Indian Navy
(
dewanagari
: ?????? ?? ????,
Bh?rat?ya Nau Sen?
) ? indyjska marynarka wojenna, jeden z rodzajow indyjskich sił zbrojnych odpowiedzialny za prowadzenia działa? bojowych na
Oceanie Indyjskim
. Obecnie liczy 55 tysi?cy personelu, dysponuje ponad 100 okr?tami, w tym lotniskowcem oraz własnym lotnictwem (
Indian Naval Air Arm
) licz?cym ponad 200 statkow powietrznych, w tym dodanymi do uzbrojenia w 2010 my?liwcami pokładowymi
MiG-29
K.
Bandera 2001-2004
Bandera 1950-2001
Bandera 1937-1950
Marynarka w Indiach funkcjonowała pod ro?nymi nazwami od 1612 roku (na rzecz
Kompanii Wschodnioindyjskiej
) kolejno pod nazwami
East India Company's Marine
,
Bombay Marine
,
Her Majesty's Indian Navy
,
Her Majesty's Indian Marine
, a od 2 pa?dziernika 1937 do 26 stycznia 1950 jako
Royal Indian Navy
pod brytyjsk? bander? (od 15 pa?dziernika 1947 niezale?nie od
imperium brytyjskiego
, a przedrostek w nazwach okr?tow zmieniono z
HMIS
na
INS
). W ramach podziału dotychczasowej floty w 1947 mi?dzy niepodległe
Royal Indian Navy
i
Royal Pakistan Navy
okr?ty rozdzielono na korzy?? Indii w ilo?ci: fregaty 2-2,
slupy
4-3, korwety 3-1, trałowce 9-3, trawlery 4-2, tankowce 1-0, badawcze 1-0. W swojej niepodległej historii nadal wykorzystywała brytyjskie okr?ty, w po?niejszym czasie produkowane na licencji. Najwa?niejszym okr?tem kupionym w ramach uczestnictwa we
Wspolnocie Brytyjskiej
był lekki lotniskowiec
typu
Majestic
przyj?ty do słu?by 4 kwietnia 1961 pod nazw?
INS ?Vikrant” (R11)
. W dniach 18?19 grudnia 1961 marynarka brała udział w odbiciu kontrolowanych przez
Portugalczykow
enklaw na
Połwyspie Indyjskim
i w czasie krotkich walk o
Goa
zatopiono
portugalsk? fregat?
. Z kolei podczas
wojny z Pakistanem
w 1965 roku silniejsza marynarka indyjska była nieprzygotowana, kieruj?c wcze?niej najbardziej warto?ciowe okr?ty do remontu, i działała asekuracyjnie, nie przeszkadzaj?c stronie pakista?skiej i nie wywieraj?c wpływu na losy wojny
[1]
.
Wnioski z wojny z Pakistanem oraz znaczny wzrost siły Indonezji spowodował konieczno?? dalszego wzmocnienia floty Indii, w tym wprowadzenia na uzbrojenie okr?tow podwodnych. Poniewa? Wielka Brytania odmowiła sprzeda?y nowoczesnych jednostek, Indie przeorientowały si? na
ZSRR
jako dostawc? uzbrojenia i od drugiej połowy lat 60. zacz?ły wprowadza? na uzbrojenie w du?ej liczbie nowe okr?ty radzieckie
[2]
. W ramach pierwszej partii od 1966 Indie nabyły cztery okr?ty podwodne
projektu 641
(oznaczenie zachodnie
Foxtrot
), pi?? małych fregat proj. 159 (
Petya
), dwa okr?ty desantowe polskiej budowy
proj. 771
(
Polnocny
) oraz kilka patrolowcow i okr?tow pomocniczych
[2]
. Zamowiono nast?pnie pierwsze okr?ty rakietowe ? osiem kutrow
projektu 205
(
Osa
)
[2]
. Okr?ty te brały udział w
wojnie z Pakistanem w 1971
[3]
. Nast?pnie wi?kszo?? okr?tow wojennych sprowadzono z ZSRR (obecnie z Rosji) lub wyprodukowano w ramach transferu technologii. Wyj?tkiem jest długa seria fregat, pochodnych brytyjskiego typu
