Oni ofte uzas la esprimojn
Ru?a Kruco
kaj
Ru?a Krescento
kiel mallongigojn por la "Internacia Movado de la Ru?a Kruco kaj Ru?a Krescento".
Internacia Movado 6-4.
Enirejo al la Muzeo de la Internacia Ru?a Kruco kaj Ru?a Krescento en ?enevo.
Epizodo de
podkasto
Kern.punkto
pri la Ru?a kruco.
La? la
konvencioj de ?enevo
(1864) la vunditoj kaj malsanuloj sur la militkampo ne estas rigardataj kiel malamikoj kaj oni deklaris la ne?tralecon anka? de la
kuracistoj
kaj flegistoj. Necesis organiza?oj, kiuj zorgu pri tiaj aferoj.
La
Ru?a Kruco
estas internacia
humaneca
movado kun ?irka? 97 milionoj da volontuloj, membroj kaj kunlaborantaro tutmondaj
[1]
kiu estis fondita por protekti homan vivon kaj sanon, por certigi respekton por ?iuj homoj, kaj por malhelpi kaj mildigi homan
suferon
.
La movado konsistas el pluraj apartaj organiza?oj kiuj estas la?le?e sendependaj unu disde la alia, sed estas unui?intaj ene de la movado tra oftaj fundamentaj principoj, celoj, simboloj, statutoj kaj regantaj organiza?oj. La partoj de la movado estas:
- La
Internacia Komitato de la Ru?a Kruco
(IKRK) estas privata humaneca institucio fondita en 1863 en
?enevo
,
Svislando
, fare de
Henri Dunant
kaj
Gustave Moynier
. ?ia 25-membra komisiono havas unikan a?toritaton sub internacia humaneca juro por protekti la vivon kaj dignon de la viktimoj de internaciaj kaj internaj armitaj konfliktoj. La IKRK estis premiita per la
nobela pacpremio
en tri okazoj (en 1917, 1944 kaj 1963).
[2]
- La
Internacia Federacio de Societoj de Ru?a Kruco kaj Ru?a Krescento
(IFRK) estis fondita en 1919 kaj hodia? ?i kunordigas agadojn inter la 188 Landaj Societoj de Ru?a Kruco kaj Ru?a Krescento ene de la Movado. Je internacia nivelo, la federacio plugvidas kaj organizas, en proksima kunlaboro kun la Landaj Societoj, krizhelpajn asistadomisiojn reagante al grandskalaj krizoj. La Sekretariejo de la Internacia Federacio estas bazita en ?enevo, Svislando. En 1963, la federacio (tiam konata kiel la Ligo de Societoj de Ru?a Kruco) estis premiita per la
nobela pacpremio
komune kun la IKRK.
[2]
- Landaj Societoj de Ru?a Kruco kaj Ru?a Krescento ekzistas en preska? ?iu lando en la mondo. Nuntempe 188 Landaj Societoj estas rekonitaj fare de la IKRK kaj agnoskitaj kiel plenaj membroj de la federacio. ?iu unuo laboras en sia hejmlando la? la principoj de internacia humaneca juro kaj la statutoj de la internacia movado. Depende de iliaj specifaj cirkonstancoj kaj kapacitoj, la Landaj Societoj povas akcepti kromajn humanecajn taskojn kiuj ne estas rekte difinitaj per internacia humanitara juro a? la mandatoj de la internacia movado. En multaj landoj, ili estas forte ligitaj al la respektiva landa sansistemo disponigante ta?gajn ur?ajn kuracservojn.
La Ru?a Kruco, post la
Batalo de Gravelotte
en 1870.
Henry Dunant
, a?toro de
Memoro de Solferino
.
?is la mezo de la 19-a jarcento, ne estis organizita a? bone establita sistemo por armekuracado ?e vundoj, kaj anka? ne sekuraj a? protektitaj tiucelaj institucioj, por kolekti kaj traktadi tiuj kiuj estis vunditaj en la batalkampo. Pia
kalvinisto
, la svisa negocisto
Jean-Henri Dunant
veturis al Italio por kunsidi kun la tiam franca imperiestro
Napoleono la 3-a
en Junio 1859 kun la intenco studi malfacila?ojn realigi negocojn en
Al?erio
, kiu tiam estis okupita de
Francio
.
