Giovanni Boccaccio
(pronunzja bit-
Taljan
: [d?o?vanni bok?katt?o]; twieled fis-16 ta' ?unju 1313 ? miet fil-21 ta' Di?embru 1375) kien
kittieb
u
poeta
Taljan
, korrispondent ta'
Petrarca
, u umanista
Rinaxximentali
importanti. Huwa twieled fir-raħal ta'
Certaldo
, u tant sar magħruf bħala kittieb li xi kultant kien magħruf sempli?ement bħala "
Certaldese
" (ji?ifieri "minn Certaldo"). Huwa kien wieħed mill-i?jed figuri importanti fix-xena letterarja
Ewropea
tas-seklu 14. Xi studju?i (inklu?
Vittore Branca
) jiddefinuh bħala l-ikbar kittieb tal-pro?a Ewropew ta' ?mienu, kittieb versatili li kien jamalgama xejriet u ?eneri letterarji differenti, u jikkonver?ihom f'xogħlijiet ori?inali, bis-saħħa tal-kreattivita e?er?itata bħala sperimentali?mu.
L-i?jed xogħlijiet notevoli tiegħu huma
Il
Decameron
, kollezzjoni ta' stejjer qosra li fis-sekli ta' wara kienu element determinanti għat-tradizzjoni letterarja Taljana, spe?jalment wara li
Pietro Bembo
eleva l-istil ta' Boccaccio għal mudell tal-pro?a Taljana fis-seklu 16, u
De Mulieribus Claris
. Huwa kiteb il-letteratura imma?inattiva tiegħu l-iktar bit-Toskan vernakolari u xi xogħlijiet oħra kitibhom bil-
Latin
. Huwa magħruf b'mod partikolari għad-djalogu realistiku tiegħu li kien differenti minn dak tal-kontemporanji tiegħu li kienu kittieba
Medjevali
li normalment kienu jsegwu mudelli bil-formuli għall-karattri u għat-trama letterarja. L-influwenza tax-xogħlijiet ta' Boccaccio ma kinitx limitata għax-xena kulturali Taljana i?da kienet esti?a għall-kumplament tal-Ewropa, b'influwenza fuq awturi bħal
Geoffrey Chaucer
, figura ewlenija fil-letteratura Ingli?a, jew iktar 'il quddiem fuq
Miguel de Cervantes
,
Lope de Vega
u t-teatru klassiku
Spanjol
.
[1]
Boccaccio, flimkien ma'
Dante Alighieri
u Francesco Petrarca, huwa parti mill-hekk imsejħa "Tliet Kuruni" tal-letteratura Taljana.
[2]
Huwa baqa' mfakkar bħala wieħed mill-prekursuri tal-umani?mu, li għen biex tissejjes il-belt ta'
Firenze
, flimkien mal-attivita tal-ħabib u tal-
għalliem
tiegħu Petrarca. Huwa kien dak li beda l-kritika u l-filolo?ija ta' Dante: Boccaccio qatta' ħafna ?mien jikkopja l-kodi?ijiet tad-
Divina Commedia
u kien promotur tax-xogħol u tal-figura ta' Dante.
Fis-seklu 12, Boccaccio kien is-su??ett tal-istudji kriti?i-filolo?i?i ta' Vittore Branca u ta'
Giuseppe Billanovich
, u d-
Decameron
tiegħu ?ie maħdum bħala film mir-re?ista u mill-kittieb
Pier Paolo Pasolini
.
Id-dettalji dwar it-twelid ta' Boccaccio mhumiex ?erti. Huwa twieled f'Firenze jew f'villa?? ħdejn
Certaldo
minn fejn kienet il-familja tiegħu.
[3]
[4]
Huwa kien iben il-merkant minn Firenze
Boccaccino di Chellino
u mara mhux magħrufa; x'aktarx li twieled barra ?-?wie?.
[5]
Il-mara li ħadet ħsiebu bħala ommu kienet Margherita de' Mardoli.
