Michael Faraday
Naissenca	22 de setembre de 1791 Newington , Reiaume Unit
N. a
Deces	25 d'aost de 1867
D. a
Causa de deces
Assassinat/ada per
Luoc d'enterrament
Lenga mairala
Fogal ancestral
Pais de nacionalitat
Paire
Maire
Oncle
Tanta
Grands
Belamaire
Belpaire
Fraire
Sorre
Conjunt
Companh/a
Filh/a
Religion
Membre de
Familha nobla
Membre de l'equipa esportiva
posicion de joc
tir (esquerra/drecha)
grad dan/kyu
Grop etnic
Orientacion sexuala
Profession
Emplegaire
Domeni d'activitat
Escolaritat
Diploma
Director de tesi
Estudiant de tesi
Foncion politica
Residencia oficiala
Predecessor
Successor
Partit
Tessitura
Label discografic
Lista de cancons
Discografia
Mission de l'astronauta
Distincions e premis
Branca militara
Grad militar
Etapa de canonizacion
Familha nobla
Titol de noblesa
Titol onorific
Comandament
Conflicte
Jorn de la festa
Pais d'origina
Nacionalitat
Profession	Fisician e quimista
Ocupacion
Luoc de trabalh
Distincions	Medalha Copley ( 1832 e 1838 ) Royal Medal ( 1835 e 1846 ) Medalha Rumford ( 1846 )
Mestressas	{{{mestressas}}}
Religion
Estudis
Titol	({{{comencamentderenhe}}} - {{{finderenhe}}}) {{{titol2}}}
Dinastia	{{{dinastia}}}
Servici	de {{{comencamentdecarriera}}} a {{{findecarriera}}}
Grad militar	{{{gradmilitar}}}
Arma	{{{arma}}}
Coronament	{{{coronament}}}
Investitura	{{{investitura}}}
Predecessor	{{{predecessor}}}
Successor	{{{successor}}}
Conflictes	{{{conflicte}}}
Comandament	{{{comandament}}}
Faches d’armas	{{{faitsdarmas}}}
Omenatge
Autras foncions

Michael Faraday ( Newington , 22 de setembre de 1791 - Hampton Court , 25 d'aost de 1867 ) es un fisician e quimista britanic de la premiera mitat dau segle XIX. Scientific major de son periode, es famos per sa descuberta de plusors leis e fenomens fondamentaus en electroquimia , en electricitat e en electromagnetisme . A ansin laissat son nom a plusors relacions capitalas coma la lei de Lenz-Faraday en induccion electromagnetica , lei leis de Faraday en electroquimia o l' efiech Faraday e la lei de Maxwell-Faraday en electromagnetisme . Lo terme farad , chausit en 1881 per designar l'unitat de capacitat electrica , es inspirat per son nom ^[1] .

Biografia [ modificar | Modificar lo codi ]

Enfanca e jovenca [ modificar | Modificar lo codi ]

Michael Faraday nasquet lo 22 de septembre de 1791 a Newington Butts ^[2] au sen d'una familha modesta. Son paire, James Faraday, era un fabre que frequentava la secta protestanta dei Glasites , movement religios qu'anava fortament influenciar la vida de son fiu . Sa maire, Margaret, era estada domestica avans son maridatge. Lo pareu aguet quatre enfants .

A 13 ans, Michael Faraday deguet abandonar l'escola per venir l'aprendis d'un librari dich George Riebau . I demoret de 1805 a 1812 , co que li permetet de legir un nombre important d'obratges scientifics . Aquistet ansin un interes per la quimia e per l' electricitat e comencet de realizar d'experiencias personalas per verificar lei conoissencas dau periode.

Carriera scientifica [ modificar | Modificar lo codi ]

En 1812 , apres la fin de son aprendissatge, Faraday obtenguet, gracias a una practica de son mestre, un acces a una tiera de conferencias donadas per lo quimista Humphry Davy ( 1778 - 1829 ) sus l'accion fisiologica de certanei gas . Impressionat, mandet una letra a Davy , acompanhada d'un libre de 300 paginas redigit a partir de notas presas durant lei presentacions. Aquo convenquet Davy de l'engatjar coma assistent en marc de 1813 .

Aqueu trabalh permetet a Faraday de menar d'experiencias sus lo foncionament dei pilas e de viatjar en Europa , oficialament coma domestic de Davy, onte rescontret plusors sabents importants. A partir deis ans 1820, multipliquet lei descubertas, principalament dins lei domenis de l' electrolisi e de l' electricitat . Se maridet en 1821 amb Sarah Bernard ( 1800 - 1879 ^[3] ) e, tres ans pus tard, foguet elegit soci de la Royal Society .

