III. Selim

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
III. Selim
?slam Halifesi
Emiru'l-mu'minin
?ki Kutsal Caminin Hizmetkarı
III. Selim'in Konstantin Kapıda?lı tarafından cizilmi? portresi, 1803.
28. Osmanlı Padi?ahı
Hukum suresi 7 Nisan 1789 - 29 Mayıs 1807
(18 yıl, 1 ay ve 22 gun)
Once gelen I. Abdulhamid
Sonra gelen IV. Mustafa
107. ?slam Halifesi
Hukum suresi 7 Nisan 1789 - 29 Mayıs 1807
Once gelen I. Abdulhamid
Sonra gelen IV. Mustafa
Do?um 24 Aralık 1761
Topkapı Sarayı , ?stanbul , Osmanlı ?mparatorlu?u
Olum 28 Temmuz 1808 (46 ya?ında)
Topkapı Sarayı , ?stanbul , Osmanlı ?mparatorlu?u
Defin Laleli Camii , ?stanbul
E?(ler)i
  • Nefizar Kadın
  • Afitab Kadın
  • Refet Kadın
  • Pakize Hanım
  • Di?erleri
Tam adı
Selim bin Mustafa
Hanedan Osmanlı Hanedanı
Babası III. Mustafa
Annesi Mihri?ah Sultan
Dini ?slam
?mza

III. Selim ( Osmanlı Turkcesi : ???? ???? Sel?m-i s?lis ), divan edebiyatındaki mahlasıyla ?lhami (24 Aralık 1761 - 28 Temmuz 1808), 28. Osmanlı padi?ahı ve 107. ?slam halifesidir .

III. Selim, 24 Aralık 1761 tarihinde babası III. Mustafa 'nın saltanatı doneminde dunyaya geldi. Babası, 21 Ocak 1774 gunu oldu?unde yalnızca 13 ya?ında oldu?u icin, amcası I. Abdulhamid tahta cıktı. I. Abdulhamid , ?ehzade Selim'e kendisinden onceki padi?ahların tersine, oldukca iyi davrandı. Kafes (oda hapsi) hayatı ya?amasına ra?men Selim'in iyi bir e?itim almasını sa?ladı. ?ehzade Selim, muzik ve edebiyatla ilgilendi. Fransa 'nın Fransız ?htilali oncesindeki son kralı olan XVI. Louis 'le mektupla?tı. Daha tahta cıkmadan Osmanlı Devleti 'nde koklu bir yapısal de?i?ikli?e gerek oldu?u inancına vardı. I. Abdulhamid , 7 Nisan 1789 yılında olunce, III. Selim; Avrupa 'yı temelinden sarsacak olan Fransız ?htilali 'nin e?i?inde tahta cıktı.

III. Selim, tahta cıktı?ında Osmanlı ?mparatorlu?u hem Avusturya hem de Rusya 'yla sava? halindeydi. Ba?arısızlıkla sonuclanan bu sava?lar 1792 yılında Avusturya'yla yapılan Zi?tovi Antla?ması ve 1792 yılında Rusya 'yla yapılan Ya? Antla?ması ile son buldu. Boylece III. Selim, Osmanlı Ordusu 'nda coktandır yapmak istedi?i yenilikleri yapma fırsatı buldu. 1793 yılında Nizam-ı Cedid ordusunu kurdu. Bu sırada Napolyon Bonapart 'ın komutası altındaki Fransız orduları Osmanlı Devleti'ne ait olan Mısır 'a saldırmı?tı (1798). Osmanlı ordusu ?ngilizlerin yardımıyla Mısır'ı ba?arıyla savundu. 1801 yılında yapılan El-Ari? Antla?ması ile Fransa Mısır'daki emellerinden vazgecti.

