Wikipedia

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialakt-Enzyklopedy
s Logo vo dr alemannische Wikipedia
s Logo vo dr alemannische Wikipedia bis Juni 2010

D Wikipedia isch e Enzyklopedii mid Byydreeg, wu jeede Internet -Nutzer deerf andere oder naimen anderschd cha bruuche. S Woord ≪Wikipedia≫ isch zamegsezd us em hawaiianische Wort ≪wikiwiki≫ (schnal) un em anglische ≪encyclopedia≫ (Enzyklopedii). E Wiki isch e Website, wu d Benutzer d Syde nid nume chene laase, sundern au dirakt im Browser bearbaide.

Gschiichd [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

s Logo vu dr Nupedia
e frienerigi Startsyde vu Wikipedia.org
d Startsyde vu dr anglische Wikipedia am 30. Meerze 2001

Dr eerschd, wu d Idee ghaa hed, s Internet z bruuche go ne gmainsami Enzyklopedii aazleege, isch waarschyyns dr Rick Gates gsii, e Internet-Pionier, wu si am 22. Ogdoober 1993 in eme, midlerwyyli gleschde, Byydraag in ere newsgroup im Usenet zer Diskussion gschdeld ghaa hed. [1] Des Projakt, wu under em Name Interpedia had sode laufe, isch aber nie iber s Blaanigsstadium uusechuu. Au d s Projakt GNUPedia , wu ane 1999 vum Richard Stallman voorgschlaa wooren isch, isch nid z Schdand chuu.

Im Meerz 2000 hed dr Internet-Undernaamer Jimmy Wales mid em Larry Sanger , wu derd Filosofii-Doktorand gsii isch, iber d Firma Bomis e eerschd Projakt vun ere anglischschbroochige Internet-Enzyklopedii aagfange, d Nupedia . Dr Redaktionsprozass vu dr Nupedia isch anlig gsii wie daa vu bishaarige Enzyklopedia. Dr Sanger isch Chefredakteer gsii, Autore han sich miese bewaarbe un iiri Artikle sin im e ufwandige Peer-Review briefd woore.

Andi 2000/Aafang 2001 sin dr Sanger un dr Wales uf s Wiki-Syschtem ufmeergsaam woore. Am 15. Janer 2001 isch s Wiki vu dr Nupedia under dr aigeschdandige Adras wikipedia.com abruefbaar gsii, was zyderhaar as d Gebuurdsschdund vu dr Wikipedia gilded. [2]

Uurschbringli isch d Wikipedia vum Sanger uf dr Nupedia as Schbaasprojakt (?fun project“ [3] ) naabe dr Nupedia aagchinded woore. Dur iire ufig Prinzip hed sich d Wikipedia aber eso schnal endwigled, as dr Sanger un dr Wales salber iberraschd gsii sin, [4] as d Nupedia in dr Hindergrund drangd un im Sebdamber 2003 ganz abgschalde woore isch. [5]

s Artikelwachstum vu dr dytschsprochige Wikipedia

Am 15. Meerz 2001 hed dr Jimmy Wales in dr Wikipedia-Mailinglischt aagchinded, as anderi Schbroochversione sole yygriichded waare, zue dr eerschde han di dydsch, di franzeesisch un di katalanisch Wikipedia gheerd. [6] Andi 2001 hed s d Wikipedia scho in 18 Schbrooche gee.

Im Februar 2002 hed sich d Bomis endschiide, as si nid lenger wan e Chefredakteer bschafdige, un si han dr Verdraag mid em Sanger gchinded. Ar hed derno bal syyni Midaarbed an dr Nupedia un dr Wikipedia ufgee.

Wel dr Sanger im Februar 2002 in ere Mailinglischt iberlaid hed, as vilichd bal Waarbig in dr Wikipedia yyblanded wird, hed sich di spanisch Wikipedia ufgschbalde in zwai Projakt: e Hufe Autore han d Enciclopedia Libre Universal en Espanol nei grinded, wel si nid mid Waarbig yyverschdanded gsii sin. [7] Go wyderi Abschbaldige verhindere, hed dr Jimmy Wales derno aagchinded, as d Wikipedia au wyder waarbefrei blybd.

D Adras vu dr Website isch derno vu wikipedia.com gandered woore uf d Top-Level-Domain .org , wu uusschlieslig fir nid-kommerzialli Organisatione voorgsaa isch.

Dr Jimmy Wales nimd dr Quadriga-Bryys endgeege.

Am 20. Juni 2003 hed dr Wales d Grindig vu dr gmainnizige Wikimedia Foundation aagchinded un hed daare d Namensraachd ibergee, wu aar salber ghaa hed, zem Dail au dr Bomis.

