Hawai?i
N? moku??ina o ?Amelika Hui
inception
| 21 'Aukake 1959
|
---|
native label
| State of Hawaii
,
Moku??ina o Hawai?i
|
---|
inoa kapakapa
| The Aloha State
|
---|
short name
| HI
|
---|
archives at
| Hawaii State Archives
|
---|
named after
| Hawai?i
|
---|
demonym
| Hawaii resident
,
kama??ina
,
hawaiani
,
avaiani
|
---|
??lelo k?helu
| ??lelo Pelekania
,
??lelo Hawai‘i
|
---|
anthem
| Hawai?i Pono??
|
---|
motto
| Ua Mau ke Ea o ka ??ina i ka Pono
|
---|
motto text
| Ua Mau ke Ea o ka ??ina i ka Pono
|
---|
??inapuni?ole
| Insular Oceania
|
---|
kaumoku??ina
| ‘Amelika Hui P? ‘ia
|
---|
kapikala
| Honolulu, Hawai?i
|
---|
located in the administrative territorial entity
| ‘Amelika Hui P? ‘ia
|
---|
k??ei hola
| Hawaii?Aleutian Time Zone
,
Pacific/Honolulu
|
---|
located in or next to body of water
| Moana P?k?pika
|
---|
located in/on physical feature
| Mokupuni o Hawai‘i
|
---|
exclave of
| ‘Amelika Hui P? ‘ia
|
---|
coordinate location
| 21°30′0″N 158°0′0″W
|
---|
coordinates of geographic center
| 20°30′0″N 157°30′0″W
|
---|
coordinates of easternmost point
| 19°31′0″N 154°48′30″W
|
---|
coordinates of northernmost point
| 28°24′2″N 178°17′22″W
|
---|
coordinates of southernmost point
| 18°54′39″N 155°40′52″W
|
---|
coordinates of westernmost point
| 28°24′2″N 178°17′22″W
|
---|
geoshape
| Data:Hawaii.map
|
---|
highest point
| Mauna Kea
|
---|
lowest point
| Moana P?k?pika
|
---|
office held by head of government
| Governor of Hawaii
|
---|
head of government
| Josh Green
|
---|
executive body
| Government of Hawaii
|
---|
?aha??lelo
| Hawaii State Legislature
|
---|
highest judicial authority
| Supreme Court of Hawaii
|
---|
diplomatic relation
| Kahiki
|
---|
contains the administrative territorial entity
| Hawaii County
,
Kalana ?o Honolulu
,
Kalawao County
,
Kauai County
,
Maui County
|
---|
twinned administrative body
| Fukuoka Prefecture
,
Ehime Prefecture
,
Hiroshima Prefecture
,
Pelipekika Okinawa
|
---|
foundational text
| Constitution of Hawaii
|
---|
replaces
| Panal??au o Hawai?i
|
---|
language used
| Hawaiian Pidgin
,
Hawai?i Sign Language
,
??lelo Hawai‘i
|
---|
kahua k?helu
| https://portal.ehawaii.gov/
|
---|
hashtag
| Hawaii
|
---|
hae
| Ka Hae Hawai?i
|
---|
has seal, badge, or sigil
| Seal of Hawaii
|
---|
official symbol
| Nene
,
Hibiscus brackenridgei
|
---|
geography of topic
| geography of Hawaii
|
---|
history of topic
| M??aukala Hawai?i
|
---|
maintained by WikiProject
| WikiProject Hawaii
|
---|
waiho?olu?u k?helu
| no value
|
---|
related category
| Category:Hawaii-related lists
|
---|
open data portal
| data.hawaii.gov
|
---|
economy of topic
| economy of Hawaii
|
---|
demographics of topic
| demographics of Hawaii
|
---|
OpenStreetMap zoom level
| 7
|
---|
official map URL
| http://planning.hawaii.gov/gis/
|
---|
category for the view of the item
| Category:Views of Hawaii
|
---|
category for maps
| Category:Maps of Hawaii
|
---|
- No ka mokupuni ?o Hawai?i, hele i?
Hawai?i (mokupuni)
.
?O
Hawai?i
(
??lelo Pelekania
:
Hawaii
,
puk?