1807 yılında Nizam-ı Cedid ordusunun kaldırılmasını isteyen yeniceriler Kabakcı Mustafa 'nın onderli?i altında ayaklandılar. III. Selim Nizam-ı Cedid ordusunu da?ıtmak ve 29 Mayıs 1807 tarihinde de tahttan cekilmek zorunda kaldı. III. Selim'in yerine gecen amca o?lu IV. Mustafa III. Selim'i tekrar kafese gonderdi. 28 Temmuz 1808 tarihinde III. Selim'i tekrar tahta cıkarmak amacıyla Ruscuk ayanı Alemdar Mustafa Pa?a saraya yakla?ırken III. Selim, kuzeni padi?ah IV. Mustafa 'nın emriyle bo?duruldu. III. Selim ile onu idam etmeye gelen yeniceriler arasında buyuk bir arbede gecti?i bilinmektedir. III. Selim'in cenazesi Laleli Camii 'nin avlusunda babası III. Mustafa Turbesi 'ne defnedildi.

III. Selim doneminde Avrupa ulkeleriyle ili?kiler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Saray ressamı Konstantin Kapıda?lı tarafından cizilen III. Selim portresi, 1804

Osmanlı-Rusya ili?kileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

III. Selim'in saltanatı Osmanlı-Rus Sava?ları (1787-1792 Sava?ları) devam ederken ba?ladı. Osmanlı Devleti 'nin Fransa 'ya kar?ı Rusya 'yla ittifak yapmasıyla devam etti. Ancak daha sonra bu ittifak bozuldu ve III. Selim'in saltanatının sonunda Osmanlı Devleti tekrar Rusya ile sava? halindeydi.

1774 yılında Carice II. Katerina ile imzalanan Kucuk Kaynarca Antla?ması ile Osmanlı Devleti Kırım Rusya 'ya vermek zorunda kalmı?tı. III. Selim tahta cıktı?ında Osmanlı Devleti ba?ında hala II. Katerina 'nın bulundu?u Rusya 'dan Kırım gibi onemli toprakları geri almak amacıyla 1787-1792 Osmanlı-Rus Sava?ı 'nı sava?maktaydı. ?ngiliz ve Fransızlar da sava?a katılmamakla birlikte bu sava?ta Osmanlı Devleti 'ni destekliyorlardı ancak Osmanlı Devleti hesaplamadı?ı bir ?ekilde kendisini Avusturya 'nın da kar?ısında buldu. Osmanlı ordusu disiplinden uzaktı ve Rusya ile yaptı?ı Fok?an (1 A?ustos 1789) ve Boze (22 Eylul 1789) Sava?larında buyuk kayıplara u?radı. Akkerman Kalesi Rusların eline gecti ve Besarabya Rusya tarafından i?gal edildi. Osmanlı Devleti kendine muttefik bulmak amacıyla 11 Temmuz 1789 tarihinde ?svec ve 31 Ocak 1790 tarihinde de Prusya 'yla barı? antla?maları imzaladı. Ancak bu iki devletten de elle tutulur bir yardım alamadı. Sonunda Osmanlı Devleti'ne kar?ı Rusya kadar ba?arılı olamayan Avusturya, Osmanlı Devleti'yle barı? antla?ması imzaladı. ( Zi?tovi Antla?ması 4 A?ustos 1791) Avusturya'nın sava?tan cekilmesinden birkac ay sonra Rusya da barı? antla?ması yapmaya razı oldu ( Ya? Antla?ması 9 Ocak 1792). Osmanlı Devleti bu antla?mayla Kırım 'ın Rusya'nın egemenli?i altına gecti?ini tekrar kabul etmek zorunda kaldı. Dinyester nehri Rusya ile Osmanlı Devleti arasında sınır olarak kabul edildi.

