Arapca

Ba?lantıları de?i?tir
Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Arapca
???? / ???? / ???????
(Koyu ye?il) Co?unlukla Arapca konu?ulan bolgeler (Acık ye?ili) Arapcanın co?unluk olmadı?ı bolgeler
Telaffuz al-?arab?yah/?arab?
Bolge Orta Do?u , Arap yarımadası , Kuzey Afrika
Etnisite Araplar
Konu?an sayısı 310 milyon (tum de?i?keler)  (2011-16) [1]
Dil ailesi
Ardıl Arapca lehceleri
Maltaca
Standart formlar
Yazı sistemi Arap alfabesi
Resmi durumu
Resmi dil   Arap Birli?i
Dil kodları
ISO 639-1 ar
ISO 639-2 ara
ISO 639-3 ara
Ye?il yerler Resmi dil oldu?u bolgeler, Mavi olarak gosterilen yerler ise ikinci bir Resmi dil olan yerlerdir.
Arapcanın lehceleri.

Arapca (????? ???????, e l- lugat'ul ?arabiyye ya da sadece ????????, ?arab? ), Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir . Batıda Atlantik Okyanusu 'ndan do?uda Umman Denizi 'ne, kuzeyde Akdeniz 'den guneydo?uda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geni? bir co?rafyada konu?ulmaktadır. Tum lehceleri ile birlikte 420 milyonu a?kın ki?i tarafından konu?uldu?u oldu?u tahmin edilmektedir. [2] Arap Birli?i 'ne uye 22 ulke ile Cad ve Mali dahil olmak uzere 24 ulkede resmi dildir. Aynı zamanda kısmi olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti , Somaliland ile Tanzanya 'da ( Zanzibar ) resmi dil statusundedir. Arap Birli?i 'nin ve Birle?mi? Milletler 'in kabul edilen altı resmi dilinden biridir. [3] Nijer , Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti 'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmı?tır. Arapca ?ran , [a] ?srail , [b] Pakistan , [c] Filipinler [d] ve Guney Afrika Cumhuriyeti [e] anayasalarında ozel dil statusune sahiptir.

Arapca kendi icerisinde ce?itli de?i?kelere ayrılır. Bu de?i?keler birbirleriyle farklı oranlarda kar?ılıklı anla?ılabilirllik gosterebilirler veya hic gostermezler. Bu nedenden oturu bazı kaynaklar bunları ayrı birer dil olarak ele almaktadır. Arapcanın standartla?tırılmı? formu olan ve Kuran Arapcasını temel alan Fasih Arapca , Arap dunyasında yazı dili olarak kullanılan Arapca lehcesidir. ?slam 'ın kutsal kitabı Kur'an Kuran Arapcası ile yazılmı?tır ve bu Muslumanların ibadet dilidir.

Sınıflandırma [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Arapca ve ilgili de?i?keleri, bir dil ailesi olan Afro-Asya dilleri icerisinde bulunur. Dil, bu aile icerisinde Sami dilleri kolunda yer alır. Glottolog 'a gore Do?u Sami dilleri olan Akadca ve Ebla dili dı?ında kalan tum Sami dilleri Batı Sami dilleri grubunda yer almaktadır. Aramice , Kenan dilleri ( ?branice ve Fenikece ) ve Amorice Kuzeybatı Sami dillerini olu?tur ve Arapca bu grup ve Eski Guney Arapcası ile birlikte Orta Sami dilleri adlı bir ara grupta sınıflandırılır. [4]

Co?rafi da?ılım [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Arapca, Arap Yarımadası 'ndan Bereketli Hilal boyunca Atlantik Okyanusu 'na kadar ula?an geni? bir alanda konu?ulan bir dildir. Dunya 'da yakla?ık 350 milyon insanın anadili olan Arapca, bir milyarı a?kın Musluman 'ın ibadet dili olması yanı sıra; Suudi Arabistan , Yemen , Birle?ik Arap Emirlikleri gibi 22 Arap ulkesinin resmi dilidir . Bu dilin Dunya 'daki onemi ve rolunun buyuklu?u sonucunda Birle?mi? Milletler , 1974'te Arapcayı altıncı resmi dil kabul etmi?tir.

