Vincenzo Salvatore Carmelo Francesco Bellini
(
ti?ng Y:
[vin?t??ntso salva?toːre kar?m?ːlo fran?t?esko bel?liːni]
; sinh ngay
3 thang 11
n?m
1801
t?i
Catnia
- m?t ngay
23 thang 9
n?m
1835
t?i
Puteaux
) la nha so?n nh?c opera
ng??i Y
. Ong la ng??i b?n đ?a c?a
Catania
?
Sicily
va đ??c đ?t ten la "thien nga c?a Catania". Ong co nhi?u tac ph?m l?n gay đ??c s? chu y nh?
I Capuleti ed i Montecchi
(1830),
La sonnambula
(1831),
Norma
(1831),
Beatrice di Tenda
(1833), va
I puritani
(1835). Bellini la m?t trong nh?ng nha c?i cach quan tr?ng c?a th? lo?i opera hai Y (ngoai ra con co Rossni va Donizetti).
Xu?t than, th?i th? ?u va nien thi?u
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Vincenzo Bellini sinh vao
ngay
3 thang 11
n?m
1801
?
Catania
,
Sicilia
,
Y
. Vincenzo Bellini la con trai c?a
Rosario Bellini
, m?t
ngh? s? organ
kiem nha so?n nh?c
san kh?u
. Theo nh?ng gi đ??c truy?n l?i cho đ?n bay gi?, c?u be Vincenzo nha Bellini đa th? hi?n ro ch?t
th?n đ?ng
c?a minh. Nh?ng cau chuy?n th? hi?n t? ch?t đo la c?u be nay đa th? hi?n m?t đo?n
aria
c?a
Valentino Fioravanti
khi m?i 18 thang tu?i, h?c
ly thuy?t
am nh?c khi m?i 2 tu?i, h?c
piano
n?m 3 tu?i va ch?i t?t no khi đa len 5 tu?i. Con ch?a bi?t nh?ng đi?u nay đung hay khong, ch? bi?t r?ng c?u be Vincenzo đ??c sinh ra trong m?t
gia đinh
co truy?n th?ng am nh?c. Nh?ng cau chuy?n tren co th? khi?n ng??i ta con hoai nghi, nh?ng cau chuy?n sau đay khi?n chung ta co th? kh?ng đ?nh Bellini la m?t th?n đ?ng: C?u vi?t tac ph?m
Gallus cantavit
(tac ph?m đ?u tay c?a c?u) khi m?i co 6 tu?i. Nhanh chong, c?u tr? thanh m?t
ngh? s?
đi trinh di?n kh?p
th? tr?n
n?i c?u sinh s?ng. C?u c?ng tr? thanh nha so?n nh?c va ngh? s? organ cho m?t s?
nha th?
.
Sau khi đ??c
Vincenzo Tobia
, ng??i ong c?a minh, d?y d?, Vincenzo Bellini r?i que h??ng vao
thang 6
n?m
1819
đ? đ?t chan t?i m?t
nh?c vi?n
?
Napoli
. đ?n đo, Bellini đ??c chinh ph? t? tr? ? que chu c?p
ti?n
. T?i thanh Napoli, Bellini b?t đ?u co tinh c?m v?i
Maddalena Fumaroli
. Tuy nhien, cha c?a Fumaroli ph?n đ?i chuy?n tinh c?m c?a hai ng??i. Suy ngh? c?a ng??i cha nay đo la Bellini ch? la m?t anh chang
ngh? s? harpsichord
binh th??ng.
N?m
1822
, 3 n?m sau khi đ?n Napoli, Bellini tham gia khoa h?c c?a
Nicolo Zingarelli
,
nghien c?u
v?
tr??ng phai Napoli
, m?t tr??ng phai opera n?i ti?ng
th?i k? am nh?c Baroque
. Bellini c?ng nghien c?u cac tac ph?m danh cho
dan nh?c giao h??ng
c?a
Joseph Haydn
va
Wolfgang Amadeus Mozart
. V? opera đ?u tien c?a nha so?n nh?c ng??i Y mang ten
Adelson e Salvini
đ??c trinh di?n, h?a h?n m?t tai n?ng am nh?c sau nay. Ng??i đan anh Gaetano Donizetti đa h?t l?i tan th??ng cho tac ph?m. N?i ti?p thanh cong đo,
Bianca e Gernando
đ??c trinh di?n t?i
Teatro San Carlo
. Thanh cong c?a no khi?n ong b?u
Barbaia
mu?n Bellini so?n m?t v? opera cho
La Scala
.
