Suleiman I
(Otoman: ?????? Sulaym?n, Turco: Suleyman), nado o
6 de novembro
de
1494
e finado o
6 de setembro
de
1566
, foi
sultan
e
padisha
do
Imperio Otoman
desde 1520 ata a sua morte, conecido como
Suleiman o Magnifico
en Occidente e
Suleiman o Lexislador
no mundo
islamico
, e un dos monarcas mais importantes da
Europa
do
seculo XVI
. Levou ao Imperio as suas maiores cotas. Baixo a sua administracion o estado otoman gobernaba polo menos a 25 millons de persoas.
[
1
]
Sucedeu ao seu pai, o sultan
Selim I
, en setembro de 1520 e comezou o seu reinado emprendendo unha
campana militar
contra as potencias cristias na
Europa central
e no
mar Mediterraneo
.
Belgrado
caeu en 1521; en 1522-1523 foi a quenda de
Rodas
, arrancada do longo dominio dos
Cabaleiros de San Xoan
. Na
batalla de Mohacs
, librada en agosto de 1526, Suleiman destruiu a forza militar de
Hungria
e o propio rei hungaro
Luis II
perdeu a vida. Durante o seu conflito cos
safavidas
, tamen conseguiu anexionar gran parte do
Oriente Proximo
, que incluia
Bagdad
, e amplas zonas do
norte de Africa
, ata o oeste de
Alxeria
. Baixo o seu mandato, a frota otoma dominaba os mares desde o Mediterraneo ata o
mar Vermello
, que atravesaba o
golfo Persico
.
A cabeza dun imperio en expansion, Suleiman promoveu importantes cambios lexislativos nos ambitos da sociedade, a educacion, a fiscalidade e o dereito penal. As suas reformas, levadas a cabo en colaboracion co principal funcionario xudicial do imperio,
Ebussuud Efendi
, harmonizaron a relacion entre as duas formas de dereito otoman: o dereito estatal (
Kanun
) e o dereito relixioso (
Shari'ah
). Suleiman tamen foi un excelente poeta e ourive, ademais dun gran mecenas da cultura. Supervisou a chamada ≪Idade de Ouro≫ do Imperio Otoman, e en consecuencia, fomentou o seu desenvolvemento artistico, literario e arquitectonico.
Rompendo coa tradicion otoma, Suleiman casou con
Hurrem Sultan
, unha muller do seu
haren
, unha
cristia
de ascendencia
rutena
que se converteu ao
islam
e foi conecida en Occidente como Roxelana, presumiblemente polo seu pelo vermello.
O seu fillo,
Selim II
, sucedeu ao seu pai en 1566 a sua morte tras un reinado de corenta e seis anos. Os outros herdeiros potenciais (?ehzade Mehmed e
?ehzade Mustafa
) xa morreran, o primeiro de
vexigas
e o segundo de
estrangulamento
. Outro fillo,
?ehzade Bayezid
, foi executado, xunto cos seus catro fillos, en 1561, por orde do propio sultan, tras unha rebelion que organizou. Durante moito tempo creuse que a morte de Suleiman seguialle un periodo de decadencia do imperio. Este punto de vista abandonouse desde enton, pero o final do reinado de Suleiman seguese considerando con frecuencia un punto de inflexion na historia otoma. De feito, nas decadas que seguiron a sua morte, o imperio comezou a experimentar importantes cambios politicos, institucionais e economicos, un fenomeno que a miudo se denomina ≪transformacion do Imperio otoman≫.
Pouco ou nada se sabe dos primeiros anos de vida de Suleiman; como naquela epoca non habia razons concretas para suponer que se converteria en sultan no futuro, os cronistas non se molestaron en rexistrar ningun feito concreto da sua infancia. Suponse que puido nacer o 6 de novembro de 1494 en
Trebisonda
, na actual
Turquia
, durante a epoca en que o seu pai
Selim
gobernaba esa provincia.
A sua nai, a moza de 17 anos
Ai?e Hafsa Sultan
, era probablemente de sangue real, posiblemente unha filla do
khan de Crimea
Menli I Giray
. E probable que a sua educacion comezase aos sete anos; estudou o
Coran
,
aritmetica
,
musica
,
escritura
,
tiro con arco
e, case con toda seguridade, aprendeu a
lingua persa
e o
arabe
. Como era costume para os fillos dos altos dignatarios, cara aos once anos foi
circuncidado
, deixou a sua nai e foise a vivir a sua propia residencia.
A idade de quince anos, o seu avo, o sultan
Bayezid II
, nomeouno gobernador de
Karahisar
e dous anos mais tarde gobernador de Caffa (actual
Feodosia
), antiga
colonia xenovesa
e encrucillada do comercio entre
Iran
,
India
e
Europa
. O 6 de agosto de 1509, Suleiman partiu para chegar a cidade e tomar posesion.
En 1512, Selim obrigou ao seu pai, quen era sultan, a abdicar e ao mesmo tempo exterminou os seus irmans e outros posibles sucesores, unha practica habitual na casa real otoma, ponendo asi fin a
guerra civil
e convertendose no novo sultan lexitimo.
Nesta epoca Suleiman tina 17 anos e, ademais de gobernar Caffa, realizaba outras tarefas administrativas en nome do seu pai; participou nunha campana militar en Iran, gobernou
Edirne
e combateu aos bandidos en
Magnesia
, onde posteriormente quedaria desde 1512 para tomar as rendas.
Foi en Magnesia onde estableceu unha estreita amizade con
Pargalı ?brahim Pa?a
, un escravo que mais tarde se converteria nun dos seus asesores mais proximos. Mentres tanto, o Imperio Otoman, baixo o liderado de Selim, continuou a sua expansion, derrotando ao sultanato rival exipcio dos
mamelucos
circasianos
da
dinastia buryi
. Isto levou aos turcos a anexionarse
Siria
,
Exipto
,
Palestina
e
Arabia
, o que fixo que se fixesen co control das tres cidades sacras:
A Meca
,
Medina
e
Xerusalen
.
Mentres o futuro sultan ocupabase da administracion do imperio, o seu pai Selim morreu mentres viaxaba de Constantinopla a Edirne. Inmediatamente preferiuse manter esta noticia en segredo, a espera da chegada do seu fillo, para evitar posibles levantamentos nas filas do exercito. Con todo, unha vez que Suleiman chegou ao feretro do seu pai, os
xanizaros
, as tropas de infantaria de elite do exercito, acolleron a sucesion e quitaronse as gorras en sinal de loito sen ningun tipo de alboroto,
grazas en parte ao agasallo de 5000
aspers
por cabeza que lles deu o novo sultan para garantir a sua lealdade.
Ao regresar a Constantinopla a cabeza do cortexo funebre, o 1 de novembro Suleiman puido recibir na sala do
divan
a homenaxe dos altos dignatarios, os
ulema
e o
gran mufti
, e en consecuencia, ascendeu oficialmente ao trono como decimo sultan otoman. Entre os seus primeiros actos oficiais, atopase a orde de construir a
mesquita de Yavuz Selim
e realizar a habitual concesion de beneficios aos membros do exercito. Ademais, decidiu derrogar algunhas duras disposicions ordenadas anteriormente por Selim e liberou a seiscentos notables exipcios para poner fin ao desapiadado rexime emprendido polo seu pai nos ultimos anos da sua vida.
Con todo, a primeira preocupacion pola orde publica veu de Siria, onde estaba en marcha unha revolta fomentada por
Janbirdi al-Ghazali
, un alto dignatario que se apoderou de
Damasco
,
Beirut
e
Tripoli
. Suleiman respondeu rapidamente, enviando un continxente as ordes de Ferhad Pasha, quen dominou aos rebeldes e esmagou o levantamento.
