Yuri Alekseyevich Gagarin
(
ti?ng Nga
:
Ю?рий Алексе?евич Гага?рин
; 1934?1968), co ten phien am ti?ng Vi?t la
I-u-ri Ga-ga-rin.
Ong la m?t
phi cong
va
phi hanh gia
ng??i
Lien Xo
. Ong đ??c ghi nh?n la ng??i đ?u tien trong
l?ch s? nhan lo?i
th?c hi?n chuy?n bay vao
v? tr?
, ngay
12 thang 4
n?m
1961
tren tau v? tr?
Ph??ng đong 1
(Vostok 1).
Gagarin tr? thanh m?t ng??i n?i ti?ng tren toan th? gi?i, va đ??c trao t?ng r?t nhi?u huan ch??ng va cac danh hi?u cao quy, đ?c bi?t la danh hi?u
Anh hung Lien bang Xo-vi?t
. Vostok 1 la tau v? tr? duy nh?t ong tham gia bay, nh?ng ong c?ng t?ng thu?c phi hanh đoan d? phong cho s? m?nh Soyuz 1 (đa k?t thuc trong m?t v? n? kinh hoang). Sau nay s? m?nh l?ch s? Vostok 1, ong tr? thanh Giam đ?c đao t?o c?a
Trung tam đao t?o Phi hanh gia
), n?m ? ngo?i vi th? đo
Moskva
. V? sau, trung tam nay đ??c đ?t theo ten ong. Gagarin m?t n?m
1968
, khi chi?c may bay
MiG-15
ong đang lai g?p
tai n?n
. Huan ch??ng Yuri Gagarin ra đ?i nh? m?t s? vinh danh ong.
[
c?n d?n ngu?n
]
Yuri Alekseyevich Gagarin sinh ngay
9 thang 3
n?m
1934
, t?i lang Klushino, huy?n Gzhatsk,
t?nh Smolensk
,
Lien Xo
, khong xa th? tr?n Gzhatsk, hi?n nay đa đ??c đ?i ten thanh
Gagarin
.
Gagarin đa co c? h?i bay vao v? tr? them m?t l?n n?a ? khi đo ong la d? b? cho
V.M. Komarov
khi chu?n b? cho chuy?n bay c?a tau "
Lien Hi?p
" (ngay
23 thang 4
n?m
1967
).
Nh?ng n?m đ?u đ?i va giao d?c
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Yuri Gagarin sinh ra ? lang
Klushino
, g?n
Gzhatsk
(khi ong qua đ?i thanh ph? nay đ??c đ?i ten la Gagarin), vao ngay 9 thang 3 n?m 1934. Cha m? ong đ?u lam vi?c trong cac Nong trang t?p th?. B? ong, Alexey Ivanovich Gagarin la th? m?c va th? n?, con m? ong, ba Anna Timofeyevna Gagarina lam ngh? v?t s?a bo. Yuri la con th? 3 trong gia đinh 4 anh ch? em: Anh c? Valentin, ch? gai Zoya, va em trai Boris.
Gi?ng nh? hang tri?u ng??i dan Xo-vi?t khac, gia đinh Gagarin ph?i ch?u s? chi?m đong c?a
Phat xit đ?c
trong
Chi?n tranh th? gi?i II
. Lang Klushino b? chi?m thang 11/1941 khi quan đ?c đang tren đ??ng ti?n t?i
Moskva
. M?t vien s? quan đa chi?m ch? ? c?a gia đinh Gagarin. Nh?ng gia đinh ong đ??c phep lam m?t tup l?u, kich th??c 3m x 3m, ? đ?ng sau ngoi nha c? c?a h?. H? đa s?ng 1 n?m 9 thang ? đay cho đ?n khi vung nay đ??c gi?i phong. Anh trai va ch? gai c?a Yuri b? linh đ?c đay t?i
Ba Lan
lam lao đ?ng no l? va khong th?y quay v? cho đ?n h?t chi?n tranh vao n?m 1945. N?m 1946, c? gia đinh chuy?n t?i Gzhatsk, n?i Yuri ti?p t?c h?c ph? thong.
Lam vi?c trong Khong quan Lien Xo
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sau khi Gagarin t?t nghi?p tr??ng cong ngh? n?m 1955, quan đ?i Lien Xo đa g?i ong nh?p ng?.Theo m?t l?i đ? c?, Gagarin đ??c g?i t?i
Tr??ng Phi cong khong quan Chakov 1
?