Leander
, produkowanych w Indiach, u?ywanych od 1972, kolejno sze?? typu
Nilgiri
(modernizowanych w latach 80.), trzech
typu
Godavari
od 1983 oraz trzech typu
Brahmaputra
od 2000. W planach odmłodzenia i wzmocnienia floty do 2020 marynarka powinna wzbogaci? si? o jeden rosyjski i do dwoch rodzimych lotniskowcow, trzy indyjskie niszczyciele
Kolkata
(trzy 15A, planowane s? te? cztery 15B), dwa kolejne (ł?cznie sze??) rosyjskich fregat
typu
Talwar
, siedem fregat projektu 17A (zmodernizowany
projekt 17
/Shivalik) oraz budowanych na francuskiej licencji sze?? okr?tow podwodnych
typu
Scorpene
. Incydentem w czasie pokoju było zatoni?cie w 1990 roku fregaty
?Andaman”
, poci?gaj?ce 15 ofiar
[2]
. W 1997 roku wycofano ze słu?by lotniskowiec INS ?Vikrant”, a w marcu 2017 roku ostatecznie wycofano lotniskowiec
?Viraat”
[4]
. W 2013 roku po wieloletniej przebudowie w Rosji wszedł do słu?by lotniskowiec
INS ?Vikramaditya”
? obecny okr?t flagowy
[5]
. W 2022 roku do słu?by wszedł pierwszy nowy lotniskowiec zbudowany w Indiach ?
INS ?Vikrant”
, lecz osi?gni?cie przez niego gotowo?ci przewidywane jest na koniec 2023 roku
[6]
.
W latach 1988?1992 marynarka indyjska dzier?awiła od
ZSRR
dla celow badawczych pierwszy atomowy okr?t podwodny (?Chakra”
projektu 670
), nast?pnie w 2011 roku wydzier?awiono od Rosjan na okres dziesi?ciu lat
atomowy okr?t podwodny projektu 971
, nosz?cy t? sam? nazw?
[7]
. W roku 2015 rozpocz?to negocjacje w sprawie dzier?awy kolejnego okr?tu podwodnego o nap?dzie j?drowym
[8]
. Jednocze?nie trwa budowa pi?ciu rodzimych atomowych podwodnych nosicieli rakiet balistycznych (
SSBN
)
typu
Arihant
, z ktorych pierwszy rozpocz?ł słu?b? pod indyjsk? bander? w 2016 roku, a drugi w roku kolejnym
[9]
. W 2005 roku zawarto porozumienie na zakup 6 klasycznych okr?tow podwodnych typu
Scorpene
, lokalnie nazywanych
Kalvari
, a w 2015 roku poinformowano o mo?liwo?ci zamowienia dodatkowych 6 okr?tow
[10]
[11]
.
W dniu 11 maja 2016 roku odbyła si? uroczysto?? zako?czenia eksploatacji samolotow pokładowych
Sea Harrier
przez lotnictwo marynarki wojennej Indii
[12]
. W 2009 roku podpisano umow? na zakup 8 samolotow patrolowych
Boeing P-8I Poseidon
, wszystkie weszły do słu?by do 2015 roku
[13]
[14]
. W lipcu 2016 roku podpisano umow? na zakup dodatkowych 4 samolotow patrolowe Boeing P-8I Poseidon. Maj? one zast?pi? Tu-142
[15]
[16]
[17]
[18]
. W kwietniu 2017 roku wycofano ze słu?by wszystkie samoloty patrolowe Tu-142
[19]
[20]
.
Flota podzielona jest na trzy dowodztwa, ka?de jest dowodzone przez
flagmana
w randze
wiceadmirała
. W dowodztwach zachodnim i wschodnim działaj? tak?e
komodorzy
floty podwodnej.
Andamany i Nikobary
podlegały pod zjednoczone dowodztwo wszystkich rodzajow sił zbrojnych w
Nowym Delhi
, gdzie znajduje si? te? głowne dowodztwo marynarki, ale w 2013 archipelagi przej?ła marynarka
[21]
.
