đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung
|
|
G?i t?t
| CG
|
---|
Kh?u hi?u
| Nhan đ?o?Binh đ?ng?V?n m?nh
|
---|
đ?i h?i l?n đ?u
| 1930
|
---|
Chu k? t? ch?c
| 4 n?m
|
---|
M?c đich
| th? thao Th?nh v??ng chung
|
---|
Tr? s?
| Luan đon
, Anh
|
---|
Ch? t?ch
| V??ng t?
Tunku Imran
đi?n h?
|
---|
Website
| www.thecgf.com
|
---|
đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung
(
ti?ng Anh
:
Commonwealth Games
), tr??c đay g?i la
đ?i h?i Th? thao đ? qu?c Anh
(British Empire Games, 1930-1950),
đ?i h?i Th? thao đ? qu?c Anh va Kh?i Th?nh v??ng chung
(British Empire and Commonwealth Games, 1954-1966), va
đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung Anh
(British Commonwealth Games, 1970-1974)
[1]
la m?t s? ki?n th? thao t?ng h?p qu?c t? v?i s? tham gia c?a cac v?n đ?ng vien đ?n t?
cac qu?c gia kh?i Th?nh v??ng chung
. S? ki?n đ??c t? ch?c l?n đ?u tien vao n?m 1930, va t? đo đ??c t? ch?c 4 n?m m?t l?n (ngo?i tr? cac n?m 1942 va 1946 do
chi?n tranh
). đay đ??c cho la s? ki?n th? thao t?ng h?p l?n th? ba tren th? gi?i, sau
Th? v?n h?i
va
A v?n h?i
.
Lien đoan đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung (CGF) giam sat cac đ?i h?i, th? ch? nay c?ng ki?m soat ch??ng trinh thi đ?u va l?a ch?n thanh ph? đ?ng cai. M?i k? đ?i h?i co m?t thanh ph? đ?ng cai đ??c l?a ch?n, va co 18 thanh ph? t?i b?y qu?c gia t?ng t? ch?c s? ki?n nay.
Ben c?nh nhi?u mon
th? thao Th? v?n h?i
, đ?i h?i c?ng bao g?m m?t s? mon th? thao đ??c ch?i ph?n l?n t?i cac qu?c gia Th?nh v??ng chung, nh? bong g? tren c? va bong l??i.
[2]
Co sau đ?i tuy?n tham d? t?t c? cac k? đ?i h?i la Anh, Canada, New Zealand, Scotland, Uc va
Wales
.
M?c du Kh?i Th?nh v??ng chung co 53 thanh vien, song co 70 đ?i tuy?n tham gia đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung do m?t s?
lanh th? h?i ngo?i thu?c Anh
, thu?c đ?a v??ng th?t, va cac đ?o qu?c tham gia d??i qu?c k? rieng c?a h?. B?n qu?c gia thu?c
Anh Qu?c
la
Anh
,
Scotland
,
Wales
, va
B?c Ireland
c?ng c? cac đ?i tuy?n rieng tham d?.
N?m 1891, Nam t??c Astley Cooper la ng??i đ?u tien đ? xu?t m?t cu?c tranh tai th? thao gi?a cac thanh vien c?a
đ? qu?c Anh
, ong vi?t m?t bai tren
The Times
đ? ngh? m?t cu?c thi va lien hoan lien Anh Qu?c lien Anh giao t? ch?c m?i b?n n?m nh? m?t cach đ? t?ng c??ng thi?n chi va thong hi?u t?t đ?p trong đ? qu?c Anh. N?m 1911, L? h?i đ? qu?c đ??c t? ch?c t?i
Cung đi?n Th?y tinh
t?i Luan đong nh?m chao m?ng l? đ?ng quang c?a Qu?c v??ng
George V
. Trong thanh ph?n c?a l? h?i, m?t gi?i v? đ?ch toan đ? qu?c đ??c t? ch?c v?i cac đ?i tuy?n đ?n t? Anh Qu?c, Canada, Nam Phi, Uc, trong cac cu?c thi quy?n Anh, đ?u v?t, b?i va đi?n kinh.
