Harimo
ya'ia da'o urifo ma utu ndru'u simanga nagole, sifakhili ba mao. Ba li Indonesia no la'ila niha faoma fogaoni fanotoi
Harimau
(
Panthera tigris
) ya'ia da'o ngafu moroi ba
felidae
sebua sauri irugi ma'okho, moroi ba
genus Panthera
. Harimo fabo'o moroi ba mao ma
Singo
bunia mola'a-la'a mokhoi-khoi aruzo-ruzo ma'ifu, ba so ma'ifu la'a-la'a safusi ba mbunia. Utu ndru'u da'a, simanga nagole, simanga
ungulata
simane
Boho
faoma
Sokha
. Harimo, urifo
teritorial
sondra'u
soliter
eluahania mondra'u o samosa, he?a'ae simane da'o, hiza so khora wa'orudu mongawawa ba nahia sifahato, ba wangalui o faoma ba wo zago ono harimo tanobo'o. Ono harimo andre, fao ba gahe ninania, ofeta dua fakhe wa'ebuania, aefa da'o, auri samosa ia ba i'iago nahia nihaogonia samosa. Ba
Dano Niha
, utu ndru'u sotoi harimo, lo tesondra, tenga ha ba ginoto iada'a, i'otarai mefona, lo irai so duria harimo ba mbenua ba Dano Niha.
Famalala wogaoni harimo andre, ba li Indonesia ya'ia da'o asese latotoi faoma
Macan
nihalo moroi ba li
Jawa
, hiza ba ginoto iada'a no la'ila niha wa ha sambua ngafu moroi ba gangolifa
Panthera pardus
faoma fefu
subspesies
nia. He?a'ae,
Leopard
mazui
Panthera pardus
faoma latotoi faoma fehede
macan
na lanono fonania ngawua wehede
Macan Tutul
.
Toi harimo tefa'aso moroi ba li
Melayu
, ni'oguna'o ba wanotoi
Leopard
nitotoi faoma
Harimau Bintang
.
Harimo andre, si'ofona sibai la gambaraini molo'o famareso fa'atua-tua ma molo'o
ilmiah
me dofi si 1758 so zawili ba
Anatolia Timur
fetaro gaekhula ba ndraso nuo nidano
Sungai Amur
. Harimo goi tesondra ba gahe hili
Himalaya
ofeta ba
Bali
ba
Kepulauan Sunda
. I'otarai
abad si-20
, ngawawa harimo idugu ara idugu alo wa'oya ofeta ba zi 93% iborogo taya ba
Asia Barat
,
Asia Tengah
, ofeta ba hulo Jawa faoma Bali. Harimo oya auri ba
Asia Tenggara
,
Asia Selatan
, faoma
Tiongkok
. Na iada'a, fa'auri harimo no tola lafalukhaisi ba gatua ba
Siberia
irugi gatua
subtropis
faoma
tropis
ba
India
,
Indocina
, faoma ba Indonesia ya'ia da'o ba hulo Sumatra.
Angolifa ba Nga'oto Harimo
(Taksonomi dan Genetika)
[
bulo'o
|
bulo’o kode
]
Ba ndrofi si 1758,
Carl Linnaeus
no ifaehago hewisa wa'auri harimo andre ba mbuku nisurania nibe'enia hogo;
Systema Naturae
ba ifatoro doi faoma fogaoni;
Felis tigris
.
[2]
Ba ndrofi si 1929, samosa gere
taksonomi
Inggris
sotoi
Reginald Innes Pocock
, no ifetaro
spesies
harimo andre baro ngawawa
genus Panthera
faoma toi
ilmiah
nia nikaoni faoma
Panthera tigris
.
[3]
[4]
Fenaeta Nga'oto Harimo
(Subspesies)
[
bulo'o
|
bulo’o kode
]
So si?a
subspesies
harimo sifao ba
genus Panthera
. Ono ngawalo ba gotaluania, auri irugi ma'okho. Tolu
subspesies
harimo no mu'awa lo sa'ae tesondra.