Trong cac n?m
1827
-
1833
, Bellini s?ng ?
thanh ph?
Milano
. Ong ch? s?ng b?ng ti?n thu đ??c t? cac bu?i di?n cac tac ph?m c?a minh.
Il pirata
đ??c trinh di?n khong ch? mang l?i thanh cong cho nha so?n nh?c tai n?ng nay ma con mang đ?n cho ong m?t s? c?ng tac t?t v?i
Felice Romani
. Ong c?ng k?t b?n v?i
tenor
ong yeu thich,
Giovanni Battista Rubini
. ? Milano, Bellini th??ng xuyen đ??c s?n đon, nh?ng ng??i mong mu?n kh? n?ng thanh cong g?n nh? ch?c ch?n. Bellini la m?t trong s? it cac nha so?n nh?c th?i ?y co th? s?ng d?a vao
thu nh?p
t? chinh cac tac ph?m c?a minh. N?m
1828
, v?
La straniera
đ??c cong di?n, đem l?i thanh cong vang d?i h?n c?
Il pirata
. No tr? thanh tam đi?m c?a
bao chi
. Ti?p theo, n?m
1829
, m?t tac ph?m n?a c?a Bellini c?ng ra m?t, đo la
Zaira
. Trong bu?i cong di?n đ?u tien ? Teatro Ducale,
Zaira
đem l?i cho cha đ? c?a no th?t b?i. Tuy nhien, đi?u đo c?ng khong ?nh h??ng gi, b?i
I Capuleti e i Montecchi
đ??c chao đon ?
Venice
. Noi chung, Bellini đa thanh cong trong s? nghi?p c?a minh.
Tuy nhien, nh?ng d?u hi?u c?a
b?nh t?t
đa đ?n. Bellini b?t đ?u co tri?u ch?ng c?a
viem ru?t
. Bellini đa danh m?t
th?i gian
dai đ? d??ng b?nh ?
h?
Como
,
Lombardy
. Trong luc ?y, Bellini lao vao m?t cu?c tinh m?i v?i
Giuditta Cantu
, v? c?a
Ferdinando Turina
. Cau chuy?n tinh nay đ??c lang m?n hoa b?i nhi?u tac ph?m
ngh? thu?t
, nh?ng ngoai đ?i th?c thi khong đ??c hay l?m. Tr? treu thay, cu?c tinh nay xu?t phat t? s? tinh toan va chu?n b?. Chinh ng??i đan ong Bellini đa noi nh? th? trong b?c
th?
đ??c ong vi?t vao n?m 1828 cho ng??i b?n
Francesco Florimo
.
N?m
1831
,
La sonnambula
va
Norma
. Bellini đa th?ng th?ng nh?n xet r?ng: "Th?t b?i, th?t b?i, hoan toan th?t b?i" sau khi
Norma
co bu?i cong di?n đ?u tien. Tuy nhien, khan gi? đa hi?u h? đang th??ng th?c
Norma
, m?t tuy?t tac. C? hai v? opera tren đa đem l?i cho Bellini thanh cong vang d?i. Tuy nhien, g?n nh? ngay l?p t?c, v?
Beatrice di Tenda
, trinh di?n l?n đ?u ? Venice n?m
1833
, mang đ?n cho Bellini th?t b?i. Nh? gi?t
n??c
lam tran ly, Bellini ch?m d?t quan h? h?p tac v?i Romani.
Th?t b?i va bu?n b?c vi
cong vi?c
? thanh
Turina
ch?a vao đau c?, Bellini đ?n
Luan đon
, r?i l?i qua
Paris
. đ?t chan đ?n
th? đo
n?i ti?ng nay, nha so?n nh?c Y đ??c chao đon n?ng nhi?t va
nha hat Italien
ky v?i ong m?t
h?p đ?ng
. K?t qu? la bu?i di?n đ?u c?a
I Puritani
. N?m ngay sau ngay đo, Bellini đ??c nh?n
huan ch??ng
cao quy nh?t c?a n??c Phap,
B?c đ?u B?i tinh
. Sau đo, vua c?a Napoli trao cho nha so?n nh?c l?n
huy hi?u
c?a
Accademia Borbonica
. Bellini quy?t đ?nh ? l?i Paris va ngh? đ?n nh?ng d? đ?nh trong
t??ng lai
. ? đo, ong tr? thanh b?n than c?a
Frederic Chopin
,
Ferdinando Paer
va
Gioachino Rossini
.