N?m 1928, m?t ng??i Canada la Melville Marks Robinson th?nh c?u t? ch?c đ?i h?i Th? thao đ? qu?c Anh đ?u tien; va no đa đ??c t? ch?c vao n?m 1930 t?i
Hamilton, Ontario
,
[1]
n? gi?i ch? tham gia trong cac cu?c thi b?i.
[3]
T? n?m 1934, n? gi?i c?ng đ??c tham gia m?t s? cu?c thi đi?n kinh.
K? đ?i h?i Th? thao đ? qu?c Anh đ?u tien co 11 đ?i tuy?n tham d?. Chu k? b?n n?m t? ch?c m?t l?n c?a đ?i h?i b? gian đo?n do
Chi?n tranh th? gi?i th? hai
khi cac k? đ?i h?i vao n?m 1942 va 1946 b? bai b?.
[4]
đ?i h?i ph?c h?i vao n?m 1950 va trong k? n?m 1954 thi b?t đ?u mang ten đ?i h?i Th? thao đ? qu?c Anh va Kh?i Th?nh v??ng chung.
[1]
Tren 1000 v?n đ?ng vien tham gia k? đ?i h?i n?m 1958 v?i h?n 30 đ?i tuy?n l?n đ?u tien tham d?.
[5]
Nigeria la qu?c gia đ?u tien t?y chay đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung vao n?m 1978 đ? ph?n đ?i New Zealand co ti?p xuc th? thao v?i Nam Phi. K? đ?i h?i n?m 1986 b? 32 qu?c gia chau Phi va Caribe t?y chay đ? ph?n đ?i Th? t??ng Anh Qu?c
Margaret Thatcher
t? ch?i len an cac ti?p xuc th? thao đ?i v?i Nam Phi vao n?m 1985, sau đ?i h?i ph?c h?i va ti?p t?c phat tri?n sau đo.
đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung 1998
t?i
Kuala Lumpur
,
Malaysia
ch?ng ki?n s? mon th? thao t?ng t? 10 len 15 khi cac mon th? thao đ?ng đ?i đ??c cho phep l?n đ?u tien.
[1]
S? tham gia c?ng l?p k? l?c m?i v?i tren 3500 v?n đ?ng vien đ?i di?n cho 70 đ?i tuy?n. T?i đ?i h?i t? ch?c t?i
Melbourne
vao n?m 2006, tren 4000 v?n đ?ng vien tham gia thi đ?u.
[5]
K?
|
N?m
|
Thanh ph? đ?ng cai
|
Qu?c gia đ?ng cai
|
Ngay b?t đ?u
|
Ngay k?t thuc
|
Mon th? thao
|
Cu?c thi
|
Qu?c gia
|
V?n đ?ng vien
|
đ?i th?ng cu?c
|
đ?i h?i Th? thao đ? qu?c Anh
|
đ?i h?i th? thao Toan đ? qu?c
|
1911
|
Luan đon
|
Anh
|
12 thang 5
|
thang 6?
|
4
|
9
|
4
|
?