[3]
Li alvenis al la urbeto
Solferino
vespere de la 24a de Junio post la
Batalo de Solferino
, nome milita konflikto de la
A?stri-Sardinia Milito
. En ununura tago, ?irka? 40 000 soldatoj de amba? flakoj mortis a? estis lasitaj vunditoj sur la batalkampo. Dunant estis frapita de la terura sekvo de la batalo, la suferado de la vunditaj soldatoj, kaj de la preska? totala manko de medicina traktado kaj de baza zorgado. Li komplete abandonis la originan intencon de sia voja?o kaj dum kelkaj tagoj li dedi?is sin al helpado en la traktado kaj zorgado de vunditoj. Li baraktis por organizi ur?egan nivelon de helpo kun la lokanoj por zorgadi sen diskriminacio.
Originala dokumento de la
Unua ?eneva Konvencio
, 1864.
Reen hejme en
?enevo
, li decidis verki libron titolitan
Memoro de Solferino
, kiun li publikigis uzante sian propran monon en 1862. Li sendis ekzemplerojn de la libro al gravaj politikistoj kaj militistoj tra tuta E?ropo, kaj al homoj kiuj la? li povus helpi lin fari demar?ojn. Lia libro enhavis fortajn priskribojn de liaj spertoj en Solferino en 1859, kaj li malferme defendis la formadon de naciaj organiza?oj de helpaj volontuloj por asistado en la zorgado de vunditaj soldatoj okaze de milito, inspirita de kristana instruado rilate al la socia respondeco kaj al sia sperto ?e la batalkampo de Solferino.
[4]
Li alvokis al la disvolvigo de internacia traktato por garantii la protektadon de kuracistoj kaj de kampohospitaloj por soldatoj vunditaj en la batalkampo.
Kruco de la
Serbia
Ru?kruca Societo.
En 1863,
Gustave Moynier
, ?eneva advokato kaj prezidanto de la ?eneva Societo por Publika Bonfaro, ricevis ekzempleron de la libro de Dunant kaj enkonduksi ?in por studo en kunsido de tiu societo. Kiel rezulto de tiu dekomenca studado, la societo establis esploran komisionon por ekzameni la eblecon de la sugestoj de Dunant kaj finfine organizi internacian konferencon pri ilia ebla realigo. La membroj de tiu komitato, kiu poste estis referencata kiel la "Kvinopa Kommitato", kie anis krom Dunant kaj Moynier kuracisto Louis Appia, kiu havis gravan sperton laborante kiel kampokirurgo; la amiko kaj kolego de Appia nome Theodore Maunoir, el la ?eneva Higiena kaj Sana Komisiono; kaj
Guillaume-Henri Dufour
, nome generalo de la
Svisa Armeo
ege fama. Ok tagojn poste, la kvinopo decidis alinomi la komitaton kiel "Internacia Komitato por Helpo al Vunditoj".
El la 26a ?is 29a de Oktobro 1863,
la internacia konferenco organizita de la komitato okazis en ?enevo por disvolvigi eblajn politikojn por realigi medicinajn servojn en batalkampoj. En la konferenco partoprenis 36 individuoj: nome dek ok oficialaj delegitoj el ?tataj registaroj, ses delegitoj el neregistaraj organiza?oj, sep neoficialaj eksterlandaj delegitoj, kaj la kvin membroj de la Internacia Komitato. La ?tatoj kaj regnoj reprezentitaj de oficialaj delegitoj estis jenaj:
A?stria Imperio
,
Grandduklando Badeno
,
Re?lando Bavario
,
Franca Imperio
,
Re?lando Hanovro
,
Hesio-Darmstadt
,
Itala Re?lando
,
Re?lando de Nederlando
,
Re?lando Prusio
,
Rusia Imperio
,
Re?lando Saksio
,
Re?lando Hispanio
,
Svedio-Norvegio
, kaj
Unui?inta Re?lando de Granda Britio kaj Irlando
.
"Kvinopa Komitato": Gustave Moynier, Guillaume-Henri Dufour, Henry Dunant, Louis Appia, Theodore Maunoir.
Inter la proponoj redaktitaj en la finaj rezolucioj de la konferenco, adoptitaj la 29an de Oktobro 1863,
[7]
were:
- La fondo de ?tataj societoj por helpo al vunditaj soldatoj;
- Ne?traleco kaj protektado por vunditaj soldatoj;
- La uzado de volontulaj fortoj por helpa asistado en batalkampoj;
- La organizado de aldonaj konferencoj por plenumi tiujn konceptojn;
- La enkonduko de komuna distingiga protektosimbolo por la medicina personaro en la kampo, nome blanka brakbendo kun ru?a kruco.
