??р?а? за? ? Этанол бар заттар?а толы?тай тыйым салуды ( медициналы?, ?ылыми ж?не ?нд?р?с ма?саттарында ?олдану саналмайды) к?рсетет?н термин.

КСРО-да ??р?а? за? б?рнеше м?рте енг?з?л?п отырды. Антиалкогольды ?аулыны? уа?ытында жылына 5,5 миллион н?ресте ту?ан, б?л со??ы 20-30 жыл?ы к?рсетк?штен 500 мы??а к?п бол?ан. ?лс?з н?ресте саны 8%-?а т?мендеген. Ер адамдарды? ?м?р с?ру ?за?ты?ы 2,6 жыл?а ?ст?, ?ылмыс саны к?рт азайды.

Америкада "??р?а? за?ды" енг?зу ж?н?ндег? ??г?мелер 18 ?асырда басталады. Д?р?гер Бенджамин Раш маск?немд?кт? сын астына алып, Пенсельвания штатыны? атынан жауынгерлерге бер?лет?н к?ндел?кт? б?р стакан вискиден бас тарту?а ша?ырды. Сол кезде А?Ш азаматтарына к?н?не б?рнеше саптыая? виски норма ед?, себеб? бас?а шай , кофе т?р?здес сусындар отарлы? ?н?м болып саналды. Оларды бас?а метрополиялардан ?келу ?ажет болды, ал виски сол жерде ?нд?р?лд?. Жа?а елге ?з?нд?к ?лтты? сусын ?ажет болды, кездейсо?ты?ты? н?тижес?нде ол виски болып шы?ты. К?б?рек ма?сатты ?рекеттер 1825 жылы Коннектикутта басталды. Е? басында елдег? ?ш?мд?к ?шуге арнал?ан мекемелерд?? санын азайту к?зделген болатын, б?ра? кей?ннен 1840 жылы толы?тай тыйым салу ?ажет деген ма?сат ?ойылды. 1905 жылы "??р?а? за?" Канзас , Мэн , Небраска , Солт?ст?к Дакота сек?лд? штаттарда орны?ты, 1912 жылы 9 штат?а, ал 1916 жылы 26 штат?а таралды. А?Ш Б?р?нш? д?ниеж?з?л?к со?ыс?а т?скеннен кей?н ел ?ш?н асты? ?орларын са?тау ма?ызды болды, сол себептен "??р?а? за?ны?" жа?тастары б?к?лмемлекетт?к ?ш?мд?кт? ?нд?руге тыйым салу?а ?ол жетк?зд?. 1919 жылды? 1 ш?лдес?нен бастап А?Ш-та к?ш? 2,75% асатын шараптар мен ?ш?мд?ктерд? ?нд?руге тыйым салынды. Антиалкогольды ?рекеттер халы? арасында к?п ?олдау?а ие болмады, онымен ?оса ол экономика?а зиянын тиг?зген болатын ж?не осы уа?ытта ?йымдас?ан ?ылмыс к?шейе бастады. Еш?андай салы? т?лемейт?н бутлегерлерд?? контрабандалы? бизнес? оларды миллионерлерге айналдырды. А?Ш-ты? ?д?лет министрл?г?н?? деректер?не с?йенсек Нью-Йорк штатында?ы за?ды орындамау к?рсетк?ш? 95%, Сан-Франциско айма?ында 85% жетт?, е? аз к?рсетк?ш 5% Канзас ж?не Юта штаттарында болды. Халы?ты? наразылы?ынан кей?н 1933 жылы А?Ш Конституциясына жиырма б?р?нш? т?зету енг?з?л?п, "??р?а? за?" ?з к?ш?н жо?алтты.

??ранда ?ш?мд?к ?шуге тыйым салын?анымен, кейб?р ислам елдер?нде за? ж?з?нде "??р?а? за?" жо?. Тек кейб?р елдер ?ана ( Сауд Арабиясы , Б?р?ккен Араб ?м?рл?ктер? , Иран ) ?олданылатын ?ш?мд?к м?лшер?не шектеу ?ойды. Ислам д?н? басым елдерде "??р?а? за?" болмаса да, адам басына ша??анда?ы алкоголь м?лшер? аз. Мысалы, Т?ркияда 1983 жылы 1,2 литр болса, КСРО-да 6,1 литр, А?Ш-та 8,1 литр, ал Францияда 13,1 литрге жетген.

?аза?станда шамамен халы?ты? 30% алкоголь сусындарын к?ндел?кт? ?м?рде ?олданады. Осы?ан байланысты Н?рс?лтан Назарбаев спиртт? сусындарды кешк? 21:00-ден т?ск? 12:00-ге дей?н сату?а тыйым салатын за??а ?ол ?ойды. 2011 жылы м?ж?л?с депутаты Алдан Смайыл "??р?а? за?ды" ?стану керек деген идеяны ?сынды.

• ?аза?станда "к?р?а? за?ды" енг?зу ?сынылды
• ?ш?мд?кт? сату жайлы тыйым М?ра?аттал?ан 4 наурызды? 2016 жылы.
• Ресей империясы мен КСРО-да?ы "??р?а? за?" М?ра?аттал?ан 7 ?азанны? 2007 жылы.
• Sober thoughts: Myths and Realities of National Prohibition after fifty year.-D.E. Kyvig.//Law, alcohol and order. Perspectives on National *Prohibition.- ed. D.E. Kyvig.-Greenwood Press.-Westport-London.:1985.-219p.-p. 3-21.
• James H. Timberlake.-Prohibition and the progressive movement.-ed. Harvard University Press.-Cambridge-Massachusetts.; 1963.-237p.-p. 5-28.
• Keepers of the spirits. The Judicial Response to Prohibition Enforcement in Florida 1885?1935.-John J. Guthrie, Jr.-Greenwood Press.-Westport.: 1998.-160 p.
• Ann Marie E. Szymanski.-Pathways to Prohibition.-ed. Duke University Press.-Durham, Oklahoma.: 2003.-325p
• Lewis T. Gould.-America in the Progressive Era.-ed. Pearson Education ltd.-London.:2001.-132p.
• Amy Mittleman. ? Brewing Battles. A history of American beer.- ed. Algora Publishing.- NY.:2008.-229p.