Arapca, ?u ulkelerde tek resmi dildir, resmi dillerden biridir ya da azınlıkla konu?ulmaktadır: Bahreyn , Birle?ik Arap Emirlikleri , Cezayir , Cibuti , Cad , Eritre , Etiyopya , Fas , Filistin , Irak , ?srail , Katar , Komorlar , Kuveyt , Libya , Lubnan , Mali , Mısır , Moritanya , Batı Sahra ( Kısmen tanınan devlet ), Senegal , Suudi Arabistan , Somali , Sudan , Suriye , Tunus , Umman , Urdun Yemen . Bununla birlikte Arapca ile yakından ili?kili bir dil olan Malta dili de Malta 'da konu?ulmaktadır.

Tarih [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Arapca buyuk medeniyetler , kulturler ve imparatorluklar do?uran dillerin ba?ında gelir. Arapcanın kullanımı 7. yuzyıla kadar Arap Yarımadası icine sınırlı kalmı?, ?slamiyetin geli?iyle birlikte Arap Yarımadası 'nın dı?ında buyuk bir hızla yayılarak; Irak, Suriye, Mısır ve Kuzey Afrika'yı ku?atmı?, oradaki dillerin yerini almı? ve bir kultur ve medeniyet dili olmu?tur. Sonraki asırlarda ?slami fetihlerin surmesiyle Arapca do?uda Afganistan ve en batıda ?spanya 'ya kadar uzanan bolgede konu?ulan dil haline gelmi?tir.

Arap alfabesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Arap alfabesi
Arap alfabesi

Arap alfabesi 28 harften olu?ur. Bu harfleri olu?turan temel ?ekil sayısı ise 17'dir. Arap yazısı sa?dan sola do?ru akı? sergiler. Harflerin tamamına yakını sessizdir ( samit ). Harflerin seslenmesini sa?layan; ancak Kur'an , dil o?renim kitapları ve ?iirler dı?ında pek kullanılmayan i?aretler hareke ismini alır. Arap harflerinin yazılı?ları, kelimenin ba?ında, ortasında ve sonunda bulunmalarına gore kısmi de?i?iklikler gosterir. Arap alfabesinde bulunan 28 unsuzun 22 tanesi Sami alfabesinden gecerken ?ekil de?i?ikli?ine u?rayan sesler olup geri kalan altı ses Arapcaya ozgudur. [ kaynak belirtilmeli ]

Arapca yazı orne?i

Arap alfabesinin, Arami alfabesi kokenli Nabati alfabesinden turedi?i kabul edilmekle birlikte nasıl, ne zaman ve nerede olu?tu?u konusunda kesin bilgiler bulunmamaktadır. ?slam'dan onceki Cahiliye olarak adlandırılan donemde edebiyat, ozellikle ?iir cok ust duzeylere cıkmı?tı. Ancak yine de yazma konusunda ileri seviyelere ula?ılmamı?tı. [ kaynak belirtilmeli ] ?slam peygamberi Muhammed devrinde iki alfabe kullanılıyordu:

  • Nesih : Kitap ve yazı?malarda kullanılan, yuvarlak harflerle ve biti?ik olarak yazılmı? el yazısı ?ekli,
  • Kufi : Co?unlukla dekoratif amaclar icin kullanılan keskin ko?eli harfleri olan yazı ?ekli.

Arap alfabesi tarihte ve gunumuzde sadece Arapların kullandı?ı bir alfabe olmamı?, ozellikle ?slam 'ın ba?ka milletler tarafından da kabul edilmesiyle Turki halklar , ?ranlılar , Arnavutlar ve Musluman Hintler (bkz. Urduca ) gibi Asya 'daki di?er Arap olmayan kavimler tarafından da kullanılmı?tır. Gunumuzde de Arap ulkeleri dı?ında ?ran , Pakistan , Afganistan gibi ulkelerde kullanılmaktadır. Ancak, Arapca dı?ında kullanıldı?ı dillerdeki farklı sesler icin, alfabenin temel ?ekilleri uzerinde kucuk de?i?iklikler yapılmı?tır. Orne?in; Farsca ve Turkcedeki " c " sesi Arap alfabesinde olmadı?ı icin ?ranlılar ve Turkler , kendi alfabelerine, ? (cim/c) harfinin nokta sayısını uce cıkararak ? (cim/c) ?eklini verdikleri harfi eklemi?lerdir.

Lehceleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Arapcanın lehceleri

Arapca, birbirleri ile farklı oranlarda kar?ılıklı anla?ılabilirlik gosteren (veya hic gostermeyen) pek cok de?i?keden olu?ur; bu de?i?keler Arapcanın lehceleri olarak adlandırılır. Ethnologue ile Uluslararası Standardizasyon Orgutu , bu lehcelerden 30 kadarını kendi ba?ına ayrı bir dil olarak sınıflandırmı?tır. Amerika Birle?ik Devletleri Kongre Kutuphanesi ise bu de?i?keleri lehce statusunde saymaktadır. Arapca de?i?kelerinin bir lehce mi dil mi oldu?u konusunun politik yonleri de vardır. [5] Arapca konu?urları genellikle konu?tukları de?i?keleri siyasi veya dini nedenlerden oturu tek bir dil olarak ele alırlar. [6] Arapca de?i?keleri arasındaki farklılıklar dilbilimsel acıdan Latin dilleri arasındakiler ile kıyaslanmı?tır. Bu ba?lamda Fasih Arapca Latinceye , ca?da? Arap de?i?keleri ise ?talyanca , Fransızca , Rumence ve ?spanyolca gibi Halk Latincesinden evrilme Romen dillerine paralellik olu?turmaktadır. [7]

Standart Arapca olarak kabul edilen Fasih Arapca (??????? ??????; El-Arabiyye el-fusha) tum Arap devletlerinin resmi dilidir. Arap Yarımadası ve Kuzey Afrika 'da halkın co?unlu?unca, ?ran ve Turkiye 'de ise Arap azınlıklarca kullanılan diller, Arapcanın lehceleridir . Standart Arapca herhangi bir ulkede halk dili olarak konu?ulmamakla beraber resmi dil oldu?u icin e?itim gormu? her Arap standart Arapcayı anlar ve konu?abilir. Bu bir iki dillilik orne?idir. Arap devletlerinin resmi dili oldu?u icin e?itim ve basın yayın da bu Standart Arapca ile yapılır. [8]

Arapca, Arabistan yarımadası lehceleri, Irak lehceleri, Suriye lehceleri, Mısır lehceleri ve Kuzey Afrika lehceleri gibi be? ana lehce obe?ine ayrılır. Standart Arapcanın dı?ında en onemli Arapca lehceleri ; Mısır Arapcası , ?ami ( Suriye , Lubnan , Filistin ve Urdun 'de) Arapca, Irak Arapcası, Korfez Arapcası , Hicaz Arapcası , Necd Arapcası , Yemen Arapcası ve Kuzey Afrika Arapcasıdır ( Magribi Arapcası ). Arapca ile kokensel ve dilbilimsel acıdan yakından ili?kili Maltaca ise Sicilya Arapcasından evrilmi?tir. Buna kar?ın Mısır Arapcası, Fasih Arapcadan sonra en sık kullanılan Arapca lehcelerinden biridir.

Dil bilgisi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Arapca dilbilgisi

Di?er Sami dilleri gibi, Arapcada da sozcuklerin co?unlu?u uc sessizden, daha az sayıda dort, ondan daha az sayıda be? sessiz harften olu?an bir kokten turetilirler. Bir kokten on de?i?ik vezin uretilebilir. Bu vezinler uc sessiz harfe unlulerle hareke sistemiyle ses ekleyerek ya da birtakım on ekler ile elde edilir. Her vezinde aynı kokle alakalı ancak ayrı ayrı ba?ka anlamlar ifade eden bir konsept vardır ve her vezinden kendi icinde bir fiil, bir ya da birkac fiilden turetilmi? isim ve fiili yapan bir ozne ile fiile maruz kalan bir nesne turetilebilir. Arapcada uc sozcuk turu vardır: fiil , ad , harf ya da edat . Adların eril ve di?il bicimleri vardır.

