Sumarolympiuleikarnir 1948
voru haldnir i
Lundunum
i
Bretlandi
fra
29. juli
til
14. agust
. Leikarnir baru þess merki hversu skammt var fra lokum
seinni heimsstyrjaldarinanr
. Ekki voru reist ny mannvirki, heldur notast við leikvanga sem fyrir voru. Aðstaða iþrottamanna var fabrotin og toku sum keppnislið með ser vistir að heiman vegna
matarskommtunar
.
Arið 1939 hafði verið akveðið að
Olympiuleikarnir 1944
færu fram i Lundunum. Þeir fellu þo niður vegna striðsins. Miklar efasemdir voru um að Bretar hefðu burði til að halda leikanna 1948 vegna eyðileggingar striðsins og vildu ymsir að Bandarikjamonnum yrði falin framkvæmd þeirra.
Georg 6.
lagði hins vegar mikla aherslu a að leikarnir yrðu haldnir samkvæmt aætlun og taldi það mikilvægt til að þjoðin retti ur kutnum.
Það var ekki fyrr en i mars 1946 að Alþjoðaolympiunefndin akvað að Lundunir skyldu hysa leikana. Aðrar borgir sem sottust eftir upphefðinni voru
Baltimore
,
Minneapolis
,
Los Angeles
,
Filadelfia
og
Lausanne
i
Sviss
. Hinn skammi undirbuningstimi og erfiðleikar i kjolfar striðsins hafði talsverð ahrif a framkvæmd motsins.
Þyskaland
og
Japan
fengu ekki að keppa a þessum Olympiuleikum vegna styrjaldarinnar og
Sovetrikin
afþokkuðu boð um þatttoku.
Akveðið var að tendra
Olympiueldinn
i
Olympiu
i
Grikklandi
likt og gert hafði verið i
Berlin tolf arum fyrr
og hlaupa með hann a keppnisstaðinn. Hefur þessi hefð haldist upp fra þvi i tengslum við leikana.
Keppt var i 136 greinum. Fjoldi keppna i einstokum iþrottaflokkum er gefinn upp i sviga.
Bandarikin
unnu til flestra gullverðlauna. Næstir komu
Sviar
og þa
Frakkar
.
Hollenska
hlaupakonan
Fanny Blankers-Koen varð hetja frjalsiþrottakeppninnar. Hun vann fern gullverðlaun i hlaupagreinum, þratt fyrir að vera þritug og tveggja barna moðir (og ofrisk af þvi þriðja eins og siðar kom i ljos). Fram að þeim tima hættu iþrottakonur undantekningarlitið keppni þegar þær hofu hjuskap.
Micheline Ostermeyer fra
Frakklandi
vann til gullverðlauna i
kuluvarpi
og
kringlukasti
, auk bronsverðlauna i
hastokki
. Auk frjalsiþrottanna var Ostermeyer einhver kunnasti
pianoleikari
sinnar tiðar i Frakklandi.
Finninn
Tapio Rautavaara sigraði i keppni i
spjotkasti
. Auk þess að vera um þær mundir einn helsti iþrottagarpur Finnlands, var hann einn vinsælasti dægurlagasongvarinn i heimalandinu auk þess að leika i fjolda kvikmynda.
Bandarikjamaðurinn Bob Mathias sigraði i
tugþraut
. Hann var einungis sautjan ara að aldri og yngstur allra til að hljota gull i frjalsum iþrottum. Gantaðist hann sjalfur með að rett væri að fagna titlinum með þvi að byrja að raka sig! Siðar atti Mathias sæti i
Fulltruadeild Bandarikjaþings
fyrir
Republikanaflokkinn
.
Ungverjinn
Karoly Takacs sigraði i
skammbyssuskotkeppninni
af 25 metra færi. Afrek hans vakti mikla athygli, þar sem hann missti hægri hondina i
striðinu
og þurfti þvi að æfa sig fra grunni i að skjota með vinstri. Edwin Vasquez fra
Peru
vann gullverðlaunin i 50 metra skammbyssuskotfimi. Er hann eini gullverðlaunahafinn i Olympiusogu landsins.
Tyrkneskir
glimukappar hlutu sex af sextan gullverðlaunum i
fjolbragðaglimukeppninni
og
Sviar
fimm.
Finninn Veikko Huhtanen var sigursælastur
fimleikamanna
með fimm verðlaun, þar af þrenn gullverðlaun. Voru það flest verðlaun einstaks keppanda a leikunum. A
bogahesti
urðu þrir Finnar efstir og jafnir að stigum og deildu þvi með ser gullverðlaunum.
Sviar urðu Olympiumeistarar i
knattspyrnu
. I liði þeirra voru felagarnir Gunnar Nordahl, Gunnar Gren og Nils Liedholm. Þeir gengu skommu siðar til liðs við
italska
storliðið
A.C. Milan
.
Islendingar
sendu storan hop til keppni a leikunum i Lundunum. Tolf
frjalsiþrottamenn
og atta keppendur i
sundi
, þar af þrjar konur. Til tals kom að senda lið
knattspyrnumanna
en til þess kom ekki vegna agreinings innan knattspyrnuhreyfingarinnar. Þess i stað voru fjorir knattspyrnumenn sendir utan til að fylgjast með keppninni og læra af henni.
Islenskt iþrottalif var i talsverðum bloma um þessar mundir og voru sumir bestu frjalsiþrottamenn landsins i fremstu roð. Bestum arangri Islendinga naði
Orn Clausen
sem varð tolfti i
tugþraut
af 35 keppendum. Orn var aðeins nitjan ara og hafði ekki keppt aður i tugþrautinni. Tviburabroðir hans
Haukur
varð þrettandi i 100 metra hlaupi og i kringum tuttugasta sætið i 200 metrunum. Þa varð Oskar Jonsson fimmtandi i 800 metra hlaupi a nyju
Islandsmeti
.
I sundkeppninni komst Sigurður Þ. Jonsson i undanurslit i 200 metra
bringusundi
og hafnaði i fjortanda sæti. Var það besti arangur islenskra sundmanna i Lundunum.