М?кола Купрэе?
М?кола Купрэе? на атрыманьн? ≪ Мядовае прэм?? ≫ (2002) у Пружанск?м палацыку
Асаб?стыя зьвестк?
?мя пры нараджэньн?	М?кола Сымонав?ч Купрэе?
Нарадз??ся	25 тра?ня 1937 в. Ямнае , Рагачо?ск? раён
Памёр	19 верасьня 2004 (67 гадо?) в. Лясная , Баранав?цк? раён
Пахаваны	М?хнав?чы
Л?таратурная дзейнасьць
Род дзейнасьц?	паэт
Гады творчасьц?	1957 ? канец 1990-х
Мова	беларуская мова
Прэм??	Л?таратурная прэм?я ?мя Аркадзя Куляшова (1996) Берасьцейская мядовая л?таратурная прэм?я (2002) Абласная л?таратурная прэм?я ?мя ?ладз?мера Калесьн?ка (2007)
Узнагароды	л?таратурная прэм?я ?мя Аркадзя Куляшова ( 1996 ) Мядовая прэм?я ( 2002 ) Л?таратурная прэм?я ?мя ?ладз?мера Калесьн?ка [d] ( 2007 )
М?кола Купрэе? у В?к?схов?шчы

М?ко?ла Сымо?нав?ч ( Сямёнав?ч ) Купрэ?е? (25 тра?ня 1937, вёска Ямнае ( ru ) , Рагачо?ск? раён Гомельскай вобласьц? ? 19 верасьня 2004, вёска Лясная , Баранав?цк? раён Берасьцейскай вобласьц? ) ? беларуск? паэт , п?сьменьн?к .

Жыцьцяп?с [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Нарадз??ся ? вёсцы Ямнае (цяпер Рагачо?ск? раён Гомельскай вобласьц? ) у сям’? наста?н?ка. У 1943 року нацысты арыштавал? ягонага бацьку ? заб?л? мац? ^[1] . У 1947 року М?кола з бацькам пераехал? на Берасьцейшчыну, у вёску Песк? Бяроза?скага раёну , а ? 1953 ? у вёску М?хнав?чы ?вацэв?цкага раёну . Выхо?ва?ся мачыхай.

М?кола Купрэе? скончы? ?вацэв?цкую сярэднюю школу (1957), факультэт беларускай ? расейскай мовы ? л?таратуры Берасьцейскага пэдагаг?чнага ?нстытуту (1962).

Працава? у Чудз?нскай ? Малькав?цкай сярэдн?х школах Ганцав?цкага раёну , у школах ?вацэв?цкага ? Ляхав?цкага раёна?, у рэдакцы? ляхав?цкай раённай газэты ≪Буда?н?к камун?зму≫. Адным з вучня? Купрэева ? Чудз?нскай школе падчас яго працы на пасадзе завуча ? наста?н?ка л?таратуры бы? Алесь Каско , а ? Сташанах  ? М?кола Антано?ск? й Анатоль Шушко ^[2] .

У 1988 М?кола Купрэе? не без дапамог? М?колы Антано?скага, рэдактара пружанскай ≪раёнк?≫, пераеха? у вёску Папялёва Пружанскага раёну , выклада? у базавай школе г?сторыю. Тут выйша? на пэнс?ю з прычыны хваробы.

Чалец Саюзу беларуск?х п?сьменьн?ка? (1994). У 1996 року зборн?к верша? ≪Прав?нцыйныя фантаз??≫ бы? вылучаны на атрыманьне Дзяржа?нае прэм?? ?мя Янк? Купалы ? адз?нагалосна падтрыманы на галасаваньн?. Аднак у самы апошн? момант перамога М?колы Купрэева была скасаваная за ?ран?чную згадку Лукашэнк? ? вершы ≪Сустрэча з К. Крап?вой у 1993 годзе≫ ^[3] . Прэм?я тады не дасталася н?кому, а паэт замест гэтага атрыма? прэм?ю Саюзу п?сьменьн?ка? ?мя Аркадзя Куляшова ? аднапакаёвую кватэру ? Пружанах ^[4] .

Пасьля выданьня аповесьця? ≪Дз?цячыя гульн? пасьля вайны≫ (1995) ? ≪На вул?цы Карла Маркса з паэтам≫ (1997), як?я вызначал?ся надзвычайнай шчырасьцю ? аднос?нах да сябе ? сва?х родных, бацька адма?ля?ся пускаць М?колу ? родную хату падчас ягоных в?зыта? на радз?му. М?кола Купрэе? вымушаны бы? ночыць у кацельнях, дзе працава? ягоны школьны сябра ^[4] .

