한국   대만   중국   일본 
Kosova Sava?ı - Vikipedi ?ceri?e atla

Kosova Sava?ı

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Kosova Sava?ı
Yugoslavya'nın da?ılması
Tarih 28 ?ubat 1998 - 11 Haziran 1999
(1 yıl, 3 ay, 2 hafta) [6]
Bolge
Sonuc

Kumanova Anla?ması

  • Yugoslav kuvvetleri Kosova'dan cekildi.
  • BMGK'nın 1244 sayılı kararı [7]
  • NATO mudahalesi tartı?ılmaya ba?landı [8]
  • Arnavut multecilerin geri donu?u
  • Sırp ve di?er Arnavut olmayan sivillerin yarısından fazlasının surulmesi
  • KKO militanlarından bazıları PMBKO 'yu kurarak Pre?evo Vadisi'nde isyana ba?ladı.
  • Slobodan Milosevic 'in devrilmesi
[9]
Taraflar

UCK/KKO
Arnavutluk FARK/KCSG [1]



  Arnavutluk
  Yugoslavya
Komutanlar ve liderler

Kosovo Liberation Army Adem Ya?ari   ( olu )
Kosovo Liberation Army Ha?im Taci
Kosovo Liberation Army Bilall Syla   ( olu )
Kosovo Liberation Army Hamez Ya?ari   ( olu )
Kosovo Liberation Army Suleyman Selimi
Kosovo Liberation Army Ramu? Haradinaj
Kosovo Liberation Army Agim Ceku
Arnavutluk ?brahim Rugova [10] Arnavutluk Tahir Zemaj
Arnavutluk Ahmet Krasniqi   ( olu ) [11]


NATO Wesley Clark


Arnavutluk Recep Meidani

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Slobodan Milo?evi?
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Dragoljub Ojdani?
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Neboj?a Pavkovi?
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Vlastimir đorđevi? [12]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Vladimir Lazarevi? [13]

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Sreten Luki?
Gucler

Kosova Kurtuluş Ordusu 9,000 -20,000 UCK/KKO direni?ci [14] Arnavutluk 3,000 FARK/KCSG direni?ci


NATO yak. 80 ucak
( Kartal Gozu Operasyonu ) [15]
NATO 1,031 ucak
( Muttefik Kuvvetler Operasyonu ) [16]
NATO 30'dan fazla sava? gemisi ve denizaltı [17]
NATO Kuzey Arnavutluk ve Makedonya cevresinde konu?lu 50,000-60,000 asker

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 85,000 asker [18] (40.000 Kosova ve cevresinde olmak uzere) [17]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 20,000 polis
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 100 SAM site [17]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 1,400 topcu sistemi
(Kara ve hava savunma) [17]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 240 ucak [17]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 2,032 zırhlı arac & tank [17]

Rusya Bilinmeyen sayıda Rus gonullu [19] [20]
Kayıplar

Kosova Kurtuluş Ordusu 1500 isyancı oldu (KKO'ya gore) [21]


Amerika Birleşik Devletleri 2 sava? dı?ı olum [22]
Amerika Birleşik Devletleri 3 asker esir
Amerika Birleşik Devletleri ?ki ucak du?uruldu [23] [24]
Amerika Birleşik Devletleri ?ki AH-64 Apaci ve bir AV-8B Harrier du?tu [25]
Amerika Birleşik Devletleri Uc ucak hasarlı [26]
NATO 47 ?HA du?uruldu [27]

Fransa Bilinmeyen sayıda DGSE ajanı oldu. [28]
KKO 'ya gore:
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 300'den fazla Yugoslav asker olduruldu [29]
NATO 'ya gore:
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 1,031-1,200 olu [34]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 14 tank imha edildi [35]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 18 ZPT imha edildi [36]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 20 topcu imha edildi [36]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 121 ucak ve helikopter imha edildi. [37]

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti/ Arnavutluk NATO 'nun Yugoslavya bombardımanında 489-528 arasında sivil oldu
(?nsan Hakları ?zleme Orgutu'ne gore) [38]
Çin 3 Cinli gazeteci olduruldu. Kosova icinde:
Arnavutluk 8,661?11,334 arasında Kosovalı Arnavut sivil oldu veya yaralandı
13.421'den fazla sivil oldu (Arnavut, Sırp, Bo?nak, Roma) [39] [40] [41] [42] [43] [44]
Arnavutluk 848,000-863,000 Kosovalı Arnavut Kosova'yı terk etti [45] [46] [47]
Arnavutluk 590,000 Kosovalı Arnavut, Kosova icinde goc etti [48]
Arnavutluk Sava? sırasında Kosovalı Arnavutların toplam %90'ı yerinden oldu [48]
Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 2238 Sırp olduruldu veya kayboldu [45]