Subspesies Sauri Irugi Ma'okho
[
bulo'o
|
bulo’o kode
]
- Harimau indocina ma ba li bo'o lamane (
Panthera tigris corbetti
) - tesondra ba gatua soteu ba
Malaysia
,
Kamboja
,
Republik Rakyat Tiongkok
,
Laos
,
Myanmar
,
Thailand
, faoma
Vietnam
.
- Harimau benggala ma ba li bo'o lamane (
Panthera tigris tigris
) - tesondra ba gatua soteu ba
Bangladesh
,
Bhutan
,
Republik Rakyat Tiongkok
,
India
, faoma
Nepal
.
- Harimau tiongkok selatan ma ba li bo'o lamane (
Panthera tigris amoyensis
) - tesondra ba gatua soteu ba
Republik Rakyat Tiongkok
.
- Harimau siberia ma ba li bo'o lamane (
Panthera tigris altaica
) - ma so zanotoi ya'ia faoma fanotoi
harimau amur
,
ussuri
,
harimau timur laut cina
, mazui
harimau manchuria
. Harimau siberia andre tesondra ba gatua soteu ba
Republik Rakyat Tiongkok
,
Korea Utara
, faoma ba
Asia Tengah
ba
Russia
.
- Harimau sumatra ma ba li bo'o lamane (
Panthera tigris sumatrae
) - auri ba hulo
Sumatra
.
- Harimau malaya ma ba li bo'o lamane (
Panthera tigris jacksoni
) - auri ba
Semenanjung Malaysia
.
Sikhala Mboto Harimo
(Ciri fisik)
[
bulo'o
|
bulo’o kode
]
Harimo ma asese la?a'o ia faoma mao sebua. Fa'ebuania arakhago fagolo wa'ebuara zingo, hiza harimo andre abolo abua ma'ifu moroi ba zingo. Fabo'o
subspesies
harimo so ma'ifu zikhala sifabo'o, ya'ia da'o simatuania fa'abua irugi ba zi 180 faoma 320 Kg ba si'alawe fa'abuania ikhamo ba zi 120 faoma 180 kg. Fa'anau mboto zimatua harimo ya'ia da'o; 2,6 faoma 3,3
meter
, si'alawe; ba zi 2,3 faoma 2,75
meter
. Ba gotalua
subspesies
sauri irugi ma'okho,
harimau sumatra
zabolo ide-ide ba
harimau siberia
zabolo ebua.
La'a-la'a mboto harimo no oi fabo'o-bo'o, so zaruzo-ruzo ofeta ba la'a-la'a saito. Dozi nahia oi fabo'o la'a-la'ania. hiza i so ba zi 100khoi-khoi ma
loreng
.
Harimau jawa
si no taya irugi ma'okho, abolo oya nasa la'a-la'ania. Khoi-khoi ba mboto harimo, fagolo ira
sidik jari
ba niha same'e tandra ba zi sageu harimo. Da'a sitobali dela ba wamareso hezo i'otarai harimo andre. Khoi-khoi ma la'a-la'a mbu harimo sitobali fangona ba wanaisi udunia.
Harimo ba Indonesia
(Harimau sebagai hewan nasional)
[
bulo'o
|
bulo’o kode
]
Harimo ya'ia da'o sambua gutundru'u so salahini sambua nahia ma ba li Indonesia lamane
hewan nasional
moroi ba:
- ↑
Panthera tigris
- ↑
Linnaeus, C. (1758).
"
Felis tigris
"
.
Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis
(ba li Latin). Tomus I (edisi ke-decima, reformata). Holmiae: Laurentius Salvius. hlm. 41.
- ↑
Pocock, R. I. (1929).
"Tigers"
.
Journal of the Bombay Natural History Society
.
33
(3): 505?541.
- ↑
Pocock, R. I. (1939).
"
Panthera tigris
"
.
The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Mammalia: Volume 1
. London: T. Taylor and Francis, Ltd. hlm. 197?210.