Orenburg
, va t? minh đi?u khi?n chi?c may bay
MiG-15
vao n?m 1957. Vao th?i gian đo, ong g?p
Valentina Ivanova Goryacheva
, m?t k? thu?t vien y khoa đa t?t nghi?p tr??ng Y t? Orenburg. H? k?t hon vao ngay 7, thang 11 n?m 1957, cung ngay Gagarin t?t nghi?p tr??ng ? Orenburg.
Tr??c khi ra tr??ng, ong đ??c b? nhi?m lam vi?c ?
C?n c? khong quan Luostari
?
Murmansk Oblast
, g?n ranh gi?i
Na Uy
, n?i co th?i ti?t r?t t?i t? đ? bay. Ong tr? thanh
trung uy
trong Khong quan Xo-vi?t vao ngay 5, thang 11 n?m 1957. Ngay 6, thang 11 n?m 1959 ong đ??c nh?n quan ham
Th??ng uy
.
Lam vi?c trong ch??ng trinh Khong gian Xo-vi?t
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
đ??c l?a ch?n va đao t?o
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
N?m 1950, sau nhi?u qua trinh tim ki?m va ch?n l?a, Yuri Gagarin đ??c ch?n cung v?i 19 phi cong khac tham gia vao
ch??ng trinh Khong gian Xo-vi?t
(Soviet space program). đ?c bi?t h?n, Yuri đ??c ch?n vao nhom sau ng??i tai n?ng, đ??c bi?t d??i ten g?i
Sochi Six
, đ??c đao t?o tr? thanh nh?ng phi hanh gia đ?u tien c?a ch??ng trinh
Vostok
. Gagarin va cac phi hanh gia t??ng lai khac ph?i tr?i qua nh?ng đ?t th? nghi?m đ??c thi?t k? đ? ki?m tra th? l?c c?ng nh? tam ly, ong c?ng ph?i v??t qua đ?t đao t?o cho cac chuy?n bay s?p t?i. Cu?i cung trong s? 20 ng??i, ch? co Gagarin va
Gherman Titov
đ??c l?a ch?n cho chuy?n bay len v? tr? đ?u tien vi s? th? hi?n xu?t s?c c?a h? trong qua trinh hu?n luy?n c?ng nh? cac đ?c đi?m th? ch?t phu h?p. Khoang tau Vostok nh? nen yeu c?u nh?ng ng??i đ??c ch?n ph?i co chi?u cao khiem t?n. Gagarin cao 1.57 met.
Vao thang 8/1960, khi Gagarin đ??c ch?n la m?t trong 20 ?ng c? vien phi hanh gia, m?t bac s? Khong quan Xo-vi?t đanh gia v? Gagarin nh? sau:
"Khiem t?n, lung tung khi khi?u hai h??c c?a anh ta tr? nen h?i qua đ?c bi?t; m?c đ? phat tri?n cao v? tri l?c hi?n hi?n ro rang ? Yuri; tri nh? tuy?t v?i...."
Gagarin c?ng la m?t ?ng c? vien x?ng đang trong con m?t c?a 19 ng??i cung đ??c ch?n v?i anh. Khi 20 ng??i đ??c yeu c?u đ? c? m?t ?ng c? vien nao đo ma h? mu?n th?y anh ta tham gia chuy?n bay đ?u tien, t?t c? ngo?i tr? 3 ng??i đa ch?n Gagarin. M?t trong nh?ng ?ng c? vien,
Yevgeny Khrukov
, tin r?ng Gagarin la tuy?t v?i nh?t, va s? nh?n đ??c s? ?ng h? t? ong ?y va nh?ng ng??i khac khi c?n thi?t.
Gagarin gi? m?t than hinh can đ?i trong su?t cu?c đ?i, va anh la m?t ng??i say me th? thao. Phi hanh gia
Valery Bykovsky
vi?t:
"Ph?c v? trong Khong quan khi?n chung toi kh?e m?nh c? v? th? l?c l?n tri l?c. T?t c? chung yeu thich th? thao va PT nghiem kh?c khi chung toi tham gia ? Khong quan. Toi bi?t Yuri Gagarin r?t thich mon Khuc con c?u b?ng. Anh ?y thich ch?i ? v? tri th? ngon.... Toi khong ngh? toi sai khi noi r?ng th? thao luon la m?t đi?u khong th? thi?u trong cu?c đ?i cac phi hanh gia."
Ngoai
Khuc con c?u b?ng
, Gagarin con la m?t fan
bong r?