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti 230,000 Kosovalı Sırp , Roman ve di?er Arnavut olmayan sivil yerinden oldu [49]

Kosova Sava?ı veya 1998-1999 Kosova Sava?ı , [50] Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, ba?ımsızlık isteyen Kosova Kurtulu? Ordusu ’na ve bu orgut yanında yer alan milis guclerine kar?ı yuruttu?u operasyon ve buna kar?ı NATO 'nun ba?lattı?ı mudahaledir.

NATO'nun Yugoslavya'ya kar?ı hava saldırılarına ba?lamasıyla, Yugoslavya kimli?i altında Sırp ordusu ve milis gucleri tarafından Kosovalı Musluman sivillere kar?ı etnik temizlik giri?imi ba?latılmı?tır. [ kaynak belirtilmeli ]

Kosova Sava?ı'nın a?amaları a?a?ıdaki ba?lıklarda toplanabilir.

  • 28 ?ubat 1998 - 24 Mart 1999: Ba?ını Arnavutların cekti?i ayrılıkcı Kosova gucleri ile duzenli Yugoslavya ordusu birlikleri arasındaki carpı?malar.
  • 24 Mart 1999 - 10 Haziran 1999: NATO’nun Yugoslavya’yı bombalaması .

Tarihsel Geri Plan [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Sırplar ve Arnavutlar, 20. yuzyıl boyunca bolgenin kontrolu icin yarı?mı?lardır. Sırplar toplam nufusun %10'una sahip olmalarına ra?men, tarihsel ve duygusal olarak bolgenin onemi onlar icin cok buyuktur. Kosova’da ya?ayan bir di?er millet olan Turkler, Sırp-Arnavut ceki?mesinde ce?itli sosyal ve kulturel sebeplerden dolayı genellikle Arnavut tarafında yer almı?lardır. Sırpların ta 1389 senesine I. Kosova Muharebesi ’ne dayanan ve Turklere kar?ı olan ters duru?ları, Kosova meselesinde merkezde olmu?tur. 1990’larda artan Sırp milliyetcili?inin beslendi?i ve hatta temellendi?i bu husus, son Kosova Sava?ı oncesinde Kosova’daki Turkleri ve Arnavutları (Musluman olmaları sebebiyle Goralılar, Bo?nakları da) kar?ı cephede tutmu?tur.

28 Haziran 1389’da cereyan eden Birinci Kosova Sava?ı’nda Osmanlı Ordusu ’nun kar?ısında yenik du?en Hristiyan ittifakının liderli?ini, Osmanlı gucleri tarafından oldurulen Sırp Prens Lazar Hrebelyanovic yapmı?tı. Birinci Kosova Sava?ı’nı kazanmı? gibi davranan Sırplar, 28 Haziran tarihini en kutsal gunleri arasında saymakta ve “Vidovdan” adı altında kutlamaktadırlar. Her ?eyden once Prens Lazar Sırp Ortodoks Kilisesi tarafından tanrısalla?tırılmı?tır. Mevcut mitolojiye gore, Birinci Kosova Sava?ı’nın arifesinde bir melek Lazar’a seslenerek, “fani carlık” ile “ilahi carlık” arasında bir secim yapmasını istemi?tir. Sırplara gore Lazar ilahi carlı?ı secmi?tir. [51] Dahası, Lazar ile ?sa arasında benzerliklerin kuruldu?u da gorulmektedir. [52] Genel olarak Kosova Sava?ı ve bu sava?ta yer alan karakterler hakkındaki Sırp yorumları, Hristiyan mitolojisindeki olaylar ve karakterlerle karı?mı?tır. kar?ı yurutulen Kosova Sava?ı hakkında yazılan destansı halk ?iirleri, en iyi bilinen ve en guzel kabul edilen ?iirlerdir. Butun bunlar ise, Sırpların Kosova’ya “Sırbistan’ın Kudus’u”, “Sırp dini de?erlerinin ve Sırp medeniyetinin be?i?i” gozuyle bakmasına yol acmı?tır. [53]