Demostrara, pois, decision e capacidade administrativa, caracteristicas que lle facian, a ollos dos seus subditos, merecedor de reinar sobre un imperio que xa era vasto naquela epoca, predominando sobre todo o mundo musulman, e que seguiria ampliando ao longo da sua vida.
Aos 26 anos de idade Suleiman herdou o titulo de
Califa
trala morte de seu pai, Selim I.
Primeiras expansions: Belgrado e Rodas
[
editar
|
editar a fonte
]
Trala morte do seu pai e co titulo de Califa comezou a gobernar o extenso
Imperio Otoman
, unha vez establecida a sua autoridade dentro das fronteiras otomas, Suleiman puido ocuparse da politica exterior. Naquela epoca,
Europa
vivia un periodo de dificultades provocados por continuos
conflitos
e as violentas divisions internas entre o
catolicismo
e o
protestantismo
. Para defender as fronteiras do
Sacro Imperio Romano
,
Fernando de Habsburgo
, irman do
Emperador do Sacro Imperio Romano
Carlos V
, situouse ao leste.
A paz de 1503, asinada ao final da
guerra turco-veneciana
, previa o pago dun tributo anual aos otomans. O asasinato do enviado que acudira a recoller o dineiro dos hungaros foi o
casus belli
para que Suleiman atacase aos cristians do
rio Danubio
co obxectivo de conquistar
Belgrado
, cidade estratexica desde a que poderia avanzar posteriormente cara a
Viena
e
Budapest
. Durante todo o inverno de 1520, o imperio estivo ocupado na preparacion da expedicion, a primeira de Suleiman.
O 6 de febreiro do ano seguinte, o exercito dirixido polo sultan abandonou Constantinopla no medio de fastuosas celebracions.
Despois de viaxar durante varios meses en tres columnas, as tropas reunironse baixo as portas de Belgrado, e en consecuencia, comezaron o
asedio da cidade
o 25 de xuno; o sultan foi asistido na direccion das operacions polos seus mais altos dignatarios, entre os que se atopaban o
pasha
Pargalı ?brahim
, o
gran visir
Piri Mehmed
e
Mehmet Beg Mihaloglu
, quen mais tarde se converteu no gobernador
de facto
de
Valaquia
. Ao principio, a defensa da cidade resultou eficaz, pero cando as divisions relixiosas entre os catolicos e os ortodoxos asediados fixeronse sentir, achandaron o camino aos otomans. Asi, tras un longo bombardeo, Suleiman puido entrar na cidade o 29 de agosto, onde recitou persoalmente a
oracion da Yumu'ah do venres
.
Estimulado polo seu exito en Belgrado, Suleiman retomou o plan trazado polo seu pai Selim de atacar a fortaleza cristia de
Rodas
, iniciativa que xa
tentara
Mehmed II
sen exito en 1480. A illa de Rodas, nese momento en mans dos
Cabaleiros de San Xoan
, representaba un perigo real para os otomans, xa que era unha base para os
corsarios
cristians que desde facia tempo atacaban aos peregrinos musulmans na sua viaxe de
Hajj
a Meca e saqueaban os barcos mercantes. Consciente de que os europeos non intervirian por estar ocupados en conflitos internos, o sultan estaba decidido a acabar con iso.
Tras enviar unha carta o 1 de xuno de 1522 ao
Gran Mestre dos Cabaleiros
Philippe Villiers de l’Isle-Adam
esixindo a rendicion da illa, Suleiman ordenou ao xefe da expedicion
Lala Kara Mustafa Pasha
que a armada otoma abandonase o porto de Constantinopla e navegase cos seus trescentos barcos cara a Rodas. Poucos dias despois, o 18 de xuno, o propio sultan partiu por terra cun sequito de cen mil homes desde
Uskudar
para facer a guerra aos xinetes. Ao chegar a
Kutahya
o 2 de xullo, uniuse as outras forzas proporcionadas polo
bilerbei
(gobernador) de
Rumelia
e
Anatolia
. O exercito otoman chegou a
Marmaris
o 28 de xullo. Saudado polo disparo de mais dun centenar de canons, o sultan iniciou o
sitio de Rodas
.
Ainda que Isle-Adam contaba cunha pequena forza para defender a cidade, composta por uns sete mil soldados e setecentos cabaleiros, estaba ben motivada. Con todo, para o Gran Mestre quedou claro que a unica estratexia posible para deter aos douscentos mil otomans era a de esperar unha rapida intervencion das demais forzas cristias de Europa. Preocupado pola prolongacion do asedio, o 23 de setembro Suleiman ordenou un asalto as murallas de Rodas, que con todo rompeu a extenuante defensa dos cabaleiros e custou a ambos os bandos perdas moi cuantiosas.
Un novo intento de asalto o 12 do mes seguinte tamen terminou en fracaso despois de ferir ao
a?a
(comandante) dos xanizaros. O 10 de decembro, tras perder mais de 3.000 soldados nun so ataque uns dias antes, Suleiman ofreceu aos cristians negociar unha rendicion. Despois de dar mais voltas, Isle-Adam finalmente deuse conta de que nunca recibiria a axuda que esperaba dos cristians de occidente e que non poderia manter o asedio moito mais tempo.
Asi que se chegou a un acordo de rendicion que permitia aos cabaleiros abandonar a illa sen perigo e aos habitantes restantes estar exentos de impostos e
dev?irme
durante cinco anos; con todo, os comandantes non puideron deter aos xanizaros, que saquearon a cidade e profanaron os lugares sacros.
Suleiman recibiu persoalmente ao Gran Mestre antes de que abandonase a cidade, tratandoo amistosamente e consolandoo; dise que o sultan confiou ao ≪gran visir≫ que estaba ≪verdadeiramente apenado por expulsar a este ancian do seu palacio≫. O 1 de xaneiro de 1523, os cabaleiros sobreviventes abandonaron a illa para dirixirse a
Messina
no exilio (desde onde, uns anos mais tarde, establecerianse en
Malta
); Suleiman triunfara, non sen dificultade, unha vez mais, e en consecuencia, sementou o terror na poboacion cristia de Europa.
Ao seu regreso a Constantinopla, Suleiman nomeou ao seu vello amigo
Pargalı ?brahim Pa?a
gran visir
do Imperio Otoman e comandante de todo o exercito fora dos xanizaros, como era costume. A relacion de gran amizade e confianza entre o sultan e ?brahim sempre interesou moito aos historiadores e escandalizou aos contemporaneos; nado cristian en 1494 probablemente en
Parga
, unha antiga posesion veneciana en
Epiro
, ?brahim foi feito prisioneiro e posteriormente ofrecido a Suleiman. Enseguida destacou pola sua intelixencia e capacidade de aprendizaxe, e decidiuse que debia recibir unha educacion adecuada. Cando Suleiman converteuse en sultan, ?brahim tivo a oportunidade de ascender rapidamente na xerarquia do imperio, polo que se converteu rapidamente no ≪gran visir≫ en xuno de 1523. Con todo, parece que o propio ?brahim, preocupado pola sua propia seguridade, pedira ao seu amigo o sultan que non se lle considerase para un posto tan prestixioso e arriscado, pero que Suleiman negouse a acceder a sua peticion, asegurandolle a sua proteccion incondicional.
