5 сарын 15

5 сарын 15 нь Григорийн тооллын жилийн 135 дахь ( ?нд?р жил бол 136 дэх) ?д?р юм. М?н он дуустал 230 ?д?р ?лдэж байна.

Онцлох ?йл явдал [ засварлах | кодоор засварлах ]

221 - Хан г?рний жанжин Лиу Бей ??рийг?? хаан хэмээн ?рг?мжл?н Ш? Хан гэж нэрлэв.
908 - Византийн эзэнт г?рний хаан "Ухаалаг" VI Лео гурван настай х?? VII Константинийг эзэнт г?рнийг хамтран захирагчаар зарлав.
1536 - Английн хатан хаан Анна Болейныг эх орноосоо урвасан гэх ?ндэслэлээр ш??х хурал Лондон хотноо эхэлжээ.
1567 - Шотландын хатан хаан Мери Ботуеллийн д?р?в дэх г?н Жеймс Хепб?рнтэй гэрлэжээ. Энэ нь т??ний гурав дахь гэрлэлт болсон юм.
1578 - Т?мэдийн Алтан хан Т?вэдээс Далай лам Содномжамцыг залж ир??лэв. Улмаар Алтан хан шашны цааз тогтоожээ.
1618 - Ариун Ромын эзэнт г?рний нэрт эрдэмтэн Йоханнес Кеплер гараг эрхэсийн х?д?лг??ний гурав дахь хуулиа боловсруулж дуусгав.
1718 - Английн хуульч Жеймс Пакл хурдан бууны анхны зохион б?тээгчийн эрхийг нэр дээрээ авчээ.
1730 - Их Британи, Умард Ирландын нэгдсэн хаант улсын анхны Ер?нхий сайдаар Роберт Уолпол томилогджээ. ?мн? нь ??р нэрээр энэ албыг хэрэгж??лдэг байсан ч Ер?нхий сайд гэх нэршилээр энэ албыг анх удаа хашсан х?н нь тэр юм.
1776 - Америкийн хувьсгал: Виржиниа мужид болсон тав дахь удаагийн хуралдаанаар Их Британиас тусгаар тогтнох тунхаг бичиг эцсийн байдлаар батлагджээ.
1793 - Испанийн зохион б?тээгч Диего Марин Агулера салхины х?чийг ашиглан нисэх т?х??р?мж??р газраас 5-6 метр ?нд?рт х??р?в. Энэ нь х?н т?р?лхтний т??хэнд нисэх оролдлого хийсэн анхны тохиолдол болон т??хэнд тэмдэглэгджээ.
1800 - Их Британийн хаан III Жоржийн амь насанд халдахыг завдав. Жеймс Хадфельд гэгч т??ний амь насанд холдохыг завджээ. Эмч нар т??нийг хий юм харах сэтгэцийн ?вчтэй болохыг нь тогтоосон юм. Тэрээр Бетлхемийн сэтгэцийн эмнэлэгт ?лдсэн амьдралаа ?нг?р??с?н гэдэг.
1817 - Дэлхийн анагаах ухааны т??хэнд анх удаа сэтгэцийн эмнэлэг байгуулагджээ. Тус эмнэлэг АНУ-ын Пеннсильвани мужийн Филадельфи хотод байгуулагдсан т??хтэй.
1850 - АНУ-ын морьт цэргийн хороо Калифорни мужийн Лейк тойрогт нутгийн уугуул иргэд болох Помо Индианчуудыг хоморголон устгав.
1858 - Их Британийн нийслэл Лондон хотод "Хатан хааны дуурийн театр" ??дээ нээв.
1862 - АНУ-ын Ер?нхийл?гч Абрахам Линкольн АНУ-ын Х?д?? аж ахуйн товчоог татан буулган АНУ-ын Х?д?? аж ахуйн яам болгон ?рг?тг?жээ.
1867 - Канадын Торонто хото Канадын худалдааны банк нээгдэн ?йл ажиллагаа явуулж эхэлжээ.
1869 - Сюзан Б.Энтони, Элизабет Кеди Стентон нар хамтран АНУ-ын эмэгтэйч??дийн эрхийг хамгаалах холбоо байгуулан эмэгтэйч??дийн эрхийн т?л?? тэмцэж эхэлжээ.
1891 - Католик шашны орчин ?еийн сургалтын дэг сургуулийг Ромын пап XII Лео ?ндэслэв.
1904 - Орос-Японы дайн: Хаант Оросын "Амур" х?л?г онгоц Артур боомтын ойролцоо тулалдаж Японы "Хац?це" х?лгийг устган с?н??жээ.
1905 - АНУ-ын шоу, зугаа цэнгээний т?в Лас Вегас эмхлэгдэн байгуулагдав.
