5 сарын 16
нь
Григорийн тооллын
жилийн 136 дахь (
?нд?р жил
бол 137 дэх) ?д?р юм. М?н он дуустал 229 ?д?р ?лдэж байна.
- 946 - Японы эзэн хаан С?зак? эрх мэдлээ т?рс?н д?? М?ракамид шилж??лэв.
- 1204 - Флондерсын их г?н IX Болдуин Константинополийн Латин эзэнт г?рний анхны хаан болжээ.
- 1527 - Медичигийн гэр б?л Флонренцийн эрх мэдлийг эрг??лэн авснаар Флонренцийн Б?гд найрамдах улс хоёр удаагаа б?рэлдэв.
- 1568 - Шотландын хатан хаан Мери Англи руу д?рвэжээ.
- 1584 - Испанийн колони болох Филиппинийн зургаа дахь Ер?нхийл?н захирагчаар Сантиаго де Вера томилогджээ.
- 1770 - Францын хожмын хаан 15 настай Луй-Август 14 настай Мери Антуаннеттай ураг барилдав.
- 1811 - Хойгийн дайн: Испани, Португал, Их Британийн эвсэл Албуерагийн тулаанд Францын цэргийн х?чийг бут цохив.
- 1812 - Хаант Оросын Фильд Маршал Михайл Кутузов Бухарестын гэрээнд гарын ?сэг зурснаас Орос-Туркийн дайн дууссан юм. Харин Бессарабиа орчим Оросын мэдэлд очсон билээ.
- 1822 - Грекийн хувьсгал: Туркийн цэргийн х?ч Грекийн Сули хотод хяналтаа тогтоов.
- 1866 - АНУ-ын Конгресс никель зоосон м?нг? г?йлгээнд нэвтр??лэх тогтоол баталжээ. Никель зоосон м?нг?н тэмдэгтийн найрлагийн 25 хувийг никель, 75 хувийг зэс эзлэхээр тогтоолд тусгасан юм.
- 1868 - АНУ-ын Ер?нхийл?гч Эндрью Жексоныг албан тушаалаас нь огцруулах эсэхийг Конгресс хэлэлцэж ганцхан саналын з?р??гээр хэргийг хэрэгсэхг?й болгож, албан тушаалыг нь хэвээр ?лдээжээ.
- 1877 - Франц улсын улс т?рийн тогтолцоо б?хэлдээ хямралд ?рт?в. Б?гд найрамдахчууд болон Язгуур угсааныханы хооронд засаглалын т?л??х шир??н тэмцэл Францын гурав дахь Б?гд найрамдах улсыг б?хэлд нь ганхуулсан юм.
- 1888 - Словени гаралтай Америк физикч Никола Тесла цахилгааны х?чдэлийг ашиглан цахилгаан шон босгон ил?? хол зайд т?гээх боломжтойг тогтоон олон нийтэд танилцуулав.
- 1916 - Их Британи, Умард Ирландын нэгдсэн Хаант улс, Францын гурав дахь Б?гд найрамдах улс хооронд хуучин Османы харьяалалд багтаж байсан Ирак, Сирийн газар нутгийг хуваан захирах дайны цагийн нууц гэрээ байгуулжээ.
- 1920 - Ромын пап XV Бенедикт Францын эрх ч?л??ний тэмцэгч Жанна Д.Аркыг гэгээнтнээр ?рг?мжл?в.
- 1929 - АНУ-ын Калифорни мужийн Лос Анжелес хотод кино урлагийн шилдг??дийг шалгаруулах Академийн наадам буюу Оскарын наадам анх удаагаа зохиогджээ. Анхны наадмын шилдэг киногоор "Даль Жиг??р" кино шалгарсан юм.
- 1951 - Иргэний агаарын тээврийн анхны т?л?вл?г??т нислэг АНУ-ын Нью-Йорк хотын Айдлуайлдын нисэх буудал /одоогийн Жон Ф.Кеннедигийн нисэх буудал/-аас Лондон хотын Хидроу нисэх буудал руу х??р?в. Анхны т?л?вл?г??т нислэгийг Израйлийн "Эль Аль Израйл" компани г?йцэтгэсэн юм.