- Western Naval Command
(WNC, dowodztwo zachodnie) w
Mumbaju
,
- Eastern Naval Command
(ENC, dowodztwo wschodnie) w
Visakhapatnam
- desantowiec typu
Austin
INS Jalashwa (okr?t flagowy), niszczyciele
Rajput
, fregaty
Talwar
- INS Virbahu
, Visakhapatnam ? baza okr?tow podwodnych
Kilo
, niszczyciele Rajput, fregaty Shivalik
- INS Varsha
? tajna baza dla atomowych okr?tow podwodnych, obecnie Indie posiadaj? jedynie
INS Chakra
- Southern Naval Command
(SNC, dowodztwo południowe) w
Koczin
- INS Venduruthy
, Koczin
- INS Dweeprakshak
,
Kavaratti
- odpowiedzialna za szkolenie, m.in. INS Tir, patrolowce Sukanya
- baza lotnicza
INS Rajali
(
Arakkonam
Naval Air Station) z
Tu-142
,
Ił-38
,?migłowce
- Far Eastern Naval Command
(FENC, dawniej Andaman and Nicobar Command, dowodztwo archipelagu
Andamarow i Nikobarow
) w
Port Blair
- INS Jarawa
, Port Blair ? patrolowce
Car Nicobar
i Trinkat, desantowce Mark 3 i Połnocny-C/D
- INS Kardip
,
Kamorta
- INS Baaz
,
Wielki Nikobar
? baza lotnicza, Do 228
[22]
[23]
,
Typ
|
Zdj?cie
|
Okr?ty
|
Wej?cie do słu?by
|
Wyporno??
(t)
|
Długo??
(m)'
|
Lotniskowce
(1)
|
Kiev
|
|
INS Vikramaditya (R33)
|
16 listopada 2013
[5]
|
45 400
|
283,1
|
Okr?ty podwodne
(14)
|
Akula II
|
|
INS Chakra (S71)
|
2012
|
10 500
|
111,7
|
Arihant
|
|
INS Arihant (S73)
INS Arighat (S74)
(+2)
|
2016-
|
6000
|
111
|
Sindhughosh (Kilo)
|
|
INS Sindhughosh (S55)
INS Sindhudhvaj (S56)
INS Sindhuraj (S57)
INS Sindhuvir (S58)
INS Sindhuratna (S59)
INS Sindhukesari (S60)
INS Sindhukirti (S61)
INS Sindhuvijay (S62)
INS Sindhushastra (S65)
|
1986-2000
|
3076
|
72,6
|
![Niemcy](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png)
Shishumar
(Typ 209/1500)
|
|
INS Shishumar (S44)
INS Shankush (S45)
INS Shalki (S46)
INS Shankul (S47)
|
1986-1994
|
1850
|
64,4
|
Niszczyciele
(10)
|
Kolkata
(Projekt 15A)
|
|
INS Kolkata (D63)
[24]
INS Kochi (D64)
[25]
INS Chennai (D65)
[26]
|
2014-2015
|
6800
|
163
|
Delhi
(Projekt 15)
|
|
INS Delhi (D61)
INS Mysore (D60)
INS Mumbai (D62)
|
1997-2001
|
6200
|
163
|
Rajput
(Projekt 61ME)
|
|
INS Rajput (D51)
INS Rana (D52)
INS Ranjit (D53)
INS Ranvir (D54)
INS Ranvijay (D55)
|
1980-1988
|
4974
|
147
|
Fregaty
(14)
|
Shivalik
(Projekt 17)
|
|
Shivalik (F47)
INS Satpura (F48)
INS Sahyadri (F49)
|
2010-2012
|
6200
|
142,5
|
Talwar
(Projekt 11356)
|
|
INS Talwar (F40)