1911 - АНУ-ын алдарт "Стандарт Ойл" компанийг монополийн эсрэг хууль з?рчс?н гэх ?ндэслэлээр хэсэгчлэн хуваах шийдвэрийг АНУ-ын дээд ш??хээс гаргажээ.
1919 - Грек улс Турк руу халдан довтолж Смирна хотыг булаан эзэлжээ. Грекийн арми Туркийн талын 350 цэргийг х?нд шархдуулсан байна.
1925 - Арабын ерт?нц дахь анхны коммунист хэвлэл "Аль-Инсания" хэвлэгдэн гарчээ.
1928 - Уолт Диснейн алдарт "Мики Маус" анх удаа дэлгэцнээ гарав.
1932 - Япон улсад т?рийн эргэлт болж Ер?нхий сайд Ц?ёоши Ин?кайн амь насанд халджээ.
1934 - Латвийн засгийн эрхэнд Карлис Улманис гарснаар авторитар засаглал тогтов.
1940 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн : Зэвсэг болон цэргээр ?лэмж хомс байсан Бельги улс Нацистын Германд б?рэн эзлэгдэв. Бельги улс таван жилийн турш Нацистын Германы мэдэлд байсан билээ.
- Америкийн т?ргэн хоолны алдартай с?лжээ ресторан болох МакДональдсын анхны салбар Калифорни мужийн Сан Бернардино хотод нээгдэв.
1942 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн : АНУ-ын засаг захиргаа АНУ-ын армид эмэгтэйч??дээс б?рдсэн х?чин байгуулахаар тогтжээ.
1943 - ЗХУ-ын удирдагч Йосиф Сталин "Коминтерн"-ыг татан буулгах шийдвэр гаргав.
1945 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн : Европ тив дэх дайны с??лчийн тулаан Польшийн Превалье хотын ойролцоо болжээ.
1957 - Их Британи улс дэлхийн т??хэнд анх удаа Малден аралд уст?р?гчийн б?мб?гийг туршив.
1958 - ЗХУ "Спутник 3" сансрын х?л?г х??рг?в.
1960 - ЗХУ "Спутник 4" сансрын х?л?г х??рг?жээ.
1970 - АНУ-ын Ер?нхийл?гч Ричард Никсон Анна Мей Хейс, Элизабет П.Хойсингтон нарт генерал цол олгов. Ингэснээр АНУ-ын т??хэнд анх удаа эмэгтэй генерал т?рс?н юм.
1972 - 1945 оноос хойш АНУ-ын тусгай захиргаанд байсан Рю?кю? арал Япон улсын мэдэлд эргэн шилжжээ.
- АНУ-ын Алабама мужийн амбан захирагч Жорж Уоллесийн амь насанд халдахыг завдав. Т??ний аминд халдахыг завдсан Артур Бремерт улс т?рийн аллаг ?йлдэх гэж байсан гэх ?ндэслэлээр 53 жилийн хорих ял оноосон юм.
1974 - Палестиныг ч?л??л?х ардчилсан х?чнийхэн Израйлын сургуульд халдан 31 х?н амь нас хохиров. Эдгээрээс 22 нь сургуулийн сурагч байжээ.
1987 - ЗХУ задгай сансраас зэвсэг удирдах боломж б?хий Полюс х?лгийг х??рг?с?н боловч б?тэлг?йтэв.
1988 - ЗХУ-Афганийн дайн: Афганийн нутаг дэвсгэрт найман жил дайтсаны эцэст ЗХУ-ын тал 115 мянган цэргээ эрг??лэн татахаар болжээ.
1991 - Францын Ер?нхий сайдын суудалд Эдит Крессон томилогдсоноор энэ албыг хашсан анхны эмэгтэй улст?рч болжээ.
2004 - Английн х?лб?мб?гийн премьер лигт Арсенал клуб нэг ч хожигдолг?й т?р??лэв.
2008 - АНУ-ын Калифорни муж ижил х?йстний гэрлэлтийг хуулиар х?лээн з?вш??рс?н АНУ-ын хоёр дахь муж болов.
2010 - Австралийн иргэн 17 настай Жессика Уатсон дэлхийг завиар тойрсон хамгийн залуу х?н болжээ.
2013 - Ирак улсад дэгдсэн ?ймээн самууны улмаас гурван ?дрийн дотор 389 х?н амиа алджээ.

