Milenijum :	2. milenijum
Vjekovi :	17. vijek ? 18. vijek ? 19. vijek
Decenija :	1670-e   1680-e   1690-e   ? 1700-e ?   1710-e   1720-e   1730-e
Godine :	1705 1706 1707 ? 1708 ? 1709 1710 1711

1708 . po kalendarima

Gregorijanski	1708.  (MDCCVIII)
Ab urbe condita	2461.
Islamski	1119?1120.
Iranski	1086?1087.
Hebrejski	5468?5469.
Bizantski	7216?7217.
Koptski	1424?1425.
Hindu kalendari
? Vikram Samvat	1763?1764.
? Shaka Samvat	1630?1631.
? Kali Yuga	4809?4810.
Kineski
? Kontinualno	4344?4345.
? 60 godina	Yang Zemlja Mi? (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11708.
p   ?   r   ?   u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1708. ( MDCCVIII ) bila je prijestupna godina koja po?inje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja po?inje u ?etvrtak po julijanskom kalendaru .

Događaji [ uredi | uredi kod ]

Januar/Sije?anj – Mart/O?ujak [ uredi | uredi kod ]

• 1. 1. - Veliki severni rat - ?vedska invazija Rusije po?inje: Karl XII je pre?ao zaleđenu Vislu.
• 4/ 5. 1. - (24/25. 12. 1707. po j.k.) - Jedan datum navodne Istrage poturica . ^[1]
• 16. 1. - Prvi privilegijalni narodno-crkveni sabor u manastiru Kru?edol : za "vel-mitropolita" (velikog mitropolita) ^[2] izabran Isaija đakovi? (mitropolija se prvo zvala Kru?edolska, zatim Karlova?ka mitropolija ). Odlu?eno da mitropolit u duhovnim stvarima zavisi od pe?kog patrijarha. Organizovana posebna Pakra?ka eparhija, tj. slavonska .
• 20. 1. - Osmanski Al?ir : Al?irci uzeli Oran ?pancima, nastavlja se opsada Mers el-Kebira.

• 7. 2. - Bitka kod Grodna: Karlo XII i Petar Veliki poku?avaju zarobiti jedan drugog.
• 28. 2. - Pobuna robova na njujor?kom Long Islandu, ubijeno sedam belaca.
• februar - Rusi digli Dorpat/ Tartu u vazduh i deportovali stanovni?tvo.

• 11. 3. - Britanska kraljica Anne odbija dati kraljevski pristanak na u Parlamentu izglasani zakon o ?kotskoj miliciji , a ?to predstavlja posljednji slu?aj da je britanski monarh ikada stavio veto na neki zakonski akt.
• 15. 3. - Hrvatski ban Palfi potvrdio stare međe i pravice Banske krajine , ?to je protivno pretenzijama zagreba?kog biskupa i hrvatskih oficira koji bi stvarali svoje posede. ^[3]
• mart - Jedan ud?benik geometrije prva je knjiga od?tampana novom ruskom građanskom ?irilicom .
• 23. 3. - Jakobitski pretendent Jakov Franjo Edvard od Velsa se poku?ava iskrcati sa francuskom flotom u ?kotskoj - bez uspeha, ali engleska flota je odvu?ena od kontinenta.

April/Travanj – Jun/Lipanj [ uredi | uredi kod ]

• 4. 4. - Al?irski beg Bu?lagem ("Brka") uzima ?pancima i Mers el-Kebir - ovi ?e se vratiti tu i u Oran 1732-92.
• prole?e - Deputirci vara?dinskih grani?ara u Gracu i Be?u tra?e i formalnu potvrdu prava - odgovoreno da se strpe i ?ekaju vojnu komisiju. ^[4]

• 24. 5. - Car Josif I potvrdio izbor Isaije đakovi?a za "arhiepiskopa ilirskog ili rascijanskog naroda gr?kog obreda". ^[5]
• 24. 5. - Austrijske carske snage zauzele papin grad Comacchio - konflikt rje?en sljede?e godine u carevu korist.

• 8. 6. - Wagerova akcija : Britanci presreli ?pansku flotu s blagom ispred dana?nje Kolumbije - potonuli galeon San Jose ?e biti nazvan "svetim gralom brodskih olupina".
• 30. 6. - Ubijen omrznuti etiopski car Tekle Haymanot I , nasleđuje ga, ranije zato?eni, stric Tewoflos (do 1711).

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan [ uredi | uredi kod ]

• 30. 6. - Regensbur?ki sabor konfiskovao posede izbeglog mantovskog vojvode Ferdinanda Karla - Vojvodstvo Mantova pripada austrijskim Habsburzima (do 1797. i 1815-66), ostatak Vojvodstva Montferrat Savoji.