Konstantin Kapıda?lı tarafından cizilen, III. Selim’in Topkapı Sarayı , Saadet Kapısı onunce duzenlenen tahta cıkı? torenine ( culus ) yonelik portre, 1789

1792 yılından 1805 yılına kadar Osmanlı Devleti ve Rusya barı? icinde ya?adılar. Hatta Osmanlı Devleti Mısır 'ı i?gal eden Fransa 'ya kar?ı Birle?ik Krallık ve Rusya ile i?birli?i bile yaptı. 24 Eylul 1805 tarihinde Osmanlılar Ruslarla yeni bir dostluk antla?ması imzaladılar. Ancak bu antla?manın imzasından kısa bir sure sonra tekrar Osmanlı Devleti ve Rusya arasında anla?mazlık cıktı. Rusya, Osmanlıların Rus yanlısı Eflak ve Bo?dan beylerini gorevden almasından ho?nut kalmadı. 40.000 civarında Rus askeri Eflak ve Bo?dan'a girdi. III. Selim 22 Aralık 1805 tarihinde bo?azları kapattı ve Rusya'ya sava? ilan etti. Rus donanması Osmanlı donanmasını 11 Mayıs 1807 tarihinde Canakkale Bo?azı civarında ve 19-29 Haziran 1807 tarihleri arasında Limni adası yakınında yendi. III. Selim tahttan indirildi?inde 1806-1812 Osmanlı-Rus Sava?ı halen devam etmekteydi.

Osmanlı-Avusturya ?li?kileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Osmanlılar 1529 yılında Kanuni Sultan Suleyman 'ın Viyana'yı ku?atmasından beri defalarca Avusturya ile sava?a girmi?lerdi. III. Selim tahta gecti?inde de Avusturya Rusya'yla birlikte Osmanlı Devleti ile tekrar sava? halindeydi. Osmanlılar Avusturya'ya kar?ı ?smail zaferini kazandılar. Ancak Avusturyalılar Sebe?, Muhadiye, Lazarethane ve Pancova'yı i?gal etmeyi ba?ardılar. Belgrad 'ı 8 Ekim 1789 tarihinde ve Semendire'yi daha sonra ele gecirdiler. Ancak Avusturya gene de Osmanlılara kar?ı kesin bir ustunluk sa?layamadı. Hem sava? yorgunlu?u hem de ici?lerindeki sorunlardan dolayı Avusturya Osmanlı Devleti ile antla?ma istedi. 4 A?ustos 1791'de imzalanan Zi?tovi Antla?ması ile Avusturya ele gecirdi?i toprakları Osmanlılara geri verdi ve ayrıca Rusya'ya yardımda bulunmayaca?ına soz verdi. Bu sava? Osmanlıların Avusturyalılarla yaptı?ı son sava? oldu. Bu tarihten sonra Rusya Osmanlıların en onemli du?manı ve rakibi oldu.

Osmanlı-Fransa ?li?kileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Osmanlıların , Fransızlarla Kanuni Sultan Suleyman zamanına kadar uzanan bir dostluk ili?kileri vardı. Fransızlar ilk defa kendilerine tanınan kapitulasyonlardan buyuk yarar gormu?ler, ili?kiler kesintisiz olarak bir dostluk temelinde suregelmi?ti. III. Selim daha tahta gecmeden Fransa kralı XVI. Louis 'yle mektupla?maktaydı ve Ruslarla yapılmakta olan sava?ta Fransızlar Osmanlı Devletinin tarafını tutuyorlardı. Ancak Fransa hukumetinin Buyuk Britanya'nın Mısır ve Uzakdo?u ticaret yolları uzerindeki etkisini kırma amacını gutmesi nedeniyle bu ili?kilerde ilk olarak bir kırı?ma meydana geldi. Dı?i?leri Bakanı Charles-Maurice de Talleyrand-Perigord ve General Napolyon Bonapart , Osmanlıların elinde olan Mısır 'ı ele gecirip Fransa lehine Buyuk Britanya kar?ısında onemli bir avantaj sa?lamak istiyordu. 2 Temmuz 1798 tarihinde Napolyon ?skenderiye 'yi i?gal etti. Mısır her ne kadar Osmanlı Devleti 'nin bir parcası olsa da ic i?lerinde oldukca ba?ımsız olarak yonetilmekteydi.