Memormonumento memoranta la unuan uzon de la Ru?kruca simbolo en armita konflikto dum la Batalo de Dybbøl (Danio) en 1864; kune starigita en 1989 de la naciaj Ru?krucaj societoj de Danio kaj Germanio.
?eneva Konvencio, naciaj societoj kaj IKRK
[
redakti
|
redakti fonton
]
Nur unu jaron poste, la svisa registaro invitis la registarojn de ?iuj e?ropaj landoj, plus tiuj de
Usono
, de la
Brazila Imperio
kaj de la
Meksika Imperio
partopreni en oficiala diplomatia konferenco. Dek ses landoj sendis totalon de 26 delegitoj al ?enevo. La 22an de A?gusto 1864, la konferenco adoptis la unuan
?enevan Konvencion
"por la Plibonigo de la Kondi?o de Vunditoj en Armeoj en Batalkampo". Reprezentantoj de 12 ?tatoj kaj re?landoj subskribis la konvencion:
[8]
- Grandduklando Badeno
(nuntempe
Germanio
)
- Re?lando Belgio
- Danio
- Franca Imperio
- Hesio-Darmstadt
(nuntempe
Germanio
)
- Re?lando Italio
- Re?lando Nederlando
- Re?lando Portugalio
- Re?lando Prusio
(nuntempe Germanio)
- Re?lando Hispanio
- Svisio
- Virtembergo
(nuntempe Germanio)
La konvencio enhavis dek artikolojn, kiuj establis por la unua fojo jure ligantajn regulojn garantiiantajn ne?tralecon kaj protektadon por vunditaj soldatoj, kampomedicinan personaron, kaj specifajn humanajn instituciojn en armita konflikto.
Rekte sekvante la establadon de la ?eneva Konvencio, la unuaj naciaj societoj estis fonditaj en Belgio, Danio, Francio, Granda Duklando de
Oldenburgo
, Prusio, Hispanio, kaj Virtembergo. Anka? en 1864, Louis Appia kaj Charles van de Velde, kapitano de la Nederlanda Armeo, i?is la unuaj sendependaj kaj ne?tralaj delegitoj por labori sub la simbolo de la Ru?a Kruco en armita konflikto.
La
otomana
registaro ratifis tiun traktaton la 5an de Julio 1865. La organiza?o de la
Turkia Ru?a Krescento
estis fondita en la Otomana Imperio en 1868, parte reage al la sperto de la
Krimea milito
(1853-1856), en kiu
malsanoj
superis bataladon kiel ?efa ka?zo de morto kaj sufero inter
turkaj
soldatoj. ?i estis la unua societo de Ru?a Krescento de tiu tipo kaj unu el la plej gravaj bonfaraj organiza?oj en la
Islama Mondo
.
En 1867, kunsidis la unua Internacia Konferenco de Naciaj Helposocietoj por la Zorgado de la Militvunditoj.
Anka? en 1867, Jean-Henri Dunant estis devigita deklari
bankroton
pro negocaj malsukcesoj en
Al?erio
, parte ?ar li estis neglektinta siajn negocajn interesojn dum sia senlacaj aktivecoj por la Internacia Komitato. La polemiko pri la negocfarado de Dunant kaj la rezultinta negativa publika opinio, kombinita kun plii?anta konflikto kun Gustave Moynier, kondukis al la forpelo de Dunant el lia posteno kiel membro kaj sekretario. Li estis akuzita je fra?da bankroto kaj oni elsendis averton por lia aresto. Tiel, li estis devigita foriri el ?enevo kaj neniam revenis al sia hejmurbo.
En la sekvaj jaroj, oni fondis naciajn societojn en preska? ?iu lando en E?ropo. La projekto famis per patriotaj sentoj kiuj estis modaj fine de la 19-a jarcento, kaj la naciaj societoj estis ofte kura?igitaj kiel simboloj de la nacia morala supereco.
En 1876, la komitato adoptis la nomon "Internacia Komitato de la Ru?a Kruco" (IKRK), kiu estas ankora? ?ia oficiala nomo nuntempe. Kvin jarojn poste, la
Usona Ru?a Kruco
estis fondita pere de la klopodoj de
Clara Barton
.
