한국   대만   중국   일본 
Chi L?n ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Chi L?n

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Bai nay vi?t v? chi đ?ng v?t, bao g?m nhi?u loai l?n khac nhau. đ?i v?i loai l?n đ??c con ng??i thu?n hoa va nuoi, xem L?n nha .

Chi L?n
Kho?ng th?i gian t?n t?i: Pleistocen s?m t?i nay
L?n rau Borneo ( Sus barbatus )
Phan lo?i khoa h?c e
V?c: Eukaryota
Gi?i: Animalia
Nganh: Chordata
nhanh : Mammaliaformes
L?p: Mammalia
B?: Artiodactyla
H?: Suidae
Phan h?: Suinae
Chi: Sus
Linnaeus , 1758
Loai đi?n hinh
Sus scrofa [1]
Linnaeus, 1758
Cac loai

Xem bai

Chi L?n (hay Heo theo ph??ng ng? mi?n Nam c?a ti?ng Vi?t ) la m?t chi đ?ng v?t mong gu?c co ngu?n g?c ? đ?i l?c A-Au đ??c g?p nhom t?ng th? v?i danh phap khoa h?c la Sus , thu?c h? L?n ( Suidae ). L?n r?ng đa đ??c thu?n hoa va đ??c nuoi nh? la m?t d?ng gia suc đ? l?y th?t, m? c?ng nh? da. Cac s?i long c?ng c?a chung con đ??c s? d?ng đ? lam m?t s? lo?i ban ch?i, da co th? dung đ? s?n xu?t bong b?u d?c . Ngoai ra, phan c?a l?n nha c?ng đ??c dung lam phan chu?ng đ? c?i t?o đ?t.

đ?c đi?m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chi L?n la cac loai đ?ng v?t ?n t?p, chung ?n c? th?c ?n co ngu?n g?c đ?ng va th?c v?t c?ng nh? th?c ?n th?a c?a con ng??i. Trong đi?u ki?n hoang da, chung la cac đ?ng v?t chuyen đao b?i, t?c la luon d?i đ?t đ? tim ki?m th?c ?n. L?n la đ?ng v?t r?t d? hu?n luy?n, vi th? cung v?i đ?c tinh đao b?i va kh?u giac r?t nh?y c?a chung nen ? m?t s? n?i ng??i ta con dung chung đ? tim n?m, đ?c bi?t la ? chau Au . Ngoai ra, ng??i ta con nuoi heo m?i (m?t d?ng c?a l?n ? Vi?t Nam ) đ? lam đ?ng v?t c?nh, đ?c bi?t la ? M?.

M?t đan l?n con thong th??ng co t? 6 đ?n 12 con. Tuy nhien, trong đi?u ki?n nuoi nh?t, th?nh tho?ng ng??i ta th?y hi?n t??ng l?n m? ?n th?t cac con s? sinh c?a no, co l? la do thi?u ch?t. L?n co 44 r?ng, mom va tai l?n, chan co 4 ngon, 2 ngon gi?a l?n h?n va co long c?ng. Th?i k? mang thai c?a l?n trung binh la 114 ngay.

L?n khong co tuy?n bai ti?t m? hoi , vi th? chung ph?i tim cac n?i ram mat hay ?m ??t (cac ngu?n n??c, v?ng bun v.v) đ? tranh b? qua nong trong đi?u ki?n th?i ti?t nong. Chung c?ng dung bun lam l?p b?o v? đ? kh?i b? chay n?ng.

Phan b? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?t con l?n mini ( heo đ?t ) t?i V??n bach thu Kolmardens , Th?y đi?n
Hai con l?n đ?ng đ?m minh trong bun
L?n nuoi th? rong t?i Tay Ban Nha

V?i kho?ng m?t t? ca th? s?ng b?t c? luc nao, l?n nha la m?t trong nh?ng loai đ?ng v?t co vu nhi?u nh?t tren th? gi?i. [2] [3]

T? tien c?a l?n nha la l?n r?ng , la m?t trong nh?ng đ?ng v?t co vu nhi?u va phan b? r?ng nh?t. Nhi?u phan loai t? nhien phan b? g?n nh? hoan toan ? c? cac vung khi h?u kh?c nghi?t c?a l?c đ?a A-Au va cac đ?o c?ng nh? chau Phi , t? Ireland va ?n đ? đ?n Nh?t B?n va phia b?c đ?n Siberia .