Kahire 'nin de 22 Temmuz 1798 tarihinde Napolyon Bonapart 'ın eline gecmesi uzerine Osmanlılar bu durumu kabul edemeyerek Mısır'ı savunmaya karar verdiler. 2 Eylul 1798 tarihinde Osmanlı Devleti Fransa'ya sava? ilan etti. Osmanlı ve Mısır orduları Fransa kar?ısında once bazı yenilgiler aldılar ama Cezzar Ahmed Pa?a komutasındaki ordu 18 Mart 1799 tarihinde Akka onlerinde kar?ıla?tı?ı Fransız ordusunu ba?arıyla geriye puskurttu. Bonapart komutasındaki Fransız ordusu 1 A?ustos 1799'da Osmanlı kuvvetleri kar?ısında bir muharebe kazandı, ancak Fransa ordusunun yetersiz oldu?u ortaya cıkmaktaydı. Bu durumu goz onunde bulunduran ve Fransa'daki siyasi bunalıma mudahale etmek isteyen Napolyon Bonapart Fransa'ya geri dondu (22 A?ustos 1799). Mısır'da gucunu peki?tiremeyen Fransa sonunda 27 Haziran 1801 tarihinde imzalanan sozle?menin hukumleri uyarınca Mısır'dan geri cekildi. 9 Ekim 1801'de imzalanan Paris Antla?ması Fransa'nın Mısır seferini sona erdirdi; bu ?ekilde Mısır yeniden Osmanlı yonetimine gecti.

Mısır konusundaki anla?mazlık olumlu bir sonuca ba?landıktan sonra Fransa'yla olan ili?kiler kısa zamanda duzeldi. 25 Haziran 1802'de Paris'te imzalanan bir di?er barı? antla?ması da Fransa ve Osmanlı Devleti arasındaki dostlu?u peki?tirdi. Napolyon Bonapart 1804 yılında kendini "I. Napolyon" adıyla imparator ilan ettikten sonra ?stanbul 'a bir elci gonderdi. Horace Sebastiani adındaki bu elci III. Selim'in cok yakın guvenini kazandı. Sebastiani III. Selim'i Rusya ve Birle?ik Krallık 'a kar?ı sava? acmaya ikna etmeye calı?ıyordu. Ruslar da tam tersine Osmanlıların Fransa 'ya sava? ilan etmesini istiyorlardı. Ancak Rusya'nın, Osmanlı Devleti'nden kendisini Balkanlar ’daki Hristiyanların koruyucusu olarak kabul etmesini istemesi ve Sırp isyanlarını desteklemesi Rusya'yla olan ili?kileri gerginle?tirdi. Sonunda Rusya'nın Eflak ve Bo?dan'a girmesiyle Osmanlılar, Rusya'ya sava? actılar. Birle?ik Krallık , Osmanlı Devleti'nden Sebastiani 'yi sınır dı?ı etmesi, Fransa'ya sava? acması, Eflak ve Bo?dan 'ın Rusya'ya verilmesi gibi kabul edilemeyecek taleplerde bulundu. Bu talepler kabul edilmeyince de Admiral Sir John Thomas Duckworth (1748-1817) komutasındaki Birle?ik Krallık donanması 19 ?ubat 1807'de Canakkale Bo?azı'ndan Marmara Denizi 'ne girerek Osmanlı donanmasını yok etti. Donanmasını ?stanbul limanında demirleyen Duckworth, Osmanlı Devleti ile anla?maya calı?tı. Bir anla?maya varılamadı ama gecen sure boyunca Sebastiani 'nin de yardımıyla ?stanbul'un savunması guclendirildi. Siperler kazıldı ve ?ehri savunmak icin toplar yerle?tirildi. O gunlerde III. Selim'in ?ehri korumak icin Sebastiani ile birlikte bizzat siper kazdı?ı soylenir. ?ehrin savunmasını kıramayaca?ını anlayan Duckworth donanması geri cekerek ?stanbul limanından ayrılmak zorunda kaldı. Boylece ?stanbul onemli bir bombardıman tehlikesini atlatmı? oldu.