, va đa tham gia hu?n luy?n cho đ?i tr??ng k? thu?t cong nghi?p Saratov, c?ng nh? la m?t tr?ng tai.
Tau v? tr? Ph??ng đong v?i nha du hanh v? tr? tren boong tau xu?t phat
ngay 12 thang 4 n?m 1961
vao luc 6
gi?
7
phut
theo gi? qu?c t?
Greenwich
(9 gi? 7 phut theo gi?
Moskva
). Yuri Gagarin đa hoan thanh m?t vong bay tren tau Ph??ng đong xung quanh
Trai đ?t
.
Tin hi?u trong chuy?n bay la "Кедр" ("Cay tuy?t tung"). Sau khi hoan thanh chuy?n bay, t? đ? cao vai kilomet thi Gagarin nh?y ra kh?i khoang va h? canh an toan b?ng
du
khong xa v?i thi?t b? h? canh, tren canh đ?ng c?a m?t nong trang ?
t?nh Saratov
. Toan b? chuy?n bay nay keo dai 1 gi? 48 phut. Khi h? canh ? m?t nong trang, Gagarin g?p m?t ba gia, anh noi:
"Bac đ?ng ho?ng s?. Con la m?t ng??i Xo Vi?t!"
. Cau noi c?a Gagarin th? hi?n ni?m t? hao v? đ?t n??c Xo vi?t, song anh đa tr? thanh anh hung - khong ch? ? Lien Xo ma tren toan th? gi?i
[1]
.
N?i ti?ng tren th? gi?i
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sau chuy?n bay tren tau Ph??ng đong, Y.A. Gagarin tr? thanh ng??i n?i ti?ng tren th? gi?i. G?n nh? t?t c? cac t? bao khi đo đa vi?t v? ong. Ong đ??c th??ng nhi?u
huan ch??ng
,
huy ch??ng
, b?ng khen c?ng nh? đ??c trao t?ng danh hi?u
cong dan danh d?
c?a cac thanh ph? t?i cac qu?c gia ?
chau Au
,
chau A
,
chau Phi
,
B?c M?
va
Nam M?
.
Ong c?ng đa t?i th?m nhi?u qu?c gia tren th? gi?i v?i t? cach c?a
s? gi? hoa binh va h?u ngh?
.
Huy ch??ng va b?ng khen
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Va nhi?u huy ch??ng khac.
Yuri Gagarin đ??c trao t?ng danh hi?u
cong dan danh d?
c?a cac thanh ph? sau:
Ong c?ng đ??c trao t?ng cac chia khoa vang đ? m? c?ng vao cac thanh ph?
Cairo
va
Alexandria
c?a
Ai C?p
.
Cac ?n ph?m b?ng ti?ng Nga
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sach
:
- đ??ng vao v? tr? (Дорога в космос) ? Мat-xc?-va: Nha xu?t b?n quan s?, n?m 1978 ? 336 trang.
Cac bai bao tren cac bao va t?p chi
:
- "Th?i đ?i ngoi sao" (bao "Sao đ?" ngay 1 thang 5 n?m 1961)
- "B?u tr?i ch? đ?i anh" (bao "S? th?t thanh nien" ngay 9 thang 7 n?m 1961)
- "Ph?m ch?t va y chi th? hi?n trong kho kh?n" (bao "Sao đ?" ngay 14 thang 10 n?m 1961)
- "Ti?n len phia tr??c, mai mai ti?n len" (bao "S? th?t" ngay 12 thang 4 n?m 1962)
- "L?i phat bi?u v?i cac nha v?n" (bao "N??c Nga v?n h?c" ngay 12 thang 4 n?m 1963)
- "Thi ca c?a cac đ? cao thien c?u" (bao "S? th?t thanh nien" ngay 10 thang 5 n?m 1963)
- "L??t theo lan song" (bao "S? th?t thanh nien" ngay 2 thang 10 n?m 1963)
- "Ti?n cong b?u tr?i" (bao "Tin t?c" ngay 4 thang 10 n?m 1963)
- "Hai l?n h?i t??ng" (t?p chi "Ng??i c?ng s?n tr? tu?i" n?m 1964, s? 3)
- "Ng?n l?a" (bao "S? th?t thanh nien" ngay 18 thang 8 n?m 1964)
- "đ?i ng? chung ta đang tr??ng thanh" (bao "Sao đ?" ngay 11 thang 4 n?m 1965)
