Avignon

Koordenatuak : 43°56′55″N 4°48′30″E  /  43.9486°N 4.8083°E  / 43.9486; 4.8083
Wikipedia, Entziklopedia askea
Avignon
Avignon
Avinhon
Frantziako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe   Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa   Metropolitar Frantzia
Eskualdea   Proventza-Alpeak-Kosta Urdina
Departamendua Vaucluse
Barruti Avignoneko barrutia
Alkatea Cecile Helle (en) Itzuli
Izen ofiziala Avignon
Jatorrizko izena Avignon
Avinhon
Posta kodea 84000 eta 84140
Geografia
Koordenatuak 43°56′55″N 4°48′30″E  /  43.9486°N 4.8083°E  / 43.9486; 4.8083
Map
Azalera 64.91 km²
Altuera 10 m eta 122 m
Mugakideak Barbentane , Chateaurenard , Noves , Rognonas , Villeneuve-les-Avignon , Les Angles , Caumont-sur-Durance , Morieres-les-Avignon , Le Pontet eta Sorgues
Demografia
Biztanleria 90.330 ( 2021eko urtarrilaren 1a )
?267 (2020)
alt_left  48.987 (%54,2)   (%47,5) 42.934   alt_right
Dentsitatea 1.391,62 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia 49
Ordu eremua UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak Siena , Wetzlar , Diourbel , Tortosa , Ioanina , New Haven (Connecticut) , Orvieto , Colchester , Tarragona , Ceccano , Alcaniz , Diourbel eskualdea eta Guanajuato
Hizkuntza ofiziala frantses
avignon.fr

Avignon [1] ( okzitanieraz Avignoun edo Avinhon ) Frantziako eta Okzitaniako hiria da, Vaucluse departamenduko hiriburua. Proventza-Alpeak-Kosta Urdina eskualdean dago, Rodanoren ezkerreko bazterrean. 4 kantonamendutako burua da. 2012an 89.380 biztanle zituen [2] 43,95 kilometro koadrotan banatuta. Hiriko gune historikoa UNESCOren gizateriaren ondare izendaturik dago [3] . Okzitanerazko aldakitzat hartzen den probentzeraz egiten da hirian.

Historia [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Galiarren hiria izan ondoren, Avignon erromatar kolonia bihurtu zen Zesar Augustoren garaian, Avenio izenarekin. 536 . urtean frankoen eskuetara igaro zen eta bi mende geroago Charles Martelek suntsitu zuen, arabiarrekin elkartu zelako ( 736 - 737 ). Ondoren, Arles erreinu eta Okzitaniako Tolosaren nahiz Proventzako kondeen esku egon zen. Albiarren aurkako gurutzadan katolikoen aurka jardun zuten Avignongo biztanleek.

Filipe IV.a Ederrak Aita Santu frantsesa nahi eta lortu zuelarik, Klemente V.a , Avignon bihurtu zen Aita Santuen egoitza ( 1309 ). Zazpi Aita Santu izan ziren Avignonen 68 urtean: Klemente V.a, Joan XXII.a , Benedikto XII.a , Klemente VI.a , Inozentzio VI.a , Urbano V.a eta Gregorio XI.a . Azken honek Erromara eraman zuen aitasantutza berriro 1377an . Mendebaldeko Zismaren ondorioz ( 1378 - 1413 ), Avignon bi antipapen egoitza bilakatu zen: Klemente VII.a eta Benedikto XIII.a (Pedro de Luna).

Frantziako Iraultza arte, Aita Santuek gobernatu zuten Avigonen, ordezkarien bidez. Iraultza garaian, Avignongo herria Aita Santuen aurka altxatu zen eta Frantziako anexioaren aldeko botoa eman ondoan ( 1790 ), 1791n Frantziako hiria osorik bihurtu zen.

Geografia [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Kokapena [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Rodano ibaiaren ezker aldean dago kokatua, Vaucluse departamenduan, Paristik 653 km hegomendebaldera eta Marseillatik 80 kilometro ipar-mendebaldera.

Ipar mendebalderako bista, ezkerrean Avignongo zubia eta azken puntua Ventoux mendia .

Klima [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Avignonek klima azpitropikal hezea du, Cfa Koppen klima sailkapenaren arabera.

    Datu klimatikoak (Orange, 1981-2010)    
 Hila    Urt     Ots     Mar     Api     Mai     Eka     Uzt     Abu     Ira     Urr     Aza     Abe    Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 9.9 11.7 15.6 18.6 23.2 27.4 30.8 30.2 25.2 20.0 13.7 10.1 19.7
Batez besteko tenperatura (ºC) 5.8 7.1 10.4 13.2 17.5 21.4 24.4 23.9 19.7 15.3 9.7 6.4 14.6
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 1.6 2.4 5.2 7.8 11.8 15.4 18.0 17.6 14.1 10.6 5.7 2.7 9.4
Pilatutako prezipitazioa (mm) 51.0 39.4 43.9 66.0 65.3 38.3 36.9 42.3 102.0 92.9 75.4 55.7 709.1
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 5.7 4.9 4.9 7.2 6.3 4.7 3.0 3.5 5.5 7.2 6.6 6.4 65.9
Eguzki orduak 132 137 193 230 265 299 345 311 238 187 135 124 2596
Iturria: Lameteo.org [4]

Kultura [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Avignongo gune historikoa: Aita Santuen jauregia, apezpiku multzoa eta Avignongo zubia 1
UNESCOren gizateriaren ondarea

Avignongo Aita Santuen jauregia

Mota Kulturala
Irizpideak i, ii, iv
Erreferentzia 228rev
Kokalekua   Frantzia
Eskualdea 2 Europa / Ipar Amerika
Izen ematea 1995 (XIX. bilkura )
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua)
2 UNESCOren sailkapena

Udan Avignongo antzerki eta arte eszenikoen jaialdia ospatzen da.

Garraioa [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Avignon Orizo sareak zerbitzatzen du, garraiobide hauek dituen sarea:

Ondarea [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Avignondar ospetsuak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Avignonen ondorengo pertsonaiak jaio ziren.

Erreferentziak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]

Kanpo estekak [ aldatu | aldatu iturburu kodea ]