Trong khi s? nghi?p đ?t đ?n đ?nh cao, Bellini t? gia cu?c đ?i vao ngay
23 thang 9
n?m 1835, khi ch?a đ?y 34 tu?i, ?
Puteaux
, g?n Paris. Ong qua đ?i vi viem ru?t c?p tinh quai ac. Trong đam tang vao ngay
2 thang 10
n?m đo,
Luigi Cherubini
va Rossini đa đ?n va gi?
quan tai
.
Nh?ng cu?c tinh cu?ng say khi?n chung ta kho hi?u v? Bellini m?t cach đ?y đ?. Ngay c? nh?ng ng??i b?n va nh?ng ng??i vi?t ti?u s? c?a ong c?ng cho y ki?n khac nhau va t??ng đ?i
mau thu?n
. Florimo vi?t: "M?t tam h?n thu?n khi?t, đang yeu, hi?n lanh, khiem nh??ng nh?ng d? xuc đ?ng va thi?u th?n tr?ng", trong khi đo
Giovanni Ricordi
l?i cho r?ng: "m?t con ng??i nong n?y, soi s?c, luc nao c?ng s?n sang bung len thanh ng?n l?a". Rossini noi v? Bellini nh? sau: "Anh ?y co m?t tam h?n th?t đ?p, m?t dang v? s?c s?o, thanh tu va trang nha". Y ki?n c?a
Heinrich Heine
thi c?ng khac: "T?t b?ng va co phong cach kha quy phai. Tam h?n ong ch?c ch?n la luon luon trong s?ch va khong bao gi? b? lam hoen ? b?i b?t c? am m?u x?u xa nao". Va đay la y c?a
Ferdinand Hiller
:
“
|
Con ng??i c?a Bellini c?ng gi?ng nh? nh?ng giai đi?u c?a ong: duyen dang, loi cu?n va nh?y c?m…?ng r?t thong minh va luon co nh?ng c?m nh?n đ?y s?c s?ng…Ong y th?c kha ro v? nh?ng gi minh mu?n va ong hoan toan toan khong gi?ng v?i ki?u ngh? s? ngay th? va thien v? b?n n?ng nh? m?t s? ng??i v?n mo t?.
.
|
”
|
? Ferdinand Hiller
|
Bellini la m?t trong nh?ng nha so?n nh?c
opera Y
quan tr?ng nh?t đ?u
th? k? XIX
. Ong đ??c coi la b?c th?y c?a
bel canto
. ?nh h??ng c?a Bellini v??t qua c? l?nh v?c san kh?u nay. B?ng ch?ng la Chopin r?t ng??ng m? ng??i đan anh nay, đ?c bi?t la trong s? di?n đ?t
giai đi?u
c?a ong.
Nhan v?t trong cac v? opera c?a Bellini co gi đo quy phai va y?u đu?i. H? luon mang trong minh m?t chut
u s?u
, phi?n mu?n. Cac vai di?n trong cac tac ph?m đo co đ?c đi?m la danh cho nh?ng danh ca đ??ng th?i. Ch?ng th? ma đ? kho c?a cac vai di?n đo la r?t cao va ch? co nh?ng ng??i đ? kh? n?ng m?i th? hi?n đ??c.
[2]
đ?c tr?ng tinh tuy trong am nh?c opera c?a Bellini la m?i quan h? g?n g?i c?a no v?i
l?i tho?i
. Ong khong đi phac h?a t?ng
nhan v?t
b?ng am nh?c, ma la bi?u đ?t
n?i dung
va
tam tr?ng
b?ng am nh?c. Cung v?i đo la s? di?n c?m l?i tho?i m?t cach chinh xac. Phong cach giai đi?u c?a ong, đ??c đ?c tr?ng b?i vi?c xay d?ng cac tuy?n giai đi?u r?ng rai t? nh?ng đ?n v? am nh?c nh? be. Trong khi đo, ong quy ??c vi?c x? ly
nh?p đi?u
, nh?p đi?u c?a ong đ??c h? tr? b?ng cac
hoa am
giau
mau s?c
, kin đao va t? nh? v?i s? bi?u di?n c?a dan nh?c. Trong
th?p nien 1830
, Bellini v??t m?t b?t k? nha so?n nh?c Y nao trong vi?c c?c ti?u hoa s? khac bi?t gi?a
aria
va
recitative
. T?m di?n đ?t c?a Bellini v??t xa cai v? ngoai ?y m? ma ng??i ta hay noi đ?n cac sang tac c?a Bellini.
