Yen listo pri monarki di
Rusia
, de
1283
til
1917
.
Grandaduki di Moskva e Cari di Moskva
[
redaktar
|
redaktar fonto
]
Alexander Nevsky
, Granda-princo Vladimir, donis autoritato super la teritorii proxim
Moskva
a lua filiulo
Daniel (Daniil)
, ed establisis la
Grandadukio Moskva
, komence stato vasala de la princio Vladimir-Suzdal. Ivan la 1ma, filiulo de Daniel, asumis lu propre la trono di Vladimir, e transformis Grandadukio Moskva en la precipua stato di Rusia. La sequanta suvereni pluforteskis la Grandadukio.
Pos la regno di
Ivan la 3ma di Moskva
,
Grandadukio Moskva
fakte divenis la dominacanta Rusa stato, pos destruktar l'
Ora Hordo
e pozar la cetera princii Rusa sub lua povo. Quankam
Ivan la 3ma
fakte divenis la suvereno di tota
Rusia
, ca situaciono ne agnoskesis formale til ke lua nepotulo
Ivan la 4ma
asumis la titulo
Caro
en 1547, kande la naciono Rusia formale komencis existar.
Pos la morto di
Fyodor la 1ma
, la lasta suvereno de la dinastio Rurik, komencis serio di krizi konocata kom "Nestabila epoko". Pro ke Fyodor ne havis maskula heredinti, la parlamento di Rusia (
Zemsky Sobor
) elektis lua bofratulo,
Boris Godunov
, kom caro. Pro klimatala problemi, la rekoltaji inter 1601 e 1603 esis nesuficanta por nutrar la populo, e Rusia subisis
famino
qua produktis multa morti. Dume, la
kozaki
qui vivis apud la
fluvio Don
komencis revolto. Balde komencis falsa rumori pri Dimitri, filiulo de Ivan la 4ma, ne esabis mortinta, vice vivis exilita, e to stimulis populala revolti.
Pos longa morbo kun halucini, Boris Godunov mortis ye la
23ma di aprilo
1605
. Lua filiulo
Fyodor la 2ma Godunov
probis paktar kun la
boyari
(nobelaro) helpita da lua matro. Pos ke
Dimitri, la Falsa
arivis en
Moskva
ye la 20ma di junio 1605, ilu vizitis la tumulo di Ivan la 4ma, e la vidvo di Ivan agnoskis ilu kom filiulo. Fyodor la 2ma e lua matro mortigesis poke pose.
La falsa Dimitri asasinesis la sequanta yaro, ye la
17ma di mayo
, pro suspekti ke ilu ne esis Dimitri, vice trompero, e deziris konvertar Rusia a
katolikismo
. Pos la mortigo di la falsa Dimitri, princo Ladislaus Shuisky (suvereno di
Polonia-Lituania
, de la familio Vasa), asumis la povo, suportita da "7 boyari" (7 nobeli).
La "Nestabila epoko" finis kande
Mihail la 1ma
elektesis caro di Rusia en
1613
, e komencis
Dinastio Romanov
. La suvereni Romanov guvernis Rusia unesme kun la titulo "
caro
" e pose kun la titulo "imperiestro" til
1917
, kande la monarkio revokesis dal
Rusa Revoluciono di februaro 1917
.
L'imperio di Rusia proklamesis en
1721
da
Pyotr la 1ma
. Oficale, la
Dinastio Romanov
guvernis til 1917, kande ol revokesis dal
Rusa Revoluciono di februaro 1917
, tamen la lasta maskula decendanto de Pyotr la 1ma mortis en 1730.
Anna
, nevino di Pyotr, heredis la trono en 1730, e pos kurta regno di elua filiulo
Ivan la 6ma
,
Yelizaveta
, filiino de Pyotr, kaptis la trono. Yelizaveta indikis elua filiulo,
Pyotr la 3ma
, heredanto dil trono.
(M) Mortigita dum guvernisteso