Википедиа ? Ч?л??т нэвтэрхий толь
5 сарын 31
нь
Григорийн тооллын
жилийн 151 дахь (
?нд?р жил
бол 152 дэх) ?д?р юм. М?н он дуустал 214 ?д?р ?лдэж байна.
- 455 - Ромын хаан Петрониус Максимус зугтаж байхдаа уурссан б?лэглэлийнхэнд чулуугаар шид??лэн нас барав.
- 1223 - Монголын эзэнт г?рний Чингис хаан, ??рийн итгэлт баатар С?бэдэйн хамтраар Киевийн Оросын армийг Куманы хойгт буулган авчээ.
- 1293 - Сингхасари улсын хаан Кертанегара Юань г?рний их цэрэгт х?ндэтгэл ?з??лэхээс татгалзсаны дараа Ява арал руу довтолхоор болов. Эцэст нь Юань г?рэн эзлэн авч чадааг?й билээ.
- 1578 - Францын Парис хотын хамгийн урт хугацаанд с?ндэрлэж буй "Пон Нойф" г??рийг III Анри хааны зарлигаар барьж эхэлжээ.
- 1775 - Америкийн хувьсгал: Мекленбургийн т?р захиргаа Умард Каролина мужийг эмхлэн байгуулахаар шийдвэрлэв.
- 1790 - АНУ дэлхийн т??хэнд анх удаагаа зохиогчийн эрхийг хуульчлав.
- 1795 - Францын хувьсгал: Хувьсгалын ш??хийг татан буулгажээ.
- 1805 - Франц болон Испанийн хамтарсан цэргийн х?ч "Очир Эрдэнэ хад"-ыг халдан довтолсон Британийн эсрэг цэрэг х?д?лг?в.
- 1859 - Английн парламентын ордонд "Биг Бен" цагийг албан ёсоор суурилуулжээ.
- 1862 - Америкийн иргэний дайн: Жозеф Жонстон, Г.В.Смит нараар удирдуулсан Эх газрын арми, Жорж МакКлеланаар удирдуулсан Холбооны армитай Ричмонд хотын ойролцоо тулав.
- 1879 - Нью-Йорк хотын Медисон ?рг?н ч?л??нд орших Гилморын Гарденг Уиллиам Хенри Вандербильт худалдан авснаар "Медисон Ск?ер Гарден" гэж нэрлэхээр болжээ. Улмаар 1890 онд татан буугдсан юм.
- 1889 - АНУ-ын Пеннсильвани мужийн Жонстаун хотод ?ер бууж 2200 х?н амь насаа алдав. ?ерийн усны т?вшин зарим газраа 18 метр х?рч байсан гэдэг.
- 1902
- Веренигийн гэрээнд гарын ?сэг зурснаар Их Британи улс ?мн?д Африкт хяналтаа тогтоохоор болов.
- 1910
- ?мн?д Африкийн хууль албан ёсоор батлагдаж, ?мн?д Африкийн холбоо албан ёсоор байгуулагджээ.
- 1911
- Умард Ирландын Бельфас хотноо алдарт "Титаник" х?лгийг угсарч эхлэв.
- Мексикийн хувьсгалын дараа тус улсын Ер?нхийл?гч Порфирио Диаз эх орноо орхин гарав.
- 1916 -
Дэлхийн нэгд?гээр дайн
: Британийн тэнгисийн их цэрэг Ютландын тулаанд 100 байлдааны х?л?г онгоц б?хий цэрэг х?д?лг?жээ. Энэ нь нэгд?гээр дайны т??хэн дэх хамгийн том тэнгисийн цэргийн тулаан болон т??хэнд ?лдсэн юм.
- 1921 - АНУ-ын Оклахома мужийн Тулса хотод арьс ?нг?ний ?злийн улмаас олныг хамарсан бослого, ?ймээн болж 39 х?н амиа алдав. Амиа алдагсдын дийлэнх нь хар арьстнууд байжээ.
- 1927 - Автомашины алдарт "Форд" компанийн "Модель Т" загвар хамгийн с??лийн удаа ?йлдвэрээс гарав. Энэ загвар 15.07 сая ширхэг борлогдсон т??хтэй.