1974 Yugoslavya Anayasası , Kosova'yı ozerk bir Sırp bolgesi olarak kabul etmi?tir. Ba?ımsızlık baskısı 1980'den sonra Yugoslavya ba?kanı Josip Broz Tito 'nun olumunden sonra artmı?tır. Bu 10 yılın ikinci yarısında, Slobodan Milosevic Sırp Komunist Partisi'nde ikinci adam oldu?unda, Yugoslavya Federasyonunda Kosova'yı nefret politikasının bir parcası olarak kullanmı?tır. [ kaynak belirtilmeli ]

Milo?evic, politik oportunizm ile beslenerek Sırp milliyetcili?inin lideri olmu?tur. 1987 yılında Kosova 'ya gonderildi?inde, bu fırsatı iyi de?erlendirdi. Televizyondan bir gecede ununu yapaca?ı, do?aclama sozunu soyledi: Hic kimse tekrar sizi yenmeye cesaret edemeyecek. ?ki yıl sonra, Yugoslavya ba?kanı oldu?unda, Kosova'nın ozerkli?ini iyice ortadan kaldırdı. Sırp milliyetcili?i artık yuruyu?e gecmi?ti.

Kitlesel Protestolar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1999’da Sırp gucleri tarafından harap edilen bir cami ve civarı
?talya’daki Aviano Hava Ussu’nden kalkmak uzere olan bir A U.S. F-117 Nighthawk uca?ı (24 Mart 1999)

1991 yılında yerel etnik Arnavut liderler tek taraflı ba?ımsızlık ilan etmelerine ra?men, 1990'lı yıllarda ba?ımsızlı?ı guvence altına almayı ve otonomiyi geri getirmeyi amaclayan pasif direni? harekatı ba?arısız oldu.

1990'lı yılların ortasında, etnik Arnavut isyan harekatı, Kosova Kurtulu? Ordusu (KKO), Sırp hedeflerine saldırmaya ba?ladı.

1998 yılının yazında, Arnavutlar Sırp yonetimine kar?ı kitle protestolarına ba?ladılar. Polis ve ordu kuvvetleri KKO'yu ezmek icin gonderildi.

NATO'nun Yugoslavya'ya Saldırısı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kosovalı Muslumanlara (Arnavut, Turk vb.) yapılan baskının devam etmesi uzerine, NATO , Kosova ve Sırbistan'da bulunan hedeflere Mart 1999 tarihinde hava operasyonlarına ba?ladı.

Aynı zamanda, Kosovalılara kar?ı, Sırp gucleri tarafından etnik temizli?e ba?landı. Yuz binlerce multeci Arnavutluk , Makedonya , Turkiye ve Karada? 'a kacmaya ba?ladı. Uluslararası Lahey Adalet Divanı ara?tırmalarında en az 20.000 cesede ula?tı?ını acıkladı.

11 haftalık NATO bombardımanından sonra, Milo?evic birliklerini ve polislerini geri cekmeye zorlandı. 750.000 Kosovalı multeci evlerine geri dondu. Bu bolgedeki Sırp nufusun yarısına tekabul eden 100.000 Sırp evlerini terk etti. Birle?mi? Milletler , Kosova'nın ba?ımsızlık ya da Sırp egemenli?inden birine donene kadar bolgeyi kontrolu altına aldı.

Mayıs 1999 tarihinde, bombalama hala devam ediyordu. Milo?evic, insanlı?a kar?ı suc i?ledi?i icin Uluslararası Lahey Adalet Divanı 'na verilen gorev ba?ındaki ilk devlet ba?kanı oldu.

?ddianame'ye gore, Milo?evic ve bazı i?birlikcileri, do?rudan 750.000 Kosovalının multeci durumuna getirilmesi ve etnik Arnavut oldukları icin 6000 ki?inin oldurulmesinden sorumlu tutuldu. ?ddianame, insanlı?a kar?ı altı belirli suctan olu?uyordu. ?ddianamede, Skenderay , Yakova ve Buyuk Kru?a ?ehir ve kasabalarında erkeklerin kadınlardan ayrılarak makineli tufeklerle katledilmelerinin detayları ile anlatılıyordu. [ kaynak belirtilmeli ]

Yeni Mahkeme [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kosova'daki zarar goren yerle?im birimlerini gosteren harita.

1999 yılının ikinci yarısında, Avrupa Guvenlik ve ??birli?i Orgutu ara?tırmacıları, 3.000 tanık ve ya?ayan ile mulakat yaparak, korkunc cinayet, yaralama ve ırza gecme olaylarını acı?a cıkardı.