III. Selim Donemi'nde yapılan ıslahat hareketleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Askeri alanda yenilikler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Askeri alanda ozellikle subay yeti?tirilmesine onem verilmi?tir. III. Selim; Yenicerilerin ve Tımarlı Sipahilerinin ıslahatıyla ilgili 72 maddelik bir ferman yayınlanmı?tır. Bu maddelerin ana ba?lıkları;

III. Selim donemindeki isyanlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1789-1807 arası hukum suren III. Selim, doneminde bircok yenili?e imza atmı?tır. Ote yandan bu yenilikleri salt III. Selim'in ki?ili?ine atfetmek ve ondan onceki donemlerinin sadece bir karanlık ca? olarak tanımlanması da cok yerinde de?ildir. III. Ahmed doneminde ba?layan yenilikler 1730 Patrona Halil isyanı ile sekteye u?rasa da, ondan sonra yonetimde olan I. Mahmud 1730-1754, III. Osman 1754-1757, III. Mustafa 1757-1774 ve I. Abdulhamid 1774-1789 zamanına da azımsanmayacak yenilikler yapılmı?tır. Bu 59 yıllık sureci hicbir ?eyin yapılmadı?ı karanlık bir donem olarak anmak yerine, III. Selim tarafından koklu de?i?ikliklerin yapıldı?ı donemin hazırlandı?ı, bazen yuksek bazen du?uk ama surekli bir de?i?imin oldu?u donem olarak tanımlamak daha do?ru olacaktır. ??te bu de?i?im doneminde de muhalefet hicbir zaman kaybolmamı? ve her zaman isyan boyutunda olmasa da bircok kez kendini gostermi?tir. III. Selim doneminde ise bu muhalefet uc kez belirgin ve catı?ma duzeyinde ortaya cıkmı?tır.

Selimiye Camii Vakası (1805) [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Nihai olarak yenicerilerin yerine gecmek uzere kurulan birliklere Levent ciftli?inde e?itim calı?maları yapılırken, yenicerileri gucendirmemek ve kendilerinin bir parcası sanısı vermek amacıyla da onlara Bostani Tufekcisi ismi verilmi?ti. Ancak bu birli?e ayda 50 akce gibi yuksek bir ucret odenirken Yeniceri Tufekcisi'ne bunun yarısı kadar ucret odenmekteydi, Bostani Tufekcisi'ne ucretsiz olarak ve daha iyi et ve ekmek de veriliyordu. Bu durum yeniceriler arasında huzursuzluk yaratırken, Nizam-ı Cedid askerinden dı?lanan ulema, esamelerden mahrum kalanlar ve Nizam-ı Cedid'i finanse etmek icin ihdas edilen ?rad-ı Cedid hazinesine ek katkıda bulumak zorunda kalan ayanlar, multezimler vb. de bu de?i?imden ho?nut de?ildi. 1805 Nisan'da yapımı tamamlanan Selimiye Kı?lası ’nın yanındaki Selimiye Camii 'nde yapılacak ilk selamlık toreninde yenicerilerin yerini Bostani Tufekci askerlerinin alaca?ı soylentisi, yeniceriler tarafından uzun zamandır ?uphelendikleri ocaklarının kaldırılması yolunda atılmı? acık bir adım olarak yorumlanmı?, Uskudar'a gecen bazı yeniceriler sa?a sola ate? acmaya ba?lamı? ve Uskudar Kı?lası ’ndaki Bostani Tufekci Oca?ı askerlerini ortadan kaldıracakları tehdidinde bulunmu?lardı. Bunun uzerine III. Selim yonetimi geri adım atarak Selimiye Camii 'ndeki selamlı?ın ba?ka bir tarihe ertelendi?ini ilan etmi?, yenicerilere de selamlık torenindeki geleneksel yerlerinin korunaca?ı teminatını vermi?ti. [3]

