israel
er ein partur av ti gamla Palestina
[3]
.
Storur partur av arabiska folkinum varð noyddur at fara ur Palestina og matti liva sum
flottafolk
i
Jordan
og
Libanon
. Ti er mikil og ahaldandi figgindaskapur imillum
israelsmenn
, palestinar og
arabisku
grannalondini.
Israel
hersetti bæði
Eysturjerusalem
og
Vestara Aarbakka
i
1967
, og
Eysturjerusalem
er seinni lystur
israelskt
øki. Altjoða samfelagið og palestinararnir hava fleiri ferðir funnist at
Israel
, ti landið heldur fram við at byggja bustaðir i einum hersettu økjunum
[4]
.
Hamas tok valdið i
Gaza
i
2007
[5]
. Teir hava sent rakettir i hopatali inn yvir
israelskar
bygdir og sært og dripið nogvar
israelar
hesi seinastu arini. I
2008
voru 3.200 rakettir og spreingivarparar send ur
Gaza
inn i
Israel
[6]
.
Israel
leyp a
Gaza
i
2008
. Vapnaða deildin hja
Hamas
segði i
januar
2009
, at hon misti "einans" 48 mans undir
israelsku
innrasini i
Gaza
.
Israel
sigur hinvegin, at herurin drap meira enn 500
Hamas
-limir i krignum, sum byrjaði
27. desember
i
2008
.
Tað er trupult at ferðast hja teimum, ið bugva i Palestinskum øki. Tey faa ikki loyvi at ferðast gjøgnum høvuðslufthavnina i
Israel
,
Ben Gurion Airport
. Istaðin mugu tey fara til ein flogvøll i
Jordan
, og so flugva haðani. Tað tekur teimum vanliga tveir dagar at ferðast fra
Betlehem
til flogvøllin i
Jordan
. Tað er eisini sera trupult við loyvum og tekur langa tið at ferðast millum byir a palestinskum økjum. Næstan 200.000 palestinar i landbunaðarøkum a
Vestara Aarbakka
hava onga atgongd til rennandi vatn. I
Gaza
er millum 90 og 95 prosent av vatninum dalkað og oegnað til menniskju.
Frøin var stor a
Vestara Aarbakka
og i
Gazageiranum
, ta
ST
-aðalfundurin 29. nov. 2012 samtykti at geva Palestina eygleiðarastøðu i heimsfelagsskapinum
[7]
. Hoast harða motstøðu fra serliga
USA
og
Israel
atkvøddu 138 av teimum 193 limalondunum fyri. Teirra millum voru eitt nu
Noreg
,
Danmark
og
Island
. Samtyktin gevur Palestina eygleiðarastøðu sum ikki-limaland, og tað er sama støða, sum
Vatikanrikið
hevur.
Tyskland
,
Stora Bretland
og
Avstralia
voru millum londini, sum ikki atkvøddu. USA,
Kanada
, Israel,
Kekkia
,
Panama
,
Palau
,
Nauru
,
Mikronesiasamveldið
og
Marshalloyggjar
atkvøddu imoti. Israelski ST-sendiharrin,
Ron Prosor
, segði at samtyktin er eitt afturstig fyri friðartilgongdina i
Miðeystri
. Tað sama segði amerikanski ST-sendiharrin,
Susan Rice
.
Ikki allir palestinar eru
muslimar
. Nakrir eru
kristnir
(umleið 1,1 - 2,4 %
[8]
).
Hamas
hevur ræðið a Palestinskum øki, og teir ynskja heldur at hava
islam
enn
kristindom
[9]
. Nogv av teimum
kristnu
a teimum Palestinsku økjunum hava siðstu arini valt at flyta til onnur lond
[10]
. Nogv flyta til
USA
ella lond i
Vesturevropa
sum
Tyskland
og
Svøriki
, ti har hava tey tað nogv betri. Tey allarflestu av teimum, ið fara uttanlands at lesa, koma ongantið aftur til Palestina. Bæði ti tað er trupult hja teimum at faa arbeiði, og ti at tey hava tað munandi betri i øðrum londum. Bara umleið 5 % koma aftur. Um 10 til 15 ar vera næstan eingi
kristin
eftir i Palestina, um henda gongdin heldur fram. I
Gaza
eru bara 2.000
kristin
av einum folkatali, ið telur 1,3 million
[11]
. A
Vestara Aarbakka
eru bara 1,1 % av folkinum
kristin
. Og talið minkar
[12]
.
- ↑
"Archive copy"
.
http://www.enotes.com/history-fact-finder/religion/why-do-jews-christians-muslims-all-claim-palestine
. Heintað 2011-03-17
.
- ↑
United Nations Security Council; United Nations Department of Political and Security Council Affairs (2008). Repertoire of the practice of the Security Council. United Nations Publications. p. 759.
http://books.google.com.my/books?id=C0FR2aSR1SoC&source=gbs_navlinks_s
[
deyð leinkja
]
.
- ↑
bok a Google Books
- ↑
Le More, 2008, pp. 27?29.
- ↑
http://www.usatoday.com/news/world/2007-06-14-gaza_N.htm
- ↑
http://www.nytimes.com/2009/10/09/world/middleeast/09israel.html?_r=1
- ↑
http://www.aftenposten.no/nyheter/uriks/Soleklar-FN-seier-for-palestinerne-7058528.html
- ↑
http://news.bbc.co.uk/2/hi/4514822.stm
- ↑
http://news.xinhuanet.com/english/2006-04/02/content_4373348.htm
- ↑
"Archive copy"
.
http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/arabs/christianme1.html
. Heintað 2011-03-17
.
- ↑
http://news.bbc.co.uk/2/hi/4514822.stm
- ↑
http://www.upi.com/News_Photos/gallery/Palestinian-Christians-worship-in-the-West-Bank/4110/