En 1833 , Faraday venguet professor de la cadiera de quimia dau Royal Institut , sensa obligacion d'ensenhar. Venguet pereu membre de plusors societats sabentas d' Europa . En revenge, refuset leis onors pus importants coma la presidencia de la Royal Society o un anobliment .

Fin de vida [ modificar | Modificar lo codi ]

A partir deis ans 1840, Faraday foguet pauc a pauc afeblit per de problemas de perda de memoria . Aquo l'empediguet pas de realizar de descubertas importantas, especialament en electromagnetisme . Pasmens, foguet finalament obligat de se retirar en 1858 . S'installet dins un ostau ofert per lo govern e i demoret fins a sa mort lo 25 d'aost de 1867 . Foguet enterrat dins lo cementeri londonenc de Highgate .

Obra scientifica [ modificar | Modificar lo codi ]

Quimia [ modificar | Modificar lo codi ]

Electroquimia [ modificar | Modificar lo codi ]

En quimia , l'obra principala de Faraday es la descuberta dei leis fondamentalas de l' electrolisi a partir d'una tiera d'estudis realizats entre 1832 e 1834 . Aquo li permetet d'establir que :

• la quantitat d'una substancia depausada sus cada electrode d'una cellula electrolitica es directament proporcionala a la quantitat d' electricitat passant dins la cellula.
• la quantitat dei diferenteis elements , per una certana quantitat d'electricitat es liada au pes molecular equivalent.

Totjorn utilizadas a l'ora d'ara, especialament en metallurgia , aquelei leis permeton de preveire o de seguir aisament l'avancament d'una reaccion d' electrolisi a partir de l' intensitat e de la durada de reaccion.

En mai d'aquo, Faraday participet largament a la difusion dei termes ≪  anode  ≫, ≪  catode  ≫, ≪  electrode  ≫ e ≪  ion  ≫ que fan uei partida dau vocabulari de basa de la quimia moderna.

Quimia organica e autrei descubertas [ modificar | Modificar lo codi ]

Faraday contuniet e perseguiguet leis experiencias d' Humphry Davy dins lo domeni de la quimia organica . En particular, s'interesset au carboni e au clor . Publiquet ansin, en 1821 , la premiera sintesi dau tetracloroetilen C ₂ Cl ₄ e de l' exacloroetan C ₂ Cl ₆ . Dos ans pus tard, establiguet la composicion de l'idrat de clor ^[4] . Puei, en 1825 , descurbiguet lo benzen , molecula forca importanta per la quimia moderna ^[5] .

En fora de l' electroquimia e de la quimia organica , Faraday menet de recercas sus la difusion dei gas , sus la fabricacion de veires especiaus (a l'origina de la descuberta de la polarizacion deis ondas electromagnetics ) e inventet una forma primitiva de bec Bunsen .

Observacion d'una solucion colloidala d'aur [ modificar | Modificar lo codi ]

En 1847 , Faraday observet que leis atoms d'una solucion colloidala d' aur avian de proprietats diferentas d'aquelei dau metau correspondent. Aquo correspond probablament a l'observacion pus anciana d'une solucion de nanoparticulas . Ansin, se Faraday foguet pas capable d'explicar aqueu fenomen, es uei relativament documentat qu'es a la basa de la fabricacion de materiaus fachs de nanoparticulas.

Fisica [ modificar | Modificar lo codi ]

Realizacion dau premier motor electric [ modificar | Modificar lo codi ]

La descuberta de l' electromagnetisme per lo quimista danes Hans Christian Orsted ( 1777 - 1851 ) en 1820 decidet plusors sabents dau periode, compres Humphry Davy , de concebre un motor electric . Pasmens, mau capiteron e lo premier motor d'aqueu tipe foguet l'obra de Faraday, en 1821 ^[6] . Per aquo, placet un fieu conductor dins un banh de mercuri que son centre era ocupat per un aimant . Puei, observet lo fieu, quand era percorrut per un corrent electric , realizar un movement circular a l'entorn de l' aimant .

Dich motor omopolar , aqueu sistema permetet de confiermar la possibilitat d'utilizar d' electricitat per produrre un movement. Durbiguet ansin un camp larg de l' engenharia bord que la mager part dei maquinas modernas son electricas ^[7] . En revenge, lo motor omopolar eu meteis aguet pauc d'aplicacions ^[8] .

Descuberta de l'induccion mutuala [ modificar | Modificar lo codi ]

Faraday reprenguet sei recercas sus l' electromagnetisme en 1831 ^{[9] [10]} . Placant dos fieus conductors isolats a l'entorn d'un disc metallic , descurbiguet que lo passatge d'un corrent electric dins un fieu entrainava l'aparicion d'un corrent dins lo segond. Aqueu fenomen s'explica per la capacitat d'un camp magnetic variable de congrear una forca electromotritz dins un conductor .