T? lau b? co l?p v?i nh?ng con l?n khac tren nhi?u hon đ?o c?a Indonesia , Malaysia va Philippines , l?n đa phat tri?n thanh nhi?u loai khac nhau, bao g?m l?n r?ng, l?n rau va l?n hoang đ?o. Con ng??i đa đ?a l?n vao Uc , B?c M? va Nam M? , va nhi?u hon đ?o khac.

Th?c ?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?n la loai ?n t?p , co ngh?a la chung tieu th? c? th?c v?t va đ?ng v?t . Trong t? nhien, chung ch? y?u ?n la , r? , qu? va hoa , ngoai ra con co m?t s? con trung va ca . L?n nha đ??c cho ?n ch? y?u la ngo va b?t đ?u nanh [4] v?i h?n h?p vitamin va khoang ch?t b? sung vao ch? đ? ?n u?ng. Theo truy?n th?ng, chung đ??c nuoi ? cac trang tr?i bo s?a , do kh? n?ng s? d?ng l??ng s?a d? th?a c?ng nh? vang s?a t? pho mai va b? . [5] L?n tr??ng thanh s? tieu th? ba đ?n n?m gallon n??c m?i ngay. [6] Khi đ??c nuoi nh? thu c?ng , ch? đ? ?n t?i ?u ch? y?u la rau s?ng , m?c du m?t s? co th? cho l?n ?n th?c ?n vien nh?. [7] .

Cac loai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?n r?ng lai nuoi th? rong
L?n nha đang ?n

Gi?ng l?n r?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Gi?ng l?n nuoi [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac gi?ng lai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?n hoang
L?n nuoi th? rong t?i Anh, trong tr?n l?t n?m 2007

Gi?ng l?n nha Tamworth thong th??ng hay đ??c cho lai ghep v?i l?n r?ng đ? s?n sinh ra m?t gi?ng l?n ma ng??i ta g?i la "l?n th?i k? đ? s?t", chung t??ng t? nh? l?n nha th?i k? nguyen th?y. L?n con m?i sinh ra nay gi?ng nh? l?n r?ng non. "L?n th?i k? đ? s?t" la loai v?t co s?c thu hut ph? bi?n (vi tinh to mo, hi?u k?) t?i cac trang tr?i. L?n lai ki?u nay gi?ng l?n nha h?n l?n r?ng, nh?ng kho hu?n luy?n h?n l?n nha va noi chung đ??c dung đ? l?y th?t lam xuc xich. Cac gi?ng l?n nha khac c?ng đ??c lai v?i l?n r?ng s?n xu?t th?t it m? h?n th?t l?n nha.

Trong cu?n sach The Variation Of Animals And Plants Under Domestication , Charles Darwin đa vi?t: L?n r?ng chau Au va l?n nha Trung Qu?c co l? g?n nh? la khac bi?t m?t cach ch?c ch?n: Ngai F. Darwin đa cho giao ph?i m?t con l?n nai Trung Qu?c v?i l?n r?ng đ?c Alpine, đa đ??c thu?n hoa m?t ph?n, nh?ng cac con l?n con, m?c du co m?t n?a mau đa thu?n hoa trong huy?t qu?n c?a chung, l?i la c?c k? hoang da trong vi?c nuoi nh?t, va khong d? dang ?n cac lo?i n??c g?o nh? nh?ng con l?n Anh thong th??ng .

Cac ten g?i trong ti?ng Vi?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong ti?ng Vi?t co nhi?u t? đ? g?i cac lo?i l?n (heo) khac nhau, ch? y?u ap d?ng cho l?n đa thu?n hoa ( l?n nha ):

  • L?n nai hay heo nai - L?n cai nuoi đ? sinh s?n ra l?n con
  • L?n s? - L?n nai gia
  • L?n b?t hay heo s?a - L?n con đang bu m?
  • L?n h?ch - L?n đ?c đa thi?n
  • L?n ? - M?t gi?ng l?n c?a Vi?t Nam, co mom ng?n, l?ng vong va b?ng s? v?i l?p da mau đen hay xam.
  • L?n lang hay heo bong - L?n long đ?m đen-tr?ng
  • L?n m?i - M?t d?ng l?n ?, r?t ch?m l?n, ch? y?u nuoi lam c?nh
  • L?n loi - đ?ng ngh?a c?a l?n r?ng
  • Heo n?c - L?n đ?c chuyen dung đ? ph?i gi?ng.