INS Trishul (F43)
INS Tabar (F44)
INS Teg (F45)
INS Tarkash (F50)
INS Trikand (F51)
|
2003-2013
|
4035
|
124,8
|
Brahmaputra
(Projekt 16A)
|
|
INS Brahmaputra (F31)
INS Betwa (F39)
[27]
[28]
INS Beas (F37)
|
2000-2004
|
3850
|
126,4
|
Godavari
(Projekt 16)
|
|
INS Ganga (F22)
INS Gomati (F21)
|
1985-1988
|
3850
|
126,4
|
Korwety
(24)
|
Kora
(Typ 25A)
|
|
INS Kora (P61)
INS Kirch (P62)
INS Kulish (P63)
INS Karmuk (P64)
|
1998-2004
|
1500
|
91,1
|
Khukri
(Typ 25)
|
|
INS Khukri (P49)
INS Kuthar (P46)
INS Kirpan (P44)
INS Khanjar (P47)
|
1989-1991
|
1350
|
91,1
|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/22px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png) Veer
(
Tarantul I
)
|
|
1INS Veer (K40)
INS Nirbhik (K41)
INS Nipat (K42)
INS Nishank (K43)
INS Nirghat (K44)
INS Vibhuti (K45)
INS Vipul (K46)
INS Vinash (K47)
INS Vidyut (K48)
INS Nashak (K83)
INS Prabal (K92)
INS Pralaya (K91)
|
1987-2002
|
455
|
56
|
Abhay (Pauk II)
|
|
INS Abhay (P33)
INS Ajay (P34)
INS Akshay (P35)
INS Agray (P36)
|
1989-1991
|
589
|
57
|
Okr?ty desantowe-doki
(19)
|
Austin
|
|
INS Jalashwa (L41)
|
2007
|
16 590
|
173,7
|
Shardul
|
|
INS Shardul (L16)
INS Kesari (L15)
INS Airavat (L24)
|
2007-2009
|
5665
|
120
|
Magar
|
|
INS Magar (L20)
INS Gharial (L23)
|
1987-1997
|
5665
|
120
|
Kumbhir
(Typ
Polnocny-D
)
|
|
INS Cheetah (L18)
INS Mahish (L19)
INS Guldar (L21)
INS Kumbhir (L22)
|
1985-1986
|
1150
|
83,9
|
Nicobar
(Typ B-561)
[29]
|
|
INS Nicobar
INS Andaman
|
1998-2000
|
19 000
|
157
|
Mahe
(MK.8/MK.3)
|
|
L34-L39
|
1980-1987
|
90
|
24,6
|
Mk IV
[30]
[31]
[32]
|
|
L51-L58
|
|
830
|
ok. 63
|
Trałowce
/
Niszczyciele min
(8)
|
Pondicherry
(Typ 266)
|
|
INS Alleppey (M65)
INS Ratnagiri (M66)
INS Karwar (M67)
INS Cannanore (M68)
INS Cuddalore (M69)
INS Kakinanda (M70)
INS Kozhikode (M71)
INS Konkan (M72)
|
1980-1988
|
804
|
61
|
Okr?ty patrolowe
(33)
|
Saryu
[33]
[34]
[35]
|
|
INS Saryu (P56)
INS Sunayna (P57)
INS Sumedha (P 58)
|
2013-
|
2215
|
105
|
Car Nicobar
[36]
[37]
[38]
[39]
[40]
[41]
|
|
INS Tihayu (T93)
INS Tillanchang (T92)
INS Tarmugli (T91)
INS Car Nicobar (T69)
INS Chetlat (T70)
INS Kora Divh (T71)
INS Cheriyam (T72)
INS Cankaraso (T73)
INS Kondul (T74)
INS Kalpeni (T75)
INS Kabra (T76)
INS Koswari (T77)
INS Karuva (T78)
|
2015
2009-2011
|
325
|
48,9
|