O 18 de maio de 1524, a
haseki
(concubina favorita) e esposa de Suleiman,
Hurrem Sultan
(1502-1558), deu a luz ao seu fillo
Selim
. Pouco se sabe das orixes de Hurrem, conecida en Occidente como Roxelana, probablemente foi unha escrava
tartara
entregada ao
haren
imperial. En calquera caso, pronto se converteu na favorita de Suleiman, que por ela abandonou a primeira
haseki
Mahidevran Gulbahar
, quen lle daba o seu primoxenito
?ehzade Mustafa
en 1515, cando ainda era gobernador de
Manisa
. Antes de Selim, Hurrem tivera outros dous fillos do sultan,
?ehzade Mehmed
, nado en 1521, e
?ehzade Abdullah
, nado en 1522, quen morreu so tres anos despois. Falouse moito de Roxelana; capaz de pasar en pouco tempo de escrava do haren a
concubina
e finalmente a esposa legal, contravindo os costumes otomans, tivo unha gran influencia sobre o sultan, ata o punto de que alguns historiadores considerana a tecedora de tramas que acabaron condicionando toda a politica do imperio e en particular a sucesion ao sultanato, vendoa como a iniciadora do chamado '
sultanato das mulleres
'.
A pesar da firmeza coa que se gobernaba o imperio, as rebelions eran bastante frecuentes. Posiblemente debido ao descontento co nomeamento de ?brahim Pa?a como
gran visir
, o seu competidor Ahmed Pa?a, recentemente nomeado gobernador de
Exipto
, organizou unha insurreccion, e en consecuencia, obtivo inicialmente o apoio dos dignatarios
mamelucos
, o mestre dos Cabaleiros Hospitalarios de Xerusalen, o
xa
Ismail I
de
Persia
e mesmo o papa. Con todo, cando os mamelucos abandonarono, pronto foi asasinado e a revolta sufocada.
Consciente de que Exipto era un terreo fertil para a insurreccion, Suleiman decidiu enviar a ?brahim, a unica persoa na que podia confiar plenamente, nunha mision.
Nun ano, o leal
gran visir
someteu aos rebeldes, promulgou leis e reorganizou a administracion do poder; o seu exito foi tan grande que non houbo mais revoltas na zona durante mais de tres seculos.
Tras as vitorias no Danubio e Rodas, o imperio gozou dun periodo de paz, pero esta situacion non era de recibo, xa que a tradicion guerreira otoma queria que o sultan estivese constantemente loitando para expandir as fronteiras imperiais e estender o
Islam
por todo o mundo. Cando os jenizaros deronse conta de que non habia plans para novas campanas militares, aproveitaron a ausencia do sultan, quen fora a
Edirne
para a caceria, e provocaron disturbios na capital, o que obrigou a este ultimo para regresar inmediatamente. Ao recuperar rapidamente o control, xa sexa executando el mesmo a alguns alborotadores ou distribuindo dineiro aos soldados para acougalos, Suleiman tivo claro que habia que planificar unha expedicion militar canto antes.
Asi, a principios do inverno de 1525, o sultan ordenou preparar unha campana militar sen decidir o obxectivo. So nos primeiros meses de 1526, por invitacion tamen de
Francisco I de Francia
con quen o imperio comezara a tecer os primeiros contactos (que pronto darian lugar a unha
alianza
antihabsburxica),
optou por atacar de novo as fronteiras cristias; a expedicion dirixiriase, por tanto, cara ao
Reino de Hungria
.
Os preparativos diplomaticos foron febris: asegurouse a neutralidade da
Republica de Venecia
mediante a concesion de certos privilexios, mentres que estaba claro que o emperador Carlos V non interviria porque estaba ocupado na
guerra da liga de Cognac
contra Francisco I. Ademais, Suleiman consideraba que as fronteiras orientais coa Persia do xa
Tahmasp I
eran seguras e que a sua intervencion ali podia posponerse.
O 21 de abril de 1526, Suleiman abandonou a capital a fronte dun exercito con cen mil homes e trescentos canons. Xunto a el marchaban o
gran visir
?brahim, alguns
visires
, o
dragoman
(interprete linguistico) da
Sublime Porta
e outros dignatarios.
A expedicion chegou, non sen dificultade, a
Sofia
onde se dividiu: o sultan dirixiuse a Belgrado desde onde continuaria a
Buda
(a actual
Budapest
), mentres que o
gran visir
dirixiuse a
Petrovaradin
, que tomou tras un breve asedio que so lle custou vinte e cinco homes.
Durante a marcha, someteronse as cidades de
Ilok
e
Osijek
, e construiuse en so cinco dias unha ponte de 332 metros de lonxitude sobre o
Drava
, que foi inmediatamente destruido unha vez que o exercito o houbo cruzado para eliminar calquera posibilidade de retirada. Os otomans chegaron enton a chaira de
Mohacs
onde lles esperaba o rei
Luis II de Hungria e Bohemia
para impedirlles continuar cara a Buda.
A
batalla de Mohacs
tivo lugar o
29 de agosto
e comezou favorablemente para as tropas cristias, a pesar da sua inferioridade numerica, debido tamen a que as peticions de axuda de Luis a Occidente foran desatendidas. O gran valor da cabaleria hungara saiu a relucir, ata o punto de que trinta e dous xinetes chegaron a poner en grave perigo a vida do propio Suleiman, quen se salvou grazas a sua armadura e ao sacrificio dos seus gardacostas e dos xanizaros que acudiron na sua defensa.
Con todo, a clara superioridade da
artillaria
otoma marcou a diferenza, e a tardina o exercito cristian foi derrotado; na retirada o rei Luis caeu morto nun rio, o que o sumou aos trinta mil mortos nas filas cristias. Suleiman triunfara unha vez mais, o camino para unha entrada triunfal en Buda estaba aberto.
Ao regresar a Constantinopla ao final da campana, o sultan podia considerarse dono do destino de Hungria. A morte do rei Luis colapsou a autoridade central hungara e produciuse unha loita polo poder. Alguns nobres ofreceron a coroa de Hungria ao archiduque de Austria
Fernando I de Habsburgo
, emparentado coa familia real hungara. Outros nobres, con todo, decantaronse por
Xoan Zapolyai
, quen contaba co apoio de Suleiman pero que non era reconecido polas potencias da Europa cristia.
Hungria dividiuse en tres partes: a maior parte da actual Hungria foi reclamada por Suleiman, creouse o estado vasalo de Transilvania e entregouse a familia Zapolyai, e Fernando I obtivo a Hungria Real. Asi, a fronteira entre o Imperio Otoman e o
Sacro Imperio Romano Xermanico
quedou fixada temporalmente.
[
49
]
Con Hungria xa sometida, Suleiman puido dirixir a sua mirada a unha das suas maiores ambicions:
Viena
. Asi, o 10 de maio de 1529, coas habituais cerimonias con gran pompa, abandonou a capital e regresou a Mohacs, onde se reuniu con Zapolyai, quen, no transcurso dunha solemne audiencia, foi reconecido como
rei de Hungria
e, en consecuencia, como
vasalo
do Imperio Otoman. Unha miniatura conservada no
Palacio de Topkapi
lembra o acontecemento, mostrando o momento en que o sultan entrega a Zapolyai a coroa, vestido cun
caftan
de honra. Abandonando o lugar da que fora unha das suas vitorias mais importantes, Suleiman chegou a Buda en so tres dias, ocupada de novo polas tropas cristias.
Tras un breve asedio, a cidade foi tomada e os seus habitantes escravizados, pero a diferenza da vez anterior, os
xanizaros
tinan prohibido a pillaxe. Poucos dias despois, Zapolyai foi coroado oficialmente como rei; Suleiman non asistiu a cerimonia, probablemente para non dar demasiada importancia a quen consideraba so un vasalo menor; ademais, achegabase o outono e, por tanto, era necesario dirixirse cara a Viena canto antes.
