Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Ang
Arhelya
(
Arabe
:
???????
,
tr.
al-Jaz??ir
), opisyal na
Demokratikong Republikang Bayan ng Arhelya
, ay bansang nasa rehiyong
Magreb
ng
Hilagang Aprika
. Hinahanggan ito ng
Tunisya
sa hilagang-silangan,
Libya
sa silangan,
Niher
sa timog-silangan,
Mali
at
Mawritanya
sa timog-kanluran, at
Moroko
at
Kanlurang Sahara
sa kanluran. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay
Arhel
.
Naninirahan mula pa noong una, ang Algeria ay nasa sangang-daan ng maraming kultura at sibilisasyon, kabilang ang mga
Penisyo
,
Romano
, Vandal,
Bisantinong Greko
, at mga
Turko
. Ang modernong pagkakakilanlan nito ay nag-ugat sa mga siglo ng mga alon ng paglilipat ng Arabong Muslim mula noong ikapitong siglo at ang kasunod na Arabisasyon ng populasyon ng Berber.
[4]
Kasunod ng sunud-sunod na Islamikong Arabo at mga dinastiyang Berber sa pagitan ng ikawalo at ika-15 siglo, ang Regency of Algiers ay itinatag noong 1516 bilang isang malaking independiyenteng tributary state ng
Imperyong Ottomano
, na namumuno sa karamihan ng kasalukuyang teritoryo sa hilagang bahagi ng bansa. Matapos ang halos tatlong siglo bilang isang pangunahing kapangyarihan sa Mediterranean, ang bansa ay sinalakay ng
Pransya
noong 1830 at pormal na isinama noong 1848, kahit na hindi ito ganap na nasakop at napatahimik hanggang 1903. ay nabawasan ng hanggang isang-katlo dahil sa digmaan, sakit, at gutom.
[5]
Ang masaker ng Setif at Guelma noong 1945 ay naging dahilan ng lokal na paglaban na nagtapos sa pagsiklab ng Digmaang Alheriya noong 1954. Nakuha ng Algeria ang kalayaan nito noong 5 Hulyo 1962 at idineklara ang People's Democratic Republic noong 25 Setyembre ng taong iyon. Bumagsak ang bansa sa isang madugong
digmaang sibil
mula 1991 hanggang 2002.
Nahahati ang Algeria sa 48 na
lalawigan
(mga
wilaya
), 553 na
distrito
(mga
daira
) , at 1,541 na
munisipalidad
(mga
baladiyah
).
#
|
Wilaya
|
Lawak (km
2
)
|
Populasyon
|
map
|
#
|
Wilaya
|
Lawak (km
2
)
|
Populasyon
|
1
|
Adrar
|
402,197
|
439,700
|
|
25
|
Constantine
|
2,187
|
943,112
|
2
|
Chlef
|
4,975
|
1,013,718
|
26
|
Medea
|
8,866
|
830,943
|
3
|
Laghouat
|
25,057
|
477,328
|
27
|
Mostaganem
|
2,269
|
746,947
|
4
|
Oum El Bouaghi
|
6,768
|
644,364
|
28
|
M'Sila
|
18,718
|
991,846
|
5
|
Batna
|
12,192
|
1,128,030
|
29
|
Mascara
|
5,941
|
780,959
|
6
|
Bejaia
|
3,268
|
915,835
|
30
|
Ouargla
|
211,980
|
552,539
|
7
|
Biskra
|
20,986
|
730,262
|
31
|
Oran
|
2,114
|
1,584,607
|
8
|
Bechar
|
161,400
|
274,866
|
32
|
El Bayadh
|
78,870
|
262,187
|
9
|
Blida
|
1,696
|
1,009,892
|
33
|
Illizi
|
285,000
|
54,490
|
10
|
Bouira
|
4,439
|
694,750
|
34
|
Bordj Bou Arreridj
|
4,115
|
634,396
|
11
|
Tamanrasset
|
556,200
|
198,691
|
35
|
Boumerdes
|
1,591
|
795,019
|
12
|
Tebessa
|
14,227
|
657,227
|
36
|
El Taref
|
3,339
|
411,783
|
13
|
Tlemcen
|
9,061
|
945,525
|
37
|
Tindouf
|
58,193
|
159,000
|
14
|
Tiaret
|
20,673
|
842,060
|
38
|
Tissemsilt
|
3,152
|
296,366
|
15
|
Tizi Ouzou
|
3,568
|
1,119,646
|
39
|
El Oued
|
54,573
|
673,934
|
16
|
Algiers
|
273
|
2,947,461
|
40
|
Khenchela
|
9,811
|
384,268
|
17
|
Djelfa
|
66,415
|
1,223,223
|
41
|
Souk Ahras
|
4,541
|
440,299
|
18
|
Jijel
|
2,577
|
634,412
|
42
|
Tipaza
|
2,166
|
617,661
|
19
|
Setif
|
6,504
|
1,496,150
|
43
|
Mila
|
9,375
|
768,419
|
20
|
Saida
|
6,764
|
328,685
|
44
|
Ain Defla
|
4,897
|
771,890
|
21
|
Skikda
|
4,026
|
904,195
|
45
|
Naama
|
29,950
|
209,470
|
22
|
Sidi Bel Abbes
|
9,150
|
603,369
|
46
|
Ain Timouchent
|
2,376
|
384,565
|
23
|
Annaba
|
1,439
|
640,050
|
47
|
Ghardaia
|
86,105
|
375,988
|
24
|
Guelma
|
4,101
|
482,261
|
48
|
Relizane
|
4,870
|
733,060
|
Pinakamalalaking mga lungsod o bayan sa
Algeria
According to the 2008 Census
[6]
|
|
Ranggo
|
Pangalan
|
Lalawigan
|
Pop.
|
Ranggo
|
Pangalan
|
Lalawigan
|
Pop.
|
|
Algiers
Oran
|
1
|
Algiers
|
Algiers
|
2,364,230
|
11
|
Tebessa
|
Tebessa
|
194,461
|
Constantine
Annaba
|
2
|
Oran
|
Oran
|
803,329
|
12
|
El Oued
|
El Oued
|
186,525
|
3
|
Constantine
|
Constantine
|
448,028
|
13
|
Skikda
|
Skikda
|
182,903
|
4
|
Annaba
|
Annaba
|
342,703
|
14
|
Tiaret
|
Tiaret
|
178,915
|
5
|
Blida
|
Blida
|
331,779
|
15
|
Bejaia
|
Bejaia
|
176,139
|
6
|
Batna
|
Batna
|
289,504
|
16
|
Tlemcen
|
Tlemcen
|
173,531
|
7
|
Djelfa
|
Djelfa
|
265,833
|
17
|
Ouargla
|
Ouargla
|
169,928
|
8
|
Setif
|
Setif
|
252,127
|
18
|
Bechar
|
Bechar
|
165,241
|
9
|
Sidi Bel Abbes
|
Sidi Bel Abbes
|
210,146
|
19
|
Mostaganem
|
Mostaganem
|
162,885
|
10
|
Biskra
|
Biskra
|
204,661
|
20
|
Bordj Bou Arreridj
|
Bordj Bou Arreridj
|
158,812
|
May kaugnay na midya tungkol sa
Algeria
ang Wikimedia Commons.
*
Pamilian:Mga bansa sa Aprika
Ang lathalaing ito na tungkol sa
Bansa
at
Alherya
ay isang
usbong
. Makatutulong ka sa
Wikipedia
sa
pagpapalawig
nito.