Midlerwyyli gid s d Wikipedia in 266 Schbrooche (Schdand: Juli 2009). Im Sebdamber 2004 isch d Zaal vu dr Artikel iber ai Million gschdiige, zur Zyd sin s iiber 13 Millione. D Alemannisch Wikipedia hed aktuall 30.418 Artikel, di dydsch und di franzeesisch iber zwei Millione, di anglisch iber funf Millione (Schdand: 2018).

D Wikipedia hed scho ne baar Bryys gwune, u. a. im Mai 2004 e Prix Ars Electronica un e Webby Award , 2005 dr Grimme Online Award un 2006 dr LeadAward as ?Webleader vum Joor“ , derzue dr OnlineStar in dr Kategorii ?News“. [8] 2008 hed d Wikipedia dr Quadriga-Bryys griegd, dr Jimmy Wales hed daa am 3. Okgdoober 2008 in dr Berliner Komische Oper endgeege gnuu. S Bryysgald vu 25.000 Euro isch an d Wikimedia Deutschland gange. [9]

D Alemannisch Wikipedia [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Wu dr elsassisch Informatiker Alexis Dufrenoy (als ≪Benutzer:Traroth≫) im Sebdamber 2003 bi dr Wikimedia Foundation aafrogd hed, eb s au meegli waar, e Wikipedia uf Elsassisch aazleege [10] , hed s zeerschd e hizigi Diskussion in dr Wikipedia-Gmainschafd gee: Bruuchd s jez au no ne Wikipedia in alne Dialakt? [11] Eerschd wu sich dr Jimmy Wales perseenlig derfiir uugschbroche ghaa hed, isch dr Waag frei gsii. Am 13. Novamber 2003 isch d elsassische Wikipedia grinded woore. [12] Wel noch aim Joor in dare elsassische Wikipedia no nid vyyl glofe isch, isch si im Sebdamber 2004 zue re Wikipedia vu alne alemannische Dialakt uusgwyded woore.

D alemannisch Wikipedia isch zyderhaar e Projakt fir ali Intrassierte rund um dr Boodesee , i der Duutschschwiiz und em Rhy no bis i d Gagend vo Stroossburg . Ali, wu Alemannisch schwaze ? vu Dydschland , us dr Schwyz , vu Eeschdryych , us em Liechteschtei , em Elsass oder sunschd naimen in dr Wald ? chene hie in iire Schbrooch bzw. iirer Mundart Artikel schryybe, verbesere oder au us dr hoochdydsche Wikipedia in s Alemannisch iberseze go di alemannische Dialakt ufzwaarde un halfe, si au in dr Regione usserhalb vu dr Schwyz z erhalde.

Zantraali Theeme i dr alemannische Wikipedia sin d Sprooche und d Sproochwusseschaft, d Dialakt und d Mundartkultur , s Schaffe vo Mundartschriftsteller und suschtigi Sache us em alemannische Sproochruum.

Fuessnote [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  1. Diskussion zu Interpedia; Newsgroup Usenet
  2. Larry Sanger: E-Mails an d Mailingliste nupedia-l : Let’s make a wiki (10. Janer 2001) , Nupedia’s wiki: try it out (10. Janer 2001) ,
    Nupedia’s wiki: try it out (11. Janer 2001; Name Wikipedia) , Wikipedia is up! (17. Janer 2001) (ali iber s Internet-Archiv).
  3. fun project (18. Janer 2001) .
  4. Vu dr Kerstin Kohlenberg: Die anarchische Wiki-Welt , Die Zeit Online 7. Sebdamber 2006, Abgruefe: 29. Mai 2009
  5. Kaplan Andreas, Haenlein Michael (2014) Collaborative projects (social media application): About Wikipedia, the free encyclopedia. Business Horizons, Volume 57 Issue 5, pp.617-626
  6. Jimmy Wales: Alternative language wikipedias , Yyriichdig vu ?deutsche.wikipedia.com“ (Posting an Wikipedia-l, 16. Meerz 2001) un
    Anderige in dr katalanische Wikipedia vum 16.3.01 .
  7. Wikipedia-Mailingliste Intlwiki vom Februar 2002
  8. onlinestar.de Archivlink (Memento vom 28. Septamber 2007 im Internet Archive ) , OnlineStar Gwinner 2006.
  9. Wikipedia erhalt Preis fur Verdienste um die Aufklarung. In: Spiegel-Online vum 20. Auguscht 2008.
  10. Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 27. April 2014 ; abgruefen am 26. November 2012 .
  11. Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 16. September 2011 ; abgruefen am 26. November 2012 .
  12. Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 27. April 2014 ; abgruefen am 26. November 2012 .

Lueg ou [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Weblink [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  Commons: Wikipedia  ? Sammlig vo Multimediadateie