[6]
Boccaccio trabba f'Firenze. Missieru kien jaħdem għall-Compagnia dei Bardi u, fis-snin 20 tas-seklu 14, i??ewwe? lil Margherita de' Mardoli, li kienet ?ejja minn familja sinjura. Boccaccio jaf ir?ieva l-
edukazzjoni
tiegħu mingħand
Giovanni Mazzuoli
, li għallmu x-xogħlijiet ta' Dante minn eta bikrija. Fl-1326, missieru nħatar bħala kap ta' bank u ttrasferixxa l-familja tiegħu lejn
Napli
. Boccaccio kien apprendist fil-bank i?da ma kienx iħobb il-professjoni ta' bankier. Huwa pperswada lil missieru jħallih jistudja d-
dritt
fl-i
Studium
(illum il-?urnata l-Universita ta' Napli), fejn studja l-li?i kanonka għal sitt snin. Huwa baqa' wkoll midħla tax-
xjenza
u tal-istudji letterarji.
[7]
Missieru introdu?ieh man-nobbilta ta' Napli u mal-qorti ta'
Robert l-Għaref
(ir-re ta' Napli) influwenzata mill-
Fran?i?i
fis-snin 30 tas-seklu 14. Matul dak i?-?mien, sar iħobb bint mi??ew?a tar-re, li ispirat lil "Fiammetta" f'ħafna mir-rumanzi fi pro?a ta' Boccaccio, inklu?
Il Filocolo
(1338). Boccaccio sar ħbieb ma'
Niccolo Acciaioli
minn Firenze, u bbenefika mill-influwenza tiegħu bħala l-amministratur, u x'aktarx il-maħbub, ta' Katerina ta' Valois-Courtenay, l-armla ta'
Filippu I ta' Taranto
. Acciaioli iktar 'il quddiem sar konsulent tar-Re?ina Joanna I ta' Napli u, eventwalment, il-
Grand Seneschal
tagħha.
Milli jidher Boccaccio iktar kien għall-qalbu jistudja d-dritt milli l-qasam bankarju, i?da l-istudji tiegħu tawh l-opportunita jistudja b'mod wiesa' u jagħmel kuntatti tajbin ma' studju?i oħra. L-influwenzi bikrin tiegħu kienu jinkludu lil
Paolo da Perugia
(
kuratur
u awtur ta' kollezzjoni ta' ħrejjef imsejħa
Collectiones
), lill-umanisti
Barbato da Sulmona
u
Giovanni Barrili
, u lit-teologu
Dionigi di Borgo San Sepolcro
.
F'Napli, Boccaccio beda dik li hu tassew kien jikkunsidra li kienet il-vokazzjoni reali tiegħu, il-
poe?ija
. F'dak il-perjodu huwa ħejja
Il Filostrato
u
Teseida
(is-sorsi li wasslu għal
Troilus and Criseyde
u
The Knight's Tale
ta' Chaucer),
Il Filocolo
(ver?joni fi pro?a ta' rumanz li kien je?isti bil-Fran?i?), u
La caccia di Diana
(poe?ija bit-
terza rima
li telenka n-nisa Naplitani). F'dak il-perjodu wkoll kien hemm innovazzjoni formali konsiderevoli, inklu? x'aktarx l-introduzzjoni tal-ottava ta'
Sqallija
, li influwenzat lil Petrarca.
