Википедиа ? Ч?л??т нэвтэрхий толь
5 сарын 21
нь
Григорийн тооллын
жилийн 141 дахь (
?нд?р жил
бол 142 дэх) ?д?р юм. М?н он дуустал 224 ?д?р ?лдэж байна.
- 1349 - Сербийн хаант улсад Душаны баримт бичиг хэрэгжиж эхлэв. Тухайн цаг ?едээ ?ндсэн уулийн ??рэг г?йцэтгэж байсан уг баримт бичгийг "Сэцэн" Душан хаан санаачилсан юм.
- 1403 - Кастиллийн хан III Хенри Т?м?рийн хаант улсын элчин сайд Руй Гонзалез де Клавихогоор дамжуулан Османы эзэнт г?рний эсрэг тулаанд холбоотон болж оролцохыг х?счээ.
- 1554 - Их Британийн хатан хаан I Меригийн тушаалаар Дербигийн х?вг??дийн сургуулийг байгуулжээ.
- 1674 - Польшийн язгуур угсааныхан хуралдаж Литвын их г?н Жон Собьескиг Польшийн хаан ширээнд залахаар болов.
- 1690 - Манжийн з??н замын цэрэгтэй Галданы хошууч анги Урухын голын орчим тулгарахад Галдан гол х?чээ удирдан давшин ирж хавчин байлджээ. Энэ тулаанд ойрадууд анх удаа галт зэвсэг хэрэглэжээ.
- 1703 - Английн нэрт зохиолч Даниел Дефог улс орныхоо эсрэг тэрс ?зэл гарган, т?рийг ш??ж, ш??мжилсэн гэх ?ндэслэлээр шоронд хорив.
- 1725 - Оросын хатан хаан I Екатеринагийн зарлигаар "Александр Невский"-н нэрэмжит одонг бий болгов.
- 1792 - Японы Кю?ш? аралд байх ?нцений б?лэг галт уул дэлбэрч Шимбара тосгоны 15 мянган х?н амиа алджээ.
- 1809 - Францын эзэн хаан I Наполеоноор удирдуулсан цэрг??д Дунай м?р?нг гатлан Австрийн цэрг??д р?? довтлов.
- 1851 - ?мн?д Америкийн Колумб улс боолчлолыг хуулиас хасав.
- 1856 - Боолчлолыг дэмждэг б?лэг этгээд??д Канзасын Лоуренс хотыг галдан шатаажээ.
- 1864 - Йонын арал Грекийн мэдэлд эргэн шилжив.
- 1871 - Т?м?р замын голч х?д?лг??рт систем Анх удаагаа Швейцарь улсад тавигджээ.
- 1881 - Энхтайванч ?зэлтэй Клара Бартоны санаачилгаар Америкийн Улаан загалмай нийгэмлэг байгуулагдав.
- 1904
- ФИФА буюу Олон улсын х?лб?мб?гийн холбоо Францын Парис хотноо албан ёсоор байгуулагджээ.
- 1911
- Халхын д?рв?н аймгийн хан, чуулган дарга, жанжин тэрг??тэй ноёд лам нар их Х?рээнд цугларч нууц з?вл?г??н хийж, шинэ засгийн бодлого Монголчуудын амьдрал, ёс суртахуун, шашин ш?тлэгтэй харштай гэж ?зээд, т??нийг б?хэлд нь х?лээж авч болохг?й хэмээх санал нь нэгджээ. Нууц з?вл?лг??н??с Ханддорж, Цэрэнчимэд, ?в?р монголын т?шмэл Хайсан нарыг орос улсаас тусламж эрэхээр явах т?л??л?гч??р томилохыг Жавзандамба хутагтад мэд??лж тогтоолгоод, их Х?рээний оросын консул Миллерт учрыг хэлж нэвтрэх з?вш??р?л авахаар болжээ.
- Мексикийн Ер?нхийл?гч Порфирио Диа?, хувьсгалт х?д?лг??ний Франциско Мадеро нар гал зогсоох гэрээнд гарын ?сэг зурав. Ингэснээр олон жил ?ргэлжилсэн хувьсгалт н?хц?л байдал намжих ?ндсийг тавьсан юм.