II. Edirne Vakası 1806 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Sultan III. Selim, vezirler ve di?er ust duzey devlet yoneticileri olmak uzere, bayram tebriklerini kabul ediyor, 1806

III. Selim doneminde ba?latılan yenilikler aslında sadece ?stanbul ile sınırlı kalmamı?, tum imparatorluk topraklarına yayılması planlanmı?tı. Fakat merkez yonetiminin otoritesinin zayıflı?ı, sancaklarda ayanların gucu gibi nedenlerle bu hedefe ula?ılamamı?tı. Ba?larda sancaklarda bazı kı?lalar kurulması ya da en azından yeni Bostani tufekciler sancaklara gonderilmesi istenmi? ancak tepkilerden cekinilerek ertelenmi?ti. Ancak 1806 da tekrar ve ozellikle de ?stanbul'dan sonra yenicerilerin en guclu oldu?u ve Balkanlar'daki ayanları do?rudan kontrol altına alabilmek icin onemli bir us olan Edirne den ba?layarak bu plan tekrar yururlu?e koyuldu. Once e?kıya takibini mazeret gostererek Kadı Abdurrahman Pa?a idaresindeki Bostani Tufekcisi askerlerini Rumeli'ye gonderilmi?, Da?lı e?kıyası kar?ısında bazı ba?arılar kazanan yeni oca?ın askerlerinden bir kısmı ?stanbul'a geri ca?rılmamı?, Corlu'ya ve Luleburgaz'a yerle?tirilmi?ti. [4] Bu duruma acık bir tepkinin gelmemesi uzerine de 1806 ilkbaharında Tekirda?'da asker yazmak ve kı?la kurmak icin harekete gecildi. Tekirda?'daki yenicerilerin Edirne’deki yenicerilerden de aldıkları destekle asker yazılmasına kar?ı cıkması ve bu konudaki fermanı uygulamaya calı?an naibi oldurmeleri kar?ısında ?a?ıran III. Selim yonetimi ilk ba?ta Selimiye Camii vakasında oldu?u gibi geri adım attı, ancak ardından Kadı Abdurrahman Pa?a idaresindeki yeni orduyu donanmanın da deste?i ile Tekirda? ve Edirne'deki asilerin uzerine yolladı.

Yeni orduya Anadolu'da asker yazılması surecince gereksiz yere ?iddet uyguladı?ı icin ele?tirilere u?ramı? olan Kadı Abdurrahman Pa?a 'nın aynı tavrına Rumeli'de de devam etmesi, Tekirda?'ı ablukaya alan Donanma-yı Humayun gemilerinin ?ehri bombardıman etmesi, olayları bir ic sava? ?ekline sokmu?, gecti?i yerlerde ahalinin pasif ve acıktan direni?i ile kar?ıla?an Abdurrahman Pa?a giderek daha da sert yontemlere ba?vurup girdi?i yerle?im merkezlerinde ahalinin malına zorla el koyması gibi geli?meler II. Edirne Vakası olarak adlandırılan bu olayı III. Selim icin iyice icinden cıkılmaz hale getirmi?ti. Ahaliden destek goremeyen Abdurrahman Pa?a kuvvetlerinin ia?e sorunuyla kar?ıla?masının yanı sıra ?stanbul'da da yenicerilerin bir isyana kalkı?abilecekleri korkusu III. Selim’i en sonun da geri adım atmaya zorlamı?, padi?ah Abdurrahman Pa?a kuvvetlerini geri cekerek yeni duzenin Rumeli'de uygulanması politikasından vazgecti?i sozunu vermi?ti.