Nh?ng t? nay hi?n con đ??c ap d?ng cho c? l?n r?ng (b?t k? chung co đ??c nuoi hay khong).

Quan h? v?i con ng??i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?n nha, đ?c bi?t la cac gi?ng nh?, th??ng đ??c nuoi lam thu c?ng. [9] L?n nha đ??c lam v?t nuoi; s?n ph?m thu đ??c bao g?m th?t c?a chung (đ??c g?i la th?t l?n ), da va long đ??c s? d?ng đ? lam ban ch?i . Vi kh? n?ng tim ki?m th?c ?n va kh?u giac t?t, chung đ??c s? d?ng đ? tim n?m c?c ? nhi?u n??c chau Au . C? l?n r?ng va l?n hoang th??ng b? s?n b?n.

Nh?ng s?i long t??ng đ?i ng?n, c?ng va tho c?a l?n đa t?ng đ??c s? d?ng r?t ph? bi?n trong c? v? ma vao n?m 1946, Chinh ph? Uc đa phat đ?ng Chi?n d?ch long l?n . Vao thang 5 n?m 1946, đ? đ?i pho v?i s? thi?u h?t long l?n cho c? v? đ? s?n nha trong th?i k? bung n? xay d?ng sau Th? chi?n II , Khong quan Hoang gia Uc (RAAF) đa chuy?n 28 t?n long l?n t? Trung Qu?c , ngu?n cung c?p duy nh?t t?i th?i đi?m đo. [10]

Th?c ph?m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Cac mon ?n t? th?t l?n

Th?t l?n đ??c ban t?i Vi?t Nam d??i nhi?u ten g?i nh? th?t l?n n?c, th?t l?n mong, th?t ba ch?. Cac chan c?a no đ??c ban d??i ten g?i la chan gio. đ?u l?n, con g?i la th? l?n-tr??c đay khi th?t l?n con r?t khan hi?m ch? đ??c danh cho t?ng l?p co đ?ng c?p t?i nhi?u thon que. Cac lo?i c? quan n?i t?ng c?a l?n c?ng đ??c ban nh? tim , gan , long non , long gia , d? day , c?t v.v. Mau c?a no c?ng đ??c dung đ? lam ti?t canh . Cac mon ?n co ngu?n g?c t? ph??ng Tay hi?n c?ng kha ph? bi?n nh? th?t l?n mu?i xong khoi, gi?m bong th?t l?n, pa te gan l?n v.v. M?t đi?m c?n l?u y la nh?ng ng??i theo H?i giao va Do Thai giao b? c?m khong đ??c ?n th?t l?n d??i b?t k? hinh th?c nao, do l?n b? coi la gi?ng đ?ng v?t khong s?ch s?. [11]

Ch?m soc s?c kh?e [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Da ng??i r?t gi?ng v?i da l?n, do đo da l?n đa đ??c s? d?ng trong nhi?u nghien c?u ti?n lam sang . [12] [13] Ngoai vi?c cung c?p s? d?ng trong nghien c?u y sinh [12] [13] [14] va đ? th? nghi?m thu?c , [15] nh?ng ti?n b? di truy?n trong ch?m soc s?c kh?e c?a con ng??i đa t?o ra m?t ph??ng phap dung l?n nha đ? c?y ghep d? h?p cho con ng??i. [16]

Trong v?n hoa [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Hinh t??ng con l?n trong v?n hoa
Con l?n trong tranh dan gian Vi?t Nam
L?n rau