O
sitio de Viena
comezou o 27 de setembro de 1529 e supuxo un enfrontamento do exercito otoman de Suleiman, con cento vinte mil homes, vinte e oito mil camelos e trescentas pezas de artillaria, contra os defensores cristians, que contaban cuns vinte mil combatentes e setenta e dous
canons
as ordes de
Filipe do Palatinado-Neoburgo
.
As operacions resultaron mais dificiles do esperado para os otomans. Ainda que o incesante fogo de artillaria conseguira abrir unha brecha nas murallas da cidade, os atacantes inexplicablemente non aproveitaron isto para tentar entrar.
A frustracion pola continuacion do asedio mais alo do esperado e a preocupacion pola proximidade do inverno levaron a Suleiman a ordenar un asalto a Porta de Carintia o 14 de outubro. Con todo, o resultado non foi concluinte e o gran sultan non tivo mais remedio que abandonar o obxectivo e regresar a Constantinopla, non sen antes celebrar a campana militar como un exito e negar que o obxectivo fose conquistar Viena. A viaxe de volta durou aproximadamente dous meses, durante os cales o exercito otoman perdeu moitos homes polas enfermidades e o mal tempo.
A pesar das suas esmagadoras vitorias en Hungria, Suleiman ainda non establecera plenamente a sua autoridade na rexion. Asi, o 22 de abril de 1532, volveu sair da capital a fronte de mais de cen mil homes cuxas filas incluian doce mil jenizaros,
trinta mil soldados de
Anatolia
, dezaseis mil de
Rumelia
e vinte mil
spahi
aos que se engadia unha forza de artillaria de trescentos canons.
Ao chegar a Belgrado e recibir novos reforzos dos tartaros de
Sahib I Giray
, Suleiman estaba disposto a enfrontarse definitivamente ao emperador Carlos V. Con todo, a sua ambicion non puido cumprirse: os cristians non se sentian en absoluto preparados para enfrontarse a un inimigo tan decidido e numeroso, polo que Fernando de Habsburgo preferiu enviar dous embaixadores ao sultan para ofrecerlle un tributo de cen mil
ducados
a cambio da paz e o seu reconecemento como rei de Hungria. Mentres tanto, Suleiman recibiu outra proposta diplomatica: o rei de Francia ofreceuse a invadir
Italia
para loitar ali contra Carlos. O sultan rexeitou ambas as ofertas, pero en canto a esta ultima, prometeu axudar aos franceses para conquistar
Xenova
e
Milan
, un dos primeiros actos substanciais da
alianza franco-otoma
.
Ao fracasar os esforzos diplomaticos para frear o avance otoman, os cristians tiveron que ponerse a defensiva. O exercito de Suleiman, tras numerosos exitos,
estancouse durante o
asedio de Guns
, unha cidade situada a so cen quilometros de Viena e defendida por so oitocentos homes ao mando de
Nikola Juri?i?
, que se prolongou durante todo o mes de agosto, o que fixo que os otomans perdesen un tempo valioso.
Despois de conquistar trabajosamente a cidade, Suleiman preferiu dirixirse cara ao oeste, cara a
Estiria
, no canto de apuntar directamente a Viena, probablemente porque contara con expulsar a Carlos V da cidade e asi enfrontarse a el en campo aberto, pero o emperador dos Habsburgo preferiu evitar o contacto e permaneceu dentro das murallas.
En
Estiria
, Suleiman conquistou varias cidades, pero tivo que renunciar a toma de
Graz
e
Maribor
, que non cederon a forza otoma. O tempo perdido en Guns non lle permitiu continuar coas operacions por moito tempo, e regresou a Constantinopla o 18 de novembro de 1532. O resultado desta campana tamen se celebrou solemnemente: dise que houbo cinco dias de cerimonias na capital, pero o sultan non puido quedar plenamente satisfeito.
Ao termo dos acontecementos, asinouse unha tregua entre os otomans e os cristians, que deu lugar ao
tratado de Constantinopla de 1533
; con iso Zapolyai conservou o reino de Hungria, Carlos V salvou as suas fronteiras e puido concentrar as suas forzas para contrarrestar a
Liga de Esmalcalda
. Suleiman, pola sua banda, podia agora volver a sua mirada cara a
Persia
, consciente da oportunidade de romper a tregua cos cristians cando quixese.
Durante seculos, no mundo musulman, houbo un conflito entre os otomans e o
Imperio safavida
, con este ultimo gobernando
Persia
e o moderno
Iraq
, dividido pola fe relixiosa:
sunnita
o primeiro,
xiita
o segundo.
Os discipulos xiitas, ou
kizilbash
'
, perseguiron aos sunnitas en
Mesopotamia
, converteron
mesquitas
e, en 1508, foron culpables de destruir a tumba de
Ab? ?an?fa al-Nu?m?n
, un dos teologos sunnitas mais importantes da historia. Tamen adoitaban impedir as conexions entre os otomans e os seus aliados
uzbekos
. Esta situacion esixia que os otomans intervinesen canto antes. En canto o sultan tivo un pretexto para reclamar
Bagdad
, decidiu atacar ao imperio rival e ?brahim recibiu a orde, no outono de 1533, de dirixir un exercito ao
Acerbaixan persa
onde conquistou
Tabriz
o 16 de xullo do ano seguinte. Comezara o que se coneceria como a ≪campana dos dous Iraq≫.
Dous meses despois, tras unha viaxe que o fixo pasar por varias cidades nas que triunfou, Suleiman uniuse ao seu
gran visir
e con el dirixiuse a capital de Persia, Bagdad, que durante moito tempo fora un dos centros mais importantes do Islam e a sede do
califato
, pero que para enton xa estaba en decadencia. O exercito que participou nesta expedicion era enorme: dise que estaba formado por uns douscentos mil homes, o que provocou moitas dificultades loxisticas e de aprovisionamento, dificultades acentuadas pola inminente mala tempada.
Ao achegarse o exercito otoman, o
xa
rexeitou un enfrontamento directo e evacuou a cidade; o 4 de decembro de 1543, Suleiman puido asi entrar sen loitar e considerarse asi o lexitimo sucesor dos
califas
e defensor do sunismo.
Coa anexion de Bagdad ao Imperio Otoman, a cidade experimentaria unha nova tempada de crecemento e prosperidade. Tras pasar o inverno nesta, o 2 de abril de 1545 Suleiman e o seu exercito emprenderon unha dificil viaxe que en tres meses levouno de volta a Tabriz, onde fixou a sua residencia no palacio do xa.
Do mesmo xeito que na anterior campana hungara, cando Suleiman buscara un enfrontamento directo con Carlos V, tamen esperaba un combate co xa; pero el tamen, do mesmo xeito que Carlos, habia rehuido causar un impacto contra un exercito tan forte, polo que preferiu unha estratexia mais de espera. Asi, as conecidas dificultades loxisticas do exercito otoman, que se atopaba lonxe das suas bases de aprovisionamento, obrigaronlle a abandonar a idea de perseguir ao exercito do xa, moito mais mobil e a gusto na rexion, e a conquistar as cidades santas de
Qom
e
Kashan
.
Suleiman deu enton ordes de regresar a Constantinopla, onde chegou a principios de xaneiro de 1536. A campana supuxera a perda de mais de trinta mil homes, principalmente por fame e enfermidades, pero consolidara ao sultan aos ollos dos seus correlixionarios contemporaneos como un gran conquistador que triunfara sobre a herexia sunnita; o imperio estendiase agora desde as portas de Viena ata Bagdad.