Dich induccion mutuala , aqueu fenomen es un aspecte fondamentau de l' electromagnetisme moderne. Matematizat per lo fisician escoces James Clerk Maxwell ( 1831 - 1879 ) dins la relacion de Maxwell-Faraday , fa partida dei quatre equacions de Maxwell que permeton de descriure leis ondas electromagneticas ^[11] .

Trabalhs sus la natura de l'electricitat [ modificar | Modificar lo codi ]

En 1832 , Faraday menet diverseis experiencias necessitant d' electricitat ( electrolisi , attraccion, magnetisme ...) a partir de fonts d' electricitat estatica , de fonts d' electricitat animala e de pilas electricas . Aquo li permetet de descubrir la natura unica de l' electricitat e d'invalidar lei teorias imaginant de fenomens de natura diferenta segon la natura dau generator. Foguet un progres important per la comprenenca globala de l' electricitat .

Diamagnetisme [ modificar | Modificar lo codi ]

En 1845 , Faraday descurbiguet lo diamagnetisme , es a dire la proprietat d'un materiau somes a un camp magnetic exterior de crear un camp magnetic interne opausat au premier ^[12] . Sovent esconduda per lo paramagnetisme o lo ferromagnetisme , aquela reaccion es presenta dins totei lei materiaus. Es forca estudiada car es una proprietat de remarca de la materia qu'explica, per exemple, la supraconductivitat .

Polarizacion de la lutz [ modificar | Modificar lo codi ]

Gracias a sei recercas sus la fabricacion de veires especiaus, Faraday foguet capable d'estudiar la polarizacion de la lutz , proprietat deis ondas electromagneticas de presentar una orientacion preferenciala dei vibracions que lei compausan. En particular, descurbiguet l' efiech Faraday qu'es lo fenomen de desviacion dau plan de polarizacion d'una onda linearament polarizada per un camp magnetic ^[13] .

Gabia de Faraday [ modificar | Modificar lo codi ]

Faraday descurbiguet lo principi de la gabia de Faraday dins lo corrent deis ans 1830 e li donet son nom en 1836 ^[14] . Lo trobet gracias a d'experiencias que li prrmeteron d'establir que la carga electrica portada per un conductor era localizada sus sa facia externa. Aqueu fenomen es uei utilizat per protegir d'equipaments electronics sensibles o per formar de sistemas de seguretat.

Onor e guierdons [ modificar | Modificar lo codi ]

Scientific major de la premiera mitat dau segle XIX, Faraday refuset lei guierdons pus importants que li fogueron prepausats (ennobliment, presidencia de la Royal Society ). Recebet pasmens una quantitat considerabla d'onors coma la medalha Copley ( 1832 ^[15] e 1838 ^[16] ), la Royal Medal ( 1835 ^[17] e 1846 ^[18] ) e la medalha Rumford ( 1846 ^[19] ). Foguet tanben elegit soci de plusors societats sabentas europeas .

A la fin de sa vida e, subretot, apres sa mort , recebet d'onors postums variats coma una unitat derivada de son nom, lo farad , que foguet adoptada per lo sistema internacionau coma unitat de capacitat. Un crater lunar porta son nom dempuei 1935 e foguet representat sus de bilhets de banca . Au mens quatre premis scientifics fogueron dichs en son onor.

Faraday foguet tanben l'iniciator dei Royal Institution Christmas Lectures (≪ Cors de Nadau de la Royal Institution ≫ en occitan ) que son de presentacions de vulgarizacion scientifica . I participet personalament 19 cops.

Annexas [ modificar | Modificar lo codi ]

Liames internes [ modificar | Modificar lo codi ]

Bibliografia [ modificar | Modificar lo codi ]

• (en) Geoffrey Cantor, Michael Faraday, Sandemanian and Scientist , Macmillan, 1991.
• (fr) Jean-Baptiste Dumas, ≪ Eloge historique de Michel Faraday ≫, Memoires de l'Academie des sciences de l'Institut de France , Gauthier-Villars, 1870, t. 36, pp. VII-LXIV.</ref>
• (en) James Hamilton, Life of Discovery: Michael Faraday, Giant of the Scientific Revolution , Random House, 2004.
• (en) J. M. Thomas, Michael Faraday and The Royal Institution: The Genius of Man and Place , CRC Press, 1991.
• (en) Silvanus Thompson, Michael Faraday, His Life and Work , Cassell and Company, 1901.

Notas e referencias [ modificar | Modificar lo codi ]