- 1921 - Барон Унгерн цэргээ аван Нийслэл х?рээнээс З?вл?лт Орос улсыг чиглэн х?д?лжээ
- 1924 - АНУ-ын Чикаго хотын их сургуулийн оюутан Ричард Лоеб, Натан Леопольд нар 14 астай Бобби Френксийг х?н??жээ.
- 1927 - Нэрт нисгэгч Чарльз Линдберг Францын нийслэл Парис хотын Ле Буржье талбайд газардсанаар Атлантын далайг зогсолг?й туулсан анхны х?н болжээ.
- 1934 - АНУ-ын Айова мужийн Оскал?за хот б?х иргэдээ хурууны хээгээ б?ртгэлж??лсэн АНУ-ын анхны хот болжээ.
- 1937 - ЗХУ-ын Хойд туйлийг судлах зорилгоор "Хойд Туйл-1" судалгааны ажлыг эхл??лж, судлаачид Арктикийн тэнгисийг туулахаар замдаа гарав.
- 1961 - АНУ-ын Алабама мужийн захиаргч Жон Малколм Паттерсон эрчийг авах болсон жагсаал цуглаанаас шалтгаалан ?ндсэн хуульд ??рчл?лт оруулах ёстой гэж мэдэгджээ.
- 1972 - Суут уран барималч, зураач Микеланжелогийн урласан "Пьета" уран барималд Унгарын геологич, сэтгэцийн ?вчтэй Лашло Тот халдаж, гэмтээв.
- 1982 - Британийн цэрг??д Аргентинийн хавьцаа орших Фолкленд аралд халдан довтолжээ.
- 1991 - Энэтхэгийн Ер?нхий сайд асан Ражив Ганди амиа золиослогчийн дэлбэрэлтэд ?рт?н амиа алдав.
- Этиопийн Ер?нхийл?гч Менгисту Хейли Мариам эх орноосоо д?рвэв. Ингэснээр тус улсад олон жил ?ргэлжилсэн иргэний дайн эцэслэжээ.
- 1994 - Б?гд найрамдах Ардчилсан Йемен улсын тусгаар тогтнолын х?д?лг??н б?тэлг?йтэв.
- 1998 - Индонезийн нийслэл Жакарта хотод Засгийн газраа эсэрг??цсэн жагсаалаас ??дэн Индонезийн Ер?нхийл?гч Сухарто ??рэгт ажлаа ?гч байгаагаа албан ёсоор зарлав. ??ний дараа Сухартогийн засаг захиргааг дэмжигчид жагсаал ?д??ж хэдэн х?н амиа алджээ.
- 2001 - Атлантын далай дамжуулан боол худалдах "Таубирагийн хууль"-ийг албан ёсоор цуцлажээ.
- 2003 - Алжирийн хйод хэсэгт орших Бумердес хотод 6.8 магнитудын х?чтэй газар х?д?лж 2 200 х?н амиа алдсан байна. Газар х?дл?лтийн дараа м?н ц?нами ??ссэн байна.
- 2005 - АНУ-ын Нью-Жерси мужийн Жексон Тауншип хотод дэлхийн хамгийн ?нд?р "Кингда Ка хэмээх галзуу хулгана" тоглоом нээгджээ.
- 2006 - Монтенегро улс Серби-Монтенегрогийн нэгдсэн улсын б?рэлдэх??нээр гарах эсэхээ олон нийтээр хэлэлц??лж, 55 хувь нь Монтенегрогийн тусгаар тогтнолыг дэмжлээ.
- 2012 - Йемен улсын Санаа хотод амиа золиослогдчид б?мб?г дэлбэлж, 120 х?н амиа алджээ
- 2023- Францын Ер?нхийл?гч
Э.Макрон
Монгол улсад албан ёсоор анх удаа айлчлав.
