Benito Xeronimo Feijoo

Benito Xeronimo Feijoo
	;
Nome orixinal	(es) Benito Jeronimo Feijoo y Montenegro
Biografia
Nacemento	8 de outubro de 1677 ; Casdemiro, Espana
Morte	26 de setembro de 1764 (86 anos) ; Oviedo, Espana
Datos persoais
Pais de nacionalidade	Espana
Relixion	Catolicismo
Formacion profesional	Teoloxia
Educacion	Universidade de Salamanca
Actividade
Campo de traballo	Filosofia , teoria social (pt) e critica literaria
Ocupacion	ensaista , medico , profesor universitario , escritor , filosofo
Empregador	Universidade de Salamanca ; Universidade de Oviedo
Xenero artistico	Ensaio
Movemento	Ilustracion e Iluminismo na Espanha (pt)
Lingua	Lingua castela
Orde relixiosa	Orde de San Bieito
Obra
	Obras destacables Teatro critico universal ; Cartas eruditas y curiosas ;
Familia
Irmans	Anselmo Feijoo Montenegro

Para outras paxinas con titulos homonimos vexase: Feijoo Montenegro .

Frei Benito Xeronimo Feijoo e Montenegro , nado en Casdemiro ( O Pereiro de Aguiar ), o 8 de outubro de 1676 e finado en Oviedo o 26 de setembro de 1764 , foi un relixioso bieito , escritor e pensador galego . ^[
1
] Xunto co valenciano Gregorio Mayans e os portugueses Antonio Nunes Ribeiro Sanches e o Marques de Pombal , constitue a figura mais destacada da primeira Ilustracion na Peninsula Iberica .

Esta soterrado na igrexa de Santa Maria de la Corte ( Oviedo ). Escribiu unha serie de ensaios baixo o titulo de Teatro critico universal (1726-1764), considerados como a obra cume da Ilustracion en lingua castela .

Traxectoria [ editar | editar a fonte ]

Vexase tamen : Cronobiografia de Benito Xeronimo Feijoo .

Era fillo primoxenito dunha familia fidalga , o seu pai foi Antonio Feijoo Montenegro e Sanjurjo e a sua nai Maria de Puga Sandoval Novoa e Feijoo. Logo de facer os estudos primarios no mosteiro de Santo Estevo de Ribas de Sil , pouco antes de facer os 14 anos ingresou na Orde de San Bieito , polo que tivo que renunciar aos seus dereitos como morgado . Ordenouse como sacerdote no mosteiro de San Xulian de Samos , e estudou Teoloxia na Universidade de Salamanca . Foi profesor durante oito anos no mosteiro de San Salvador de Lerez , catro anos como pasante e catro como titular. ^[
2
] Acadou mediante oposicion unha catedra na Universidade de Oviedo . En Oviedo residiu dende 1709 , no colexio bieito de San Vicente.

Obra [ editar | editar a fonte ]

Feijoo esta considerado o primeiro ensaista da literatura en lingua castela , e un dos pioneiros xunto a Gregorio Mayans da considerada Primeira Ilustracion Espanola, desde 1737 ate pouco despois da morte de Fernando VI . Amais, esta considerado precursor das ideas de frei Martin Sarmiento .

Non publicou as suas obras ate 1725 , e fixoo en forma de coleccions de opusculos polemicos que chamou discursos (de discorrer , disertar libremente). Neste xenero integranse os oito volumes (118 discursos), mais un suplemento adicional do Teatro critico universal (coa acepcion de teatro como ≪panorama≫ ou vision xeral de conxunto), publicados entre 1726 e 1739 . Doutra banda, estan os cinco volumes das Cartas eruditas y curiosas , publicadas entre 1742 e 1760 e compostas por 166 ensaios mais curtos. Amais, compre sumar un tomo extra de Adiciones publicado en 1783 e a sua copiosa correspondencia privada.