[11]
Pliaj landoj subskribis la ?enevan Konvencion kaj komencis respekti ?in praktike dum armitaj konfliktoj. En pli mallonga tempoperiodo, la Ru?a Kruco atingis grandan momenton kiel internacie respektita movado, kaj la nacia societoj i?is pli kaj pli popularaj kiel oportunoj por volontula laboro.
Ru?kruca flago de G?tar? Mikami per kiu en 1905 li haltigis el sia kampohospitalo en Man?urio la avancon de la Rusia armeo.
Kiam la unua
Nobel-premio pri paco
estis atribuita en 1901, la
Norvega Nobel-Komitato
decidis doni ?in kune al Jean-Henri Dunant kaj
Frederic Passy
, grava internacia
pacisto
. Pli grave ol la propra honoro de la premio mem, tiu premio markis la tamen malfruan rehabilitadon de Jean-Henri Dunant kaj reprezentis oma?on al lia ?losila rolo en la formado de la Ru?a Kruco. Dunant mortis na? jarojn poste en la malgranda svisa sanulejo de
Heiden AR
. Nur du monatojn anta?e anka? lia longda?ra rivalo Gustave Moynier mortis, lasante markon en la historio de la komitato kiel ?ia plej longda?re servinta prezidanto.
En 1906, la ?eneva Konvencio de 1864 estis reviziita por la unua fojo. Unu jaron poste, la
Haga 10-a Konvencio
, adoptita en la Dua Internacia Packonferenco en
Hago
, etendis la atingon de la ?eneva Konvencio al la
marmilito
. Tuj anta? la komenco de la
Unua Mondmilito
en 1914, 50 jarojn post la fondo de la IKRK kaj de la adoptado de la unua ?eneva Konvencio, estis jam 45 naciaj helposocietoj tra la tuta mondo. La movado estis etendi?inta trans E?ropo kaj Nordameriko al Centra kaj Suda Ameriko (
Argentina Respubliko
,
Unui?intaj ?tatoj de Brazilo
,
Respubliko ?ilio
,
Respubliko Kubo
,
Unui?intaj ?tatoj de Meksiko
,
Respubliko Peruo
,
Respubliko Salvadoro
,
Orienta Respubliko Urugvajo
,
Unui?intaj ?tatoj de Venezuelo
), Azio (
Respubliko ?inio
,
Imperio de Japanio
kaj
Re?lando Siamo
), kaj Afriko (
Unio de Sudafriko
).
Milito 1914?1918. ?enevo, Muzeo Rath. Internacia Agentejo pri Militprizonuloj. Esplordepartemento. Germana sekcio. Mesa?oj kaj komunikoj al familioj.
Je la starto de la
Unua Mondmilito
, la IKRK trovi?is fronte al enormaj defioj kiujn ?i povus aliri nur laborante kune kun la naciaj Ru?krucaj societoj. Flegistinoj de la Ru?a Kruco el la tuta mondo, inklude de Usono kaj de Japanio, venis helpi la medicinajn servojn de la armitaj fortoj de la e?ropaj landoj implikitaj en la milito. La 15an de A?gusto 1914, tuj post la starto de la milito, la IKRK kreis la Internacian Agentejon pri Militprizonuloj (IAM) por ser?i
militprizonulojn
kaj re-establi komunikadon kun iliaj respektivaj familioj. La
a?stria
verkisto
kaj pacisto
Stefan Zweig
priskribis la situacio en la ?eneva sidejo de IKRK:
|
 | | ?
Apena? estis pafitaj la unuaj pafoj kiam angoraj ploroj ekestis a?ditaj en Svisio. Miloj kiuj estis sen nova?oj pri patroj, edzoj kaj filoj en la batalkampoj, etendis desperajn brakojn al vakuo. La? centoj, la? miloj, la? dekoj da miloj, leteroj kaj telegramoj amasi?is en la dometo de la Ru?a Kruco en ?enevo, la nura internacia rifu?a loko kiu ankora? restis. Izole, kiel
?tormopetreloj
, venis la unuaj petoj pri malaperintaj parencoj; poste tiuj petoj mem i?is
?tormoj
. La leteroj alvenis en plenaj sakoj. Nenio estis preparita por fronti tian inundon de mizero. La Ru?a Kruco ne havis spacon, nek organizon, nek sistemon, kaj super ?io tio nek helpantojn.