![Indie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/22px-Flag_of_India.svg.png) Sukanya
|
|
INS Sukanya (P50)
INS Subhadra (P51)
INS Suvarna (P52)
INS Savitri (P53)
INS Sharada (P55)
INS Sujata (P56)
|
1989-1993
|
1890
|
101
|
Super Dvora
Mk II
|
|
T80-T86
|
1998-2006
|
60
|
25,4
|
Okr?ty zaopatrzeniowe
(11)
|
Deepak
|
|
INS Deepak (A50)
INS Shakti (A57)
|
2011
|
27 500
|
175
|
Jyoti
|
|
INS Jyoti (A58)
|
1996
|
35 900
|
178
|
Aditya
|
|
INS Aditya (A59)
|
2000
|
24 612
|
172
|
Okr?ty hydrograficzne
(9)
|
Sandhyak
|
|
INS Sandhayak (J18)
INS Nirdeshak (J19)
INS Nirupak (J14)
INS Investigator (J15)
INS Jamuna (J16)
INS Sutlej (J17)
INS Darshak (J20)
INS Sarvekshak (J22)
|
1981-2002
|
1929
|
87,8
|
Okr?ty badawcze
(1)
|
Okr?ty szkolne (4)
|
|
|
INS Tir (A86)
|
1986
|
3200
|
105
|
?aglowce
|
|
INS Varuna
INS Tarangini
INS Sudarshini
|
1981
1997
2011
|
420
513
b/d
|
54
|
Holowniki
(16)
|
Okr?ty pomocnicze (10)
|
Lekkie lotniskowce
Okr?ty podwodne
- Typu Charlie (
projektu 670
)
- ex K-43, INS Chakra (S71): 1985-1991
- Typu Foxtrot (
projektu 641
), podtyp Kalvari
- INS Kalvari (S23): 1967?1996
- INS Khanderi (S22): 1968?1989
- INS Karanj (S21): 1969?2003
- INS Kursura (S20): 1969?2001 (muzeum)
- Typu Foxtrot (
projektu 641
), podtyp Vela
- INS Vela (S40): 1973?2010
- INS Vagir (S41): 1973?2001
- INS Vagli (S42): 1974?2010
- INS Vagsheer (S43): 1974?1997
- Typu Kilo (
projektu 877EKM
), podtyp Sindhughosh
Kr??owniki lekkie
Niszczyciele eskortowe
- Typu R
- ex HMS Rotherham (H09), INS Rajput (D141): 1949-1976
- ex HMS Raider (H15), INS Rana (D115): 1949-1976
- ex HMS Redoubt (H41), INS Ranjit: 1949-1979
- Typu Hunt II
- INS Godavari
(D92), ex ORP ?l?zak (L26): 1953-1976
- INS Gomati (D93), ex HMS Lamerton (L88): 1953-1975
- INS Ganga (D94), ex HMS Chiddingfold (L31): 1953-1975
Slupy wojenne
- Typu Black Swan
- HMIS/INS Sutlej (U95): 1941-1978
- HMIS/INS Jumna (U95): 1941-1968
- HMIS/INS Narbada (U95): 1943-1948 (do Pakistanu jako PNS Jhelum)
- HMIS/INS Godavari (U95): 1943-1948 (do Pakistanu jako PNS Sind)
- HMIS/INS Kistna (U95): 1943-1981
- HMIS/INS Cauvery (U95): 1943-1977
Fregaty
- Typu River
- ex HMS Bann (K256), HMIS/INS Tir (K256): 1945?1977
- ex HMCS Kokanee (K419), HMIS Bengal (K419): 1950??
- ex
HMCS Waskesiu
(K330), HMIS Hooghly (K330): 1950??
- RIN u?ywała ł?cznie 8 fregat
River
.
