Gregorio VII
(
Latinh
:
Gregorius VII
) la m?t
giao hoang
co vai tro r?t l?n đ?i v?i l?ch s? giao h?i
Cong giao
va đ??c suy ton la
thanh
sau khi qua đ?i. Ong la nhan v?t tieu bi?u c?a vi?c c?i cach va đa co cong ph?c h?ng tinh th?n đ?o đ?c c?a hang giao s? va tranh đ?u cho t? do c?a Giao h?i.
Gregorius VII la ng??i k? nhi?m
Giao hoang Alexander II
va la v? Giao hoang th? 157. Theo nien giam toa thanh n?m 1806 thi ong đ?c c? Giao hoang n?m 1073 va ? ngoi Giao hoang trong 12 n?m 1 thang 4 ngay
[1]
. Nien giam toa thanh n?m 2003 xac đ?nh ong đ?c c? Giao hoang vao ngay 22 thang 4 n?m 1073, ngay khai m?c ch?c v? m?c t? đoan chien chua la ngay 30 thang 6 n?m 1073 va qua đ?i ngay 25 thang 5 n?m 1085.
Ong la ng??i th?p nh?, v? m?t tho k?ch, ti?ng noi y?u ?t, nh?ng tri tu? thong minh, tinh th?n s?t s?ng; la ng??i qu? quy?t, "ng??i b?ng mau va s?t" h?ng hai binh v?c quy?n hanh chuyen ch? c?a Giao hoang.
Tr??c khi tr? thanh giao hoang
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Giao hoang Gregorius VII sinh t?i Soarno ?
Tuscany
,
Y
trong m?t gia đinh trung l?u vao kho?ng n?m 1015-1020 v?i ten khai sinh la Hilderbrand.
T? th?i nien thi?u, ong đa đ??c s?ng trong b?u khi tu vi?n; va nh? tri thong minh va long đ?o đ?c, ong đa thu l??m nhi?u k?t qu? t?t đ?p. La m?t đan s?
Bi?n đ?c
thanh thi?n, quy tr?ng đ?c trinh khi?t, yeu thich k? lu?t va co nhan đ?c thoat t?c cao đ?.
Ong hi?u ro h?n ai h?t v? s? cao tr?ng c?a ch?c linh m?c, l?i co tinh yeu tha thi?t đ?i v?i Toa Phe-ro, nen ong quy?t s?ng ch?t ph?i đ?a hang giao s? tr? v? đ?i s?ng thanh thi?n x?ng đang, va Giao h?i ph?i đ??c h??ng b?u khong khi trong lanh c?a đ?c khi?t t?nh va s? thanh liem. Ch??ng trinh c?i cach c?a ong nh?m vao hai đi?m chinh: xo đ? nh?ng t?c l? suy đ?i va tieu di?t n?n m?n thanh.
Th? k? th? 10 va ti?n ban th? k? 11 la nh?ng ngay u t?i cho Giao h?i. Ba tai h?a qu?y r?i Giao h?i la n?n
buon th?n ban thanh
(mua ban cac ch?c v? c?ng nh? đ? v?t thieng lieng), n?n giao s? k?t hon b?t h?p phap va n?n giao dan t?n phong
giao s?
(vua va cac nha quy t?c ki?m soat vi?c bai sai cac vien ch?c Giao h?i).
Vao n?m
1049
, m?i s? b?t đ?u thay đ?i khi đ?c
Giao hoang Leo IX
, m?t nha c?i cach, đ??c b?u lam Giao hoang. Ong đem theo Hilderbrand đ?n Roma lam c? v?n va đ?i di?n đ?c bi?t cho ong trong cac s? v? quan tr?ng. Nhan d?p nay, Hilderbrand đa đem h?t tai l?c ra ng?n ch?n lan song sa đ?a đang banh tr??ng trong Giao h?i, benh v?c đ?c tin ch?ng l?i nh?ng giao thuy?t sai l?m c?a cac be r?i.
Gregorius VII gia nh?p phai ch? tr??ng c?i cach, va đ?a ch? đ? Giao hoang t?i Hoang Kim Th?i đ?i (1049-1294). đ??c ch?n lam H?ng y, ong gi? nhi?u ch?c v? va s? m?ng quan tr?ng d??i th?i
Giao hoang Leo IX
,
Victor II
,
Stephano IX
,
Nicola II
va
Alexanđe II
.
Sau khi đ?c Alexanđe II m?t (1073), H?ng y Hilderbrand đ??c b?u len k? v?. Du ? đ?a v? Giao hoang, ong v?n ti?p t?c s?ng m?t cu?c đ?i kh?c kh? nh? c?.