Arapcada ismin uc hali vardır. ?smin halleri sozcu?un sonuna eklenen unlu hareketleriyle betimlenir: ( damme , fetha ve kesra ). Dilin gramer yapısı buyuk olcude bu hareke (seslendirme) sistemine dayanmaktadır. Kısa bir u sesi veren damme ismin yalın halini betimler. Takribi kısa bir e sesine denk gelen fetha nesneyi betimler. Kısa bir i sesine denk gelen kesra ise edatları ve tumlecleri betimler. Ancak bunun pek cok istisnası vardır ve hareke sistemi yan cumleciklerde ve dilin ce?itli yapılarında de?i?ikli?e u?rayabilir. Gunluk konu?mada ve yazıda bu hareke sistemi co?unlukla ihmal edilir.

Arapcada zamanlar temelde gecmi? ve geni? olmak uzere iki zamandan olu?ur. Ayrıca bir ?imdiki zaman yoktur. Gelecek zaman ?imdiki zaman cekiminin ba?ına (??)se- oneki getirilerek olu?turulur. Ancak geni? zamanın da de?i?ik turevleri bulunur ve bazı ki?i cekimlerinde hareket de?i?ebilir. Her fiil gecmi? ve geni? (?imdiki) zamanda on iki tip ki?i zamirine gore cekilir (1. tekil ve co?ul, 2. erkek tekil, ikil (dual) ve co?ul, 2. di?i tekil ve co?ul, 3. erkek tekil, ikil ve co?ul, 3. di?i tekil ve co?ul).

Sıfatlar ve rakamlar da cinsiyete gore cekilir. ?nsan olmayan co?ullar di?i tekil sıfat tamlaması alırlar.

Arapcada sessiz harflere ses veren harekeler yazıda gosterilmeyebilir. Kalın ve ince sesler icin unsuzler de?i?ir. Bu yuzden Turkcede aynı harfin kullanıldı?ı pek cok sozcuk Arapcada farklı iki sessizle yazılır. (Sayf=yaz (sad, ya, fe); Seyf=kılıc (sin, ya, fe); Kalb=kalp (kaf, lam, be); Kelb=kopek (kef, lam, be) gibi).

Soz varlı?ı ve di?er dillerle etkile?imleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Gunumuzde yaygın olan pek cok dil Arapcanın soz varlı?ından pek cok sozcuk almı?tır. Turkcede pek cok Arapca kokenli sozcuk bulunmaktadır. Ayrıca ?ngilizceye , birco?u Arapcanın on eki "al-" ile ba?layan bircok sozcuk katmı?tır. Bunlardan bazıları; algebra, alcohol, alchemy, alkali, alcove ve albatros, mosk, minaret, sultan, elixir, harem, girate, gazelle, cotton, amber, sofa, mattress, tariff, magazine, arsepial, syrup, sugar, sherbet ve artichoke gibi sozcuklerdir. "Coffee" (kahve) de ?ngilizceye Turkce ve ?talyanca yoluyla giren Arapca bir sozcuktur. "Assassin" (suikast) sozcu?u "ha?ha? ba?ımlıları" anlamındaki "ha?ha?in" gibi bir Arapca sozcukten gelir. Ayrıca ?spanyolcada 1600 civarında Arapca sozcuk oldu?u sanılmaktadır.

Arapca; Yunancadan ?ngilizceye , ?spanyolcadan Farscaya pek cok dunya dilini etkiledi?i gibi dilin Turkce uzerindeki etkisi de cok buyuktur. Turkcede Arapca kokenli pek cok sozcuk bulunur. Ancak gramer yapılarındaki buyuk farklar dolayısıyla pek cok Arapca kokenli sozcuk Turkcede anlam kaymasına ve de?i?imine u?ramı?tır. [ kaynak belirtilmeli ]

Arapca kendi icerisinde de alıntı sozcukler barındırır. ?slam oncesi Arapcayı soz varlı?ı acısından etkilemi? en onemli dilleri Aramice , Geez ve daha az oranda ?branice gibi di?er Sami dilleri olu?turmaktadır. ?rani diller olan Orta Farsca , Partca ve Klasik Farscadan da dile kulturel, dini ve siyasi kelimeler girmi?tir. [9] [10] Koini Grekcesi de Arapcayı etkilemi?tir; bu dilden Arapcaya girmi? kelimeler arasında k?miy?? (gr. khymia ; metalleri donu?turme ilmi) al-muna??a? (gr. almenichiakon ; takvim) ve al-anbiq (gr. alembic ; kupa, distilasyon aparatı) bulunur. [11]