- "Th?i đ?i c?ng s?n, th?i đ?i v? tr?" (T?p chi "Hang khong va du hanh v? tr?", n?m 1967, s? 4)
- "Nh?ng b?c thang vao v? tr?" (trong tuy?n t?p APN "Trong n?m 2017", n?m 1968)
Hy sinh khi bay hu?n luy?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Theo cong b? c?a nha n??c Lien Xo, thi đ?i ta Khong quan, Phi cong c?p 1, Anh hung Lien Xo, Yuri Alekseyevich Gagarin hy sinh ngay
27 thang 3
n?m
1968
. Tr??c đay, cac thong tin v? v? tai n?n c?a Gagarin đ??c gi? kin. Do v?y, co nhi?u đ?n đoan v? cac tinh hu?ng d?n đ?n cai ch?t c?a Gagarin. T?n t?i m?t lo?t cac phien b?n mau thu?n nhau v? cai ch?t c?a ong. Phien b?n chinh th?c tren bao chi la: May bay UTI
MiG-15
v?i Gagarin va
Serjogin
b? n? tung vao ngay
27 thang 3
n?m
1968
vao luc 10 gi? 31 phut sang trong khu v?c lang
Novosjolovo
cach th? tr?n Kirzhach,
t?nh Vladimir
18
km
. đi?u nay x?y ra trong đi?u ki?n t?m nhin r?t h?n ch? ? cac l?p may th?p ch? cach m?t đ?t 300
met
. May bay b? r?i vao
vung xoay
, đ? co th? thoat ra đ??c thi th?i gian ch? vai giay la khong đ? đ?i v?i cac phi cong.
Nh?ng theo nh? ng??i ch?ng ki?n s? c? nay la ng??i
th? ngu?i
Valentin Surkov kh?ng đ?nh thi ngay
27 thang 3
n?m đo la m?t ngay
tr?i quang
, va may bay đa r?i d??ng nh? la no khong th? l?y đ??c can b?ng. Ong nay c?ng kh?ng đ?nh r?ng tren th?c t? khi đo thi may bay đa đ??c tim th?y c?nh lang Rjazantsa va xom Krutets.
Ngoai ra con t?n t?i cac phien b?n khac:
- M?t may bay khac (nhi?u kh? n?ng la m?t chi?c
Sukhoi SU-15
) đa bay ? kho?ng cach qua g?n chi?c
MiG-15
c?a Gagarin, k?t qu? la chi?c may bay
MiG-15
đa b? r?i vao vung khi xoay do đ?ng c? chi?c SU-7 gay ra, khi?n no nhi?u lo?n va m?t đi?u khi?n.
- May bay c?a Gagarin b? b?n h? b?ng
ten l?a
.
Trong nh?ng n?m cu?i
th?p nien 1990
xu?t hi?n y ki?n cho r?ng chuy?n bay v? tr? c?a Gagarin khong th? cong nh?n la đa đ??c ti?n hanh tr?n v?n, do ong đa r?i b? chuy?n bay tr??c khi (no) ti?p đ?t. Nh?ng ph??ng phap ti?p đ?t nh? th? đa đ??c l?p k? ho?ch t? ban đ?u v?i s? tinh toan đ?n vi?c đ?m b?o an toan. Noi chung, nguyen nhan c? b?n c?a cac gi? thuy?t lo?i nay đ?u mang đ?ng c?
chinh tr?
.
[
c?n d?n ngu?n
]
Ngay
30 thang 3
n?m
1968
,
Ban Ch?p hanh Trung ??ng đ?ng C?ng s?n Lien Xo
ti?n hanh t? ch?c l? qu?c tang cho ong. Thi hai c?a Gagarin đ??c h?a thieu va h?p đ?ng tro c?t c?a ong đ??c chon c?t tren
B?c t??ng đi?n Kremlin
.
N?m
2003
, m?t gi? thuy?t m?i c?a đ?i ta ngh? h?u ng??i Nga Igor Kuznetsov cho r?ng Yuri hy sinh vi khoang lai c?a chi?c may bay
MiG-15
khong đ??c han k? l??ng, ph?n bac l?i k?t lu?n c? x?a cho r?ng ong ch?t do khi c?u đam ph?i may bay c?a ong. Them m?t gi? thuy?t n?a cho cai ch?t nay, đo la do cac phi cong c?a
MiG-15
khong chu?n b? k? tr??c khi bay.