|
Canada
|
I
|
1930
|
Hamilton
|
Canada
|
16 thang 8
|
23 thang 8
|
6
|
59
|
11
|
400
|
Anh
|
II
|
1934
|
Luan đon
|
Anh
|
4 thang 8
|
11 thang 8
|
6
|
68
|
16
|
500
|
Anh
|
III
|
1938
|
Sydney
|
Uc
|
5 thang 2
|
12 thang 2
|
7
|
71
|
15
|
464
|
Uc
|
IV
|
1950
|
Auckland
|
New Zealand
|
4 thang 2
|
11 thang 2
|
9
|
88
|
12
|
590
|
Uc
|
đ?i h?i Th? thao đ? qu?c Anh va Kh?i Th?nh v??ng chung
|
V
|
1954
|
Vancouver
|
Canada
|
30 thang 7
|
7 thang 8
|
9
|
91
|
24
|
662
|
Anh
|
VI
|
1958
|
Cardiff
|
Wales
|
18 thang 7
|
26 thang 7
|
9
|
94
|
36
|
1122
|
Anh
|
VII
|
1962
|
Perth
|
Uc
|
22 thang 11
|
1 thang 12
|
9
|
104
|
35
|
863
|
Uc
|
VIII
|
1966
|
Kingston
|
Jamaica
|
4 thang 8
|
13 thang 8
|
9
|
110
|
34
|
1050
|
Anh
|
đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung Anh
|
IX
|
1970
|
Edinburgh
|
Scotland
|
16 thang 7
|
25 thang 7
|
9
|
121
|
42
|
1383
|
Uc
|
X
|
1974
|
Christchurch
|
New Zealand
|
24 thang 1
|
2 thang 2
|
9
|
121
|
38
|
1276
|
Uc
|
đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung
|
XI
|
1978
|
Edmonton
|
Canada
|
3 thang 8
|
12 thang 8
|
10
|
128
|
46
|
1474
|
Canada
|
XII
|
1982
|
Brisbane
|
Uc
|
30 thang 9
|
9 thang 10
|
10
|
142
|
46
|
1583
|
Uc
|
XIII
|
1986
|
Edinburgh
|
Scotland
|
24 thang 7
|
2 thang 8
|
10
|
163
|
26
|
1662
|
Anh
|
XIV
|
1990
|
Auckland
|
New Zealand
|
24 thang 1
|
3 thang 2
|
10
|
204
|
55
|
2073
|
Uc
|
XV
|
1994
|
Victoria
|
Canada
|
18 thang 8
|
28 thang 8
|
10
|
217
|
63
|
2557
|
Uc
|
XVI
|
1998
|
Kuala Lumpur
|
Malaysia
|
11 thang 9
|
21 thang 9
|
15
|
213
|
70
|
3633
|
Uc
|
XVII
|
2002
|
Manchester
|
Anh
|
25 thang 7
|
4 thang 8
|
17
|
281
|
72
|
3679
|
Uc
|
XVIII
|
2006
|
Melbourne
|
Uc
|
15 thang 3
|
26 thang 3
|
16
|
245
|
71
|
4049
|
Uc
|
XIX
|
2010
|
Delhi
|
India
|
3 thang 10
|
14 thang 10
|
17
|
272
|
71
|
6700
|
Uc
|
XX
|
2014
|
Glasgow
|
Scotland
|
23 thang 7
|
3 thang 8
|
17
1
|
261
|
71
|
4947
|
Anh
|
XXI
|
2018
|
Gold Coast
|
Uc
|
4 thang 4
|
15 thang 4
|
|
|
|
|
|
K? đ?i h?i theo qu?c gia đ?ng cai
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
H?ng
|
Qu?c gia
|
S? k? t? ch?c
|
N?m t? ch?c
|
1
|
Uc
|
5
|
1938, 1962, 1982, 2006,
2018
|
2
|
Canada
|
4
|
1930, 1954, 1978, 1994
|
3
|
New Zealand
|
3
|
1950, 1974, 1990
|
Scotland
|
3
|
1970, 1986,
2014
|
Anh
|
3
|
1911, 1934, 2002
|
6
|
?n đ?
|
1
|
2010
|
Malaysia
|
1
|
1998
|
Jamaica
|
1
|
1966
|
Wales
|
1
|
1958
|
Mon th? thao đ??c ch?p thu?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Lien đoan đ?i h?i Th? thao Kh?i Th?nh v??ng chung ch?p thu?n t?ng c?ng 21 mon th? thao va them 7 mon th? thao ng??i khuy?t t?t. Chung đ??c phan vao ba th? lo?i, cac mon th? thao c?t y?u ph?i co m?t ? m?i k? đ?i h?i. M?t s? mon th? thao tuy ch?n co th? đ??c n??c đ?ng cai l?a ch?n. Cac mon th? thao đ??c cong nh?n la nh?ng mon đ??c Lien đoan ch?p thu?n song đ??c xem la c?n m? r?ng; cac n??c đ?ng cai co th? khong l?a ch?n cac mon nay cho cho đ?n khi cac yeu c?u c?a Lien đoan đ??c đap ?ng.
[6]
Ch? sau đ?i tuy?n tham gia m?i k? đ?i h?i: Uc, Canada, Anh, New Zealand, Scotland va Wales. Uc gianh v? tri cao nh?t trong 11 k? đ?i h?i, Anh b?y k? va Canada m?t k?.
-
Aden
1962
-
Anguilla
1998?
