La Batalo de Kreto (en germana : Luftlandeschlacht um Kreta , a? Unternehmen Merkur , "Operaco Merkuro," en greka : Μ?χη τη? Κρ?τη?, MA?e tes KREtes) okazis dum la Dua Mondmilito en la greka insulo Kreto . ?i ekis en la mateno de la 20a de Majo 1941, kiam Nazia Germanio komencis aeran invadon de Kreto. Grekaj fortoj kaj aliaj fortoj de Aliancanoj , kun kretaj civiluloj, defendis la insulon. ^[1] Post unu tago de luktado, la germanoj estis suferintajn fortajn perdojn kaj la aliancanaj trupoj fidis ke ili venkos la invadon. La venontan tagon, pro komunikaj malsukcespj, taktika dubemo de Aliancanoj kaj Germanaj ofensivaj operacoj, la flughaveno Maleme en okcidenta Kreto falis, kio permesis al Germanoj surterigi terajn plifortigojn kaj superi la defendajn poziciojn en la nordo de la insulo. Aliancanaj fortoj retiri?is al la suda marbordo. ?irka? duono estis evakuitaj de la Brita Re?a mararmeo kaj la ceteroj a? kapitulacis a? ali?is al la kretana rezistado. La defendo de Kreto evoluis al marborda ?ipbataladeto; la forto de la Re?a mararmeo en orienta Mediteraneo estis malpliigita al nur du batal?ipoj kaj tri kroz?ipoj. ^[2]

La Batalo de Kreto estis la unua okazo en kiu estis uzitaj Fallschirmjager (Germanaj para?utistoj ) amase, la unua ?efe aerarmea invado en la milita historio, la unua fojo kiam la Aliancanoj faris gravan uzadon de spionado el elkriptigitaj germanaj mesa?oj el la ma?ino Enigma , ^{[3] [4]} kaj la unua fojo kiam la Germanaj trupoj trafis amasan rezistadon el civila lo?antaro. ^[5] Pro la alta nombro de perdoj kaj la kredo ke aeraj fortoj ne plu havis la avanta?on de surprizo, Adolf Hitler i?is malema aprobi pliajn grandajn aerajn operaciojn, kaj preferia anstata?e uzi para?utistojn kiel surterajn trupojn. ^{[6] [7]} Kontraste, la Aliancanoj estis kortu?itaj pro la povo de para?utistoj kaj startis formi aer-atakajn kaj aer-defendajn re?imentojn.

Finfine la germanoj kontrolis la tutan insulon kun helpo de italoj. Totale ?iu flanko perdis multe pli ol 3 000 homojn, kaj krome la kaptitoj estis preska? 18 000 britoj, dum 6 000 por la germanoj.

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]