Vao thang 4 n?m 2011, m?t tai li?u m?t đi?u tra v? v? tai n?n đ??c l?p n?m 1968 b?i ?y ban Trung ??ng đ?ng C?ng s?n Lien Xo đa đ??c gi?i m?t, nguyen nhan chinh th?c đa đ??c xac nh?n la do tai n?n. Nh?ng tai li?u cho th?y k?t lu?n r?ng nguyen nhan tai n?n la m?t trong hai phi cong Gagarin ho?c Seryogin đa th?c hi?n m?t đ?ng tac thao di?n m?nh, co kh? n?ng la đ? tranh m?t qu?
khi c?u th?i ti?t
, d?n t?i vi?c chi?c may bay ph?n l?c r?i vao tinh tr?ng m?t đi?u khi?n khi đ?ng trong đi?u ki?n khi t??ng ph?c t?p. Bao cao c?ng đ? c?p m?t kh? n?ng khac la chi?c ph?n l?c co th? đa v?n đ?ng m?nh đ? tranh r?i vao m?t đam may che, nh?ng thao tac qua g?p l?i khi?n no m?t đi?u khi?n va đam xu?ng đ?t, khi?n phi cong khong k?p nh?y du.
Huy?n tho?i va t??ng nh?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Ngoai t?m voc th?p ch? 1.57 m, m?t trong nh?ng net n?i b?t nh?t ? Gagarin la n? c??i. Nhi?u ng??i nh?n xet n? c??i c?a ong đa gianh đ??c s? chu y c?a đam đong trong cac chuy?n cong du ma ong th?c hi?n ngay trong thang sau khi s? m?nh Vostok 1 thanh cong.
Gagarin c?ng la nhan v?t cong chung co đ??c nhi?u thi?n c?m nh? cach c? x? tuy?t v?i. Trong khi đang th?m thanh ph? Manchester, Anh qu?c thi tr?i đ? m?a nh? trut n??c. Du v?y, Gagarin kh?ng kh?ng khong m? mui xe che m?a đ? đam đong đang r?t han hoan co th? nhin th?y ong. Gagarin noi: "N?u t?t c? m?i ng??i đang đon chao toi d??i tr?i m?a thi t?i sao toi khong th??". Ong c?ng t? ch?i đ??c che o va v?n ti?p t?c đ?ng tren chi?c xe Bentley m? mui đ? t?t c? ng??i dan co th? nhin th?y ong.
Sergei Korolev
, ng??i xu?t chung đ?ng đ?ng sau trong nh?ng n?m đ?u tien c?a Ch??ng trinh Chinh ph?c khong gian Xo-vi?t, sau nay t?ng noi r?ng Gagarin s? h?u m?t n? c??i "co th? th?p sang c? chi?n tranh L?nh".
Ngay Gagarin bay vao v? tr? luon đ??c xem la m?t ngay đ?c bi?t. T? n?m 1962,
Lien bang Xo-vi?t
va sau nay la
Nga
, c?ng nh? ?
cac qu?c gia h?u Xo-vi?t
khac, ngay nay đ??c g?i la Ngay V? tr? (Cosmonautics Day). N?m 2011, Lien H?p Qu?c tuyen b? ngay 12/04 s? tr? thanh Ngay qu?c t? cac chuy?n bay V? tr? c?a con ng??i (International Day of Human Space Flight). C?ng t? n?m 2011, "đem c?a Yuri" - m?t l? k? ni?m quy mo qu?c t? đ??c t? ch?c vao ngay 12/04 hang n?m đ? t??ng nh? c?t m?c v? đ?i trong cong cu?c chinh ph?c khong gian c?a nhan lo?i.
M?t s? l??ng l?n cac cong trinh va đ?a danh tren Trai đ?t đ??c đ?t theo ten c?a Gagarin. Trung tam đao t?o Phi hanh gia ? thanh ph? Star, Nga đ??c mang ten ong vao n?m 1969.
Ten c?a Yuri Gagarin đa đ??c đ?t cho th? tr?n
Gagarin
(ten c? Gzhatsk) va huy?n nay, mi?ng nui l?a tren m?t t?i c?a
M?t Tr?ng
,
ti?u hanh tinh s? 1772
, huy ch??ng vang c?a FAI (đ??c trao t?ng k? t? n?m
1968
), m?t qu?ng tr??ng ?
Moskva
, ? đo ng??i ta xay d?ng đai t??ng ni?m hung v? đ? t??ng nh? ong.
|
---|
Ho?t đ?ng
| | |
---|
đang phat tri?n
| |
---|
Qua kh?
| |
---|
H?y b?
| |
---|
B?n m?u:Yuri Gagarin