• 5. 7. - Rat za ?pansko nasleđe : Francuzi zauzimaju Brugge i Ghent - Englezima je na reci Scheldt ostala samo tvrđava Oudenaarde .
• 7. 7. - Zavr?eni prvi izbori za parlament Velike Britanije, pobeda proratnih vigovaca .

• 11. 7. - Bitka kod Oudenardea : Marlborough i Eugen Savojski spre?ili Francuze da osvoje grad, ?ime bi bili odse?eni od Engleske.
• 14. 7. - Bitka kod Golov?ina : Karlo XII pobedio nadmo?nije ali nekoordinisane ruske snage.
• 18. 7. (7. 7. po j.k.) - Bulavinov ustanak : Kondratij Bulavin je pronađen mrtav, ?to je prakti?no kraj pobune donskih kozaka protiv ruskih carskih vlasti.
• 26. 7. - Zaporo?ki koza?ki general Vasilij Ko?ubej je pogubljen od strane hetmana Mazepe .
• 31. 7. (20. 7. po j.k.) ^[6] - Mitropolit Isaija đakovi? umro u Be?u, za administratore Kru?edolske mitropolije postavljeni episkop Stefan Metohijac-Pe?anin i ba?ki episkop Hristifor Dimitrijevi? (novi mitropolit izabran tek 1710).

• 1. 8. - ?panski pretendent "Karlos III", tj. budu?i car Karlo VI , o?enio se u Barceloni sa Elizabetom Kristinom od Braunschweiga-Wolfenbuttela - vladarski par 1711-40.
• 3. 8. - Rako?ijeva buna : Bitka kod Tren?ina je te?ak Rakocijev poraz od strane mar?ala Heistera u dana?njoj Slova?koj i po?etak kraja ustanka.
• 12. 8. - Po?inje savezni?ka Opsada francuskog Lilla (do decembra).
• 13. 8. - Britanci zauzeli Cagliari na Sardiniji - to je nakon ?etiri stole?a kraj iberijske vlasti na tom ostrvu (potvrđeno mirom iz 1713. kada je dobijaju Habsburzi, a 1720. Savoje nakon razmene).
• 29. 8. - Rat kraljice Ane : Francuzi i Indijanci poharali Haverhill, Massachusetts .

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac [ uredi | uredi kod ]

• 9. 9. - ?vedska invazija Rusije : Bitka na Nevi: ?vedska diverzija protiv Rusa na severu, pobeda bez ve?eg strate?kog uticaja.
• 10. 9. - Bitka kod Moljati?a (Malatitze, Dobroe): Rusi nadbili prethodnicu ?vedske vojske pa se povukli.
• 14 - 21. 9. - Rat za ?pansko nasljedstvo : Anglo-holandsko Zauze?e Minorce na Balearima - otok postaje va?na britanska baza, koju s prekidima dr?e do 1802.
• 20. 9. - Bitka kod Rajovke: Karlo XII zamalo upao u zamku.
• 28. 9. - Bitka kod Wijnendalea : Francuzi ne uspevaju presresti konvoj sa namirnicama za opsadu Lilla.

• 3. 10. - Kotorski biskup Marin Drago dobio preme?taj na Kor?ulu . ^[7]
• 7. 10. - Guru Gobind Singh umire kao ?rtva ubistva - nastavlja se rat Mogula i Sika. Njegov naslednik je sveto pismo Guru Granth Sahib , "ve?ni ?ivi guru".
• 9. 10. - Veliki sjeverni rat : Bitka kod Lesne u kojoj ruska vojska pod carem Petrom Velikim nanosi poraz ?vedskim snagama generala Adama Ludwiga Lewenhaupta koje su nastojale donijeti poja?anja i namirnice vojsci kralja Karla XII u Ukrajini; bitka, koja se smatra prvom velikom ruskom pobjedom nakon osam godina rata, ?e kasnije dobiti nadimak "majka Poltave ".
• 11. 10. - Umro Ehrenfried Walther von Tschirnhaus , direktor saksonske fabrike porcelana - njegov saradnik Johann Friedrich Bottger ?e dogodine objaviti pronalazak materijala, pa ?e se smatrati njegovim pronalaza?em.
• 22. 10. - Opsada Lilla: saveznici u?li u varo? Lille , Francuzi se odr?avaju u citadeli.
• 26. 10. (j.k.?) - Poslednji kamen stavljen na lanternu Katedrale sv. Pavla u Londonu - zvani?ni kraj gradnje na Bo?i? 1711/12.
• 27. 10. - Portugalski kralj Joao V se o?enio austrijskom princezom Marijom Annom .
• jesen - Rakocijev prista?a barun Josip Vojnovi? u Veneciji uzalud poku?ava da sinjoriju uvu?e u rad na podizanju ustanka u Hrvatskoj. ^[8]

• 13. 11. - Baturinska tragedija : ruska vojska zauzela glavni grad hetmana Ivana Mazepe , nakon ?to je ovaj pre?ao na ?vedsko-poljsku stranu, i masakrirala stanovnike. ?veđani su danas uspeli pre?i reku Desnu ali kasno je za Baturin .
• 17. 11. - Ivan Skoropadski je novi poglavar Koza?kog hetmanata (do 1722), saveznik je Rusa.
• 21. 11. - Poljski građanski rat, Bitka kod Koniecpola : proruske snage Augusta II Jakog porazile pro?vedskog Stanisława Leszczy?skog , tako da ovaj ne mo?e pomo?i Karlu XII.