Poucos dias despois do final da expedicion, produciuse un acontecemento que ainda hoxe e cuestionado polos historiadores. O 15 de marzo de 1536, o
gran visir
Pargalı ?brahim Pa?a foi atopado asasinado no seu dormitorio do
palacio de Topkapı
. Sen dubida foi o propio Suleiman quen ordenou a sua execucion; desconecense os motivos polos que o fixo e so se formularon teorias: a sospeita de que foi o artifice dunha conspiracion ou o resultado dunha peticion de Roxelana, quen via a ?brahim como un rival polo poder, son as hipoteses mais cribles. O feito e que Suleiman tivo que lamentar facer matar o seu mellor amigo, companeiro de exitos e excelente estratego.
Tras as campanas danubianas e persas, Suleiman comezou a mirar cara ao
mar Mediterraneo
, enton baixo o control das armadas da
Republica de Venecia
e de
Ragusa
.
A pesar dalguns exitos como os de Rodas ou Exipto, a frota otoma non era tan temible como as suas forzas terrestres, pero a disponibilidade de portos estratexicamente situados e de arsenais eficientes proporcionaba aos otomans a posibilidade de imponer a sua autoridade tamen no mar.
A figura clave na reorganizacion da armada otoma foi, do mesmo xeito que o coetaneo
Andrea Doria
para os espanois, o
corsario
Jeireddin
, conecido en Europa como ≪Barbarroja≫. Fillo dun oleiro grego de
Mitilene
,
grazas as suas incursions no Mediterraneo, pronto adquiriu unha gran reputacion que lle levou a finais de 1533 a facer a sua entrada triunfal en Constantinopla onde foi nomeado
kapudanpa?a
(equivalente a gran almirante) da frota otoma e gobernador (
Bey
) das illas. En virtude deste prestixioso titulo, organizou a frota de Suleiman en poucos meses, mentres este atopabase ocupado en Persia, disposto a dar batalla as potencias navais cristias.
Como primeira accion, Barbarroja conquistou
Tunes
, nese momento en mans da
dinastia hafsi
.
Con todo, en xullo de 1535, a cidade
seria a sua vez conquistada
por Carlos V quen, preocupado pola expansion otoma no Mediterraneo, tomara persoalmente a direccion dunha contraofensiva considerada polos contemporaneos como unha
cruzada
xunto a Doria.
A pesar da gran vitoria cristia, a frota de Barbarroja so sufriu perdas marxinais e puido, uns meses despois, atacar as
Illas Baleares
e
Valencia
, saqueandoas. Convencido das posibilidades de exito no mar, o propio sultan supervisou o equipamento dunha nova frota, que continuou ao longo de 1536 nos estaleiros do
Corno de Ouro
.
O 17 de maio de 1537, Suleiman, acompanado dos seus fillos
Selim
e
Mehmed
, chegou a
Vlore
, na actual
Albania
, con plans para atacar
Brindisi
, mentres o seu aliado
Francisco I de Francia
dirixiase a conquistar
Xenova
e
Milan
. A expedicion debia incluir a
Lutfi Pa?a
e a Barbarroja como comandantes da frota. Con todo, o plan non chegou a bo porto, xa que o rei de Francia rompeu o acordo e
atacou en Flandres e Picardia
. Mentres tanto, un ataque dunhas
galeras
venecianas a unha delegacion diplomatica otoma en viaxe deu a Suleiman o pretexto para cambiar o seu obxectivo e dirixirse a
Corfu
, unha importante base da
Serenisima
.
As operacions para o
asedio da cidade
comezaron en agosto dese mesmo ano e foi o primeiro acto do que se conece como a
terceira guerra turco-veneciana
, parte do escenario mais amplo das
guerras turco-venecianas
. A pesar de que Suleiman podia contar coa forza de vinte e cinco mil homes e trescentos vinte barcos, a resistencia dos venecianos resultou ser bastante tenaz, e en particular a artillaria dos defensores foi decisiva para que o sultan decidise retirarse. A tradicion conta que Suleiman, tras ver a perda de duas galeras, declarou que ≪a vida dun so musulman non pode pagarse coa conquista de mil fortalezas≫.
Ao seu regreso a Constantinopla, o sultan encargou a Barbarroja a mision de combater aos venecianos nas illas do
mar Exeo
para expulsalos. Durante as duas campanas militares que seguiron, o
kapudanpa?a
logrou un exito tras outro, polo que contou entre as suas conquistas as illas de
Siros
,
Patmos
,
Exina
,
Paros
,
Andros
,
Skiathos
,
Esciro
e
Serifos
. O 28 de setembro de 1538, Barbarroja derrotou a liga Santa promovida polo papa
Paulo III
na
batalla de Preveza
.
Ao final das operacions, vinte e cinco illas venecianas caeran ou foran saqueadas, mentres que miles de cristians foran feitos prisioneiros.
O 20 de outubro de 1540, asinouse unha paz na que os embaixadores venecianos acordaron con Suleiman o pago de trescentos mil ducados como indemnizacion de guerra e o abandono definitivo das illas conquistadas por Barbarroja, as que se sumaron
Nauplia
e
Malvasia
.
En outubro do ano seguinte, Carlos V tentou frear os exitos otomans dirixindo unha
expedicion a Alxer
, que con todo resultou desastrosa para os cristians.
Suleiman converteuse asi no senor absoluto do Mediterraneo, unha supremacia que os otomans mantiveron durante mais de trinta anos.
En 1539, o
gran visir
Ayas Mehmed Baja
, quen sucedera no cargo mais alto da
Sublime Porta
tras o asasinato de ?brahim Pa?a, morreu de
peste
, e o sultan decidiu nomear no seu lugar a
Lu?f? Pa?a
, o seu cunado e xeneral do exercito otoman, quen era de orixe albanesa.
O sultan non tivera tempo de asinar o tratado de paz con Venecia e xa tina que volver centrar a sua atencion en Hungria, de onde chegaban noticias preocupantes. En xullo de 1540, Zapolyai morrera quince dias despois de ter un fillo de
Isabela Jagellon
, filla do rei
Segismundo I de Polonia
. Ainda que Suleiman cria que o neno era o seu lexitimo sucesor, saiu a luz un acordo secreto que Zapolyai fixera en 1538, no que se establecia que a sua morte Hungria volveria a mans de Fernando de Habsburgo a cambio do seu reconecemento no trono mentres vivise. Para Suleiman, este acordo era inaceptable, xa que se fixo antes do nacemento do seu fillo, mentres que Fernando afirmaba que o neno non era fillo de Isabela e por iso invadiu Hungria.
Asi, Isabela e o seu fillo
Xoan
abandonaron Buda para pedir axuda a Suleiman, quen tivo que partir de novo en direccion a Hungria. Esta vez o exercito otoman atopou pouca resistencia no seu camino e, reforzado polas tropas enviadas por Isabela,
cercou Buda
, e en consecuencia, derrotaron as defensas dirixidas por
Wilhelm von Roggendorf
e expulsaron os imperiais, que deixaron dezaseis mil homes atras.
O 2 de setembro de 1541, o sultan acompanado polo seu fillo
?ehzade Bayezid
e o
gran visir
Hadım Suleiman Pa?a
(quen tomara a substitucion de Lu?f? Pa?a uns meses antes) entrou na cidade con grandes honras e, como era o seu costume, dirixiuse a unha igrexa que namentres se converteu nunha
mesquita
para rezar. Primeiro deu a sua palabra a Isabela de que o seu novo fillo Xoan reinaria sobre Hungria en canto alcanzase a idade necesaria, e logo regresou a Constantinopla.
Pero non pasaron nin dous anos antes de que tivese que partir de novo para a sua oitava campana en Hungria. De feito Fernando, fortalecido por un momento de tranquilidade na fronte interna cos protestantes, volvera a reclamar o trono hungaro ofrecendo a Suleiman o reconecemento como rei a cambio dun tributo anual de cen mil ducados. O sultan, quen non tina a menor intencion de aceptar esta oferta, non tivo mais remedio que abandonar a capital o 23 de abril de 1543 e emprender a guerra contra os Habsburgo.