S?n co ca tinh c?c k? m?nh m?, Gregorius VII khong bao gi? nhan nh??ng v? nguyen t?c va r?t coi tr?ng nhi?m v? đ??c giao:
" Toi mu?n cac b?n bi?t cho, h?i nh?ng ng??i anh em r?t than thi?t c?a toi...r?ng toi đ??c đ?t vao v? tri nay la đ?, du toi mu?n hay khon, noi ro cong b?ng va chan ly v?i t?t c? cac qu?c gia, nh?t la cac qu?c gia Ki-to giao".
Nh?ng đ?ng th?i ong khong m?y may kieu ng?o ma l?i co long sung kinh r?t sau s?c va khiem t?n:
" La ng??i kem s?c l?c m?t cach t?i nghi?p, v?y ma trong th?i bu?i kho kh?n nh??ng nay toi ph?i ganh vac m?i cong vi?c ph?n đ?o va ph?n đ?i n?ng qua nh? th? so v?i s?c c?a h?n toi va c?a than toi; cong l?ng d??i ganh n?ng ?y, m?i ngay toi cang them lo s?...Cho nen toi van cac b?n, hay nhan danh Chua Tr?i toan n?ng, b?o cac tu s? c?a cac b?n c?u nguy?n cho toi; n?u v?i s? giup đ? c?a h? va c?a cac tin đ? ma toi v?n khong đ??c Chua ban cho s?c m?nh thi toi khong th? tranh n?i cac ch??ng ng?i v?t d?ng len tr??c m?t toi, va tr??c m?t Giao h?i, la đi?u con nghiem tr?ng h?n n?a".
C?ng nh? ng??i ti?n nhi?m, Giao hoang Gregorius VII mu?n canh tan hang giao s? ch? y?u b?ng cach đ?u tranh ch?ng t? buon th?n ban thanh va "ch? ngh?a Nicolai" va đ? c?u van giao h?i kh?i m?i ?nh h??ng th? quy?n.
Giao hoang đa c? đi kh?p
chau Au
nh?ng ng??i đ?i di?n đ??c trao toan quy?n nh?t th?i ho?c lau dai. Nh? nh?ng đ?c s? ?y ma Giao h?i đa thi?t l?p đ??c m?t s? t?p trung quy?n l?c nh? ch?a bao gi? co tr??c đay.
Khong ng?ng l?u đ?ng tren cac ng? đ??ng, cac đ?i di?n Giao hoang phan x? cac v? b?t hoa, h?y b? k?t qu? cac cu?c b?u c? co dinh t? buon th?n ban thanh, qu? trach cac giao s? tr?y l?c, đinh ch? ch?c v? nh?ng k? co l?i, đ?i đ?u v?i cac vua chua va lien minh th??ng tr?c c?a hang giao ph?m buon th?n ban thanh.
Cu?c c?i cach đ??c ti?n hanh ? kh?p m?i n?i nh?t la ? n??c
Anh
m?i b? chi?m (n?m 1066) b?i
William I
le Conquerant, cong t??c x?
Normandie
.
Gregorius VII h?p
Cong đ?ng Roma
n?m
1074
ch?ng vi?c m?i thanh va xac đ?nh lu?t đ?c than giao s?. Ong đa bai ch?c m?i Giam m?c, vi?n ph? ho?c giao s? đa mua ch?c v? c?a h?, c?m cac giao s? ta dam thi hanh cac ch?c n?ng thanh va trao tr?ng trach cho cac đ?c s? lo vi?c ap d?ng cac quy?t đ?nh nay. N?u h? khong tuan hanh, ong dung
v? tuy?t thong
.
Quy?t đ?nh c?a cong đ?ng Roma l074 co neu: Giao s? m?i thanh, mua ban ch?c thanh hay len hang giao s? b?ng ti?n b?c, t? nay khong đ??c thi hanh b?t c? ch?c v? gi trong h?i thanh. K? nao mua nha th? b?ng ti?n s? b? m?t nha th? đo, vi khong đ??c mua ban nha th?. K? nao ph?m t?i thong dam, co tinh nhan... T? nay c?m khong cho c? hanh thanh l? hay ph?c v? ban th? du la ch?c nh?. Chung toi quy?t đ?nh r?ng: dan chung khong đ??c tham d? ph?ng t? c?a nh?ng k? khinh th??ng lu?t c?a chung toi - c?ng la lu?t c?a cac giao ph? - đ? nh?ng k? khong th? s?a đ?i do tinh th??ng Chua, s? khiem t?n h?n nh? d? lu?n qu?n chung.