- 1960 - АНУ-ын Калифорни мужийн Малибу хотын Хьюсын судалгааны лабораторид нэрт эрдэмтэн Теодор Майман оптикын лазерыг анх удаагаа амжилттай туршив.
- 1961 - Б?гд Найрамдах Монгол Ард Улс Ардын Их Хурлын Тэрг??лэгчдийн 118 дугаар зарлигаар Шинжлэх ухааны академи байгуулав.
- 1961 - ?мн?д Солонгост цэргийн эргэлт хийсэн Пак Чон-Хе Ер?нхийл?гч болж ?мн?д Солонгосын хоёр дахь Б?гд найрамдах улс байгуулагджээ.
- 1966 - БНХАУ-ын Коммунист нам "Тавдугаар сарын 16-ны тунхаг" хэрэгжиж байгааг зарласнаар Соёлын хувьсгал албан ёсоор эхэлсэн юм.
- 1969 - Венера сансрын х?т?лб?р: Сугар гарагийг судлах зорилготой ЗХУ-ын "Венера 5" х?л?г амжилттай х??р?в.
- 1974 - Югославын холбооны улсын удирдагч Жозеф Броз Титог м?нхийн Ер?нхийл?гч хэмээн ?рг?мжилжээ.
- 1988 - Их Британи, Умард Ирландын нэгдсэн Хаант улсын Хатан хаан II Элизабет АНУ-ын Конгресст ?г хэлэв. Ингэснээр АНУ-ын Конгресст ?г хэлсэн Их Британийн анхны т?рийн тэрг??н болсон юм.
- 1997 - Зайр буюу одоогийн Конго улсын Ер?нхийл?гч Мобуту Сесе Секо цэргийн эргэлтийн улмаас эх орноосоо д?рвэн гарав.
- 2003 - Мароккогийн хаант улсын нийслэл Касабланка хотод террорист халдлага болж 33 энгийн иргэн амиа алдан 100 гаруй х?н х?нд шархдав.
- 2005 - Кувейтын хаант улсад эмэгтэйч??дийн эрхийг улс т?рийн х?рээнд хангах хуулийн т?слийг ?ндэсний Ассемблей хэлэлцэн 35-23 харьцаагаар батлав.
- 2011 - АНУ-ын Кеннедигийн нэрэмжит Сансар судлалын т?в??с "Шаттл" сансрын х?т?лб?рийн х?рээнд "Эндевор" х?л?г с??лийн нислэгээ ?йлджээ.
- 2014 - Кенийн нийслэл Найроби хотын Гикомба худалдааны т?вд хоёр ч удаагийн дэлбэрэлт болж 12 х?н амь насаа алдав.
- 1606 - Дэлхийн анагаах ухааны т??хэнд чихний д?лийрлийг анхлан судалсан Английн эмч Жон Бюлвер (1656 онд нас барсан)
- 1611 - Ромын пап XI Инносент (1689 онд нас барсан)
- 1718 - Математикийн ухааны т??хэнд онолын ном гаргаж, томъёогоо дэвш??лсэн анхны эмэгтэй эрдэмтэн, Италийн математикч Мариа Гаетана Агнеси (1799 онд нас барсан)
- 1801 - АНУ-ын 24 дэх Т?рийн нарийн бичгийн дарга Уиллиам Х.Сьюард (1872 онд нас барсан)
- 1804 - АНУ-ын нутаг дэвсгэрт анх удаагаа цэцэрлэг байгуулсан, сурган х?м??ж??лэгч Элизабет Палмер Пийбади (1894 онд нас барсан)
- 1824 - АНУ-ын 22 дахь Т?рийн нарийн бичгийн дарга Левай П.Мортон (1920 онд нас барсан)
- 1831 - Дуу цацруулах т?х??р?мж буюу микрофоныг хамтран зохион б?тээлцсэн Америкийн эрдэмтэн Девид Эдуард Хьюс (
1900
онд нас барсан)
- 1845 - Нобелийн шагналт Францын зоологич Эли Метчинкофф (1916 онд нас барсан)
- 1883 - Туркийн гурав дахь Ер?нхийл?гч Целал Байар (1986 онд нас барсан)