Nizam-ı Cedit ve Kabakcı Mustafa isyanı (Vaka-yı Selimiye) 1807 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Osmanlı ordusunda Nizam-ı Cedid (Buyuk Duzen) tasarısını gercekle?tirmi? III. Selim’e ait, Polonyalı ressam Joseph Warnia-Zarzecki tarafından cizilmi? portre, 1890

III. Selim, Avusturya ve Rusya'yla Zi?tovi ve Ya? Antla?maları ile barı?ı sa?ladıktan sonra, cok uzun zamandır tasarladı?ı ordusal yenilik hareketlerini 1793 yılında, Buyuk Duzen anlamına gelen Nizam-ı Cedit adında ordu kurarak ba?lattı. Yeni ordu Levent ciftli?inde talimlere ba?ladı. 1.600 asker ?stanbul'a, di?er 12.000 ki?i ise Osmanlı’nın di?er eyaletlerine gonderildi. [5] Nizam-ı Cedit ordusunda uygulanan e?itimler, zamanla imparatorlu?un co?u yerinde uygulanmaya ba?landı. [5] Rus gemilerinin ?stanbul Bo?azı 'na hareketlerini durdurmak amaclı, ?stanbul ve Karadeniz 'in olası noktalarına da Nizam-ı Cedit programı uygulanmı?tır. [5] Fransa ve Prusya'dan getirilen uzman ve danı?manlar bu yeni ordunun kurulmasında yardımcı oldular. Nizam-ı Cedit ordusu Mısır'ın savunmasında ba?arılı oldu ancak 1806-1812 Osmanlı-Rus Sava?ı 'nda Ruslara kar?ı fazla bir ba?arı gosteremedi.

Bu arada Yeniceriler arasında Nizam-ı Cedit'e kar?ı olan rahatsızlık git gide buyumekteydi. 1807 yılında yeniceriler Nizam-ı Cedit ordusunun kaldırılması talebiyle Kabakcı Mustafa 'nın liderli?i altında ayaklandılar. III. Selim Nizam-ı Cedit ordusunu da?ıtmak ve 29 Mayıs 1807 tarihinde de kendisi tahttan cekilmek zorunda kaldı. III. Selim'in yerine tahta gecen IV. Mustafa 'nın doneminde Osmanlı ba?kentinde buyuk bir karga?a ya?andı. Yeniceriler ?ehirde bir teror ortamı yarattılar. Eski Nizam-ı Cedid askerlerini kapı kapı dola?arak bulup oldurduler. Padi?ahın hicbir otoritesi kalmadı. Eski Nizam-ı Cedid taraftarlarından Ruscuk ayanı Alemdar Mustafa Pa?a bu karga?aya son vermek ve III. Selim'i tekrar tahta gecirmek amacıyla bir ordu olu?turarak Edirne'den 16.000 sadık askeri ile ?stanbul'a yurudu. [6] Alemdar Mustafa Pa?a saray kapısında ordularıyla bekleyerek IV. Mustafa 'yı tahttan inmeye zorlamaktayken IV. Mustafa kendisi yerine tahta cıkarılabilecek iki Osmanlı hanedanı uyesini bo?durtmaya karar verdi. Boylece hanedanın tek uyesi olarak kaldı?ı icin kendisinin tahtta bırakılaca?ını hesaplamı?tı. ?syancılar harem dairesinde ibadet etmekte olan sultana saldırdılar. [7] III. Selim kendisini bo?mak icin saraydaki odasına gelen cellatlarla buyuk bir mucadele verdi ama sonunda can verdi. IV. Mustafa 'nın adamları padi?ahın karde?i ?ehzade Mahmut 'u da oldurmek istediler ancak Mahmud ona sadık kalmı? olan cariyeler ve hizmetkarların yardımıyla sarayın damına cıkartıldı ve boylece olumden kurtuldu. [8] Saray kapısını kırarak saraya giren [7] Alemdar Mustafa Pa?a askerleriyle saraya girdi?inde III. Selim'in naa?ıyla kar?ıla?tı. Bu esnada ?ehzade Mahmut can guvenli?inin sa?landı?ını gorunce ortaya cıktı ve IV. Mustafa 'nın yerine tahta cıkarıldı. Boylece III. Selim yapmak istedi?i yeniliklerin u?runa ya?amını kaybetmi? oldu. Ancak yerine gecen II. Mahmut III. Selim kadar yenilik yanlısı olmakla beraber siyasi bakımdan cok daha kurnaz davrandı. III. Selim'in yapmak istedi?i yenilikleri yapmakla kalmadı, III. Selim'in canına mal olan yenicerileri de ortadan kaldırmayı ba?ardı (bakınız: Vak'a-i Hayriyye ).