- 1935 - Пакистан улсын Куетта хотод 7.7 магнитудын х?чтэй газар х?д?лж 40 гаруй мянган х?н амиа алджээ.
- 1941 - Англи-Иракийн дайн: Их Британийн цэргийн х?ч Иракад дахин хяналтаа тогтоох зорилгоор цэрэг х?д?лг?в.
- 1942 -
Дэлхийн хоёрдугаар дайн
: Японы эзэн хааны тэнгисийн цэрэг Австралийн Сидней хот руу халдлага ?йлдэж эхлэв.
- 1947 -Ардчилсан ч?л??т сонголтоор Унгарын Ер?нхий сайдаар томилогдсон Ференц Наги Унгарын коммунист намын с?рд??лгийн улмаас албан тушаалаасаа ??рийн х?сэлтээр огцорчээ. Ингэснээр тус улс коммунист засаглалтай улс болсон юм.
- 1961 - ?мн?д Африкийн ?ндсэн хууль албан ёсоор хэрэгжиж эхлэв.
- 1970 - Перу улсын Юнгай хотод 7.9 магнитудын х?чтэй газар х?д?лсний улмаас 66.7-70 мянган х?н амь насаа алдаж, 50 мянган х?н бэртэж, гэмтжээ.
- 1971 - АНУ-ын Конгресс 1968 онд Дурсгалын ?дрийг тэмдэглэх тухай хууль гаргасны дагуу АНУ даяар Дурсгалын ?дрийг анх удаа тэмдэглэв.
- 1973 - Камбожийн Кхмерийн х?д?лг??нийг намжаах, тус улсад дэгдсэн иргэний дайныг эцэслэх зорилготой цэргийн ажиллагааны санх??жилтийг зогсоохоор болжээ.
- 1977 - Транс-Аляскийн байгалийн хийн хоолой баригдаж дуусав.
- 1991 - Ангол улсад олон намын тогтолцоог ардчиллыг х?гж??лэх зорилгор Н?Б-ын энхийг сахиулагчид цэргийн ажиллагаа явуулахаар нэвтэрчээ.
- 2008 - Нэрт г?йгч Усайн Болт 100 метрийг 9.72 секундэд туулснаар дэлхийн дээд амжилтыг шинэчлэн тогтоов.
- 2013 - "1998 QE2" нэртэй солир дэлхийтэй хамгийн ойрхон з?рж ?нг?р?в. Хоёр зууны дараа энэ солир дэлхийтэй дахин ойртож ирэх ажээ.
- 2017 - Афганистаны нийслэл Кабул хотод байрлах Германы элчин сайдын яамны урд оргил цагийн ?еэр б?мб?г дэлбэрч 90 гаруй х?н амиа алдан, 150 х?н шархаджээ.
- 2019 - АНУ-ын Виржиниа мужийн амралтын газарт зэвсэглэсэн этгээд халдаж 13 х?н амиа алдан, д?рв?н х?н шархдав.
