Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
De
Noord-Atlantische Verdragsorganisaotie
(
NAVO
) (
Engels
:
NATO, North Atlantic Treaty Organisation
;
Fraans
:
OTAN, Organisation du traite de l'Atlantique nord
), in de tied van de oprichting ok wal 't Atlantisch Pact enuumd, is een nao de
Tweede Wereldoorlog
in 't ende ezet militair bondgeneutschop det bestiet uut 32 laanden: de
Verienigde Staoten
,
Canada
, de mieste
Europese
laanden en
Turkije
.
't Doel van de NAVO is uutienezet in 't
Noord-Atlantische Verdrag
, det op 4 april 1949 in Washington etiekend wordden. 't Sleutelartikel daorvan is artikel vieve, det de lidstaoten verplicht um een anval op ien lidstaot op te vatten as een anval op alle lidstaoten. De NAVO wordden opericht wegens de militaire dreiging van de
Sovjet-Unie
, mar tiedens de
Kolde Oorlog
is der nooit een beroep op edaone. Wal hebt de VS 't verdrag inereupen nao de
anslagen van 11 september 2001
.
Nao 't uutienvalen van de Sovjetunie richtten
Ruslaand
en nog een koppel veurmaolige sovjetlaanden in 1992 de
Collectieve Veiligheidsverdragorganisaotie
op, die eziene wordt as tegenhanger van de NAVO. Ruslaand wordt deur de NAVO nog aldeur beschouwd as ien van de grootste militaire dreigingen veur de NAVO-laanden. As antwoord op de Russische annexatie van 't
Oekraiense
Krim-schierelaand
in 2014 stelde de NAVO een speciale macht van 5000 troepen samen, die elegerd is op basissen in verscheiden Oost-Europese lidstaoten. Ok praotten de lidstaoten of um binnen tien jaor (vanof 2014) minstens 2% van elk zien bruto binnenlaands product uut te geven an defensie, wat veurhen een informeel streven was.
't Heufdkertier van de NAVO zit in
Brussel
.
- *Oprichtende lidstaot