[8]
Boccaccio re?a' lura Firenze fil-bidu tal-1341, u evita l-
pesta
tal-1340 li kien hemm f'dik il-belt, i?da tilef ukoll i?-?jara ta' Petrarca f'Napli fl-1341. Huwa telaq minn Napli minħabba t-tensjonijiet bejn ir-re tal-An?ojini u Firenze. Missieru kien mar lura Firenze fl-1338, fejn falla għalkollox. Ommu x'aktarx li mietet ftit wara. Boccaccio kompla jaħdem, għalkemm ma kienx kuntent bir-ritorn tiegħu f'Firenze, u ħejja l-
Comedia delle ninfe fiorentine
fl-1341 (magħrufa wkoll bħala
Ameto
), taħlita ta' pro?a u poe?iji, u temm il-poe?ija allegorika b'ħamsin
canto
msejħa
Amorosa visione
fl-1342, u
Fiammetta
fl-1343. Ix-xogħol pastorali
Ninfale fiesolano
x'aktarx li jmur lura għal dan i?-?mien ukoll. Fl-1343, missier Boccaccio re?a' ??ewwe? lil Bice del Bostichi. It-tfal l-oħra li kellu mi?-?wie? ta' qabel kollha kienu mietu, i?da kellu iben ieħor fl-1344 imsejjaħ Iacopo.
[9]
F'Firenze, il-waqgħa ta' Walter ta' Brienne wasslet għall-gvern tal-
popolo minuto
("poplu ta?-?għar", ji?ifieri l-ħaddiema). Dan naqqas l-influwenza tan-nobbilta u tal-klassijiet tal-merkanti għonja, u għen biex Firenze taqbad it-triq tad-deklin. Il-belt kompliet tmur għall-agħar fl-1348 bil-pesta s-sewda, li qatlet kwa?i tliet kwarti tal-popolazzjoni tal-belt, li iktar 'il quddiem ?iet irrappre?entata fid-
Decameron
.
Fl-1347, Boccaccio qatta' ħafna ?mien f'
Ravenna
biex isib kummissjonar ?did, u minkejja l-istqarrijiet tiegħu, ma hemmx ?ertezza jekk kienx f'Firenze meta kien hemm il-pesta. Ommu tar-rispett mietet matul l-epidemija u missieru kien asso?jat mill-qrib mal-isforzi tal-gvern biex jitwasslu l-provvisti fil-belt. Missieru miet fl-1349 u Boccaccio kellu jieħu rwol iktar attiv bħala l-kap tal-familja.
Boccaccio beda jaħdem fuq id-
Decameron
għall-ħabta tal-1349. X'aktarx li l-istrutturi ta' ħafna mill-?rajjiet imorru lura għal perjodu iktar bikri tal-karriera tiegħu, i?da l-għa?la ta' mitt ?rajja u l-?rajja ewlenija tal-
lieta brigata
ta' tliet ir?iel u seba' nisa tmur lura għal dak i?-?mien. Ix-xogħol kien kwa?i lest fl-1352. Dan kien l-aħħar sforz letterarju ta' Boccaccio u wieħed mill-aħħar xogħlijiet tiegħu bit-Toskan vernakolari; l-uniku xogħol sostanzjali ieħor kien
Corbaccio
(li ?ie datat li sar fl-1355 jew fl-1365). Boccaccio rreveda u re?a' kiteb id-
Decameron
fl-1370-1371. Dan il-manuskritt wasal sa ?minijietna qawwi u sħiħ.
[10]
[11]
Mill-1350, Boccaccio sar involut iktar mill-qrib fl-umani?mu Taljan (għalkemm inqas bħala studju?) kif ukoll fil-gvern ta' Firenze. L-ewwel missjoni uffi?jali tiegħu kienet lejn ir-Romagna fl-aħħar tal-1350. Huwa re?a' ?ar il-belt-stat darbtejn u ntbagħat ukoll lejn Brandenburg,
Milan
u
Avignon
. Huwa ħabrek ukoll għall-istudju tal-Griek, ospita lil Barlaam ta' Calabria, u ħe??e? it-traduzzjoni tax-xogħlijiet ta'
Omeru
,
Ewripide
u
Aristotli
. Matul dawn is-snin, huwa ħa wkoll xi ordni sagri minuri.