Ozel hayatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

III. Selim babası ve amcasının e?itimine verdi?i onemden dolayı bilgili ve kulturlu bir ?ehzade olarak yeti?ti. Bir yandan do?u kulturune ilgisini devam ettirirken batı kulturune de ilgi duyuyordu. ?lk defa 1797 yılında III. Selim zamanında ?stanbul 'a Avrupa 'dan gelen bir grup opera gosterisi sergiledi. Fransız mimar ve ressam Antoine Ignace Melling ?stanbul 'da bircok yapılar in?a etti.

?stanbul'un ce?itli manzaralarını gosteren gravurler cizdi. III. Selim'in kız karde?i Hatice Sultan 'ın Melling tarafından Ortakoy semtinde in?a edilen sarayı ?stanbul halkı ve Avrupalılar arasında cok un kazandı. Bir yandan da ele?tirilere neden oldu. III. Selim sık sık kız karde?inin sarayına u?ramaktan buyuk zevk alırdı.

III. Selim ?iir ve muzi?e cok meraklıydı. ?lhami mahlasıyla bircok ?iirler yazdı ve cok sayıda ?arkı besteledi. Klasik Turk muzi?indeki suzidilara , ?evkefza , ?evk-u tarab, Arazbarbuselik ve nevakurdi makamları III. Selim'in bulu?larıdır. Dini muzik olarak ayin , durak, nat, ilahi formunda, din dı?ı muzik olarak Kar , beste, semai , ?arkı , kocekce, pe?rev , saz semaisi formunda 64 civarında eser bestelemi?tir. [9]

III. Selim'in kızkarde?i Hatice Sultan'ın sarayı

Ailesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

E?leri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. Nef-i Zar Sultan
  2. Husn-i Mah Sultan
  3. Zib-i Fer Sultan
  4. Afitab Sultan
  5. Re'fet Sultan
  6. Nur-i ?ems Sultan
  7. Gonca-nigar Sultan
  8. Dem-ho? Sultan
  9. Tab-i Safa Sultan

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ a b c d e f g h Turk ve ?slam ansiklopedisi s. 719 (1980)
  2. ^ Turk ve ?slam ansiklopedisi s. 720 (1980)
  3. ^ Asım Efendi, Tarih-i Asım, I, 361
  4. ^ ?smail Hakkı Uzuncar?ılı, “Nizam-ı Cedid Ricalinden Kadı Abdurrahman Pa?a I,” Belleten, 138/35 (1971), s. 263
  5. ^ a b c Turk ve ?slam ansiklopedisi s. 721 (1980)
  6. ^ Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi V. Cilt- Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1789-1856) . Turk Tarih Kurumu. 2011. s. 88.  
  7. ^ a b Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi V. Cilt- Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1789-1856). Turk Tarih Kurumu. 2011. s. 88 . Turk Tarih Kurumu. 2011. s. 88.  
  8. ^ Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi V. Cilt- Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1789-1856). Turk Tarih Kurumu. 2011. s. 88 . Turk Tarih Kurumu. 2011. s. 89.  
  9. ^ "Turk Musikisi Sitesi" . 17 ?ubat 2010 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 A?ustos 2006 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

III. Selim
Do?umu: 24 Aralık 1761 Olumu: 28 Temmuz 1808
Resmi unvanlar
Once gelen
I. Abdulhamid

Osmanlı Sultanı

7 Nisan 1789 - 29 Mayıs 1807
Sonra gelen
IV. Mustafa
Sunni ?slam unvanları
Once gelen
I. Abdulhamid
?slam Halifesi
7 Nisan 1789 - 29 Mayıs 1807
Sonra gelen
IV. Mustafa