Ton giao [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • Th?i Hy L?p c? đ?i , l?n la con v?t đ? hi?n t? cho n? th?n Demeter va no la con v?t yeu thich c?a n? th?n nay. Ph?n m? đ?u c?a cac l? hi?n t? Eleusis đ??c b?t đ?u b?ng vi?c hi?n t? con l?n.
  • L?n la m?t trong s? 12 con v?t t??ng tr?ng cho chu k? 12 n?m c?a đ?a Chi trong nhi?u tinh toan lien quan t?i Can-Chi c?a ng??i Trung Qu?c, Vi?t Nam, Nh?t B?n, Tri?u Tien v.v. No g?n li?n v?i đ?a chi H?i. Nh?ng ng??i tin t??ng vao chiem tinh h?c Trung Hoa luon g?n con v?t v?i đ?c đi?m, đ?c tinh ca nhan. Xem bai: H?i .
  • Ng??i H?i giao b? c?m khong đ??c ?n th?t l?n, nh?ng v?n co th? ?n trong tr??ng h?p s?p ch?t đoi va ch?ng co th?c ph?m khac ngoai th?t l?n theo kinh Qur’an . [17]
  • Ng??i Do Thai c?ng b? c?m ?n th?t l?n, theo lu?t Kashrut . [18]
  • Trong Phuc Am , Chua Giesu đa k? m?t cau chuy?n ng? ngon v? đ?a con trai hoang đang . Khi ?n ch?i h?t ti?n c?u ta ph?i xin lam ng??i nuoi l?n thue, mong ??c la co th? ?n th?c ?n c?a l?n nh? khong ai cho.
  • C?ng trong Phuc Am, Chua Giesu th?c hi?n m?t phep mau b?ng cach lam cho con qu? am ?nh con ng??i đi vao m?t b?y l?n va sau đo lam no ph?i ch?y tr?n t?i m?t vach đa va sau đo b? ch?t đu?i.

L?n va ng??i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • L?n đoi khi đ??c dung đ? vi v?i ng??i. Winston Churchill noi r?ng: "Con cho ng??c len nhin chung ta. Con meo nhin xu?ng chung ta, con con l?n thi coi chung ta la ngang hang".
  • T?i Hoa K? , m?t s? tr??ng ph? thong (s?, trung va cao c?p) c?ng nh? tr??ng đ?i h?c co cac con v?t l?y ph??c la l?n hay t??ng t? nh? l?n. đang chu y nh?t trong s? nay la đ?i h?c Arkansas v?i con v?t l?y ph??c c?a đ?i th? thao c?a tr??ng la m?t con l?n loi ( Sus scrofa ).
  • S? chuy?n hoa ma thu?t bi?n con ng??i thanh l?n đ??c dung lam c?t truy?n trong nhi?u cau chuy?n, ch?ng h?n trong thien s? thi Odyssey c?a Homer , trong đo đoan th?y th? c?a con tau anh hung b? n? th?n Circe bi?n thanh l?n.
  • Tr? Bat Gi?i , m?t nhan v?t trong Tay du ky c?a ng??i Trung Qu?c, la m?t v? th?n tren thien đinh co hinh d?ng n?a ng??i n?a l?n.
  • Trong nhi?u nen v?n hoa (ngo?i tr? ng??i theo đ?o H?i th??ng khong ?n th?t l?n), l?n la mon khong th? thi?u đ? cung ki?n ho?c dung trong cac l? h?i lang, th? l?n (đ?u heo) th??ng danh cho ng??i gia nh?t hay ng??i ch?c cao nh?t. Trong l?c suc tranh cong , m?t truy?n th? c? Vi?t Nam co vi?t:
    Vi?c quan, hon, tang, t?, vo h?i ( h?t th?y )
    Th?y th?y c?ng l?y heo lam tr??c.

