Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Fransız somurge imparatorlu?u
(
Fransızca
:
Empire colonial Francais
),
19.
ve
20. yuzyılda
Britanya ?mparatorlu?u
'nun ardından Dunya'nın en buyuk ikinci somurge imparatorlu?uydu. ?mparatorlu?unun yuzolcumu, anavatan ile birlikte 1900 ile 1939 yılları arasında 13.500.000 km²ye ula?tı. Bu buyukluk toplam karasal alanının %10'u idi.
[1]
?lk Fransız somurge imparatorlu?u, zirvesinde (1680), 10.000.000 km²'nin uzerine yayıldı, o zamanlar dunyanın sadece ?spanyol ?mparatorlu?u'nun arkasındaki en buyuk ikinci imparatorlu?u. Fransız Somurge ?mparatorlu?u'nun toplam alanı, birinci (co?unlukla Kuzey Amerika'da) ve ikinci (esas olarak Afrika'da) Fransız somurge imparatorluklarının bir araya gelmesiyle, dunyanın en buyuk ikinci (birincisi Britanya ?mparatorlu?u'dur) olan 24.000.000 km²'ye ula?tı.
Amerika
'daki Fransız somurgelerinin en onemlisi ?uphesiz
Kanada
'dır. Kanada'ya ilk ayak basan Fransızlar'dan sonra Kanada'ya
?ngilizler
cıkmı? ve i?gal etmi?lerdir.
[2]
Kanada 1756-1763 yılları arasında cereyan eden
Yedi Yıl Sava?ı
sonunda Fransa'dan ?ngiltere'ye gecmi?tir. Ancak bolgeye getirilen Fransızların
dillerini
unutmamaları sonucu bugunku Kanada iki dilli kalmı?tır. Bunun dı?ında
Karayip Denizi
kıyılarında somurgeleri vardı ve
Haiti
ile
Fransız Guyanası
da Fransız somurgesidir. Ayrıca gunumuzde halen Fransa'ya ba?lı olan
Guadeloupe
ve
Martinik
vardır.
[2]
Fransa'nın
Afrika
'da hakimiyet kurdu?u bolgelerden biri
Batı Afrika
'ydı. Ana amac, bolgedeki
zencileri
birbirinden ayırmaktı. Bu yolla bircok zenci kabilesi birbiriyle konu?amayacak duruma getirildi. Ayrıca
misyonerler
aracılı?ıyla
Hristiyanlık
kabul ettirilmeye calı?ıldı. Bugun Batı Afrika'daki bircok devletin resmi dili
Fransızcadır
.
Do?u Afrika
'daki tek somurge ise
Cibuti
'dir. Bu devletin resmi dillerinden biri
Fransızca
, oburu
Arapcadır
.
Ma?rip
bolgesindeki
Cezayir
,
Fas
ve
Tunus
'ta halen
Fransızcanın
onemi devam etmektedir. Cezayir'de Fransızca gazeteler cıkmaktadır.
[1]
Hint Okyanusu
'nda
Madagaskar
adası da somurge olmu?tur. Bunun dı?ında
Komorlar
denen adalar da somurge olmu?tur. Bugun hala bir Komor adası Fransa'ya aittir.
Orta Do?u'da
Osmanlı ?mparatorlu?u
'ndan koparılan
Suriye
ve
Lubnan
somurge haline getirilmi?tir.
Fransa
daha sonra
Gaziantep
,
Kahramanmara?
,
?anlıurfa
,
Hatay
,
Adana
(hatta
Sevr Antla?ması
'yla
Tokat
,
Malatya
,
Sivas
) gibi
Turk
?ehirlerine kadar geldi ise de geriye puskurtulmu?tur. Bir sure
Hatay
'ı elinde tutan Fransa, onun ba?ımsız olmasına goz yumdu. Daha sonra Hatay
Turkiye
'ye katılarak Fransız somurgesinden kurtuldu.
Suriye
ve
Lubnan
ise bir sure daha somurge oldu ama daha sonra ba?ımsız oldular.
[2]
Uzak Do?u Fransız somurgeleri icindeyse
Fransız Cinhindi
ve
Vietnam
vardır.
[2]
|
---|
Arkaplan
| | |
---|
Olaylar
| |
---|
Antla?malar
| |
---|
Fransız ki?ilikleri
| |
---|
Kurumlar
| |
---|