Vasco da Gama
|
---|
|
Gihimugsu
| 1469,
c.
1460
[1]
Sines
|
---|
Namatay
| 24 Disyembre 1524
(panuigong 55)
Cochin
|
---|
Panginabuhi
| Magpanimpalad, magpamagdoy sa kalibutan, magsasakayanon, naval officer
|
---|
Ginikanan
| - Izabel Sodre
|
---|
Banay
| Paulo da Gama
|
---|
Pirma
| |
---|
|
Si Dom
Vasco da Gama
nga unang
Konde
sa Vidigueira (
Sines
kun
Vidigueira
,
Alentejo
,
Portugal
, ca.
Septiyembre 29
1460
?
Disyembre 24
,
1524
sa
Kochi
,
Indiya
) usa ka
Portuges nga manalalayag
ug usa sa labing nagmabulokong sa Uropanong
Panahon sa Pagkakaplag
ug ang dako-dako sa unang mga barko nga naglayag lahos gikan sa
Uropa
ngadto sa Indiya. Sa mubong panahon sa tuig 1524 siya nahimong Gobernador sa Indiyang Portuges sa titulong Vice-rei kun Viceroy.
Si Vasco da Gama mamahimong natawo kaniadtong 1460
[2]
or 1469
[3]
, sa
Sinessa
may habagatang kasadpang kabaybayonan sa Portugal sa usa ka balay nga duol sa simbahan sa Nossa Senhora das Salas. Ang Sines usa sa mga nihit nga pantalan sa kabaybayonan sa Alentejo nga ginama sa mga puwa'g kolor nga mga payag-payag nga gipuy-an sa kadaghanang mga mananagat.
Ang amahan ni Vasco da Gama mao si
Estevao da Gama
. Sa mga tuig sa 1460 usa siya ka
kabalyero
sa banay sa Duke sa
Viseu
,
Dom Fernando
.
[4]
si Dom Fernando mitudlo kaniya isip Alcaide-Mor kun Gobernador Sibil sa Sines ug mihatag kaniya og gamayng bahin sa buwis sa paghimo'g sabon sa
Estremoz
.
Si Estevao da Gama gikasal ni Dona Isabel Sodre nga anak ni Joao Sodre (nailhan usab nga si Joao de Resende). Si sodre nga naa'y Ingles nga kagikan naa'y tali sa banay ni Prinsepe Diogo nga
Duke sa Viseu
nga anak ni Haring
Edward I sa Portugal
ug gobernador sa militar nga
Order of Christ
.
[5]
Gamay ang nahibal-an sa sayong kinabuhi ni Vasco da Gama. Giawhag sa Portuges nga historyador nga si Teixeira de Aragao nga nagtuon sa lungsod sa
Evora
diin mamahimo siyang nakat-on og matematika ug nabigasyon. Mamahimo sab nga si da Gama makamao sa astronomiya ug posible nga nagtuon siya ilalom ni
Abraham Zacuto
.
[6]
Sa tuig 1492 si Haring
John II sa Portugal
mipadala kang da Gama sa pantalan sa
Setubal
nga habagatan sa
Lisbon
ug didto sa
Algarbe
nga mao ang labing habagatang bahin nga lalawigan sa Portugal aron pagdakop sa mga
Pranses
nga mga barko aron pagbalos sa mga gibuhat nila sa Portuges nga pamarko nga daling nahimo ni Vasco.
Si
Bartolomeu Dias
nakatuyok na sa
Kabo sa Maayong Paglaom
sa
Aprika
kaniadtong 1488 nga usa ka panghitabo sa daghang mga henerasyon sa mga Portuges nga manlalayag nga gigastoan ni
Prinsipe Henry ang Nabigador
.
Ang paglayag ni da Gama nagmabolukon sa pag-abot sa
Indya
. Kini nakapahimo sa mga Portuges nga makapabinayloay sa mga taga
Layong Sidlakan
pinaagi sa dagat nga nakapaagni sa mga karaang tigpabinayloay sa sagol-sagol nga dalang yuta ug sa dagat sama sa agianan sa
Binayloay sa Lamas
nga migamit sa
Persiyanong Golpo
ug
Pulang Dagat
ug mga karaban sa kamel aron maabot ang sidlakang Mediterinyan. Ang
Republika sa Venice
nakakontrolar sa dakong bahin sa mga ruta sa pag
trade
sa Uropa ug Asya. Ang Portugal milaom nga sa paggamit sa ruta ni da Gama nabuak nila ang monopolyong Venisiyano.
Apan ang mga nakab-ot ni da Gama mura hinuon og napahanap sa iyang kapakyasan pagdala'g mga igbabaylo sa kanasoran sa Indya. Usa pa ang ruta sa dagat naa'y kakulian ? ang iyang plotilya naglayag sulod sa tulo ka bulan nga wala makakita og yuta ug 54 ra s aiyang 170 ka mga uban sa duha sa iyang upat ka mga barko ang namalik sa Portugal kaniadtong 1499. Bisan pa niini ang paglayag ni da Gama nakaabli og usa ka direktang ruta sa dagat sa Asya nga nakapahimo og panahon sa mga Uropano nga makadominar sa kusog sa dagat ug komersyo nga milungtad og pipila ka gatos ka tuig, sa 450 ka tuig nga
kolonyalismo
sa mga Portuges didto sa Indya, Asya, ug Aprika.