[2]
Quy?n t?n phong Giam m?c
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Th?y vi?c c?i t? ch?m ch?p, n?m 1075 đ?c Gregorio VII tuyen b? bai b? vi?c cac ong hoang trao nh?n g?y, c?m cac Giam m?c nh?m ch?c do cac vua va c?m truy?n ch?c cho nh?ng k? đo.
Gregorius VII ra l?nh d?t phep thong cong cac giao dan ho?c cac giao s? buon ban cac b?ng l?c c?a Giao h?i. đo la b?t đ?u cu?c tranh đ?u ch?ng l?i hoang đ? Roma -
Heinrich IV c?a Thanh ch? La Ma
: v? Canossa (1077) va vi?c đanh chi?m Roma (1084) đa đanh d?u nh?ng giai đo?n c?a cu?c tranh đ?u nay. Khi đa kh?i s? v? Tranh Cai v? quy?n ch? đ?nh Giam m?c (Querelle des Investitures), v? nay l?p t?c tr? thanh s? đ?u tranh c?a hang linh m?c va đ? qu?c.
Vai tu?n sau, Gregorius VII cong b? b?n Dictatus Papae g?m 27 kho?n bi?n minh cho vi?c tren, kh?ng đ?nh quy?n t?i cao c?a Giao hoang trong toan Giao h?i. Cac đ?c s? đ??c quy?n mi?n tr? đa tich c?c ra v? cho nhi?u ng??i. Trong s? 27 m?nh đ? c?a Dictatus Papae, m?t s? cau:
- 2. Ch? co Giao hoang La Ma m?i x?ng đang đ??c coi la v?n n?ng.
- 3. Ch? ngai m?i co th? ph? tru?t ho?c xa t?i cho cac Giam m?c.
- 9. Ngai la ng??i m?i ong hoang ph?i hon chan.
- 12. Ngai co quy?n cach ch?c cac hoang đ?.
- 16. Khong co cong đ?ng chung n?u khong ph?i do đ??c chinh ngai tri?u t?p.
- 18. Khong ai co quy?n thay đ?i đi?u ngai phan quy?t.
- 20. Khong ai đ??c len an m?t quy?t đ?nh nao c?a Toa thanh.
- 22. Giao h?i La Ma ch?a bao gi? sai l?m va nh? kinh thanh đa ch?ng t?, s? khong bao gi? co th? sai l?m.
- 26. Ng??i nao khong đ?ng v? cung m?t phia v?i Giao h?i La Ma thi khong đ??c coi nh? ng??i trong đ?o Thien chua.
- 27.Giao hoang co quy?n thao l?i th? trung thanh cho th?n dan v?i nh?ng ong hoang b?t x?ng.
Vi rang bu?c v?i nh?ng c?a c?i ph?n đ?i nen cac Giam m?c đa gia nh?p vao h? th?ng phong ki?n. C?ng nh? m?i chua phong ki?n, m?i Giam m?c đ?u nh?n "honor" (ch?c t??c) t? v? ba ch? c?a minh, th??ng la vua ho?c hoang đ?. Xung quanh đi?u nay co hai thuy?t đ?i ngh?ch nhau.
Thuy?t c?a cac vua va hoang đ? noi r?ng b? nhi?m va t?n phong cac
Giam m?c
, cac
tu vi?n tr??ng
thu?c v? quy?n đ?i. Thuy?t c?a Giao hoang noi r?ng ch? co quy?n đ?o đ??c t?n phong Giam m?c, vi sau khi đ??c b?u đung phep t?c thi Giam m?c la lanh t? tinh th?n trong đ?a ph?n, quy?n l?c ngoai đ?o khong đ??c can thi?p.
Gregorius VII kien quy?t b?o v? th? đ?ng tren c?a th?n quy?n đ?i v?i th? quy?n, nhan danh m?i lien h? toa thanh v?i ph?n đ?i. Theo ong đay khong ph?i la m?t quy?n ba ch? phong ki?n (quy?n nay th?c ra co t?n t?i ? m?t vai mi?n nh?
Tay Ban Nha
va co l?i cho Toa thanh) ma la m?t ?u th? v?n n?ng, no cho phep Giao hoang đ??c ph? tru?t hoang đ? khi c?n thi?t.
Tranh đ?u v?i Heinrich IV
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
T?i đ?c, n?m v? c? v?n c?a
Heinrich IV
(1056-1106) b? v? tuy?t thong m?t t?ng Giam m?c, 12 Giam m?c b? cach ch?c. Hoang đ? Henri IV khong nhin nh?n cac m?nh đ? c?a Giao hoang. Vi mu?n thoat ly "m?t giao hoang kho tinh", l?i them n?nh th?n xui d?c, ong li?n h?p cong đ?ng Worms (thang 1 n?m 1076) va Palencia đ? tru?t ph? Gregorius VII va coi ong la m?t Giao hoang gi?.