.:
Havai, Havai
,
sepa
.:
Hawai
) ? ke one h?nau o ka
po?e Hawai?i
. He
moku??ina
?o ia o
?Amelika Hui P? ?ia
, a he
pae moku
?o ia ma ka waena o ka
Moana P?k?pika
. Aia ?o ia ma ke komohana hema o ?Amelika Hui, ka hikina hema o
I?pana
, a me ka hikina ??kau o
?Aukekulelia
. Ma ka l? 21 ?Aukake 1959 i lilo ai ?o Hawai?i i moku??ina o ?Amelika Hui P? ?ia. ?O ia ka moku??ina hope loa a me ka moku??ina kanalima. Ma
O?ahu
?o
Honolulu
, ko Hawai?i kapikala. 1,211,537 po?e a Hawai?i mai ka
helu kanaka in? o ?Amelika Hui o 2000
.
?Ewalu moku ?ano nui o Hawai?i. Mai ke komohana ??kau loa ? hiki i ka hikina hema loa, ?o
Ni?ihau
,
Kaua?i
,
O?ahu
,
Moloka?i
,
L?na?i
,
Kaho?olawe
,
Maui
, a me
Hawai?i
ko l?kou mau inoa. Aia l?kou ma ka hikina hema o ka
pae moku Hawai?i
. ?O ka mokupuni o Hawai?i ka nui loa. ?O
Ua Mau ke Ea o ka ??ina i ka Pono
k? Hawai?i m?kia. Wahi ua kekahi mau mo?olelo a me kekahi mo?ok??auhau ali?i, ho?okele maila ka po?e kahiko mai
Kahiki
,
Nu?uhiwa
, a
K?moa
paha i kekahi mau makahiki nui i hala. ?O ka
??lelo Hawai?i
ka ??lelo maoli o n? po?e Hawai?i, ak?, ?o ka
??lelo Pelekane
kekahi ??lelo k?helu o Hawai?i.
Aia ka
pae moku Hawai?i
ma kahi o 3,200
klm
(1,988
mil
) mai ko
?Amelika ??kau
komohana hema. ?O Hawai?i ka moku??ina hema loa a me ka moku??ina komohana lua ma hope ?o
??laka
. ?O l?ua p? wale n? n? moku??ina ma waho o ka ??ina haole.
?O Hawai?i ka moku??ina wale n? me:
- ka ho?oulu ?ana o ke kope
- ko ka moana puni piha ?ia ?ana
- kekahi
hale ali?i
- kona mau palena ma waho o ka ??inapuni?ole ?o
?Amelika ??kau
?O
Mauna Kea
ka mauna l??ihi loa o Hawai?i. 13,796
kp
(4,205
m
) ?na; in? ho?opap? hohonu ?ia ?o Mauna Kea mai ka papak? o ka moana mai, ?oi a?e ka l??ihi ona ma mua o
Mauna ?Ewelaka
. In? ho?ohana ?ia k?l? l?kihi, in? 33,476 kp a Mauna Kea.
Ua ho?okumu ?ia n? moku ?ano nui mai ka
piko pele
ma o he mau luapele.
Aia ma
Haleakal?
ka lua?i pele ?ana aku nei ma waho o ka mokupuni o Hawai?i, ma ka mokupuni o Maui i ke kenekuila 1800. I ka makahiki 1790, ua lua?i pele nui ?o
K?lauea
a ua make 5,405 mau koa a me ko l?kou mau ?ohana i ko l?kou hele ?ana ma laila.
Ma muli o ka ho?okumu ?ia ?ana o n? mokupuni ma o ka lua?i pele ?ana o n? luapele, ua h??ea mai n? holoholona a me n? l??au ma o n? "W" ?ekolu (i ka ??lelo Pelekane): ka makani ("wind"), n? nalu ("waves"), a me n? ??heu ("wings"). Nui ka heluna o n? ola ??pa?akuma ma Hawai?i ma muli o ka ho?oka?awele ?ia ?ana o Hawai?i.
K?ohi ?ia k?ia mau wahi e ka
?Oihana P?ka Aupuni
:
Ua ho?one?e ?o
Kamehameha I
i ko Hawai?i kapikala mai
Lahaina
i?
Honolulu
no ka mea, aia ke
Awa K? Moku o Honolulu
ma Honolulu i k?l? manawa. He k?lanakauhale ?ano nui k?ia: ?o
Hilo
,
K?ne?ohe
,
Kailua
,
Pearl City
,
Waipahu
,
Kahului
,
Kailua-Kona
,
K?hei
, a me
L?hu?e
.