Bellini khong bao gi? sang tac opera hai. Ong c?ng tranh vi?c sang tac qua nhi?u nh? Donizetti va Rossini:
“
|
Toi đa t? h?n ch? minh trong vi?c vi?t nh?c, khong nhi?u h?n m?t tac ph?m m?i n?m. Toi s? thuy?t ph?c cac ong b?u r?ng, s? thanh cong c?a nh?ng v? opera ph? thu?c nhi?u vao vi?c l?a ch?n m?t ch? đ? hay, vao nh?ng n?t nh?c bi?u c?m ?m ap va s? t??ng ph?n c?a nh?ng c?m xuc
.
|
”
|
? Vincenzo Bellini
|
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Vincenzo Bellini
.
|
M?t s? nha so?n nh?c quan tr?ng khac thu?c tr??ng phai
bel canto
:
Ngu?n trich d?n
- Cambi, Luisa (Ed.) (1945),
Vincenzo Bellini: Epistolario
. Milan 1943.
- Casa Ricordi
(pub.),
"Vincenzo Bellini": Outline of his life (b?ng ti?ng Anh) and list of critical editions of his works published by Ricordi
on ricordi.it. Truy c?p ngay 13 thang 12 n?m 2013.
- Cicconeti, Filippo (1859),
Vita di Vincenzo Bellini
. Prato, 1859. Nabu Press, United States, 2013 (Book on demand)
ISBN 1289392072
ISBN 9781289392079
- Eaton, Quaintance (1974),
Opera Production 1: A Handbook
, Da Capo Press.
ISBN 0-306-70635-0
ISBN 0-306-70635-0
- Eisenbeiss, Philip (2013),
Bel Canto Bully: The Life of the Legendary Opera Impresario Domenico Barbaja
. London: Haus Publishing, 2013
ISBN 1908323256
ISBN 978-1-908323-25-5
- Galatopoulos, Stelios (2002),
Bellini: Life, Times, Music: 1801-1835
. London, Sanctuary Publishing Ltd.
ISBN 9781860744051
- Kimbell, David (2001), "Vincenzo Bellini" in
Holden, Amanda
(Ed.),
The New Penguin Opera Guide
, pp. 46?55. New York: Penguin Putnam.
ISBN 0-140-29312-4
- Libby, Dennis (1998), "Florimo, Francesco", in
Stanley Sadie
, (Ed.),
The New Grove Dictionary of Opera
, Vol. Two. London: MacMillan Publishers, Inc.
ISBN 0-333-73432-7
ISBN 1-56159-228-5
- Lippmann, Friedrich; McGuire, Simon (1998), "Bellini, Vincenzo", in
Stanley Sadie
, (Ed.),
The New Grove Dictionary of Opera
, Vol. One. London: MacMillan Publishers, Inc.
ISBN 0-333-73432-7
ISBN 1-56159-228-5
- Osborne, Charles
(1994),
The Bel Canto Operas of Rossini, Donizetti, and Bellini
, Portland, Oregon: Amadeus Press.
ISBN 0931340713
- Orrey, Leslie (1973),
Bellini
(The Master Musicians Series), London: J. M. Dent, Ltd.
ISBN 0-460-02137-0
- Weinstock, Herbert (1971),
Bellini: His life and His Operas
, New York: Knopf.
ISBN 0394416562
Cac ngu?n khac
- Casa Ricordi.
Edizione Critica delle Opere di Vincenzo Bellini
(ti?ng Y)
- Willier, Stephen Ace,
Vincenzo Bellini: A Guide to Research
[
lien k?t h?ng
]
. Routledge, 2002.
ISBN 0-8153-3805-8
- Rosselli, John (1996),
The Life of Bellini
, New York: Cambridge University Press.
ISBN 0-521-46781-0
- Thiellay, Jean; Jean-Philippe Thiellay, (2013),
Bellini
, Paris: Actes Sud,
ISBN 978-2-330-02377-5
(ti?ng Phap)
- Willier, Stephen Ace (2002),
Vincenzo Bellini: A Guide to Research
[
lien k?t h?ng
]
. New York: Routledge.
ISBN 0-8153-3805-8
and on books.google.com.
D? li?u nhan v?t
|
TEN
|
Bellini, Vincenzo
|
TEN KHAC
|
Bellini, Vincenzo Salvatore Carmelo Francesco
|
TOM T?T
|
Sicilian
opera composer
|
NGAY SINH
|
ngay 3 thang 11 n?m 1801
|
N?I SINH
|
Catania
, Sicily
|
NGAY M?T
|
ngay 23 thang 9 n?m 1835
|
N?I M?T
|
Puteaux
|