Salah ad-Din Yusuf ibn Ayyub
[a]
(
c.
1137
? 4 Mayrnt 1193), ta enmyssit
Saladin
ny s'menkey,
[b]
she bunneyder y
reeraghtys Ayyubidagh
v'eh. Haink eh veih mooinjer
Kurdagh
, as v'eh ny chied
hultan
er
yn Egypt
as
y Teer
. She peiagh scanshoil v'eh car y
Trass Croshaid
, hass eh ec kione yn eiyrtys caggee Moslymagh noi
steatyn ny Croshaidee
'sy
Levaant
. Ec mullagh e phooar, heeyn y reamys Ayyubidagh magh harrish yn Egypt, y Teer,
Mesopotamia Heose
,
Hejaz
,
y Yeaman
, as
Nubia
.
Cur liorish e naim
Shirkuh
, gineraal 'sy
reeraghtys Zengidagh
, va Saladin currit da'n
Egypt Atimidagh
ayns 1164, rere saragheyn y reireyder Zengidagh
Nur ad-Din
. V'ad currit ayn dy chur cooney rish aachouyr
Shawar
myr
viseer
da'n chaylif jeigeyr Fatimidagh
al-Adid
. Haghyr streeu pooar eddyr Shirkuh as Shawar tra va Shawar aacurrit stiagh. Ren Saladin, ec y traa cheddin, irree seose rhenkyn y reiltys Fatimidagh kyndagh rish e varriaghtyn as eh caggey noi soiaghyn Croshaidagh chammah as rish e chaarjys persoonagh lesh al-Adid. Lurg dunverys Shawar as baase Shirkuh ayns 1169, ren al-Adid pointeil Saladin myr viseer. Car e reill, hoshee Saladin,
Moslymagh Sunni
, cleiy fo'n reiltys Fatimidagh; lurg baase al-Adid ayns 1171, scryss eh yn Chaylifaght Atimidagh
Voslymagh Shia
Ismailagh
va bunnit ayns
Cairo
, as ren eh aayeeraghey yn Egypt rish y
Chaylifaght Abbasidagh
va bunnit ayns
Baghdad
.
Ayns ny bleeantyn eiyrtyssagh, stiur eh soiaghyn noi ny Croshaidee 'sy
Phalasteen
, ren eh commishooney yn varriaght rahoil er y Yeaman, as va'n varriaght echey noi irreeyn-magh er son ny Fatimidyn 'syn Egypt. Tammylt beg lurg baase Nur ad-Din ayns 1174, ren Saladin launshey e ruegys er y Teer as hie eh stiagh 'sy
Damask
er aghin e chiannoort. Roish 1175 meanagh, va
Hama
as
Homs
er nyn ruegey ec Saladin, tayrn noidys veih chiarnyn Zengidagh elley, reireyderyn oikoil ny prinsaghtyn 'sy Teer; lurg shen, chur eh ny Zengidyn fo haart ec
Cah Cayrnyn Hama
ayns 1175, as v'eh fogrit magh myr '
Sultan yn Egypt as y Teer
' liorish y chaylif Abbasidagh
al-Mustadi
. Ren Saladin launshey ruegyssyn as barriaghtyn s'odjey ayns twoaie yn Teer as Mesopotamia Heose, ren eh scapail veih daa eab er e heihll liorish
Assassinee
, roish my ren eh cheet er ash dys yn Egypt ayns 1177. Roish 1182, va'n Teer Islamagh slane goit ec Saladin tra ghow eh greim er
Aleppo
, agh cha row eh jargal greim y ghoaill er y doon Zengidagh
Mosul
.
Fo stiurey Saladin, chur yn armee Ayyubidagh ny Croshaidee fo haart ec
Cah Hattin
ayns 1187, as ghow ad greim er
Jerusalem
as chur ad chiarnys caggee Mosylmagh er-ash 'sy Levaant. Ga dy row
Reeriaght Jerusalem
foast er mayrn derrey yn 13oo eash yeianagh, she boayl cassee va'n traartys ayns 1187 ayns faghtyssyn caggee Chreestee noi ny Moslymee 'syn ard shen. Hooar Saladin baase ayns 1193, erreish da chur eh yn chooid smoo jeh'n verchys echey da e heyraanee; t'eh oanluckit ayns
tomman mooar
faggys da'n
Vosk Umayyadagh
. Ta ard-ghoo ec Saladin 'sy
chultoor Moslymagh
, chammah as ayns cultooryn ny
Kurdee
, ny
Turkee
, as ny
h-Arabee
. T'eh currit sheese myr y Kurdagh smoo ennoil v'ayn rieau er-dy-henney.
- ↑
Arabish
:
???? ????? ???? ?? ????
/
ALA-LC
:
?al?? ad-D?n Y?suf ibn Ayy?b
; slane ennym:
al-Malik al-N??ir Ab??l-Mu?affar Y?s?f ibn Ayy?b
- ↑
She aagherrid jeh'n
laqab
Arabagh
Arabish
:
???? ?????
romanit myr: ?al?? ad-D?n, let.?'Onnor y Chredjue'.
eh Saladin.
- ↑
Balog (1980).
The Coinage of the Ayyubids
. London: Royal Numismatic Society. dg. Coin 182.
, jeeagh er Whelan Type III, 258-60; Albym 791.4 chammah
- ↑
Son cooiney cosoylagh ec y Thie Tashtee Goaldagh va bwoailt ayns AH 586/1190 BNJ:
"Saladin coin British Museum"
.
www.britishmuseum.org
(ayns English).
, as fer elley va bwoailt ayns 1190:
. Neesht, jeeagh-shiu er
[1]
,
[2]
- ↑
Lesley Baker, Patricia (1988).
A History of Islamic Court Dress in the Middle East
(PDF)
. SOAS, Ollooscoill Lunnin. dg. 119.
By the end of the 12th century, the wearing of the
sharbush
demonstrated support for Salah al-Din. Under the later Bahri Mamluks of Egypt and Syria it formed part of the
khil'a
given to an amir on his investiture.
Ta tooilley mean ayns Wikimedia Commons bentyn rish:
Saladin
.
|
---|
Eddyrashoonagh
| |
---|
Ashoonagh
| |
---|
Ard-scoillaryn
| |
---|
Sleih
| |
---|
Elley
| |
---|