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ International Commission on Zoological Nomenclature (1922). “Opinion 75. Twenty-Seven Generic Names of Protozoa, Vermes, Pisces, Reptilia and Mammalia Included in the Official List of Zoological Names” . Smithsonian Miscellaneous Collections . 73 (1): 35?37.
  2. ^ “PSD Online - Custom Query” . usda.gov . B?n g?c l?u tr? ngay 18 thang 10 n?m 2010 . Truy c?p ngay 4 thang 2 n?m 2019 .
  3. ^ Swine Summary Selected Countries L?u tr? 2012-03-29 t?i Wayback Machine , United States Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service, (total number is Production (Pig Crop) plus Total Beginning Stocks)
  4. ^ “Diet and Nutrition on Modern Pig Farms - Pork Cares” . Pork Cares (b?ng ti?ng Anh). B?n g?c l?u tr? ngay 2 thang 10 n?m 2017 . Truy c?p ngay 17 thang 10 n?m 2017 .
  5. ^ “farmdoc - Marketing&Outlook: WILL HOGS RECLAIM "MORTGAGE LIFTER" STATUS?” . illinois.edu . B?n g?c l?u tr? ngay 12 thang 8 n?m 2013 . Truy c?p ngay 4 thang 2 n?m 2019 .
  6. ^ “How Much Water Do Pigs Need?” . ncsu.edu .
  7. ^ http://americanminipigassociation.com/mini-pig-education/mini-pig-nutrition/ Mini Pig Nutrition
  8. ^ Zoological Journal of the Linnean Society (1997), 120: 163?191.
  9. ^ http://americanminipigassociation.com American Mini Pig Association
  10. ^ “ngay 29 thang 5 n?m 1946 - PIG BRISTLES FOR PAINT BRUSHES - Trove” . Trove . Truy c?p ngay 15 thang 4 n?m 2016 .
  11. ^ “Nh?ng đi?m t??ng đ?ng gi?a Do Thai giao va H?i giao” . Conggiao.info . 28 thang 8 n?m 2014. B?n g?c l?u tr? ngay 6 thang 12 n?m 2019 . Truy c?p ngay 6 thang 12 n?m 2019 .
  12. ^ a b Herron, Alan J. (ngay 5 thang 12 n?m 2009). “Pigs as Dermatologic Models of Human Skin Disease” (PDF) . ivis.org . DVM Center for Comparative Medicine and Department of Pathology Baylor College of Medicine Houston, Texas . Truy c?p ngay 27 thang 1 n?m 2018 . pig skin has been shown to be the most similar to human skin. Pig skin is structurally similar to human epidermal thickness and dermal-epidermal thickness ratios. Pigs and humans have similar hair follicle and blood vessel patterns in the skin. Biochemically pigs contain dermal collagen and elastic content that is more similar to humans than other laboratory animals. Finally pigs have similar physical and molecular responses to various growth factors.
  13. ^ a b Liu, J., Kim, D., Brown, L., Madsen, T., Bouchard, G. F. “Comparison of Human, Porcine and Rodent Wound Healing With New Miniature Swine Study Data” (PDF) . sinclairresearch.com . Sinclair Research Centre, Auxvasse, MO, USA; Veterinary Medical Diagnostic Laboratory, Columbia, MO, USA. B?n g?c (PDF) l?u tr? ngay 27 thang 1 n?m 2018 . Truy c?p ngay 27 thang 1 n?m 2018 . Pig skin is anatomically, physiologically, biochemically and immunologically similar to human skin Qu?n ly CS1: nhi?u ten: danh sach tac gi? ( lien k?t )
  14. ^ “British MoD surgeons practise operations on drugged pigs which are strung-up and shot by marksmen to simulate warzone first aid” . Daily Mail .
  15. ^ Swindle, M. M.; Makin, A.; Herron, A. J.; Clubb, F. J.; Frazier, K. S. (2012). “Swine as Models in Biomedical Research and Toxicology Testing”. Sage Journal . 49 (2): 344?356. doi : 10.1177/0300985811402846 .
  16. ^ “Pig to Human transplants” . The Guardian .
  17. ^ “T?i sao th?t l?n b? c?m trong đ?o H?i?” . CafeBiz . 9 thang 2 n?m 2019. B?n g?c l?u tr? ngay 6 thang 12 n?m 2019 . Truy c?p ngay 6 thang 12 n?m 2019 .
  18. ^ Forst, Binyomin (1994). The laws of kashrus: a comprehensive exposition of their underlying concepts and applications (b?ng ti?ng Anh). Brooklyn, N.Y: Mesorah Publications. ISBN   0-89906-103-6 .

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi_L?n&oldid=71354481 ”