Unha vez mais, a campana comezou da mellor maneira posible para os otomans, que tomoron unha fortaleza tras outra en
Eslavonia
e na Hungria leal a Fernando.
Despois de volver entrar en Buda, o exercito otoman dirixiuse inmediatamente ao norte para o
sitio de Esztergom
, que caeu despois dunhas duas semanas, tamen grazas a axuda da artillaria francesa ofrecida polo rei Francisco I.
Este novo exito contra os cristians puxo fin as ambicions de Fernando sobre Hungria, que permaneceu en mans otomas ata 1686. A este exito seguironlle longas negociacions que desembocaron nun tratado de paz entre os otomans e o Sacro Imperio Romano Germanico o 13 de xuno de 1547. Con todo, Suleiman non podia estar do todo satisfeito, xa que ainda non conseguira loitar contra o emperador Carlos V en campo aberto, e a morte de Francisco I o 31 de marzo de 1547 faciao improbable para o futuro, xa que lle faltaba unha aliado clave no escenario europeo. Era o momento de mirar de novo a Persia.
A principios de 1548, Suleiman abandonou de novo Constantinopla e marchou co seu exercito cara a Persia. A pesar do seu exito na sua primeira expedicion, a sua autoridade estaba en perigo: varios vasalos mostraronse infieis e a propaganda safavida a favor do xiismo seguia ganando adeptos en
Anatolia
.
A primeira accion, unha vez que chegou ao teatro de operacions, foi o
asedio de Van
, que volvera recentemente a mans de
Tahmasp I
tras perdelo en 1534. Tras tomar Van a finais de agosto, o sultan decidiu descansar en
Alepo
para pasar o inverno. Ao mesmo tempo, o exercito otoman ocupou outras fortalezas locais mentres o fillo do xa
Suleiman Mirza
, quen se uniu as filas dos otomans, arrasaba o oeste de Iran ata que foi capturado e posteriormente asasinado.
Despois do inverno, o exercito turco dirixiuse cara a
Erzurum
mentres o
gran visir
Rustem Baja
continuaba sometendo as fortalezas safavidas entre
Kars
e
Artvin
.
A campana foi un exito que reafirmou a autoridade otoma sobre Persia, pero Suleiman volveu fracasar no seu intento de pechar definitivamente as contas coa dinastia safavida, o que lle obrigou uns anos mais tarde a retomar a ruta cara a Persia para unha terceira campana.
Suleiman tivo seis fillos das suas duas esposas,
Mahidevran
e
Hurrem
, catro dos cales sobreviviron mais alo de 1550: o maior
?ehzade Mustafa
era fillo de Mahidevran, mentres que os mais novos
Selim
,
Bayezid
e
Cihangir
eran de Hurrem. Esta ultima era consciente de que se Mustafa convertiase en sultan, os seus propios fillos serian asasinados por estrangulamento, un costume da
dinastia otoma
. De feito, polo menos ata o reinado de
Ahmed I
, o imperio carecia de medios formais para regular a sucesion, polo que a miudo recorria a cruel practica de dar morte aos principes rivais para evitar disturbios e rebelions. Ademais, o fillo de Mahidevran era unanimemente reconecido como o mais talentoso de todos os seus irmans e gozaba do apoio do poderoso
Pargalı ?brahim Pa?a
, nese momento o
gran visir
do imperio, asi como do exercito e en particular dos xanizaros. O embaixador austriaco
Ogier Ghiselin de Busbecq
sinalou que ≪Suleiman ten entre os seus fillos un chamado Mustafa, quen e marabillosamente educado e prudente e esta en idade de gobernar, xa que ten 24 ou 25 anos; que Deus non permita nunca que un sarraceno de tal forza acheguese a nos≫, e continuou falando das ≪notables dotes naturais≫ de Mustafa. Crese que Hurrem e responsable, polo menos en parte, das intrigas que se produciron en torno ao nomeamento dun sucesor no sultanato; ainda que era a esposa do sultan, non tina ningun papel publico oficial, pero isto non lle impedia exercer unha forte influencia politica. Nun intento de evitar a execucion dos seus fillos, Hurrem probablemente utilizou a sua influencia sobre o seu marido para eliminar a quen apoiaba o ascenso de Mustafa.
Asi, en loitas de poder aparentemente instigadas por Hurrem, Suleiman fixo asasinar a ?brahim e substituiuno polo seu xenro,
Rustem Baja
. En 1552, cando comezou a terceira campana contra Persia e Rustem foi nomeado comandante en xefe da expedicion, comezaron as intrigas contra Mustafa. Rustem enviou a un dos homes de maior confianza do sultan para que informase de que os soldados consideraban que chegara o momento de poner a un principe mais novo no trono, xa que o sultan non dirixira persoalmente o exercito; ao mesmo tempo, estenderonse rumores de que Mustafa fora favorable a idea. Irritado por iso e crendo que Mustafa conspiraba contra el para obter o trono, Suleiman convocou ao seu fillo a sua tenda no
val de Ere?li
o veran seguinte durante o seu regreso da campana en Persia, afirmando que ≪poderia librarse dos crimes dos que foi acusado e non teria nada que temer se vina≫.
Mustafa enfrontouse a un dilema: comparecer ante o seu pai a risco de ser asasinado ou, se se negaba, ser acusado de traizon. Ao final, Mustafa optou por entrar na tenda do seu pai, confiando en que o apoio do exercito protexerialle. Busbecq, quen afirma recibir o relato dunha testemuna presencial, describiu os ultimos momentos de Mustafa. Cando este entrou na tenda do seu pai, os
eunucos
atacaronlle mentres se defendia valentemente. O seu pai, separado da pelexa so polas cortinas de lino da tenda, asomouse a traves dela e ≪mirou amenazantemente, cos seus ollos cheos de ira e crueldade pola sua falta de coraxe. Enton, os verdugos, alarmados, redobraron os seus esforzos, lanzaron a Mustafa ao chan e, botandolle a soga ao pescozo, estrangularono≫.
O pobo otoman recibiu negativamente a noticia do asasinato de Mustafa, os xanizaros acusaron a Suleiman de apagar ≪o sol mais brillante≫; os poetas e escritores celebraron ao novo principe ao que dedicaron elexias e obras.
Dise que Cihangir morreu de pena poucos meses despois de decatarse do asasinato do seu medio irman.
Aos dous irmans sobreviventes, Selim e Bayezid, deuselles o mando en diferentes partes do imperio. Con todo, en poucos anos estalou unha guerra civil entre eles, cada un apoiado por forzas leais. Coa axuda do exercito do seu pai, Selim derrotou a Bayezid en
Konya
en 1559, o que levou a este ultimo para refuxiarse cos safavidas xunto cos seus catro fillos.
Tras os intercambios diplomaticos, o sultan esixiu ao xa
Tahmasp I
que Bayezid fose extraditado ou executado. En 1561, a cambio de grandes cantidades de ouro, o
xa
permitiu que un asasino turco estrangulase a Bayezid xunto con todos os seus fillos, o que achandou o camino para a sucesion de Selim ao trono cinco anos despois.
Os traxicos acontecementos que rodearon a sucesion producironse, como xa se dixo, co pano de fondo do que se coneceria como a terceira campana persa, a ultima librada por Suleiman. As operacions comezaran en 1552 cando o
gran visir
Rustem Baja, ao mando do exercito, dirixiuse a Anatolia e chegou a
Carmania
onde se detivo para pasar o inverno. Foi nesta ocasion cando Rustem comezou o seu complot contra o principe Mustafa, quen xa se mencionou, o que conseguiu e que o veran seguinte Suleiman, para demostrar que seguia sendo o xefe do Imperio, tamen dirixise un exercito para unirse ao
gran visir
e participar na campana.