Апошн?я рок? жыцьця правё? у Пружанах , пэрыядычна лекуючыся ? тубдыспансэры ? Вярхов?чах ( Камянецк? раён ). Памёр у доме састарэлых у вёсцы Лясная Баранав?цкага раёну ^[1] . Пахаваны ? М?хнав?чах (прадмесьце ?вацэв?ча? ). На ягоным надмаг?льл? выб?тыя словы ?ласнага вершу ≪О, я многа хаце? вам сказаць…≫.

Творчасьць [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

П?саць пача? яшчэ ? школе, найперш вершы на беларускай мове. Аднак друкавацца пача? падчас вучобы ? ?нстытуце (1957?1962). Ягоныя першыя абразк? был? апубл?каваныя ? 1958 року ? ≪Советской Отчизне≫ (цяпер часоп?с ≪ Нёман ≫). Прозу М?кола, у адрозьненьне ад верша?, п?са? па-расейску, за што, як прызнава?ся пазьней, было вельм? сорамна ^[2] . Рукап?с аповесьц? ≪Бродят на рассвете юные≫, нап?санае ? студэнцк?я часы, а?тар пасьля зьн?шчы?, нягледзячы на тое, што яна атрымала ? цэлым стано?чыя водгук? Янк? Брыля ? Барыса Бур’яна . Машынап?сны тэкст аповесьц? захо?ваецца ? Ганцав?цк?м краязна?чым музэ? ^[2] .

Першая кн?га паэз?? ≪Непазьбежнасьць≫ (1967), складзеная з баляда? ? элег?я? , вызначаецца л?рычнай, ц?хай ?нтанацыяй. Вершы вызначаюцца казачнасьцю, выкарыстаньнем фальклёрных матыва? ? стыля?. Пасьля выхаду зборн?ку ≪Непазьбежнасьць≫ у М?колы Купрэева пачалася зацяжная творчая дэпрэс?я, зьвязаная зь не?ладкаванасьцю ?ласнага побыту, расчараванасьцю ? паэтычнай працы, вял?кай плыняй крытык?, якая абрынулася на першую ягоную кн?гу ^[5] . У сям?дзясятыя рок? М?кола Купрэе? амаль н?чога не п?са?.

Акты?на ?ключы?ся ? л?таратурны працэс напрыканцы 1980-х. Перакладзеныя на расейскую мову ягоныя вершы был? апубл?каваныя ? часоп?се ≪ Нёман ≫, пасьля чаго ягоныя творы стал? часьцей трапляць у пэрыядычны друк. У 1995 року выйша? ягоны друг? зборн?к паэз?? ≪Прав?нцыйныя фантаз??≫. У ?м перададзеная цесная сувязь чалавека з радз?май, зь ейнай г?сторыяй. Паэт пастаянна зьвяртаецца да вобраза дарог?, геро? ягоных верша? ? вечныя вандро?н?к?.

Л?таратуразна?цы за?важал?, што ягонай паэз?? ?ласьц?выя ≪арыг?нальнасьць раскаванай свабоднай формы, шчырае трапяткое пачуцьцё, нестандартныя вобразы, глыб?ня падтэксту ? ? той самы час ? прастата выказваньня≫ ^[4] . Творчасьць а?тара адзначаная асабл?вай любо?ю да вэрл?бру , баляда? , элег?я? , прытча? .

П?са? таксама ? прозу . Падчас жыцьця ? Пружанах нап?са? аповесьц? ≪Дз?цячыя гульн? пасьля вайны≫ (1995), ≪?мгненьне сьветлае≫ (1996), ≪На вул?цы Карла Маркса з Паэтам≫ (1997), ≪Палеская элег?я≫ (1998), ≪Рэчкаю плывём, плывём…≫ (1999), ≪Пастух у космасе≫ (2002), ≪Л?сты з млына≫ (2004) ^[5] .

Два розныя як па стыл?, так ? па манэры анал?зу дасьледн?к? л?таратуры ?ладз?мер Саламаха ? Сяргей Грышкев?ч, анал?зуючы розныя творы п?сьменьн?ка (першы ? ≪На вул?цы Карла Маркса з Паэтам≫, друг? ? ≪Л?сты з млына≫), сыходзяцца ? агульнай выснове: л?рычная проза Купрэева шчырая ? пра?дз?вая, гуман?стычная ? чалавечная ? сваёй аснове.