[12]
F'Ottubru 1350, huwa ?ie delegat biex jilqa' lil Francesco Petrarca mal-wasla tiegħu f'Firenze u anke biex jospita lil Petrarca f'daru matul is-so??orn tiegħu. Il-laqgħa bejniethom it-tnejn tat il-
frott
u minn hemm 'il quddiem saru ħbieb, u Boccaccio beda jsejjaħ lil Petrarca bħala l-
għalliem
u l-
magister
tiegħu. Petrarca dak i?-?mien ħe??e? lil Boccaccio jistudja l-letteratura klassika Griega u Latina. Fl-1351 re?għu ltaqgħu f'
Padova
, waqt li Boccaccio kien fuq missjoni uffi?jali biex jistieden lil Petrarca jgħallem fl-Universita ta' Firenze. Għalkemm Boccaccio ma rnexxilux, id-diskussjonijiet bejniethom kienu strumentali għal Boccaccio biex jikteb il-
Genealogia deorum gentilium
; l-ewwel edizzjoni tlestiet fl-1360 u din baqgħet waħda mix-xogħlijiet ewlenin ta' referenza dwar il-
mitolo?ija
klassika għal iktar minn 400 sena. Serviet bħala difi?a esti?a tal-istudji tal-letteratura u tal-ħsieb tal-qedem. Minkejja t-twemmin pagan fil-qalba tax-xogħol tiegħu, Boccaccio kien jemmen li wieħed seta' jitgħallem ħafna mill-antikita. Għalhekk, huwa sfida l-argumenti ta' intellettwali tal-kleru li riedu jillimitaw l-a??ess għas-sorsi klassi?i biex jipprevjenu kwalunkwe dannu morali għall-qarrejja
Kristjani
. It-tqanqil mill-?did tal-antikita klassika sar pedament tar-Rinaxximent, u d-difi?a tal-importanza tal-letteratura antika kienet rekwi?it essenzjali għall-i?vilupp tagħha. Id-diskussjonijiet ifformalizzaw ukoll l-ideat poeti?i ta' Boccaccio. ?erti sorsi jsostnu wkoll li Petrarca kkonverta lil Boccaccio minn umanist b'moħħu miftuħ bħalma naraw fid-
Decameron
għal stil iktar axxetiku, eqreb tal-
ethos
dominanti tas-seklu 14. Pere?empju, huwa segwa lil Petrarca (u lil Dante) fit-tħaddin bla su??ess ta' forma arkajka u ferm allusiva tal-poe?ija Latina. Fl-1359, wara laqgħa mal-Papa Inno?enti VI u iktar laqgħat ma' Petrarca, x'aktarx li Boccaccio rabba xi tip ta' qoxra
reli?ju?a
. Hemm rakkont persistenti (i?da mingħajr evidenza) li huwa rrepudja x-xogħlijiet bikrin tiegħu bħala profani fl-1362, inklu? id-
Decameron
.
[13]
Fl-1360, Boccaccio beda jaħdem fuq id-
De mulieribus claris
, ktieb bil-bijografiji ta' 106 mara famu?a, u lestih fl-1374.
Għadd ta' ħbieb u qrabat oħra ta' Boccaccio ?ew ?ustizzjati jew e?iljati ftit wara l-kolp ta' stat tal-1361 li ma rnexxiex. Dik is-sena Boccaccio telaq minn Firenze u beda jirresjedi f'Certaldo, għalkemm ma kienx direttament marbut mal-konfoffa, u hemmhekk sar inqas involut fl-affarijiet tal-gvern. Huwa ma wettaqx iktar missjonijiet għal Firenze sal-1365, u vvja??a lejn Napli u mbagħad lejn Padova u
Venezja
, fejn iltaqa' ma' Petrarca fil-Palazzo Molina, ir-residenza ta' Petrarca kif ukoll il-post fejn Petrarca kellu l-librerija tiegħu. Iktar 'il quddiem Boccaccio re?a' lura f'Certaldo. Huwa ltaqa' ma' Petrarca darba biss f'Padova fl-1368. Malli sema' bil-
mewt
ta' Petrarca fid-19 ta' Lulju 1374, Boccaccio kiteb poe?ija kommemorattiva, u inkludiha fil-kollezzjoni tiegħu ta' poe?iji liri?i magħrufa bħala r-
Rime
.