Tras a execucion do seu fillo Mustafa, o sultan dirixiuse a
Alepo
para acuartelarse. A entrada na cidade, que agora forma parte de
Siria
, foi triunfal e pomposa. O explorador ingles
Anthony Jenkinson
relatou con gran detalle que a procesion era aberta por seis mil xinetes lixeiros
sipaios
, vestidos de vermello escarlata, seguidos por dez mil tributarios, vestidos de veludo amarelo, a sua vez seguidos por catro capitans, cada un a fronte de doce mil armados; logo dezaseis mil
xanizaros
vestidos de purpura, mil paxes de honra e tres homes dacabalo branco; despois o sultan ≪coa sua resplandecente maxestade≫ seguido dos grandes dignatarios e catro mil xinetes armados pechando a procesion.
Na
primavera
, despois de enviar ao
xa
Tahmasp I un ultimato pedindolle que volvese ao
sunnismo
, que foi recibido cunha previsible resposta negativa, Suleiman iniciou operacions militares que provocaron a devastacion de toda a rexion de
Ierevan
.
A violenta ofensiva otoma fixo que o xa pedise o fin das hostilidades; o sultan aceptou a oferta, o que deu lugar a
paz de Amasia
,
estipulada o 29 de maio de 1555, na que se redebuxaron as fronteiras entre os dous imperios co xa reconecendo as conquistas otomas pero na que Suleiman permitiu aos peregrinos xiitas chegar con seguridade aos lugares sacros do Islam baixo o seu control.
Ademais, o xa prometeu que poneria fin as incursions e a propaganda xiita en Anatolia.
Como resultado destes acordos, non houbo mais combates na fronte persa durante mais de vinte anos.
Ao mesmo tempo, Suleiman tamen tivo que ocuparse de sufocar unha nova rebelion, unha das mais graves do seu imperio. Un subdito afirmou ser o principe Mustafa, quen escapara do asasinato e estableceu un novo goberno ilexitimo no norte de Anatolia, polo que recrutou a moitos rebeldes. Os insurxentes foron detidos pola decisiva intervencion do principe Bayezid, pero quedou claro que estes disturbios eran unha mostra da mala condicion do campesinado, que estaba a ser espremido pola inflacion e os fortes impostos.
O imperio estaba a experimentar unha grave crise monetaria causada pola chegada de dineiro barato, a miudo falsificado, procedente de Europa.
En 1530, o emperador
Carlos V
concedera aos
Cabaleiros Hospitalarios
, expulsados de
Rodas
uns anos antes por Suleiman, a illa de
Malta
onde se estableceron e tiveron a oportunidade de restablecerse.
O
divan
otoman, preocupado polas incursions cristias contra a sua armada, decidiu preparar unha expedicion para atacalos na sua nova base. A planificacion da nova campana, na que participaron todos os estaleiros do
Corno de Ouro
, foi longa e prolongouse ate principios de 1565. Unha vez preparada, a frota de mais de douscentos barcos, incluidas 150 galeras en estado de guerra, fixose a mar baixo o mando de
Lala Kara Mustafa Pasha
. Con todo, os grandes preparativos non podian manterse en segredo e, por tanto, alertaran aos Cabaleiros, quen tiveron tempo de preparar as suas defensas; a resistencia da illa, dirixida polo
Gran Maestre
Jean Parisot de La Valette
, puido contar con oito mil cincocentos defensores dos cales setecentos eran cabaleiros.
O 18 de maio, comezou o
Gran Sitio de Malta
e pronto a illa foi ocupada polos otomans, quen non puideron tomar as fortalezas estratexicas de
San Telmo
e
San Angel
.
A pesar dun incesante bombardeo, os otomans non puideron obter a vantaxe, e o 12 de setembro decidiuse retirar a frota a capital. A derrota, a primeira baixo o mandato de Suleiman, custou aos turcos entre vinte mil e trinta e cinco mil homes, segundo as fontes.
En 1566, Suleiman tina 72 anos, 46 dos cales os pasou gobernando o imperio; o ancian sultan sufria de
gota
que lle obrigaba a moverse en cadeira de rodas.
Maximiliano II de Habsburgo
sucedera ao seu pai Fernando I no trono do Sacro Imperio Romano Xermanico e deu nova vida as pretensions dos Habsburgo sobre os paises do Danubio, o que reabriu a cuestion de
Transilvania
que quedara aparcada durante alguns anos tras as vitorias otomas.
O 1 de maio de 1566, o sultan partiu de Constantinopla a fronte dun dos maiores exercitos que xamais comandara, ao parecer trescentos mil soldados equipados cunha enorme artillaria, para a sua decimo terceira campana militar. Levaba mais dunha decada sen participar persoalmente nunha expedicion, e foi criticado por iso tanto polos
visires
como polo pobo, xa que se consideraba un deber do lider otoman loitar continuamente para ampliar as fronteiras do Islam contra os infieis. Ao parecer, a campana seria sinxela, sen necesidade probablemente de ningun combate.
Con todo, a enfermidade debilitariao profundamente, xa non podia montar dacabalo e viase obrigado a seguir as tropas so grazas a unha carruaxe. Tras unha marcha retardada por causas naturais, que durou 49 dias, Suleiman chegou a
Belgrado
e logo dirixiuse a
Zemun
, onde foi recibido por
Xoan Sexismundo
con gran pompa.
Tras outorgarlle o poder sobre os territorios entre o
rio Tisza
e Transilvania, o sultan dirixiuse a
Szigetvar
, que
puxo baixo asedio
desde o 6 de agosto. Os combates continuaron ate o 8 de setembro, pero Suleiman non puido ver o final: morreu na sua tenda durante a noite do 5 ao 6 de setembro. Para evitar disturbios no exercito, que seguia en campana, o
gran visir
Sokollu Mehmet Baja
decidiu manter en segredo a noticia da morte do sultan, polo menos ata que o seu sucesor Selim chegase ao feretro do seu pai. Nese momento, o unico principe que quedaba estaba en
Kutahya
, onde era gobernador, e axina que foi informado, partiu para unirse a Sokollu. Durante a espera, o
gran visir
impediu que todo o mundo entrase na tenda onde se atopaba o corpo de Suleiman e deu ordes as tropas coma se vinesen do propio sultan falecido.
O segredo mantivose mesmo cando o exercito marchou de volta a Constantinopla tras o fin das operacions na
rexion do Transdanubia Meridional
. So cando a procesion estivo preto de Belgrado chegou Selim e enton puidose difundir a noticia.
O corpo embalsamado do sultan foi levado a Constantinopla para ser enterrado xunto a
Roxelana
no mausoleo construido preto da
Mesquita de Suleymaniye
, mentres que o seu corazon, figado e alguns outros organos foron enterrados en
Turbek
, nos arredores de
Szigetvar
, onde se erixiu un cenotafio que se converteu en lugar sacro e de peregrinacion. Nunha decada construironse nas proximidades unha mesquita e un hospicio
sufi
e puxeronse varias ducias de soldados a vixiar o lugar. Ningun historiador ten constancia da cerimonia funebre do gran sultan; debeu de ser moi sinxela, como era habitual no islam.
O diplomatico
veneciano
Bartolomeo Contarini
deixou unha das primeiras descricions do aspecto de Suleiman, no momento en que se converteu en sultan: ≪so ten vinte e cinco [en realidade 26] anos, e alto e delgado pero duro, cun rostro fino e osudo. A peluxe facial e evidente, pero apenas. O sultan mostrase amable e de bo humor. Dise que Suleiman ten un nome apropiado, que lle gusta ler, que esta ben informado e que ten sentido comun≫.