đap l?i ngay 14 thang 2 n?m 1076, Giao hoang ky b?n an nh? sau
:"L?y thanh tong đ? tr??ng Phero, ngai bi?t toi ch? mu?n ch?t trong t?m ao tu s? h?n la đ??c ngoi tren ngai v? c?a ngai... b?i l? quy?n troi bu?c va thao c?i ? tren tr?i c?ng nh? ? d??i đ?t ma Thien Chua đa trao cho toi la do ngai xin đ? toi đ??c thi hanh thay th? ngai. đ??c ngai tin nhi?m, vi danh d? Giao h?i ph?i đ??c b?o v?, nhan danh Thien Chua toan n?ng, la Cha va Con va Thanh Th?n, b?ng quy?n uy c?a ngai, toi c?m Heinrich IV, con hoang đ? Heinrich III, la ng??i kieu ng?o đ?n đ? mu quang dam đ?ng len ch?ng Giao h?i c?a ngai, t? nay khong đ??c cai tr? đ? qu?c đ?c ?Y n?a; toi tuyen b? thao l?i tuyen th? cho t?t c? m?i giao dan đa bu?c minh trung thanh v?i ong ta, va c?m m?i ng??i khong đ??c nh?n ong ta lam vua...V? l?i, ? đ?a v? m?t ng??i Ki-to h?u, ong ta đa t? ch?i vang ph?c... b?ng cach lia b? Giao h?i va am m?u chia r?, nen toi thay th? ngai ra v? tuy?t thong cho ong ta, đ? t?t c? m?i dan thien h? bi?t r?ng: tren đa nay Con Thien Chua h?ng s?ng đa xay Giao h?i c?a Ng??i va r?ng du t?t c? quy?n l?c h?a ng?c co tung ra c?ng khong th? pha n?i".
B?n an c?a Gregorius VII co nh?ng h?u qu? ma Henri IV khong l??ng tr??c đ??c. B? cac lanh chua t?y chay. N?m 1077 sau nhi?u cu?c b?i tr?n, Henri IV b? co l?p va ch? s? ph?n đ?nh đo?t t?i t?i h?i ngh? Augsburg s? h?p vao ngay 2.21078. B?i th?, Henri ph?i nh?n nh?c gi?a đem đong gia ret đ?n qu? g?i va xin Giao hoang gi?i v? tren mi?n nui Toscana, t?i lau đai
Canossa.
đanh gia v? bi?n c? Canossa, J. LORTZ vi?t:
"Cu?c tranh t?ng gi?a Gregorio VII va Henri IV co m?t y ngh?a sau xa, no đanh d?u m?t b??c ngo?t c?a th?i đ?i. đo la cu?c chi?n b?o v? lu?t đ?c than linh m?c, va bai tr? t? n?n m?i thanh, (ch?m d?t cu?c tranh lu?n v? vi?c trao nh?n g?y: Investiture), b?o v? s? t? do ben trong c?a l??ng tam kito giao ch?ng l?i b?o l?c va đam me
.
đ??c gi?i v? xong, va sau khi khoi ph?c đ??c ngoi v? ngh?a la ch? m?y thang sau, Henri tri?u t?p binh s? quy?t bao thu. N?m 1080, cai ch?t tren chi?n tr??ng c?a Rodolphus, v? hoang đ? đ??c kham sai toa thanh nhin nh?n. Them vao đo Henri IV v?n đ?ng cac Giam m?c
đ?c
va
Lombardo
tuyen b? h? b? "Giao hoang gi? Hildebrand" va c? Giam m?c thanh Ravenne len ngoi giao hoang t?c ng?y giao hoang
Clemente III
(25-6-1080 va 24-3-1084 - 8-9-1100).
Gregorius VII c??ng quy?t khong ch?u thua, su?t ba n?m con n?m gi? giao đo, ong c?m c? v?i quan s? c?a Henri, ph?i ?n nau trong đ?n Thien Th?n. R?i b? cong ham trong đ?n Thien th?n.
Phut cu?i cung, ong đ??c 30.000 quan Normand c?a Robert Guiscard gi?i vay. Ong l?u l?c t?i Salermo. T? n?i l?u đay, Gregorio vi?t:
K? t? khi Giao h?i đ?t toi len ngai tong đ?, t?t c? nh?ng gi toi mong mu?n c?ng nh? cung đich m?i c? g?ng c?a toi la Giao h?i Thanh Thi?n... ph?i ph?c h?i vinh d? va đ??c t? do, trong s?ch va Cong giao.