Huwa re?a' beda jaħdem għall-gvern ta' Firenze fl-1365, u wettaq missjoni għand il-
Papa Urban V
. Il-Papat re?a' lura lejn
Ruma
minn Avignon fl-1367, u Boccaccio re?a' ntbagħat għand il-Papa Urban biex jifraħlu. Huwa wettaq ukoll missjonijiet diplomati?i lejn Venezja u lejn Napli.
Mix-xogħlijiet tiegħu li wettaq iktar 'il quddiem, il-bijografiji moralisti?i mi?bura fid-
De casibus virorum illustrium
(1355-1374) u fid-
De mulieribus claris
(1361-1375) kienu l-iktar sinifikanti.
[14]
Xogħlijiet oħra jinkludu
dizzjunarju
ta' allu?jonijiet
?eografi?i
fil-letteratura klassika,
De montibus, silvis, fontibus, lacubus, fluminibus, stagnis seu paludibus, et de nominibus maris liber
. Huwa ta sensiela ta' lek?ers dwar Dante fil-Knisja ta' San Stiefnu fl-1373 u dawn irri?ultaw fix-xogħol finali tiegħu, l-
Esposizioni sopra la Commedia di Dante
.
[15]
Boccaccio u Petrarca kienu wkoll tnejn mill-i?jed nies edukati fil-qasam tal-
arkeolo?ija
fir-Rinaxximent Bikri.
[16]
Il-bidla ta' Boccaccio fl-istil tal-kitba tiegħu fis-snin 50 tas-seklu 14 kienet parzjalment dovuta għal laqgħa tiegħu ma' Petrarca, i?da l-iktar minħabba li s-saħħa fi?ika tiegħu bdiet tmur lura u tiddgħajjef qabel i?-?mien. Kienet dovuta wkoll minħabba li kemm-il darba baqa' ddi?appuntat fl-istejjer ta' mħabba tiegħu. Dan x'aktarx li jispjega għaliex Boccaccio f'daqqa waħda qabad jikteb bl-istil ta'
Corbaccio
, wara li qabel kien kiteb l-iktar kliem ta' tfaħħir fir-rigward tan-nisa u tal-imħabba, minkejja li elementi ta' miso?enija huma pre?enti f'
Il Teseida
. Petrarca jiddeskrivi kif
Pietro Petrone
(patri Karte?jan) fis-sodda tal-mewt tiegħu fl-1362 bagħat patri Karte?jan ieħor, Gioacchino Ciani, biex iħe??u jieqaf mill-istudji dinjin tiegħu. Petrarca mbagħad ipperswada lil Boccaccio milli jaħraq ix-xogħlijiet tiegħu stess u jbigħ il-librerija personali, l-ittri, il-kotba u l-manuskritti tiegħu. Petrarca saħansitra offra li jixtri l-librerija ta' Boccaccio, biex issir parti mil-librerija ta' Petrarca. Madankollu, mal-mewt ta' Boccaccio, il-kollezzjoni kollha tiegħu ngħatat lill-Monasteru tal-
Ispirtu s-Santu
, f'Firenze, u għadha hemm sa llum.
Fl-aħħar snin tiegħu, Boccaccio kien marid ħafna, spiss minħabba obe?ita, idropisija, u edema gravi li llum il-?urnata ti?i deskritta bħala attakk tal-
qalb
minħabba kon?estjoni kardijaka. Huwa miet fil-21 ta' Di?embru 1375 f'Certaldo, fejn huwa midfun.