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ ?ran ?slam Cumhuriyeti anayasası, Arapcayı ?slam dili olarak kabul etmekte, Arapcaya din dili olarak resmi bir statu vermekte ve Arapcanın ?ran ulusal mufredatında yayılmasını duzenlemektedir. Anayasa, II. Bolumde (Ulkenin Resmi Dili, Yazısı, Takvimi ve Bayra?ı) 16. Maddesi ?u ?ekiledir: "Kuran'ın ve ?slami metinlerin ve o?retilerin dili Arapca oldu?undan ilkokul seviyesinden sonra, ortaokulun tum sınıflarında ve tum e?itim alanlarında.... o?retilmelidir.
  2. ^ Temel Kanun: Yahudi Halkının Ulus-Devleti Olarak ?srail: "Arap dilinin devlette ozel bir statusu vardır; Arapcanın devlet kurumlarında .... kullanılmasının duzenlenmesi kanunla duzenlenmektedir.
  3. ^ Pakistan ?slam Cumhuriyeti Anayasası'nın 31 No'lu Maddesi: "Devlet, Pakistan Muslumanları acısından (a) Kur'an-ı Kerim ve ?slamiyet'in o?retilmesini zorunlu kılmak, ?slam dininin o?renilmesini te?vik etmek ve Arapca dilinin o?renilmesini te?vik etmek ve kolayla?tırmak icin caba gosterecektir."
  4. ^ 1987 Filipin anayasası: "?spanyolca ve Arapcanın gonullu ve iste?e ba?lı olarak tanıtılacaktır".
  5. ^ Ulusal mevzuatla olu?turulan Guney Afrika Dil Kurulu (b) a?a?ıdakilere saygı gosterilmesini sa?lamalı ve te?vik etmelidir: (i) Guney Afrika'da dini amaclar icin Guney Afrika'daki topluluklar tarafından yaygın olarak kullanılan tum diller; ve (ii) Arapca, ...."

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 19 Mart 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Aralık 2013 .  
  2. ^ "World Arabic Language Day" . UNESCO . 18 Aralık 2014. 27 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 12 ?ubat 2014 .  
  3. ^ "Browse by Language Name" . Ethnologue (?ngilizce). 2 Mart 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Ekim 2020 .  
  4. ^ "Glottolog 4.3 - Central Semitic" . glottolog.org . 7 Haziran 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Ekim 2020 .  
  5. ^ Clive Holes, Modern Arabic: Structures, Functions, and Varieties 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., p. 3. Washington, DC: Georgetown University Press, 2004. 978-1-58901-022-2
  6. ^ Nizar Y. Habash, Introduction to Arabic Natural Language Processing 6 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., pp. 1?2. San Rafael, CA : Morgan & Claypool, 2010. 978-1-59829-795-9
  7. ^ Bernard Bate, Tamil Oratory and the Dravidian Aesthetic: Democratic Practice in South India 5 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., pp. 14?15. New York: Columbia University Press , 2013. 978-0-231-51940-3
  8. ^ Rebecca L. Torstrick and Elizabeth Faier, Culture and Customs of the Arab Gulf States 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., p. 41. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2009. 978-0-313-33659-1
  9. ^ See for instance Wilhelm Eilers, "Iranisches Lehngut im Arabischen", Actas IV. Congresso des Estudos Arabes et Islamicos, Coimbra, Lisboa , Leiden 1971, with earlier references.
  10. ^ See the seminal study by Siegmund Fraenkel, Die aramaischen Fremdworter im Arabischen , Leiden 1886 (repr. 1962)
  11. ^ Roger Dachez, Histoire de la Medecine de l'Antiquite au XXe siecle , Tallandier, 2008, p. 251 ve Alfred-Louis de Premare, Foundations of Islam , Seuil, L'Univers Historique, 2002,

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arapca&oldid=32888845 " sayfasından alınmı?tır