- 1905
- Академийн наадам, "Алтан б?мб?рц?г" наадам, Британийн тайз, дэлгэцийн академийн шагналт, Холливудын шилдэг эрэгтэй ж?жигчний нэг Хенри Фонда (1982 онд нас барсан)
- 1907
- Олимпийн наадмын аварга, Ирландын халхалттай г?йгч Боб Тисдалл (2004 онд нас барсан)
- 1913
- Греммийн наадмын гурван удаагийн шагналт, жазз х?гжимчин В??ди Херман (1987 онд нас барсан)
- 1916 - Израйлийн д?р?в дэх Ер?нхийл?гч Эфрайм Катцир (2009 онд нас барсан)
- 1923 - Нобелийн шагналт Америкийн эдийн засагч Мертон Миллер (2000 онд нас барсан)
- 1924 - Гамби улсын анхны Ер?нхийл?гч Дауда Жавара
- 1944 - "Агаарын Шорон", "Машетт" киноны од Денни Трехо
- 1950 - Нобелийн шагналт Германы физикч Гиорг Бедхорц
- 1953 - "Жеймс Бонд" цувралаараа алдаршсан ж?жигчин Пирс Броснан
- Мэргэжлийн с?мо б?хийн 55 дахь Ёкоз?на Китаноуми Тошимиц? (2015 онд нас барсан)
- 1955 - Олимпийн д?рв?н алт, хоёр м?нг?, Дэлхийн аваргын хоёр алт, д?рв?н м?нг?н медальт З?вл?лтийн гимнастикч Ольга Корбут
- 1957 - Олимпийн аварга Америкийн марафонч Жоан Бенойт
- 1966 - Греммийн таван удаагийн шагналт, Гиннесийн дэлхийн дээд амжилтыг ес?н т?р?лд эзэмшигч Америкийн нэрт дуучин Жанет Жексон
- 1969 - Олимпийн гурван алт, нэг м?нг?н медальт Америкийн ойрын зайн г?йгч Стив Льюс
- 1981 - Португалийн х?лб?мб?гч Рикарду Кошта
- 1986 - "Мэлхий нинжа", "Трансформерс" киноны од Америкийн ж?жигчин Меган Фокс
- 1991 - Болгарын талбайн теннисч Григор Дмитров
- 1993 - Олимпийн нэг алт, хоёр м?нг?н медаль, Дэлхийн аваргын долоон алт, таван м?нг?, хоёр х?рэл медальт Норвегийн биатлонч Йоханнес Тингнес Бо
- 290 - Жин г?рний хаан Ву (236 онд т?рс?н)
- 1891 - Румынь улсын 14 дэх Ер?нхий сайд Йон С.Братиану (1821 онд т?рс?н)
- 1920 - АНУ-ын 22 дахь Дэд Ер?нхийл?гч Левай П.Мортон (1824 онд т?рс?н)
- 1938 - Алдарт "Алтан хаалга" г??рийн загварыг гаргалцсан Жозеф Страусс (1870 онд т?рс?н)
- 1947 - Нобелийн шагналт Английн биохимич Фредерик Гоуленд Хопкинс (1861 онд т?рс?н)
- 1956 - "Рийз" хавчуургатай жигнэмэгийг зохион б?тээгч Х.Б.Рийз (1876 онд т?рс?н)
- 1977 - Мали улсын анхны Ер?нхийл?гч Модибо Кейта (
1915
онд т?рс?н)
- 1990 - "Маппетс" х??хэлдэйн цувралыг зохион б?тээгч Жим Хенсон (1936 онд т?рс?н)
- 2003 - Спортын менежментийн алдарт "IMG" компанийг ?ндэслэгч Марк МакКормак (1930 онд т?рс?н)
- 2012 - "Go-Go" х?гжмийн урсгалыг ?ндэслэгч Чак Браун (1936 онд т?рс?н)
- 2013 - Нобелийн шагналт Швейцарийн физикч Хайнрих Рорер (1933 онд т?рс?н)
- Ирак
Ирак
Б??н??р хоморголон устгах ?злийн эсрэг ?д?р
- Малайз
Малайз
Багш нарын ?д?р