- 1469 - Португалийн эзэн хаан I Мануэль (1521 онд нас барсан)
- 1640 - Польшийн хаан Михал Корибут Вишновиецки (1673 онд нас барсан)
- 1819 - Америкийн т??хэн дэх суут яруу найрагч, зохиолч Уолт Уитман (1892 онд нас барсан)
- 1827 - Японы т??хэнд баруунд боловсрол эзэмшсэн орчин ?еийн анагаах ухааны эмч Ине К?с?мото (
1903
онд нас барсан)
- 1852 - Бактер судлалд чухалд тооцогдох дээжний тавгыг зохион б?тээгч Жулиус Ричард Петри (1921 онд нас барсан)
- 1857 - Ромын пап XI Пиус (1939 онд нас барсан)
- 1883 - Финландын хоёр дахь Ер?нхийл?гч Лаури Кристиан Реландер (1942 онд нас барсан)
- 1887 - Нобелийн шагналт Францын зохиолч, яруу найрагч Сейн-Жон Перс (1975 онд нас барсан)
- 1908
- Академийн наадмын шагналт ж?жигчин Доминик Амичи (1993 онд нас барсан)
- 1911
- Нобелийн шагналт Францын эдийн засагч Морис Аллей (2010 онд нас барсан)
- 1923 - Монакогийн вант улсын хунтайж III Райньер (2005 онд нас барсан)
- 1930 - Академийн наадам, "Алтан б?мб?рц?г" наадмын д?рв?н удаагийн шагналт нэрт ж?жигчин, кино найруулагч Клинт Ийствуд
- 1931 - Нобелийн шагналтт Америкийн физикч Жон Роберт Шриффер (2019 онд нас барсан)
- 1935 - Шинэ Зеландын 35 дахь Ер?нхий сайд Жим Болгер
- 1940 - Олимпын алт, х?рэл медальт, Европын аварга З?вл?лтийн б??р?нц?г шидэгч Анатолий Бондарчук
- 1941 - Нобелийн шагналт Америкийн анагаах ухааны эрдэмтэн Луйс Игарро
- Нобелийн шагналт Америкийн эдийн засагч Уиллиам Нордхаус
- 1943 - "Алтан б?мб?рц?г" болон Эммигийн наадмын шагналт ж?жигчин Шерон Глесс
- 1945 - Кот Дивуар улсын д?р?в дэх Ер?нхийл?гч Лорен Гбагбо
- 1947 - Олимпын, тивийн х?рэл медальт Германы зээрэнцэг шидэгч Габрел Хинцманн
- 1948 - Нобелийн шагналт Беларусийн зохиолч Светлана Алексевич
- 1951 - Олимпын м?нг?, Европын х?рэл медальт Германы б??р?нц?г шидэгч Карл-Ханс Райм
- 1961 - Америкийн ж?жигчин, найруулагч Леа Томпсон
- 1963 - Унгарын 38 дахь Ер?нхий сайд Виктор Орбан
- 1964 - Америкийн нэрт реппэр Даррил МакДаньелс "D.M.C"
- 1965 - Ж?жигчин, загвар ?мс?гч Брук Шильдс
- 1972 - Олимпын хоёр алт, хоёр м?нг?, Дэлхийн д?рв?н алт, хоёр м?нг?, гурван х?рэл медальт Норвегийн цаначин Фрод Эстил
- Ирландын нэрт ж?жигчин Колин Фаррел
- 1977 - Олимп, тивийн хошой аварга Италийн усанд сэлэгч Доменико Фиораванти
- 1981 - Олимпын гурван м?нг?, нэг х?рэл, дэлхийн хошой аварга, гурван х?рэл медальт Австрийн цаначин Марлийс Шильд
- 1984 - Олимпын м?нг?н медальт, дэлхийн аварга, европын долоон удаагийн аварга Сербийн усанд сэлэгч Милорад Цавич
- Америкийн сагсанб?мб?гч Нейт Робинсон
- 1992 - Дэлхийн х?рэл, тивийн м?нг?н медальт Латвийн долоон т?р?лтийн тамирчин Лаура Адмидина
- 1162 - Унгарын хаан II Геза (1130 онд т?рс?н)
- 1321 - Шведийн хаан Биргер (1280 онд т?рс?н)
- 1976 - Нобелийн шагналт Францын биологич Жак Моно (
1910
онд т?рс?н)
- 1986 - Нобелийн шагналт Америкийн физикч Жеймс Рейнуотер (1917 онд т?рс?н)
- 2000 - Болгарын анхны Ер?нхийл?гч Петар Младенов (1936 онд т?рс?н)
- 2006 - Нобелийн шагналт Америкийн физикч Реймонд Девис (
1914
онд т?рс?н)
- 2013 - "Алтан б?мб?рц?г" наадмын хоёр удаагийн шагналт ж?жигчин Жеан Степлтон (1923 онд т?рс?н)
- 2016 - Арабын б?гд найрамдах ардчилсан Сахрави улсын Ер?нхийл?гч Мохамед Абделазиз (1947 онд т?рс?н)
- Олон улсын тамхины эсрэг ?д?р