Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
An
Republika nin Sudan
(/suː?dæn/),Arabe: ??????? ????????, Jumh?r?yat al S?d?n), sarong nasyon sa
norte-subangan kan Afrika
.
Ehipto
An kadolon niya sa amnayan, an
Pulang Dagat
, sa norte-subangan, an
Eritrea
asin
Etopya
, sa subangan, an
Kenya
saka
Uganda
, sa sur-subangan, an
Demokratikong Republika nin Congo
asin kan
Republika nin Aprikanong Sentral
, sa sur-solnopan, an
Chad
sa solnopan asin kan
Libya
sa norte-solnopan. An Dagat Nile binabanga' na gayo an Sudan sa pag'oltan kan parteng subangan asin kan parteng solnopan.
[1]
An populasyon kan Sudan nagaabot sa 42,272,000 (2011).
[2]
An banwang Sudan may halawig na agi-agi, poon pa hale sa antigong panahon asin, huli sa saiyang pisikal na kamugtakan, pororopot ini sa historya kan Ehipto. May mga periodo na ini katakod pulitikalmente sa banwang Ehipto. Kan ini magin talingkas sa Ehipto asin sa
Reyno Unido
kan 1956, an Sudan nag'agi sa, asin nagtios nin kagpitong taon na gera sibil poon 1955 abot 1972, asin ini nasundan pa nin mga makuring diringkilan sa pag'oltan kan mga tagaNorteng Sudano (na an ginikanan Nubiano asin Arabong dugo) saka kan mga Kristiyano asin animistang
Nilotes
sa
Habagatan Sudan
. Haros an diringkilan nangyayari huli sa mga rason etniko, pagkakaiba sa relihiyon asin pagkakaiba sa lebel kan saindang ekonomiya. Dangan kan 1983 nagputok naman an inapod na ika-2 Sudanong Gera Sibil, na ginatongan kan daing-ontok na durulak sa lado nin mga militar asin mga pulitiko. Dahelan kaini, inagaw an poder sa sarong daing-dugoan na kudeta ni koronel
Omar-al-Bashir
kan taon 1989, dangan pigproklama niya an sadiri bilang Presidente kan Sudan.
[3]
An gera sibil napondo sa piririmahan kan inapod na Komprehensibong Pag'oroyon Sa Katoninongan na nagtatao nin autonomiya sa ronang habagatan kan nasyon. Mala ta resulta kan reperendum kan Enero 2011, an
Habagatan Sudan
masuway na sa Hulyo 9, 2011.
[4]