• 10. 12. - Francuzi se posle 4-mese?ne opsade povla?e iz tvrđave Lille .
• 29. 12. - Reforme Petra Velikog - oblasna reforma: ukazom uspostavljene gubernije u Rusiji, na po?etku ih je osam.
• decembar - ?vedski kralj Karlo XII prezimljuje u Ukrajini, gubi dosta ljudi od surove zime.

Kroz godinu [ uredi | uredi kod ]

• Krnji ugarski sabor u Po?unu, lojalan caru Josipu: tra?i se obnova starih stale?kih prava. ^[9] . Pokrenuto pitanje o suglasju ( concordantia ) hrvatskih i ugarskih zakona, zaklju?eno da kralj mo?e sankcionirati samo one ?lanke hrvatskog sabora koji se "ne protive pozitivnim zakonima ugarskog kraljevstva" - pitanje ipak ostaje otvoreno ^[10]
• Zagreba?ki biskup Martin Brajkovi? poduzima korake da osamostali crkvu, podizanjem na nadbiskupiju ^[11] , razlu?enjem od Ba?ko-kalo?ke nadbiskupije .
• Mirko Esterhazi Galantski novi je zagreba?ki biskup (do 1722).
• Ustanak 2.000 seljaka u Karlova?koj granici. ^[12]
• Stjepan Margiti? : "Fala od svetih".
• Isaija III je sarajevski mitropolit nakon Visariona II (do 1709).
• Prizrenski sand?ak dat na upravu Kurd Mehmed-pa?i iz đakovice, protivniku Mahmudbegovi?a; njegove hara?lije plja?kaju prizrenska i suhore?ka sela. Arnauti doseljeni u novobrdski kadiluk, no?u plja?kaju i ubijaju po selima ^[13]
• Ponovljene naredbe da se u mleta?koj Dalmaciji ne?e trpeti druga vera osim katoli?ke. ^[14]
• Kuju se srebrni dubrova?ki ?kudi (do 1750).
• 1708-12 - Kuga u vreme Velikog severnog rata pogađa centralnu i isto?nu Evropu, naro?ito balti?ke krajeve.
• Isto?noindijska kompanija : dve paralelne engleske trgova?ke kompanije se ujedinjuju, a dr?avna blagajna dobija pozajmicu od 3,2 miliona funti.
• c. - Porta osniva posebnu haznu (blagajnu) u Beogradu iz koje bi se davale plate vojnicima, ali stvar propada zbog zloupotreba. ^[15]
• Bernard de Montfaucon : Palaeographia Graeca (skovan termin paleografija ).
• Herman Boerhaave : Institutiones medicae .
• Nikola Bijankovi? : Krstajnski nauk na kratko slo?en .

Rođenja [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Rođeni 1708.

• 30. 9. - Franjo Nada?di , hrvatski ban († 1783 )
• 15. 11. - William Pitt Stariji , britanski premijer († 1778 )
• 8. 12. - Franz I , car SRC, suprug Marije Terezije († 1765 )
• Bono Beni? , bosanski franjevac († 1785 )
• Luka Mihov Buni? , dubrova?ki pjesnik († 1778 )
• Dalaj Lama VII , († 1757 )

Smrti [ uredi | uredi kod ]

Glavni ?lanak: :Kategorija:Umrli 1708.

• 11. 5. - Jules Hardouin-Mansart , arhitekta (* 1646 )
• 30. 6. - Tekle Haymanot I , etiopski car (* 1684 )
• 5. 7. - Ferdinando Carlo di Gonzaga-Nevers , vojvoda Mantove i Monferatta (* 1652 )
• 20. 7. - Isaija đakovi? , kru?edolski mitropolit
• 2. 10. - Anne Jules de Noailles , mar?al Francuske (* 1650 )
• 7. 10. - Guru Gobind Singh , vođa sika (* 1666 )
• 9. 10. - Olimpia Mancini , majka Eugena Savojskog (* 1638 )
• 11. 10. - Ehrenfried Walther von Tschirnhaus , matemati?ar, pionir porcelana (* 1651 )
• 28. 10. - đorđe od Danske , suprug brit. kraljice Ane (* 1653 )
• 5. 12. - Seki Takakazu , matemati?ar (* 1642)

Reference [ uredi | uredi kod ]

Literatura

• Historija naroda Jugoslavije II , ?kolska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda , ?etvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)