Мэндэлсэн алдартнууд [ засварлах | кодоор засварлах ]

1397 - Солонгосын домогт хаан "Аугаа" Сежонг (1450 онд нас барсан)
1553 - Францын хатан хаан Маргарет (1615 онд нас барсан)
1567 - Италийн нэрт х?гжмийн зохиолч Клаудио Монтеверди (1643 онд нас барсан)
1655 - Ромын пап XIII Инносент (1724 онд нас барсан)
1773 - Австрийн эзэнт г?рний анхны Ер?нхий сайд Клеменс фон Меттерних (1859 онд нас барсан)
1859 - Нобелийн шагналт Францын физикч Пьерре Кюри ( 1906 онд нас барсан)
1891 - Оросын нэрт зохиолч Михайль Булгаков (1940 онд нас барсан)
1894 - Олимпийн х?рэл медальт, Америкийн г?йгч Фег Марри (1973 онд нас барсан)
1915 - Нобелийн шагналт Америкийн эдийн засагч Пол Самуелсон (2009 онд нас барсан)
1935 - Олимпийн аварга Америкийн тулгууртай харайгч Дон Брагг
1937 - АНУ-ын 64 дэх Т?рийн нарийн бичгийн дарга Мадлейн Олбрайт
1939 - Олимпийн м?нг?, Европын х?рэл медальт Британийн ?ндрийн харайгч Дороти Шерли
1951 - Нобелийн шагналт Америкийн физикч Френк Уилшек
1964 - Данийн 40 дэх Ер?нхий сайд Ларс Локке Расмюссен
1970 - Голландын нэрт х?лб?мб?гчид болох Франк болон Рональд Де Бур
1978 - Олимпийн алт, м?нг?, х?рэл, Дэлхийн м?нг?н медальт Америкийн гимнастикч Эми Чоу
1981 - Францын нэрт х?лб?мб?гч Патрис Эвра
1982 - Олимпийн гурван алт, гурван м?нг?, хоёр х?рэл, дэлхийн гурван алт, долоон м?нг?, нэг х?рэл медальт Ямайкын нэрт г?йгч Вероника Кембелл Браун
1987 - Туркийн сагсанб?мб?гч Эрсан Ильясова
- Их дуулгын гурван удаагийн аварга Шотландын талбайн теннисч Энди Маррей
1997 - Францын залуу х?лб?мб?гч Усмани Дембеле

Нас барсан алдартнууд [ засварлах | кодоор засварлах ]

926 - Хятадын эзэн хаан Жуанг Жонг (885 онд т?рс?н)
1036 - Японы эзэн хаан Ичижо-Го (1008 онд т?рс?н)
1470 - Шведийн эзэн хаан VIII Чарльз (1409 онд т?рс?н)
1924 - Нобелийн энхтайвны шагналт, Францын улст?рч Поль-Анри Бенжамин Эстурнель де Констан (1852 онд т?рс?н)
1928 - Мэргэжлийн с?мо б?хийн 15 дахь ёкоз?на ?мегатани Тотаро (1845 онд т?рс?н)
1978 - Австралийн 12 дахь Ер?нхий сайд Роберт Мензис (1894 онд т?рс?н)
1998 - Туркийн 15 дахь Ер?нхий сайд Наим Талу (1919 онд т?рс?н)
2012 - Египтийн 33 дахь Ер?нхий сайд Закариа Мохиеддин (1918 онд т?рс?н)
2013 - Гвиней-Биссау улсын Ер?нхийл?гч Энрике Роса (1946 онд т?рс?н)
2014 - Бельгийн 63 дахь Ер?нхий сайд Жеан Лук Дехан (1940 онд т?рс?н)
2017 - Д.Нацагдоржийн нэрэмжит шагналт, "Болор Цом"-ын эзэн, Соёлын гавьяат з?тгэлтэн Арлааны Эрдэнэ-Очир (1972 онд т?рс?н)