Vasco da Gama ( 1469 ? 24. 12. 1524 ) je portugalski moreplovac poznat po tome ?to je otkrio pomorski put od Evrope do Indije . Sa svoja tri putovanja u Indiju, i 1502 - 1503 i 1524 , potaknuo je trgovinu Evrope i zapadne Azije , te u?vrstio kolonijalnu mo? Portugalske u Indiji.

Rani ?ivot [ uredi | uredi kod ]

Gama je rođen i odrastao u Portugalu. Gamin otac je bio plemi? Estevao da Gama . Bartolomeu Dias je istra?io u to vrijeme jug Afrike i dospio do Rta dobre nade , dok je Pedro de Corvilha za?ao dublje u kopneni dio Afrike. Sada se spremala morska ekspedicija koja ?e pomorskim putem oko Afrike sti?i u Indiju iz Portugala. Portugalski kralj Manuel I odredio je kao vođu puta Estevaoa da Gamu. Estevao je, međutim, umro, pa je vodstvo i odgovornost preuzeo njegov sin Vasco da Gama. Prvo je vodstvo ekspedicije, navodno, ponuđeno Vascinom starijem bratu Paulu , ali je ovaj odbio jer je bio bolestan (Paulo je umro 1499 ). Prvi ja sa flotom uspeo da oplovi Afriku i stigne do Indije

Prvo putovanje [ uredi | uredi kod ]

Na put se krenulo iz Lisbona 8.7. 1497. Ekspedicija je brojila 4 broda ( Sao Gabriel i Sao Rafael , oba nosivosti 120 tona , Berrio , 50t, i jedan teretni brod nepoznatog imena od 200t). 16.11. 1497 Gama je pro?ao u??e Velike riblje rijeke (dotle je dospio i Dias) i krenuo u dotad evropljanima nepoznate vode. Prvi dio puta Gamu je pratio Dias sa petim brodom. Na dan Bo?i?a , 25.11. , Gama je nazvao kopno koje su ugledali toga dana Terra Natalis , dana?nji Natal ( portugalski Natal zna?i Bo?i?). U prvom mjececu 1498 dospjeli su do dana?nje dr?ave Mozambik . U to vrijeme isto?nu obalu Afrike su kontrolirali arapi .

25. januara 1498 pristali su uz kopno (danas Quelimane ) i mjesec dana se odmarali zbog popravaka na brodovima i iscrpljenosti posade bolestima. 3. marta Gama je stigao na mali otok Mozambik . Stanovnici su za posadu mislili da su muslimani (kao i oni) pa su im pru?ili pomo?. Gama je tu uzeo arapskog peljara da mu pomogne dovr?iti putovanje do Indije. Nakon ?to je sa arapskim trgovcima, koji su bili također u luci, izvr?io trgovinu za?inima, Gama je nastavio putovanje. Ekspedicija je stigla u Calicut (danas Kozkihode ) 20.5. 1498. Gama je sa hinduskim vladarom Zamorinom postigao trgova?ki sporazum, iako su arapski trgovci iskazali veliko nezadovoljstvo. Gama je od Zamorina dobio pismenu dozvolu da smije otvoriti trgova?ku postaju u Calicutu. Sa vremenom su se poja?avala neslaganja između portugalca i hindusa.

Gama je u augustu krenuo nazad u Portugal. Sa sobom je poveo i 6 hindusa kralju Manuelu I. da bi portugalci mogli nau?iti njihove obi?aje i ostavio je dio ljudi da otvore trgova?ku postaju u Calicutu. Zbog lo?eg vremena Arapsko more su pro?li tek za 3 mjeseca, a velik dio posade je umro od skorbuta . U maju Gama je sa brodovima Sao Gabriel i Berrio oplovio Rt dobre nade, ali su se kasnije dva broda zbog navremena razdvojila. Gama se sa Sao Gabrielom vratio u Portugal 9.9. 1499. Kralj Manuel I. do?ekao je Gamu sa po?astima i udijelio mu godi?nja primanja od 1,000 cruzadosa .

Portugalac Pedro Alvares Cabral je 1500 - 1501 izvr?io drugo putovanje u Indiju sa 13 brodova. U Calicutu su portugalci i hindusi zaratili.

Drugo putovanje [ uredi | uredi kod ]

Kada je Cabral odbio (ili mu nije ni ponuđeno) vodstvo nove ekspedicije u Indiju, zapovjedni?tvo je preuzeo Gama. Gama je dobio titulu Admiral indijskog oceana i krenuo na put 12.2. 1502 sa 20 brodova. Gama je prisilio vladara grada Kilwa ( Tanzanija ) na pla?anje danka portugalskom kralju, a zatim pristao uz teritoriju Goa (kasnije ?e Goa biti glavno upori?te portugalske mo?i u Indiji). Gama je zatim pristao u gradu Cannanore , sjeverno od Calicuta. Tu je oplja?kao arapski trgova?ki brod koji je stigao nekoliko dana poslije sa između 200 i 400 putnika (i ?ene i djece). Gama je naredio smaknu?e svih putnika, te je zapljenio njihov teret. To je bio najokrutniji ?in njegove karijere.

Gama je postigao sporazum sa vladarom Cannanorea, a zatim se uputio u Calicut. Zamorin je ponudio Gami savezni?tvo, ali je ovaj odbio. Gama je postavio Zamorinu ultimatum da hindusi napuste luku, te je brodovima bombardirao grad iz daljine. Zatim je oti?ao sjeverno od Calicuta i postigao sporazum sa jednim vladarom, Zamorinovim neprijateljem. 20.2. 1503 Gama je krenuo iz Cannanorea na povratak u Portugal.

Tre?e putovanje [ uredi | uredi kod ]

Nisu poznati detalji o drugom prijemu Game kod Manuela I. Gama je u međuvremenu o?enio Caterinu de Ataide ( oko 1500). Na tre?e putovanje u Indiju Gama je je krenuo tek 1524 . Novi portugalski kralj Ivan III. Portugalski imenovao ga je indijskim potkraljem (umjesto Eduardo de Mendezesa ). Nakon 3 mjeseca u Indiji, Gama se razbolio i umro.

Vasco da Gama na Wikimedijinoj ostavi