- Lista alfabetika ta' għa?la ta' xogħlijiet
- Amorosa visione
(1342);
- Buccolicum carmen
(1367-1369);
- Caccia di Diana
(1334-1337);
- Comedia delle ninfe fiorentine
(
Ninfale d'Ameto
, 1341-1342);
- Corbaccio
(għall-ħabta tal-1365, din id-data ti?i ddubitata minn xi stori?i);
- De Canaria
(fl-1341-1345);
- De Casibus Virorum Illustrium
(għall-ħabta tal-1360). Kopja tal-edizzjoni ta'
Pari?i
tal-1620, 1962, Scholars' Facsimiles & Reprints, ISBN 978-0-8201-1005-9;
- De mulieribus claris
(1361, b'revi?joni sal-1375);
- The Decameron
(1349?52, b'revi?joni fl-1370-1371);
- Elegia di Madonna Fiammetta
(1343-1344);
- Esposizioni sopra la Comedia di Dante
(1373-1374);
- Filocolo
(1336-1339);
- Filostrato
(1335 jew 1340);
- Genealogia deorum gentilium libri
(1360, b'revi?joni sal-1374);
- Ninfale fiesolano
(fl-1344-1346, għalkemm din id-data ti?i ddubitata minn xi stori?i);
- Rime
(tlestija fl-1374);
- Teseida delle nozze di Emilia
(qabel l-1341);
- Trattatello in laude di Dante
(1357, it-titlu ?ie revedut għal
De origine vita studiis et moribus viri clarissimi Dantis Aligerii florentini poetae illustris et de operibus compositis ab eodem
);
- Zibaldone Magliabechiano
(fl-1351-1356).
- ^
Farrell, Thomas (2003). "Source or Hard Analogue? "Decameron X, 10" and the "Clerk's Tale"".
The Chaucer Review
.
37
(4): 346?364.
- ^
Italy's three crowns : reading Dante, Petrarch and Boccaccio
. Zygmunt G. Bara?ski, M. L. McLaughlin. Oxford: Bodleian Library. 2007. ISBN
978-1-85124-301-3
.
- ^
Giovanni Boccaccio; Mariangela Causa-Steindler; Thomas Mauch.
The elegy of Lady Fiammetta
. p. XI.
- ^
James Patrick.
Renaissance and Reformation
.
- ^
Bartlett, Kenneth R. (1992). "Florence in the Renaissance".
The Civilization of the Italian Renaissance: A Sourcebook
. Lexington, Mass.: D.C. Heath. ISBN
0-669-20900-7
. p. 43.
- ^
Allen, Prudence (1997).
The Concept of Woman
. Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN
978-0-8028-3346-4
.
- ^
New Standard Encyclopedia
, 1992. "Boccaccio, Giovanni"; Volume B, p. 316. Chicago: Standard Educational Corporation.
- ^
"Decameron Web | The Project"
.
www.brown.edu
. Mi?bur
2022-12-24
.
- ^
Boccaccio, Giovanni (2003-11-01).
La Fiammetta
. Tradott minn Brogan, James C.
- ^
Boccaccio, Giovanni (2003).
The Decameron, Volume I
. Tradott minn Rigg, J. M. (James Macmullen).
- ^
Boccaccio, Giovanni (2004).
The Decameron, Volume II
. Tradott minn Rigg, J. M. (James Macmullen).
- ^
"Boccaccio, Giovanni"
.
web.archive.org
. 2013-06-25. Arkivjat minn
l-ori?inal
fl-2013-06-25
. Mi?bur
2022-12-24
.
- ^
King, Margaret L. "The Renaissance in Europe". Laurence King Publishing, 2003, p. 54.
- ^
Rea, Anza Lone and.
Giovanni Boccaccio Opera Omnia
.
- ^
"IntraText Digital Library: Author Card: Giovanni Boccaccio"
.
www.intratext.com
. Mi?bur
2022-12-24
.
- ^
Coulter, Cornelia C. (1937). "Boccaccio's Archaeological Knowledge".
American Journal of Archaeology
.
41
(3): 397?405.