Nos Discursos varios en todo genero de materias para desengano de errores comunes trata temas de distintas ciencias e actividades humanas e, polo seu proposito de discorrer acerca das falsas crenzas e as supersticions , entre outros erros difundidos no pobo, chamaronlle "o desenganador das Espanas". Polo seu caracter enciclopedico, esta obra insirese na tradicion das miscelaneas, ao estilo da Silva de varia leccion de Pero Mexia ( seculo XVI ). ^[
3
]

A sua obra espertou curiosidade, pois foi traducida ao frances , ingles , italiano e aleman .

Os seus discursos provocaron rexeitamento entre as comunidades tomista e escolastica , con criticas de Ignacio de Armesto Osorio , Francisco de Soto Marne , Salvador Jose Maner e Diego de Torres Villarroel entre outros. Poren, foi defendido polo doutor Martin Martinez e os frades Isla e Martin Sarmiento, amais do propio rei Fernando VI , que mediante un real decreto de 1750 prohibiu que se lle atacase.

Consideracions sobre a igualdade de xenero [ editar | editar a fonte ]

Feijoo defendia a igualdade do home e da muller e a sua figura e clave na historia dos dereitos da muller na Espana do seculo XVIII . O XVI discurso " Defensa da muller " publicado no primeiro volume do Teatro Critico Universal de 1726 esta considerado como o primeiro tratado feminista espanol. Mestura os criterios de corte racionalista , propios da primeira xeracion ilustrada a que pertence, con outros criterios tradicionais baseados no argumento da autoridade utilizando numerosas referencias eruditas. ^[
4
] Cuestiona a opinion comun e a misoxinia da epoca sobre a inferioridade da muller, defende a igualdade intelectual entre homes e mulleres, a dignidade moral da muller e o seu dereito a acceder ao conecemento cientifico e a alta cultura . ^[
5
] ^[
6
]^[
7
]

O texto comeza con estas palabras:

Estou nun serio problema. Xa non e so unha vulgaridade ignorante coa que me presento ao concurso: defender a todas as mulleres e o mesmo que ofender a todos os homes: pois e raro que a un non lle interese a primacia do propio sexo ante o desprezo do outro. A opinion comun estendeuse tanto na vilipendiacion das mulleres que case non admiten nada bo sobre elas.
No moral enchenas de defectos, e no fisico de imperfeccions. Pero, onde ten mais forza e na limitacion dos entendementos. Por iso, despois de defendelos brevemente nestes capitulos, comentarei con maior extension a sua aptitude para todo tipo de Ciencias e conecementos sublimes. ^[
8
]

Consideracions sobre o galego e portugues [ editar | editar a fonte ]

Ademais de ser un precursor das ideas de frei Martin Sarmiento en canto as ideas ilustradas sobre a Ciencia e a Ilustracion, e tamen, no referido as cuestions filoloxicas, e un dos precursores do Rexurdimento pola sua defensa da dignidade da lingua galega . Consideraba o galego e o portugues linguas de seu, non dialectos do castelan, con orixe no latin, e constituindo unha unidade linguistica . ^[
9
]^[
10
]^[
11
]

Dentro de Espana, a castelans e andaluces parecelle humilde, e a plebea a articulacion de Jota, e o G de portugues, e galegos. Pero os franceses, que pronuncian igual, non so dician as duas letras: pero tamen o Ch, escoita con horror a articulacion castela"
"por entender todos os dialectos do latin, porque ainda que estes son comunmente considerados como non mais de tres, espanol, italiano e frances, P. Kirquer, Autor desapasionado {(a) De Turri Babel, lib 3 capitulo 1. }, engade o lusitano: no que, advirto, hai que incluir a lingua galega, como en realidade indistinguible do portugues, porque as voces nas que se diferencian son moi poucas, e a pronuncia das letras en todo semellante: e Isto e como os individuos de ambas nacions se entenden perfectamente, sen instrucion previa".
"Que a lingua lusitana ou galega debe ser considerada un dialecto separado do latin, e non un subdialecto, ou corrupcion do castelan, mostrase, na mina opinion, con probas, do maior parentesco que ten a primeira, que a segunda, que a lingua lusitana ou galega debe ser considerada como un dialecto separado do latin, e non un subdialecto ou corrupcion do castelan con latin. "