-
Australasia
1911
-
Antigua va Barbuda
1966?1970, 1978, 1994?
-
Uc
1930?
-
Bahamas
1954?1970, 1978?1982, 1990?
-
Bangladesh
1978, 1990?
-
Barbados
1954?1982, 1990?
-
Belize
1978, 1994?
-
Bermuda
1930?1938, 1954?1982, 1990?
-
Botswana
1974, 1982?
-
Guiana thu?c Anh
1930?1938, 1954?1962
-
Honduras thu?c Anh
1962?1966
-
Qu?n đ?o Virgin (Anh)
1990?
-
Brunei Darussalam
1958, 1990?
-
Cameroon
1998?
-
Canada
1911?
-
Qu?n đ?o Cayman
1978?
-
Ceylon
1938?1950, 1958?1970
-
Qu?n đ?o Cook
1974?1978, 1986?
-
Sip
1978?1982, 1990?
-
Dominica
1958?1962, 1970, 1994?
-
Anh
1911?
-
Qu?n đ?o Falkland
1982?
-
Fiji
1938, 1954?1986, 1998?2006
-
Gambia
1970?1982, 1990?2010
-
Ghana
1958?1982, 1990?
-
Gibraltar
1958?
-
Gold Coast
1954
-
Grenada
1970?1982, 1998?
-
Guernsey
1970?
-
Guyana
1966?1970, 1978?1982, 1990?
-
Hong Kong
1934, 1954?1962, 1970?1994
-
?n đ?
1934?1938, 1954?1958, 1966?1982, 1990?
- Ireland
11
1930
-
Nha n??c T? do Ireland
1934
-
đ?o Man
1958?
-
Jamaica
1934, 1954?1982, 1990?
-
Jersey
1958?
-
Kenya
1954?1982, 1990?
-
Kiribati
1998?
-
Lesotho
1974?
-
Malawi
1970?
-
Malaya
1950, 1958?1962
-
Malaysia
1966?1982, 1990?
-
Maldives
1986?
-
Malta
1958?1962, 1970, 1982?
-
Mauritius
1958?1982, 1990?
|
-
Montserrat
1994?
-
Mozambique
1998?
-
Namibia
1994?
-
Nauru
1990?
-
Newfoundland
1930?1934
-
New Zealand
1930?
-
Nigeria
1950?1958, 1966?1974, 1982, 1990?1994, 2002?
-
Niue
2002?
-
đ?o Norfolk
1986?
-
B?c Borneo
1958?1962
-
B?c Ireland
1934?1938, 1954?
-
B?c Rhodesia
1954
-
Pakistan
1954?1970, 1990?
-
Papua New Guinea
1962?1982, 1990?
- Rhodesia
1934?1950
-
Rhodesia va Nyasaland
1958?1962
-
Rwanda
2010?
-
Saint Christopher-Nevis-Anguilla
1978
-
Saint Helena
(
v?i đ?o Ascension va Tristan da Cunha
) 1982, 1998?
-
Saint Kitts va Nevis
1990?
-
Saint Lucia
1962, 1970, 1978, 1994?
-
Saint Vincent va Grenadines
1958, 1966?1978, 1994?
-
Samoa
1998?
-
Sarawak
1958?1962
-
Scotland
1930?
-
Seychelles
1990?
-
Sierra Leone
1958, 1966?1970, 1978, 1990?
-
Singapore
1958?
-
Qu?n đ?o Solomon
1982, 1990?
-
Nam Phi
1911?1958, 1994?
-
Nam ? R?p
1966
-
Nam Rhodesia
1954
-
Sri Lanka
1974?1982, 1990?
-
Eswatini
1970?
-
Tanganyika
1962
-
Tanzania
1966?1982, 1990?
-
Tonga
1974, 1982, 1990?
-
Trinidad va Tobago
1934?1982, 1990?
-
Qu?n đ?o Turks va Caicos
1978, 1998?
-
Tuvalu
1998?
-
Uganda
1954?1982, 1990?
-
Vanuatu
1982?
-
Wales
1930?
-
Tay Samoa
1974?1994
-
Zambia
1970?1982, 1990?
-
Zimbabwe
1982, 1990?2002
|