Tr??c khi qua đ?i ngay 25 thang 5 n?m 1085. Ong noi, "Toi yeu quy cong b?ng va ghet b? s? b?t cong; do đo toi ch?t trong c?nh l?u đay."
Trong l?i Keu G?i danh cho cac giao dan, Gregorio đa noi:
"Trong b?t c? qu?c gia nao, ngay c? ng??i ph? n? ngheo hen nh?t c?ng đ??c k?t hon m?t cach h?p phap theo lu?t l? qu?c gia va theo s? l?a ch?n c?a h?; nh?ng, qua nh?ng khat v?ng va thoi t?c x?u xa c?a ng??i đ?c ac, Giao h?i Thanh Thi?n, la nang dau c?a Thien Chua va la m? c?a t?t c? chung ta, khong đ??c phep bam viu l?y ng??i hon phu ? trai đ?t nay theo nh? lu?t l? c?a Thien Chua va y mu?n c?a Giao h?i"
.
Cac tong th? c?a ong nh?n m?nh đ?n vai tro c?a v? Giam m?c Roma la đ?i Di?n đ?c Kito, va la đi?m h?p nh?t h?u hinh c?a Giao h?i.
Ong đ??c ton phong hi?n thanh do đ?c Phaolo V vao n?m 1606, m?c d?u co s? ch?ng đ?i c?a chinh ph?
Phap
va
Ao
. Va đ??c giao h?i kinh nh? vao ngay 25 thang 5 hang n?m.
"Cu?c Canh Tan Gregorio, m?t s? ki?n quan tr?ng trong l?ch s? Giao h?i, đ??c mang ten c?a m?t ng??i đa c? g?ng gi?i thoat giao tri?u va toan th? Giao h?i kh?i s? ki?m soat c?a nha c?m quy?n th? t?c. Ch?ng v?i lo?i ch? ngh?a dan t?c khong lanh m?nh ? m?t s? vung, đ?c Gregorio đa tai kh?ng đ?nh s? hi?p nh?t c?a toan th? Giao h?i d?a tren đ?c Kito va đ??c di?n đ?t qua đ?c Giam m?c Roma, đ?ng k? v?
Thanh Phero
".
[3]
.
- 265 đ?c Giao hoang, Thien H?u Nguy?n Thanh Th?ng, Nha xu?t b?n V?n hoa Thong tin, xu?t b?n thang 5 n?m 2009.
- Cac v? Giao hoang c?a giao h?i toan c?u, h?i đ?ng Giam m?c Vi?t Nam
[1]
L?u tr?
2009-12-14 t?i
Wayback Machine
- Tom l??c ti?u s? cac đ?c Giao hoang, đa N?ng 2003,Jos. TVT chuy?n ng? t? Ti?ng Anh.
- Cu?c l? hanh đ?c tin, l?ch s? Giao h?i Cong giao, Lm Phanxico X. đao Trung Hi?u OP Hi?u đinh thang 9/2006, đa Minh Vi?t Nam, T?nh dong N? v??ng cac thanh t? đ?o.
- L?ch s? Giao h?i Cong giao, Linh m?c O.P Bui đ?c Sinh ? giao s? s? h?c, T?p I va II, Nha xu?t b?n Chan Ly, Gi?y phep s?: 2386 BTT/PHNT Sai Gon ngay 28 thang 7 n?m 1972.
- Di?n đan Sach b??c, Giao ph?n Nha trang, Cac thanh thang 5
[2]
L?u tr?
2016-03-05 t?i
Wayback Machine
- Cowdrey, H.E.J. (1998).
Pope Gregory VII: 1073?1085
. Oxford and New York: Clarendon Press.
- đ?c Giao hoang Gregory C? x?ng đang mang t??c hi?u "Magnus", VATICAN (Zenit.org).
[3]
- Thanh Gregory C? -đ?c
Giao hoang Bi?n đ?c XVI
: Bu?i Tri?u Ki?n Chung h?ng tu?n Th? T? 4/6/2008,đaminh Maria Cao T?n T?nh, BVL, chuy?n d?ch tr?c ti?p t? m?ng đi?n toan toan c?u c?a Toa Thanh
[4]
|
---|
|
Th? k? 1-4
| |
---|
Th? k? 5-8
| |
---|
Th? k? 9-12
| |
---|
Th? k? 13-16
| |
---|
Th? k? 17-20
| |
---|
Th? k? 21-nay
| |
---|
|