Sırpların, katliam seviyesinde insan hakları ihlalleri yaptı?ı, fakat aynı zamanda devam eden sava?ta intikam saldırılarına u?radıkları ortaya cıktı.

2002 yılının ba?larında, soykırım ve insanlı?a kar?ı suclardan Milo?evic Lahey'de yargılanmaya ba?landı. Mart 2006 tarihinde olumune kadar bu yargılama surdu.

Zaman cizelgesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • 1989: Milo?evic, Kosova'nın otonom haklarını kaldırmaya ba?ladı.
  • Temmuz 1990: Kosova bolgesinin etnik Arnavut milletvekilleri Sırbistan'dan ba?ımsızlıklarını ilan ettiler.
  • 24 Eylul 1998: NATO Milo?evic yonetimine Kosovalıların uzerine gitmeyi kesmesi yoksa hava saldırıları ile cezalandırılaca?ına dair bir ultimatom verdi.
  • Mart 1999: Barı? goru?meleri ba?arısızlıkla sonuclandı.
  • Haziran 1999: NATO hava operasyonlarını askıya aldı.

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

A.  ^ Kosova Kurtulu? Ordusu (UCK) militanlarının Usame bin Ladin 'in teror e?itim merkezlerinde yeti?tirildi?i ileri suruldu. Yazıda 1998 yılında Afrika'daki ABD hedeflerine yoneltilen ve 224 ki?inin hayatını yitirdi?i saldırıların sorumlusu olan Bin Ladin'in UCK militanlarını Afganistan, Bosna-Hersek ve di?er bazı ulkelerde e?itti?i bilgisi yer aldı. Yakla?ık 30.000 uyesi oldu?u tahmin edilen Kosova Kurtulu? Ordusu’nun ba?ındaki Hırvatistan'ın eski Tu?generali Agim Ceku Balkanlar'da onemli bir guc oda?ı olarak yukselirken, gazete Kosova Kurtulu? Ordusu’nun Bin Ladin ile beraber Arnavutluk'ta Tropoje'de ?slami teroristlerin yeti?tirildi?i bir kampı payla?tı?ını, "bazı istihbarat raporlarına" dayanarak acıklıyor. Gazete, aynı kaynaklardan edindi?i bilgilerden hareketle Bin Ladin'in El-Kaide Orgutu'nun Kosova Kurtulu? Ordusu’nun e?itimine ve finansmanına katkı sa?ladı?ının kesin oldu?unu ifade ediyor. bk.: Bin Ladin Hakkında Bilinmeyenler 13 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
B.  ^ Amerika Dı?i?leri Bakanı "terorizmle mucadele" soylemleri yaparken, Pentagon'un paralı ozel asker grubu (MPRI) askeri danı?manının UCK ile kol kola oldu?u, UCK gerillalarının 17 eski Amerikan subayı tarafından e?itildi?i, ellerindeki silahların %70'inin Amerikan yapımı oldu?u, saldırılarda Pentagon'un Mart ayında Kosova ve Makedonya sınırını gozetlemek icin gonderdi?i casus uca?ı Apaci helikopterlerinin kullanıldı?ı, 2001 yılı Temmuz ayında gazetelere man?et oldu. bk.: Emperyalistlerin Balkanlar'daki Kirli Oyunları Suruyor 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
C.  ^ Prof. Michel Chossudovsky'nin verdi?i bilgiye gore, hukumet kuvvetlerine askeri e?itim, destek ve yonlendirmeyi, Pentagon ba?lantılı "Askeri Profesyonel Kaynaklar" (MPRI) adlı ?irket veriyor. Aynı ?irket, Kosovalı gerillaların da arkasındaki guc olan UCK'ya askeri kaynak, e?itim ve danı?man sa?lanması, MPRI'nın gorevi. Hırvatistan ve Bosna-Hersek Federasyonu'nda da benzer bir senaryo vardı. MPRI'nın, Hırvatistan ve Bosna'da sınanan e?itim konsepti, en iyi savunmanın saldırı oldu?u ilkesine dayanıyor. bk.: Balkanlar'a Yeni Bir Yama
C.  ^ Sırp Cetnik Birlikleri , Rus ve Bulgar gonulluleri.
D.  ^ Kosova Ordusu hakkında hazırlanan raporlardan birisi Uluslararası Kriz Grubu’na (International Crisis Group ) aittir. bk.: An Army For Kosovo - Europe Report N°174 - 28 July 2006
E.  ^ Kosova Sava?ı sırasında bolgede bulunan Sırp polis, milis guclerinin sayısı belirsizdir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Beteja e Loxhes - beteja e pare serioze me shkie 27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (Arnavutca)
  2. ^ a b "The Balkans/Allied Force: Statistics" . planken.org. 1 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2012 .  
  3. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" (PDF) . 3 Mart 2016 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Ocak 2016 .  
  4. ^ "Norske jagerfly pa vingene i gar" . Tux1.aftenposten.no. 8 Mart 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  5. ^ "Turkish Air Force" . Hvkk.tsk.tr. 13 Mayıs 2009 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 24 Mart 2009 .  