- 1471 - Германы суут зураач Альбрехт Дюрер (1528 онд нас барсан)
- 1497 - Испанийн эзэн хаан II Филип (1598 онд нас барсан)
- 1688 - Английн яруу найрагч Александер Поп (1744 онд нас барсан)
- 1843 - Нобелийн энх тайвны шагналт Швейцарийн хуульч Чарльз Алберт Гобат (
1914
онд нас барсан)
- Нобелийн шагналт Францын хуульч Луй Рено (1918 онд нас барсан)
- 1851 - Уругвай улсын Ер?нхийл?гч Хосе Баттле и Ордонез (1929 онд нас барсан)
- 1860 - Нобелийн шагналт Голландын физикч Виллем Эйнтховен (1927 онд нас барсан)
- 1898 - Олимпын м?нг?н медальт Америкийн уртын харайгч Карл Жонсон (1932 онд нас барсан)
- 1916 - Олимпын хошой х?рэл, Европын хошой аварга Нидерландын г?йгч Тинус Осендарп (2002 онд нас барсан)
- 1921 - Нобелийн шагналт Оросын физикч
Андрей Сахаров
(1989 онд нас барсан)
- 1927 - "Алтан б?мб?рц?г" наадмын шагналт Английн ж?жигчин Кей Кендалл (1959 онд нас барсан)
- 1930 - Австралийн 22 дахь Ер?нхий сайд Малколм Фрейзэр (2015 онд нас барсан)
- 1932 - Олимпын аварга З?вл?лтийн жад шидэгч Инес Жаунзем (2011 онд нас барсан)
- 1933 - Олимпын аварга, м?нг?н медальт, Дэлхийн хошой аварга, хошой м?нг?н медальт З?вл?лтийн х?ндийн ?рг?гч Евгений Минаев (1993 онд нас барсан)
- 1934 - Нобелийн шагналт Шведийн биохимич Бенгт Самуэллссон
- 1936 - Нобелийн шагналт Америйн биологич Гюнтер Блобел (2018 онд нас барсан)
- 1942 - Олимпын аварга, хошой х?рэл медальт Австралийн усанд сэлэгч Жон Конрадс
- 1943 - Английн "The Kinks" хамтлагийн басс гитарчин Жон Далтон
- "The Animals" хамтлагийн гитарчин, ая зохиогч Хилтон Валентин
- 1944 - Ирландын долоо дахь Ер?нхийл?гч Мери Робинсон
- 1955- ОХУ-ын Батлан хамгаалахын сайд
Сергей Шойгу
- 1959 - Мальдив улсын зургаа дахь Ер?нхийл?гч Абдулла Ямийн
- 1960 - Олимп, дэлхийн д?р?в, европын зургаан удаагийн аварга З?вл?лтийн усанд сэлэгч Владимир Сальников
- 1966 - Олимп, тивийн аварга, Дэлхийн хошой аварга З?вл?лтийн халхалттай г?йгч Татьяна Ледовская
- 1967 - Телевизийн "Хаус" цувралын од Лиза Эдельстайн
- 1970 - Олимпын м?нг?н медальт Словенийн халхалттай г?йгч Брижита Буковец
- 1972 - Америкийн нэрт реппэр The Notorious B.I.G (1997 онд нас барсан)
- 1980 - Австралийн дуучин, ая зохиогч Готье
- 1981 - Тив, дэлхийн аварга, олимпиын х?рэл медальт Польшийн тулгууртай харайгч Анна Роговска
- 1985 - Дэлхийн аварга, Европын хошой аварга, Олимпын м?нг?н медальт Норвегийн усанд сэлэгч Александер Дале Оен (2012 онд нас барсан)
- 1986 - Хорватын х?лб?мб?гч Марио Манж?кич
- ?мн?д Солонгосын ж?жигчин, дуучин Пак Со Жин
- 1989 - Английн х?лб?мб?гч Халь Робсон Кану
- 1994 - Олимпын хошой х?рэл медальт, дэлхийн гурван удаагийн аварга, европын д?рв?н удаагийн аварга Их Британийн усанд шумбагч Том Дейли
