La norda flanko de la Blanka Domo.
La suda flanko.
La
Blanka Domo
(
angle
White House
) estas la oficiala lo?ejo de la
Prezidanto de Usono
. ?i estas blanka konstrua?o ?e 1600 Pennsylvania Avenue, NW en
Va?ingtono
,
Distrikto Kolumbio
, Usono. La nomo de la lo?ejo anka? estas uzita simbole por aludi la regadon de la Prezidento, ekzemple: "Hodia? la Blanka Domo anoncis novan politikon pri edukado."
La Blanka Domo estis konstruita post la kreado de la Distrikto de Kolombio per akto de la usona kongreso en decembro,
1790
. Prezidento
George Washington
mem helpis elekti lokon, kune kun urba plananto
Pierre Charles L'Enfant
. La arkitekto elekti?is per konkurso, kiu ricevis na? proponojn.
James Hoban
,
irland
-devena usonano, gajnis la honoron, kaj konstruado komenci?is per la metado de la angul?tono je la
13-a de oktobro
1792
. La konstrua?o, kiun li desegnis, modeli?is kiel la unua kaj dua eta?oj de
Leinster-Domo
, duka palaco en
Dublino
,
Irlando
, kiu estas nun la hejmo de la
Irlanda Parlamento
.
La? la tempo, la konstrua?o estis origine nomita la
Prezidenta Palaco
a?
Prezidenta Domego
. "
Unua Damo
"
Dolley Madison
nomis ?in la "Kastelo de la Prezidento", kvankam ekde
1818
?i nomi?is kiel "Blanka Domo". La nomo
Administra Domego
estis ofte uzita oficiale ?is Prezidento
Theodore Roosevelt
establis la formalan nomon per fari "The White House" nomo gravurita en siaj papera?oj je
1901
.
John Adams
estis la unua prezidanto kiu lo?is en la konstrua?o, ekde la
1-a de novembro
1800
. En
1814
, dum la tiel nomata
Usona Milito de 1812
, multo de
la urbo estis bruligita
fare de kanad-anglaj trupoj, kaj la Blanka Domo detrui?is. Nur la eksteraj muroj restis, sed ?i estis rekonstruita. La muroj farbi?is blankaj por ka?i la fuman dama?on.
La Blanka Domo estis atakita denove je la
16-a de a?gusto
,
1841
, kiam Usona Prezidento
John Tyler
vetois le?proponon, kiu celis establi La Duan Bankon de Usono. Furioza aro de la "Whig"-partio tumultis ekster la Blanka Domo.
La Blanka Domo estis rimarkinde malfermema al la publiko ?is la frua parto de la 20-a jarcento. Prezidento
Thomas Jefferson
malfermis ?in por domfesto post sia dua ina?gurado je
1805
. Multaj homoj ?e la ?ura ceremonio sekvis lin hejmen, kie li bonvenigis ilin. Tiuj domfestoj iufoje senbridemis kaj sova?i?is. Je
1829
, Prezidento
Andrew Jackson
devis foriri al hotelo, kiam pli-malpli 20.000 civitanoj celebris lian ina?guradon en la Blanka Domo. Liaj helpistoj finfine logis la amason ekster la domon per kuvoj plenigitaj per oran?suko kaj viskio. Tamen, la kutimo da?ris ?is
1885
, kiam nove elektita
Grover Cleveland
faris militan paradon ekster la Blanka Domo anstata? la kutiman domfeston.
Jefferson anka? permesis publikan turismon ?e sia hejmo, kiu kontinuas ?is nun, krom dum milittempo. Li anka? komencis la tradicion de ?iujaraj festoj dum Novjara Tago kaj la
4-a de julio
(la usona Sendependeca Tago). Tiuj festoj fini?is dum la fruaj 1930j.
La Blanka Domo restis malfermita aliafoje anka?. Prezidento
Abraham Lincoln
plendis, ke li estis konstante sie?ata de labor-ser?antoj volantaj politikan okupadon a? favorojn. Lincoln toleris la ?enon, anstata? riski deturni iujn amikojn de forta politikisto a? opini-faranto.
La pozicio de la
Unua Damo
ne estas elektebla kaj ne inkludas oficialajn devojn. Tamen, unuaj damoj tenis tre videblan pozicion en usona regado. La rolo de la Unua Damo evoluis la?longe de la jarcentoj. ?i estas, unue kaj ?efe, la gastigantino de la Blanka Domo. ?i organizas kaj ?eestas oficialajn ceremoniojn kaj funkciojn de ?tato a? kune kun a? en loko de, la prezidanto.
Malmultaj homoj komprenas la grandecon de la Blanka Domo, ?ar multo de la konstrua?o estas sub tero a? alifoje ?ajnis malgranda per pejza?o. Fakte, en la Blanka Domo estas:
- 132 ?ambroj
- 35 ban?ambroj
- 6 eta?oj
- 412 pordoj
- 147 fenestroj
- 28 kamenoj
- 8 ?tuparejoj
- 3 liftoj
- 5 ?iutempaj ?efkuiristoj
- 5000 vizitantoj per tago
- tenisejo
- keglejo
- kinejo
- kur-vojstreko
- na?ejo
- Ovala Oficejo
?i estas unu la kelkaj registaraj konstrua?oj, kiuj estas alirebla per radse?o, ?an?oj okazis dum la prezidenteco de
Franklin D. Roosevelt
, kiu uzis radse?on pro poliomjelito. Dum mez-1940j, la konstrua?o determini?is esti konstrue malsolida, kaj minacata de disfalo. Prezidento
Harry S. Truman
movi?is al Blair-Domo, dum la Blanka Domo tute pliforti?is kaj refari?is. La malnovan lignon de la konstrua?o anstata?is ?talo kaj betono. Kelkaj ?an?oj fari?is tiam: la prezidenta lo?ejo ?e la altaj eta?oj pligrandi?is, kaj nova balkono plui?is al la ronda portiko.
Kvankam la konstrua forteco estis plibonigita dum la
1940-oj
, la interno dum jardekoj de malbona konservado povis degeneri.
Jacqueline Kennedy
, edzino de Prezidento
John F. Kennedy
refarigis la internon de multaj ?ambroj por reveni al la originala 19-a-jarcenta aspekto, ofte uzante bon-kvalitajn malnovajn kaj forgesitajn meblojn el la subtereta?o. Posta refarado okazis per
Nancy Reagan
, edzino de Prezidento
Ronald Reagan
dum la
1980-oj
.