Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Kalendari julian
u perdor per here te pare prej
Julius Cesar
dhe ishte ne disa vende te botes deri me
Shekullin XX
akoma ne perdorim. Ai u zevendesua prej
kalendarit gregorian
.
45 pes ? Kalendari Julian fillon te perdoret per here te pare ? i paraqitur nga Jul Qezari, u be kalendari mbizoterues ne shumicen e Evropes, dhe ne vendbanimet evropiane ne Amerike e gjetke, deri me 1582 me krijimin e kalendarit Gregorian (propozuar nga Papa
Gregori i XIII
). Dallimi ne gjatesine e vitit ne mes dy kalendareve eshte 0.002 %. Kalendari Julian ka nje vit te rregullt me 365 dite te ndara ne 12 muaj. Dhe nje dite e brishte i shtohej ne muajin shkurt cdo kater vjet, per te matur vitin tropikal (diellor). Edhe pse astronomet e lashte e kishin ditur se viti tropikal ishte disa minuta me i shkurter se sa 365, 25 dite, Kalendari Julian nuk e bente kete korrigjim. Si rezultat, viti kalendarik fitonte rreth tre dite cdo kater shekuj, ne krahasim me kohet e vezhguara me eklipset dhe stinet. Kjo mosperputhje u korrigjua ne kalendarin e reformuar Gregorian ne vitin 1582. Kalendari Gregorian ka te njejtet muaj dhe gjatesi muajsh te kalendarit Julian, por fut ditet e brishta ne baze te nje rregulli tjeter. Si pasoje, kalendari Julian eshte 13 dite pas kalendarit Gregorian; per shembull, 1 janar ne Kalendarin Julian eshte 14 Janar ne ate Gregorian. Kalendari Gregorian, i quajtur edhe Kalendari Perendimor ose Kalendari i Krishtere, eshte nderkombetarisht i pranuar dhe i njohur nga institucionet te tilla si
Kombeve te Bashkuara
dhe Bashkimi Postar Universal. Ne fund te viteve 1930 edhe
Turqia
qe kishte hyre ne udhen e modernizimi, hoqi dore nga kalendari Julian dhe filloi te perdore kalendarin Gregorian; kjo eshte edhe arsyeja qe shpesh, mes disa njerezve, Kalendari Julian quhet
“alla-turka”
dhe ai Gregorian “alla-franga”.