- Typu Blackwood
(typ 14)
- INS Khukri (F149): 1958?1971 (zatopiona przez pakista?ski okr?t podwodny)
- INS Kirpan (F144): 1959?1978 (do
Indian Coast Guard
)
- INS Kuthar (F146): 1959?1978 (do Indian Coast Guard)
- Typu Leopard
(typ 41)
- Typu Nilgiri (licencyjne
Leander
)
- INS Nilgiri (F33): 1972?1996
- INS Himgiri (F34): 1974?2005
- INS Udaygiri (F35): 1976?2007
- INS Dunagiri (F36): 1977?2010
- INS Taragiri (F41): 1980?2013
- INS Vindhyagiri (F42): 1981?2012 (zaton?ł w 2011)
- Typu Godavari
- INS Godavari (F20): 1983?2015
Korwety
- Typu Flower II
- 3 okr?ty w RIN, ostatni zwrocono RN w 1947
- Typu Bathurst (oryginalnie jako trałowce)
- HMIS/INS Bengal (J243): 1942?1960
- HMIS/INS Bombay (J249): 1942?1960
- HMIS/INS Madras (J237): 1942?1960
- HMIS/INS Punjab (J239): 1942?1949 (do Pakistanu)
- Typu Petya III (projektu 159), podtyp Arnala
[2]
- INS Arnala (P68): 1972?1999
- INS Androth (P69): 1972?1999
- INS Anjadip (P73): 1972?2003
- INS Andaman (P74)
: 1972?1990 (zaton?ł 21 sierpnia 1990)
- INS Amini (P75): 1974?2002
- INS Kamorta (P77): 1968?1991
- INS Kadmatt (P78): 1968?1992
- INS Kiltan (P79): 1969?1987
- INS Kavaratti (P80): 1969?1986
- INS Katchall (P81): 1969?1986
- INS Amindivi (P83): 1974?2001
Kutry rakietowe
- Typu Osa II (
projektu 205
), podtyp Chamak
- INS Prachand (K90): 1976?1999
- INS Pralaya (K91): 1976?2001
- INS Pratap (K92): 1976?1996
- INS Prabal (K93): 1976?1999
- INS Chapal (K94): 1976?2005
- INS Chamak (K95): 1976?2005
- INS Chatak (K96): 1977?2005
- INS Charag (K97): 1977?1996
Trałowce
- Typu Bangor
- HMCarnaticIS Baluchistan (J182): 1942?1947 (do Pakistanu)
- HMIS/INS Carnatic (J199): 1942?1949
- HMIS/INS Kathiawar (J155): 1942?1948
- HMIS/INS Khyber (J190): 1942?1949
- HMIS/INS Kumaon (J164): 1942?1949
- HMIS/INS Rohilkand (J180): 1943?1963
- HMIS/INS Bihar (J247): 1944?1949
- HMIS/INS Malwa (J55): 1945?1948 (do Pakistanu jako PNS Peshawar)
- HMIS/INS Orissa (J200): 1942?1949
- HMIS/INS Oudh (J245): 1943?1948 (do Pakistanu jako PNS Dacca)
- HMIS/INS Rajputana (J197): 1942?1961
- Typu Mahe
- INS Mahe (M83): 1983?2006
- INS Malvan (M84): 1983?2003
- INS Mangrol (M85): 1983?2004
- INS Malpe (M86): 1984?2006
- INS Mulki (M87): 1984??
- INS Magdala (M88): 1984?2002
- Typu Pondicherry
- INS Pondicherry (M61): 1978?2007
- INS Porbandar (M62): 1978?2007
- INS Bedi (M63): 1979?2009
- INS Bhavnagar (M64): 1979?2009
- INS Ratnagiri (M66) : 1980?2012
Desantowe
- Typ Połnocny-A (
projekt 771
)
- INS Gharial: 1966??
- INS Guldar: 1966??
- Typ Połnocny-C (
projekt 773
I), podtyp Ghorpad
[43]
- INS Ghorpad (L14): 1974?2008
- INS Kesari (L15): 1975?1999
- INS Shardul (L16): 1975?1997
- INS Sharabh (L17): 1976?2011
Patrolowe
- Typu Sukanya
- INS Sarayu (P54): 1991?2000 (sprzedany
Sri Lance
)
Inne
- HMIS Investigator: 1934?1951 (badawczy)
- ex SS Empire Bairn, INS Chilka: 1948?1976 (tankowiec)
- INS Darshak: 1964?1990 (badawczy)
- INS Amba (A54): 1968?2006 (Tender okr?tow podwodnych)
- INS Nistar (Okr?t ratowniczy okr?tow podwodnych)
- ↑
Krzysztof Kubiak.
Lekcja 1965 roku. Działania morskie podczas drugiej wojny pakista?sko-indyjskiej
. ?Morze, Statki i Okr?ty”. 9/2008, s. 18-19, wrzesie? 2008. Magnum X.
ISSN
1426-529X
.
- ↑
a
b
c
d
e
Krzysztof Kubiak.
Zatoni?cie fregaty Andaman
. ?Morze, statki i okr?ty”. 3-4/2017. XXII (179), s. 52-57, marzec-kwiecie? 2017. Magnum X.
ISSN
1426-529X
.
- ↑
G. M
G.M.
Hiranandani
G. M
G.M.