  6. ^ Today in Kosovo War History 3 A?ustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . HistoryOrb (?ngilizce)
  7. ^ Reitman, Valerie; Richter, Paul; Dahlburg, John-Thor (10 Haziran 1999). "Yugoslav, NATO Generals Sign Peace Agreement for Kosovo / Alliance will end air campaign when Serbian troops pull out" . San Francisco Chronicle . Eri?im tarihi: 20 ?ubat 2012 .  
  8. ^ "Nato's bombing blunders" . BBC News. 1 Haziran 1999. 2 Nisan 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  9. ^ The Demonization of Slobodan Milosevic 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . Michael Parenti “political archive” (?ngilizce)
  10. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 4 Mart 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Ocak 2016 .  
  11. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 4 Mart 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Ocak 2016 .  
  12. ^ "BBC News ? Serbian Vlastimir Djordjevic jailed over Kosovo murders" . BBC News. 24 ?ubat 2011. 13 Nisan 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  13. ^ "Serbia charges police officers with 1999 Kosovo murders" . SETimes.com. 28 Nisan 2006. 29 Kasım 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  14. ^ John Pike. "Kosovo Liberation Army [KLA / UCK]" . Globalsecurity.org. 5 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  15. ^ 12 mal bewertet (24 Mart 1999). "Die Bundeswehr zieht in den Krieg" . 60xdeutschland.de. 3 Eylul 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  16. ^ John Pike. "Kosovo Order of Battle" . Globalsecurity.org. 1 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 20 ?ubat 2012 .  
  17. ^ a b c d e f "NATO Operation Allied Force" . Defense.gov. 14 A?ustos 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2012 .  
  18. ^ Kosovo Map 13 ?ubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . The Guardian
  19. ^ "Fighting for a foreign land" . BBC News. 20 Mayıs 1999. 12 Nisan 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2012 .  
  20. ^ "Russian volunteer's account of Kosovo" . The Russia Journal . 5 Temmuz 1999. 1 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2012 .  
  21. ^ Daalder & O'Hanlon 2000 , p. 151
  22. ^ "Two die in Apache crash" . BBC News. 5 Mayıs 1999. 6 Nisan 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  23. ^ "How to Take Down an F-117" . Strategypage.com. 21 Kasım 2005. 3 ?ubat 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  24. ^ "Holloman commander recalls being shot down in Serbia" . F-16.net. 7 ?ubat 2007. 14 Ocak 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  25. ^ "Nato loses two planes" . BBC News. 2 Mayıs 1999. 14 Ocak 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  26. ^ "[http://nl.newsbank.com/nojavascript.html F-117 damage said attributed to full moon" . Atlanta Journal-Constitution . 6 Mayıs 1999. s. A14]. 9 Haziran 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 20 ?ubat 2012 .   |ba?lık= dı? ba?lantı ( yardım )
  27. ^ Andrei Kislyakov (9 Ekim 2007). "Unmanned Aerial Vehicles Increase In Numbers" . Radardaily.com. RIA Novosti. 23 Mart 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2012 .  
  28. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 22 Aralık 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Ocak 2016 .  
  29. ^ Robert Fisk (21 Haziran 1999). "Serb army 'unscathed by Nato', KLA 'killed more Serbs than Nato did ' " . The Independent . Londra. 25 Ocak 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 Mart 2013 .  
  30. ^ "Serbia marks anniversary of NATO bombing" . B92. 9 Mart 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mayıs 2012 .  
  31. ^ Bideleux, Robert; Jeffries, Ian (2006). The Balkans: A Post-Communist History . Routledge. s.  558 . ISBN   978-0-203-96911-3 .  
  32. ^ Chambers II, John Whiteclay (1999). The Oxford Companion to American Military History . Oxford University Press. s.  375 . ISBN   978-0-19-507198-6 .  