	? тут я зно? думаю пра тое, пра што ?жо неаднойчы п?са? у некаторых сва?х артыкулах: як жа мы, людз?, прывыкл? ?се нашы горшыя, па-чалавечы невытлумачальныя ?чынк? апра?дваць фактарам часу, рэжымам, грамадзк?м ладам. Пры гэтым забываем, што тольк? сапра?дныя людз? застаюцца людзьм? ? любых с?туацыях. Думаю, твор выкл?кае на так? роздум.
?Уладз?мер Саламаха,  З артыкула ≪Пра што раскажа вучням≫, кн?га крытык? ≪Сусвет дабрын?≫ [5]

	У беларускай прозе апошн?х гадо? рэдка кал? сустрэнеш падобную шчырасьць, без штучнага схематызму ? дыялёгах, ненатуральных паводз?н, сэрыяльнай тэатральнасьц?, навамодных сэксуальных выкрунтаса?… Аказваецца, пра каханьне можна п?саць так, каб быць сучасным ва ?се часы. Каб табе верыл?, як уласна перажытаму. Хоць ? не прапушчанаму цераз млын запозьнена спасьц?гнутай ?сьц?ны, ужо непатрэбнай у с?вой сталасьц? гадо?.
?Сяргей Грышкев?ч,  З артыкула ≪Адвечныя л?сты з млына…≫, газэта ≪Заря≫ [5]

Вершы М?колы Купрэева пераклада? на расейскую мову ? публ?кава? у Маскве беларуск? паэт ? перакладн?к Валеры Грышкавец ^[5] . Аповесьць ≪?мгненьне сьветлае≫ перакладзеная таксама на ба?гарскую мову .

Б?бл?яграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• ≪Непазьбежнасьць≫ (зборн?к верша?, 1967)
• ≪Прав?нцыйныя фантаз??≫ (зборн?к верша?, 1995)
• ≪Дз?цячыя гульн? пасьля вайны≫ (аповесьць-успам?н, 1995)
• ≪?мгненьне сьветлае≫ (аповесьць, 1996)
• ≪На вул?цы Карла Маркса з Паэтам≫ (аповесьць, 1997)
• ≪Палеская элег?я≫ (кн?га прозы, 2007)
• ≪Я хаце? вам сказаць…≫ (2008)

Прэм?? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Л?таратурная прэм?я ?мя Аркадзя Куляшова (1996, за зборн?к ≪Прав?нцыйныя фантаз??≫)
• Берасьцейская мядовая л?таратурная прэм?я (2002, за аповесьць ≪Пастух у космасе≫)
• Л?таратурная прэм?я ?мя ?ладз?мера Калесьн?ка Берасьцейскага абласнога выкана?чага кам?тэту (2007, за кн?гу ≪Палеская элег?я≫) ^[6]

Ушанаваньне памяц? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• У 2006 року на доме ? Пружанах , дзе жы? паэт, была адкрытая мэмарыяльная дошка.

Крын?цы ? за?ваг? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн. : БелЭн , 1999. ? Т. 9: Кул?б?н ? Мала?та. ? 560 с. ? ISBN 985-11-0155-9 ? С. 39
• Беларуск?я п?сьменн?к?: Б?яб?бл?яграф?чны сло?н?к. У 6 т. / пад рэд. А. ?. Мальдз?са . ? Мн. : БелЭн , 1995. ? Т. 6. Татала? ? Яф?ма?. Дадатак. ? 684с.;?л. с. ? ISBN 985-11-0022-6  ? С. 628?629
• Зданов?ч ?. Купрэе? М?кола Сямёнав?ч // Рупл??цы беларускага нацыянальнага адраджэньня з Пружаншчыны: Грамадска-л?таратурны даведн?к. ? Пружаны : 2003. ? С. 49?54.
• Алесь Каско [? ?нш.].  М?кола Купрэе?. Матэрыялы аб жыцц? ? творчасц? п?сьменн?ка // Крын?ца . ? 1994. ? № 11. ? С. 29?51.
• Саламаха, У . Пра што раскажа вучням // Званыя ? выбраныя: кн. л?т. публ?цыстык? ? рэцэнз?й / Уладз?м?р Саламаха. ? Мн. : 1999. ? С. 56?60.
• Сахарчук, В.  Вяртанне вечнага вандро?н?ка // Полымя . ? 1998. ? № 1. ? С. 254?262.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Незабы?ныя галасы. Я хаце? вам сказаць…
• Вершы М?колы Купрэева на сайце беларускай л?рычнай паэз??
• Палеская элег?я на сайце Фл?буста