Unha imaxe debuxada anterior e a de
Albrecht Durer
en 1526 que, con todo, nunca coneceu ao sultan otoman, senon que se baseou en descricions de comerciantes venecianos que estiveran en Constantinopla. Con todo, a exactitude da representacion de Durer queda confirmada polas similitudes co debuxo realizado por
Hieronymus Hopfer
; en ambos os casos, o gran sultan aparece cun pescozo alargado, nariz arqueada e orellas pequenas; trazos somaticos que se asemellan en gran medida ao aspecto do seu bisavo
Mehmed II
, tal e como o transmitiu
o famoso retrato
de
Gentile Bellini
.
Unha descricion posterior, dos seus anos de madurez, describeo como un ≪home xuvenil, delgado e moi fraxil, pero que conta cunha man moi forte e que pode disparar o arco mellor que ninguen≫.
Doutra banda,
Ogier Ghislain de Busbecq
da unha descricion dun vello Suleiman dos anos da sua entrada en Amasya (1555): ≪Ainda que o seu rostro estaba triste, a sua expresion seguia inspirando unha sensacion de gran maxestade. A sua saude e boa se non fose pola sua mala complexion, signo dalgunha enfermidade secreta. Pero, do mesmo xeito que as mulleres, pode soportar ben os estragos do tempo. Maquillase, sobre todo os dias que despide aos embaixadores≫.
O caracter do sultan e descrito pola maioria como tranquilo e reflexivo, moi afastado do caracter irascible do seu pai
Selim I
,
mentres que un diplomatico veneciano na corte otoma cara a 1530 afirma que ≪o seu caracter e colerico e melancolico e que non e moi bo no traballo porque abandonou o imperio ao
gran visir
sen cuxo consello nin el nin outros membros da corte toman decisions, mentres que ?brahim actua sen consultar nunca ao Gran Senor nin a ninguen mais≫.
De feito, ainda que os seus contemporaneos europeos considerarono un gobernante de indubidable grandeza, non deixaron de reconecer a sua, quizais excesiva, dependencia da sua esposa Roxelana e de ?brahim Pa?a, e de acusalo da morte dos seus propios fillos.
As conquistas levadas a cabo por Suleiman I tiveron grande importancia estratexica, pois controlaba as principais cidades musulmas (
A Meca
,
Medina
,
Xerusalen
,
Damasco
,
Bagdad
...) e os
Balcans
, chegando ata o corazon de
Europa
. Estas conquistas tamen lle deron o control das principais rutas comerciais, como o da
Ruta da seda
e Ruta a
India
.
Esta boa situacion xeopolitica trasmitiuse nunha grande epoca de avances tecnicos e administrativos, que se traduciron nunha gran base
agricola
, benestar para os campesinos, abundancia dos produtos de consumo basico e o bo aproveitamento dos recursos. As reformas administrativas e legais deronlle a Suleiman o sobrenome de
Dador de leis
ou
Lexislador
.
Tamen foi boa epoca para a
literatura
,
arquitectura
,
arte
,
teoloxia
e
filosofia
, atopando un grande apoio no mezenado persoal do
Sultan
e el mesmo foi un reconecido poeta en turco e persa utilizando o pseudonimo literario "Muhibbi".
[
151
]
- ↑
"Sulaim?´n I"
.
Treccani.it
(en italiano)
. Istituto dell'Enciclopedia Italiana
. Consultado o 17 de outubro do 2023
.
- ↑
"Mohacs, battaglia di"
.
Dizionario di storia
(en italiano)
. Istituto dell'Enciclopedia Italiana. 2010
. Consultado o 21 de outubro do 2023
.
- ↑
Halman, Talat S. (9 de marzo de 2006).
"SULEYMAN THE MAGNIFICENT-POET"
.
byegm.gov.tr
(en
ingles
)
. Arquivado dende
o orixinal
o 09 de marzo de 2006
. Consultado o 14 de marzo de 2024
.
- Ahmed, Syed Z (2001).
The Zenith of an Empire : The Glory of the Suleiman the Magnificent and the Law Giver
. A.E.R. Publications.
ISBN
978-0-9715873-0-4
.
- Atıl, Esin (1987).
The Age of Sultan Suleyman the Magnificent
. Washington, D.C.: National Gallery of Art.
ISBN
978-0-89468-098-4
.
- Atıl, Esin (1987).
"The Golden Age of Ottoman Art"
.
Saudi Aramco World
(Houston, Texas: Aramco Services Co)
38
(4): 24?33.
ISSN
1530-5821
. Arquivado dende
o orixinal
o 09 de xuno de 2011
. Consultado o
2007-04-18
.
- Barber, Noel
(1976).
Lords of the Golden Horn : From Suleiman the Magnificent to Kamal Ataturk
. Londres: Pan Books.
ISBN
978-0-330-24735-1
.
- Clot, Andre
(1992).
Suleiman the Magnificent : The Man, His Life, His Epoch
. Londres:
Saqi Books
.
ISBN
978-0-86356-126-9
.
- Garnier, Edith
L'Alliance Impie
Editions du Felin, 2008, Paris
ISBN 978-2-86645-678-8
Interview
- Greenblatt, Miriam (2003).
Suleyman the Magnificent and the Ottoman Empire
. New York: Benchmark Books.
ISBN
978-0-7614-1489-6
.
- Imber, Colin (2002).
The Ottoman Empire, 1300?1650 : The Structure of Power
. New York: Palgrave Macmillan.
ISBN
978-0-333-61386-3
.
- Kinross, Patrick
(1979).
The Ottoman centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire
. New York: Morrow.
ISBN
978-0-688-08093-8
.
- Barbero, Alessandro
(2011).
Il divano di Istanbul
(en
italiano
)
. Palermo:
Sellerio
.
ISBN
88-389-2538-0
.
- Barbero, Alessandro (2012).
Solimano il Magnifico
(en
italiano
)
. Bari-Roma:
Editori Laterza
.
ISBN
88-581-0107-3
.
- Bombaci, Alessio
; Stanford Shaw (1981).
L'Impero ottomano
(en
italiano
)
. Turin: UTET.
ISBN
88-02-03600-4
.
- Clot, Andre
(1986).
Solimano il Magnifico
(en
italiano
)
. Milan: Rizzoli.
ISBN
88-17-36093-7
.
- Downey, Fairfax (1961).
Solimano il Magnifico
(en
italiano
)
. Milan: Dall'Oglio.
- Lewis, Bernard
(2002).
What Went Wrong? : Western Impact and Middle Eastern Response
(en
ingles
)
. Londres: Phoenix.
ISBN
978-0-7538-1675-2
.
- Mansel, Philip (1997).
Costantinopoli: splendore e declino della capitale dell'Impero ottomano: 1453-1924
(en
italiano
)
. Milan: Mondadori.
ISBN
88-04-41795-1
.
- Mantran, Robert (1999).
Storia dell'impero ottomano
(en
italiano
)
. Lecce: Argo.
ISBN
88-8234-019-8
.
- Rossi, Ettore (1936). "SOLIMANO (Sulaim?n) I".
Enciclopedia italiana
(en
italiano
)
.
- Riley-Smith, Jonathan (2017).
Storia delle crociate: dalla predicazione di papa Urbano II alla caduta di Costantinopoli
(en
italiano
)
. Milan: Mondadori.
ISBN
978-88-04-67811-3
.
- Vercellini, Giorgio (1997).
Solimano il Magnifico
(en
italiano
)
. Florencia: Giunti.
ISBN
88-09-76236-3
.