  33. ^ Coopersmith, Jonathan; Launius, Roger D. (2003). Taking Off: A Century of Manned Flight . American Institute of Aeronautics and Astronautics. s. 54. ISBN   978-1-56347-610-5 .  
  34. ^ Sırbistan, 1031 Yugoslav asker ve polisin NATO bombardımanında olduruldu?unu iddia etti. [30] NATO ba?langıcta hava bombardımanı sırasında 5.000 Yugoslav askerin olduruldu?unu ve 10,000 Yugoslav askerin yaralandı?ını iddia etti. [31] [32] NATO daha sonra sayıyı revize ederek, 1.200 Yugoslav asker ve polisin bombardımanda olduruldu?unu acıkladı. [33]
  35. ^ Andrew Cockburn (3 Nisan 2011). "The limits of air power" . Los Angeles Times . 23 Ekim 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 3 Mart 2013 .  
  36. ^ a b Macdonald 2007 , ss. 99.
  37. ^ Bacevich & Cohen 2001 , p. 22
  38. ^ The Crisis in Kosovo 14 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . ? Human Rights Watch 2000
  39. ^ Mann (2005) , p. 357
  40. ^ "List of Kosovo War Victims Published" . 2 ?ubat 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Ocak 2015 . The database says that 8,661 Kosovo Albanian civilians were killed or disappeared...  
  41. ^ Ignatieff, Michael (21 Kasım 1999). "Counting Bodies In Kosovo" . The New York Times . 27 Mayıs 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Ocak 2015 . The tribunal's current estimate -- from Western intelligence sources, eyewitness statements and evidence taken from surviving family members -- is that there are 11,334 bodies at 529 sites.  
  42. ^ Kifner, John (18 Temmuz 1999). "INQUIRY ESTIMATES SERB DRIVE KILLED 10,000 IN KOSOVO" . The New York Times . 28 Ocak 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Ocak 2015 . At least 10,000 people were slaughtered by Serbian forces during their three-month campaign to drive the Albanians from Kosovo, according to war crimes investigators, NATO peacekeeping troops and aid agencies struggling to keep up with fresh reports each day of newly discovered bodies and graves.  
  43. ^ "Kosovan death toll is its argument for independence" . The Daily Telegraph . Londra. 30 Kasım 2009. 16 Ekim 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Ocak 2015 . According to the HLC, 11,000 Albanians and 2,000 Serbs and other non-Albanians were killed or went missing during the war, which ended when a Nato bombing campaign drove Serbia's armed forces out of Kosovo in June 1999.  
  44. ^ "New Kosovo War Victims Report Released" . 4 ?ubat 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Ocak 2015 . Some 8,000-10,000 of those on the list of war victims were ethnic Albanians, while some 2,000?2,500 were Serbs, Roma, Bosnians, and ethnic Albanians who were loyal to Serbia.  
  45. ^ a b "Serbia: 13,000 killed and missing from Kosovo war ? rights group" . Relief Web. 6 Ekim 2009. 1 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 31 Aralık 2012 .  
  46. ^ Judah, Tim (2009). The Serbs: History, Myth and the Destruction of Yugoslavia . Yale University Press. s.  150 . ISBN   978-0-300-15826-7 .  
  47. ^ Kosovo/Kosova: As Seen . ss. Part III, Chap 14.  
  48. ^ a b "Facts and Figurues - War in Europe" . www.pbs.org . 1 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Ocak 2015 .  
  49. ^ Judah, Tim. Kosovo: What Everyone Needs to Know . Oxford University Press. s. 14. ISBN   978-0-19-974103-8 .  
  50. ^ Kosova Sava?ı'nda Organ Kacakcılı?ı [ olu/kırık ba?lantı ]
  51. ^ Harun Crnovrsanin ve Nuro Sadikovi?, Sand?ak-Porobljena Zemlja: Bosna, Sand?ak i Kosovo Kroz Historiju. Bosanska Rije?, Tuzla 2001, s. 46.
  52. ^ Olga Zirojevi?, “Kosovo in the Collective Memory”, Nebojsa Popov (der.), The Road to War in Serbia: Trauma and Catharsis, Central European University Press, Budape?te 2000, s. 190-191.
  53. ^ Erhan Turbedar, “Balkanlar’daki Turk ve Musluman Varlı?ının Sembolu: Sultan 1. Murad (Hudavendigar) Turbesi”, Yel, Kasım-Aralık 2006, S: 3, ?zmir, 2006, s. 30.