,
Transition to Triumph: History of the Indian Navy, 1965-1975
, New Delhi: Lancer Publishers, 2000, s. 109, 174-181,
ISBN
1-897829-72-8
,
OCLC
44603776
.
- ↑
Łukasz Golowanow:
Indyjska marynarka po?egnała Viraata
. konflikty.pl, 7 marca 2017. [dost?p 2017-03-07].
- ↑
a
b
INS Vikramaditya ju? indyjski
. Agencja Lotnicza Altair, 16 listopada 2013. [dost?p 2017-02-16].
- ↑
Michał Gajzler.
Vikrant wchodzi do słu?by
. ?
Nowa Technika Wojskowa
”. 10/2022, s. 56, pa?dziernik 2022. Magnum-X.
- ↑
Russia to hand over India nuclear sub by year-end
. The Times of India, 2 lipca 2011.
- ↑
Łukasz Golowanow:
Rosja wydzier?awi Indiom drugi atomowy okr?t podwodny
. Konflikty.pl, 10 lutego 2016.
- ↑
Marek D?browski.
Podwodni władcy dalekiej Azji
. ?
Nowa Technika Wojskowa
”. 7/2018, s. 81-82, lipiec 2018.
ISSN
1230-1655
.
.
- ↑
SCORPENE DLA INDII DOPIERO W 2016?
- ↑
KOLEJNE SCORPENE DLA INDII
- ↑
PO?EGNANIE INDYJSKICH SEA HARRIEROW
- ↑
Indie kupiły samoloty ZOP
- ↑
PIERWSZA ESKADRA P-8I
- ↑
Indie kupuj? armaty przeciwlotnicze i kolejne Poseidony
. defence24.pl. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2015-07-20)].
- ↑
INDIE ZAMAWIAJ? KOLEJNE P-8I
- ↑
Indie: Miliard dolarow za cztery kolejne samoloty P-8I Neptune
. defence24.pl. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2016-10-10)].
- ↑
Kolejne Indyjskie P-8I w 2020
- ↑
Indie wycofały z linii Tu-142M
- ↑
Indie: Boeingi zast?pi? patrolowe Tupolewy
. defence24.pl. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2017-04-12)].
- ↑
DDP pod kontrol? marynarki wojennej Indii.
- ↑
Surface Ships In Service, indiannavy.nic.in
- ↑
Sub-Surface Ships In Service, indiannavy.nic.in
- ↑
INS KOLKATA ODEBRANY
- ↑
INS KOCHI W LINII
- ↑
INS CHENNAI W LINII
- ↑
INS BETWA PRZECIWKO PIRATOM
- ↑
WYPADEK INS BETWA W STOCZNI
- ↑
Nicobar Class Transport Ship
- ↑
PIERWSZA BARKA DESANTOWA MK IV
- ↑
WODOWANIE L57
- ↑
WODOWANIE OSTATNIEJ BARKI DESANTOWEJ PROJ. MK. IV
- ↑
INS SARYU PRZYJ?TY DO SŁU?BY
- ↑
KOLEJNY SARYU W SŁU?BIE
- ↑
DWUSETNY OKR?T OD GSL
- ↑
INDIE WODUJ? KOLEJNE PATROLOWCE
- ↑
INS TARMUGLI W LINII
- ↑
KOLEJNY CAR NICOBAR PRZEKAZANY
- ↑
INS TIHAYU W LINII
- ↑
INS TILLANCHANG ODEBRANY
- ↑
INS Tillanchang w linii
- ↑
Łukasz Ryniec:
Indie utraciły okr?t podwodny
. Konflikty.pl. [dost?p 2013-09-05].
- ↑
Polnochny Class.
. bharat-rakshak.com. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2015-03-17)].
- ↑
MODERNIZACJA INDYJSKICH KA-28
- ↑
PIERWSZE INDYJSKIE KA-31 PO REMONCIE
Marynarki wojenne na ?wiecie
Afryka
|
|
---|
Ameryka Południowa i ?rodkowa
|
|
---|
Ameryka Połnocna
|
|
---|
Australia i Oceania
|
|
---|
Azja
|
|
---|
Europa
|
|
---|