?i tiu kesto:  vidi   ?   diskuti   ?   redakti   Dua Mondmilito
Okcidenta E?ropo · Orienta E?ropo · Afriko · Proksima Oriento · Mediteraneo · Azio kaj Pacifiko · Atlantiko
Signifaj partoprenantoj			Tempolinio		Aspektoj
?is 1945 krom alie indikitaj. ?efaj kunmilitantoj en kurzivo.			Preludo ? Ka?zoj 1937 ? ?ina-japana milito 1939 ? Invado en Pollando ? Stranga milito ? Vintra milito ? Batalo de Atlantiko 5 1940 ? Danio kaj Norvegio ? Batalo de Francio ? Batalo de Britio ? Libio kaj Egiptio ? Brita Somalilando ? Okupacio de baltaj ?tatoj ? Besarabio kaj Bukovino ? Invado en Francan Hindo?inion ? Greka-itala milito 1941 ? Orienta Afriko ? Invado de Jugoslavio ? Invado en Sovetunion ? Proksima Oriento ? Sie?o de Leningrado ? Atako kontra? Pearl Harbor 1942 ? Batalo de Midway ? Batalo de Stalingrado ? Dua Batalo de Alamejno ? Operaco Tor?o ? Batalo de Guadalcanal	1943 ? Fino en Afriko ? Batalo ?e Kursko ? Kampanjo de Salomonoj ? Invado kontra? Sicilio ? Invado kontra? Italio 5 1944 ? Cassino kaj Anzio ? Batalo de Normandio ? Belorusio kaj Ukrainio ? Ribelo de Varsovio ? Batalo de Rumanio ? Liberigo de Parizo ? Operaco Market Garden ? Batalo de Leyte Gulf 1945 ? Batalo de Okinawa ? Batalo de Berlino ? Kapitulaco de Germanio ? Hiro?imo kaj Nagasaki ? Kapitulaco de Japanio ? Listo de bataloj Sekvoj kaj konsekvencoj ? Efektoj ? Viktimoj ? Ellandigo de germanoj ? Okupacio de Germanio ? Plano de Morgenthau ? Teritoriaj ?an?oj ? Okupacio de Japanio ? Franca-Vjetnamia milito ? Malvarma milito ? En nuntempa kulturo	? atako al Pearl Harbor ? Fulmomilito ? Komparigaj militaj rangoj ? Kriptografio ? Enlanda fronto ? Militaj premioj ? Milita ekipa?o ? Milita produktado ? Rezistmovado ? Teknologio ? Totala milito Civilaj influoj kaj kruela?oj ? Aliancanaj militaj krimoj ? Germanaj militaj krimoj ? Italaj militaj krimoj ? Japanaj militaj krimoj ? Sovetaj militaj krimoj ? Holoka?sto ? Bombardado kontra? civiluloj
Aliancanoj		Akso
en milito de 1937   ?inio enpa?is en 1939   ?e?oslovakio   Pollando   Unui?inta Re?lando   Brita Hindio   Francio   A?stralio   Nov-Zelando   Sud-Afriko   Kanado enpa?is en 1940   Norvegio   Belgio   Nederlando   Grekio	enpa?is en 1941   Jugoslavio Sovetunio   Usono   Filipinoj enpa?is en 1942   Meksiko   Brazilo enpa?is en 1943   Italio enpa?is en 1944   Rumanio   Bulgario   Finnlando ? aliaj	en milito de 1937   Japanio enpa?is en 1939   Germanio   Slovakio enpa?is en 1940   Itala re?lando   (?is 1943) enpa?is en 1941   Bulgario   (?is 1944)   Kroatio   Hungario   Irako   ?is 1941   Rumanio   (?is 1944)   Finnlando   (?is 1944)   Serbio   Montenegro   Albanio enpa?is en 1942   Tajlando enpa?is en 1943 SRI ? Akso Berlino-Romo-Tokio
? Aliancanaj gvidantoj ? Aksaj gvidantoj ? Komandantoj
Rezistmovadoj A?strio · Baltio 2 · Besarabio 1 · ?e?io · Danio · Etiopio · Francio · Germanio · Grekio · Italio · Judoj · Koreio · Nederlando · Moldavio 1 · Norvegio · Pollando · Tajlando · Sovetunio · Slovakio 4 · Ukrainio 3 · Vjetnamio · Jugoslavio · aliaj
			Listoj
			Kategorio · Temoj · Interkonsentoj
1 Antisoveta. 2 Antisoveta kaj antinazia. 3 Antinazia, antipola, kaj antisoveta. 4 Anti madjara , antinazia, kaj antisoveta. 5 Laste al majo de 1945 .		Dua Mondmilito en Vikivortaro   publike alireblaj libroj pri la temo en Vikilibroj       cita?oj pri la Dua Mondmilito en Vikicitaro   fontaj tekstoj pri la Dua Mondmilito en Vikifontaro         dosieroj pri la Dua Mondmilito en la Komunejo   nova?tekstoj pri la Dua Mondmilito en Vikinova?oj