El
Prinsipa ed Monaco
(
Monaco
an
franseis
,
Munegu
an
dialet monegasch
) a l'e 'n cit pais dl'
Europa
meridional.
A confin-a mach con la
Fransa
.
La capital a l'e Monaco.
A l'ha na surfassa d'1,95 km² e a conta anviron 32.020 abitant.
El prinsipa a comprend Monaco sita, Monte-Carlo (sita crea del 1860), la Condamine (el port), Fontvieille a ovest e el Larvotto a est.
El sit ed Monaco a l'era abita fin dai temp
preistorich
.
A l'e stait fondassion
fenissa
,
foceisa
, peui
roman-a
Ant el quader dla lota antra
guelf
e
ghiblin
,
Francois Grimaldi
, tapara via da
Genoa
, del 1297 as ampadroniss ed Monaco travesti da
monio
coma ij so
om
.
Da si a son evnuje so stranom ed
la Furbissia
e ij doi monio arma ch'a figuro an sl'ansegna dij
Grimaldi
.
Comsessia, a l'ha pa riussi a goernelo.
Del 1308 un member ed la famija Grimaldi a l'ha cata la sgnoria ed Monaco dai genoeis.
Carl I
a l'e anstalasse a Monaco del 1331.
Ant el 1489 l'indipendensa a l'e arconossua.
Monaco a l'e stait sota protetora spagneul, peui dventa ocupassion, dal 1524 al 1641, peui sota protession franseisa dal 1641 al 1793.
Dal 1793 al 1814 a l'e stait gionzu a la Fransa.
Peui a l'e passa sota 'l protetora del
regn ed Sardegna
dal 1815 al
1861
, prima ed torne sota la protession dla Fransa.
Menton
e
Roca-brun-a
, propieta dij Grimaldi, a son passa per trata a la Fransa del 1861, sota
Napoleon III
.
El Prinsipa ed Monaco (nom ofissial:
Principaute de Monaco
,
Principatu de Munegu
an dialet monegasch) a l'e na monarchia costitussional.
El prinsi a l'e
Albert II
(dal
2005
).
El Prim Ministr (
Ministre d'Etat
) a l'e
Pierre Dartout
.
L'ativita prinsipal a l'e el torism.
Dal 1 ed gene
2002
Monaco a deuvra l'
Euro
.
Per savejne ed pi, guarda soa
vos
.
- Festa ed Santa Devota, ai 26 e 27 ed gene
- Festival anternassional del sirch, an gene
- La Prima dj'art, la prima quindzen-a d'avril
- Festa ed San Gioann, ai 23 e
24 ed giugn
, con la partissipassion ed formassion ed coltura popolar
- Festival anternassional ed television, an giugn
- Concors anternassional ed feu d'artifissi, an luj e ost
- Festa nassional, ai 19 ed november
- Concors anternassional ed bochet
Tute le matin a-i e el merca ant la piassa d'Arme dla Condamine.
|