Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Вайна за незалежнасьць Латв??
(
па-латыску
:
Latvijas br?v?bas c??as
) ? сэрыя ваенных канфл?кта?, як?я мел? за мэту стварэньне незалежнай
Латв??
. Яны адбывал?ся ? 1918?1920 гадах м?ж латыск?м? ? нямецк?м? ды бальшав?цк?м? аддзелам?. Латышам дапамагал? эстонск?я, брытанск?я ? польск?я вайско?цы.
У вын?ку
Першай сусьветнай вайны
з 1915 году Курляндыя ? Сэм?гал?я, а з пачатку 1918 году ?ся тэрыторыя Латв?? апынул?ся пад
нямецкай акупацыяй
. Пасьля паразы Нямеччыны ?
Першай сусьветнай вайне
Латв?я
абвясьц?ла
незалежнасьць
18 л?стапада 1918 году ?
Рызе
. Прэм’ерам новай дзяржавы ста?
Карл?с Улман?с
. Напачатку студзеня 1919 году войска
бальшав?ко?
увайшло на тэрыторыю Латв?? ? здабыла
Рыгу
. Войска нямецка-латыскае пры падтрымцы Антанты прымус?ла савецк?я войск? адысьц? ? сакав?ку 1919 году. Хаця
Вэрсальская дамова
абавязвала немца? пак?нуць кра?ну, тыя паспрабавал? заняць Латв?ю, але был? выб?тыя напрыканцы л?стапада 1919 году.
Чарговую спробу заняць Латв?ю прадпрыняла Бальшав?цкая Расея. У той сытуацы? латыская дэлегацыя зьвярнулася да Польшчы па дапамогу, падп?са?шы зь ёю 30 сьнежня 1919 году дамову аб вайсковай дапамозе, пашыры?шы яе 16 студзеня 1920 году. Тое паразуменьне было падставай да супольных польска-латыск?х вайсковых дзеяньня? супраць бальшав?ко? у межах так званай апэрацы? ≪З?ма≫. Польска-латыскае войска, колькасьцю 20 000 жа?нера? (зь ?х 12 000 польск?х), пад камандаваньнем генэрала
Эдварда Рыдз-Сьм?глага
, пачало ба? пры 30-градусных марозах. Саюзьн?к? на працягу студзеня захап?л? ?сю
Латгал?ю
, перамагаючы ?
б?тве пад Дзьв?нскам
? прымушаючы Савецкую Расею да зам?рэньня. У м?рнай дамове, падп?санай у Рызе 11 жн??ня 1920 году, бальшав?цкая Расея прызнала незалежнасьць Латв??.
У 1940 годзе, падчас
Другой сусьветнай вайны
, па захопе Латв?? войскам
СССР
, гэтая кра?на стала адной з савецк?х рэспубл?к.
- Paluszy?ski Tomasz, Walka o niepodległo?? Łotwy 1914?1921, Bellona, Warszawa 1999,
ISBN 83-11-08959-0