N? anu, mehana, a me wela haiakonu no n? k?lanakauhale Hawai?i
[1]
|
K?lanakauhale
|
Ian
|
Pep
|
Mal
|
?Ap
|
Mei
|
Iun
|
Iul
|
?Auk
|
Kep
|
?Ok
|
Now
|
Kek
|
Hilo
|
79/64
|
79/64
|
79/65
|
79/66
|
81/67
|
82/68
|
82/69
|
83/69
|
83/69
|
83/68
|
81/67
|
80/65
|
Honolulu
|
80/66
|
81/65
|
82/67
|
83/68
|
85/70
|
87/72
|
88/74
|
89/75
|
89/74
|
87/73
|
84/71
|
82/68
|
Kahului
|
80/63
|
81/63
|
82/65
|
82/66
|
84/67
|
86/69
|
87/71
|
88/71
|
88/70
|
87/69
|
84/68
|
82/65
|
L?hu?e
|
78/65
|
78/66
|
78/67
|
79/69
|
81/70
|
83/73
|
84/74
|
85/74
|
85/74
|
84/73
|
81/71
|
79/68
|
Ma mua o ko Hawai?i ho?okomo ?ana i
?Amelika Hui P? ?ia
, ua like ?o Hawai?i me ?ekolu mau
moku??ina o ?Amelika Hui P? ?ia
. He mau moku??ina k??oko?a l?kou: ka
Lepupalika ?o Welemoneka
(1791), ka
Lepupalika ?o Kekeka
(1845), a me ka
Lepupalika ?o Kaleponi
(1846). Ua k? ke
Aupuni M??? ?o Hawai?i
mai ka makahiki 1810 i ka makahiki 1893; na kekahi mau k?lepa i kahuli i ke Aupuni M??? ma ka makahiki 1893. He lepupalika k??oko?a ?o Hawai?i mai ka makahiki 1894 i ka makahiki 1898. Ma ka makahiki 1898, ua ho?ohui ??ina ?o ?Amelika Hui P? ?ia i? Hawai?i. Ua lilo ?o Hawai?i i panal??au i ka makahiki 1900, a ua lilo ?o ia i moku??ina i ka makahiki 1959.
?O ka makahiki 300 BC ka w? mua loa paha o ko n? Polenekia h??ea ?ana mai i? Hawai?i. Ua hiki mai paha l?kou mai
Nu?uhiwa
mai. Ma hope iho ua h??ea mai ka po?e mai
Raiatea
l?ua ?o
Polapola
mai. ?O ka h??ea ?ana mai mua loa o n? ?Eulopa ma ka makahiki 1778 e
James Cook
.
H??ea ?ana mai o n? ?Eulopa; Aupuni M??? ?o Hawai?i (1778-1893)
[
E ho'opololei
|
edit source
]
I n? makahiki ma waena o 1780 a 1795, kaua n? ali?i Hawai?i no ke k?ohi o n? mokupuni. Ma hope o n? kaua o 1795 a me ko
Kamehameha I
ho?olilo ?ana i?
Kaua?i
, ua hui p? ?ia n? mokupuni Hawai?i ma ka noho ali?i o Kamehameha. Na Kamehameha i ho?okumu i ka
Hale o Kamehameha
, ka hale lani o ke aupuni m??? o Hawai?i, ma hope o kona hui p? ?ana o n? mokupuni.
Na
Lunalilo
i koho ?ia i ka noho ali?i ma hope o k?
Kamehameha V
make. Ma hope o ko Lunalilo make ?ana, na
Kal?kaua
i koho ka es?unia n? e noho ali?i. I ka makahiki 1895, ua lilo ?o
Lili?uokalani
i m??? wahine ma muli o ka hala ?ana o
Kal?kaua
.
Ua ho?okahuli ?ia ke Aupuni M??? o Hawai?i e
Sanford B. Dole
a me n? k?lepa, ?oiai ka noho ali?i o
Lili?uokalani
. Ua h??awipio ?o Lili?uokalani ma
17 Ianuali
1893.
Ma ka l? 21 ?Aukake 1959, ua lilo ?o Hawai?i i moku??ina kanalima o
?Amelika Hui P? ?ia
.
?Elua ??lelo k?helu o Hawai?i: ka
??lelo Hawai?i
a me ka
??lelo Pelekane
. Ua lilo ka ??lelo Hawai?i i ??lelo k?helu o Hawai?i ma ka
?Aha ?elele hana kumuk?n?wai o ka moku??ina o Hawai?i ma 1978
.
- ↑
"Hawaii Weather|Hawaii Weather Forecast|Hawaii Climate"
. Archived from
the original
on 2008-10-22
. Retrieved 2008-08-17
.