”
|
|
Grupa foto de volontuloj ? ?efe virinoj ? anta? la Muzeo Rath en 1914,
Tamen, ?irka? la fino de la jaro, la Agentejo jam havis ?irka? 1 200
volontulojn
kiuj laboris en la
Muzeo Rath
de ?enevo, inter kiuj la
franca
verkisto kaj pacisto
Romain Rolland
. Kiam li ricevis la
Nobel-premion pri literaturo
en 1915, li donacis duonon de la premimono al la Agentejo.
Plej granda parto de la anaro estis virinoj,
kelkaj el kiuj ? kiel Marguerite van Berchem, Marguerite Cramer kaj Suzanne Ferriere ? servis en altaj postenoj kiel pioniroj de
seksa egaleco
en organiza?o dominata de virinoj.
Je la fino de la milito, la Agentejo estis transigintaj ?irka? 20 milionojn da leteroj kaj mesa?oj, 1.9 milionojn da paka?oj, kaj ?irka? 18 milionojn da
svisaj frankoj
en mondonacoj al militprizonuloj de ?iuj implikitaj landoj. Krome, pro la interveno de la Agentejo, ?irka? 200 000 prizonuloj estis inter?an?itaj inter la batalintaj partioj, liberigitaj el kaptiveco kaj revenigitaj al siaj hejmlandoj. La organiza ?liparo de la Agentejo akumulis ?irka? 7 milionojn da registroj el 1914 ?is 1923. LA ?liparo kondukis al la identigo de ?irka? 2 milionoj da militprizonuloj kaj al la kapablo kontakti kun iliaj familioj. La kompleta ?liparo estis pruntedonita el la IKRK al la
Muzeo de la Internaciaj Ru?a Kruco kaj Ru?a Krescento
en ?enevo. La rajto aliri al la ?liparo estas ankora? strikte restriktita al la IKRK.
Ru?kruca ambulanco de 1917.
Dum la tuta milito, la IKRK inspektis ?e la militantaj partioj ties plenumon de la revizio de la
Konvencioj de ?enevo
de 1907 kaj elsendis plendojn pri malobeoj al la respektiva lando. Kiam oni uzis
kemiajn armilojn
en tiu milito por la unua fojo en la historio, la IKRK distrumpetis viglan proteston kontra? ties uzado. E? sen havi mandaton el la ?enevaj Konvencioj, la IKRK klopodis mildigi la suferadon de la civilaj lo?antaroj. En teritorioj kiuj estis oficiale deklaritaj "okupaciitaj teritorioj", la IKRK povis helpi la civilajn lo?antarojn sur la bazo de la "Le?oj kaj Kutimoj de Surtera Milito" de la
Haga Konvencio
de 1907.
[14]
Tiu konvencio estis anka? la jura bazo por la laboro de la IKRJ ?e la militprizonuloj. Aldone al la laboro de la Internacia Agentejo pri Militprizonuloj jam priskribita, tio inkludis inspektajn vizitojn al la malliberejoj de militprizonuloj. Totalo de 524 malliberejoj tra tura E?ropo estis vizititaj de 41 delegitoj el la IKRK ?is la fino de la milito.
La ?ipo MV
Red Cross
en la novjorka haveno ?irka? 1915.
Inter 1916 kaj 1918, la IKRK publikigis nombrajn
po?tkartojn
kun scenoj de la malliberejoj de militprizonuloj. La fotoj montris la prizonulojn en ?iutagaj aktivecoj kiel la distribuado de leteroj el hejmo. La intenco de la IKRK estis havigi al la familioj de la prizonuloj iom da espero kaj trankvileco por mildigi iliajn nesciarojn pri la sorto de iliaj amataj samfamilianoj. Je la militfino, nome inter 1920 kaj 1922, la IKRK organizis la revenon de ?irka? 500 000 prizonuloj al siaj hejmlandoj. En 1920, la tasko de repatriigo estis transdonita al la ?us fondita
Ligo de Nacioj
, kiu nomumis la norvegan diplomaton kaj scienciston
Fridtjof Nansen
kiel ?ia "Alta Komisionano por Repatriigo de Militprizonuloj". Lia jura mandato estis poste etendita por subteni kaj zorgi militrifu?intojn kaj ellokigitaj personoj kiam lia posteno i?is "Alta Komisionano por Rifu?intoj" de la Ligo de Nacioj. Nansen, kiu kreis la
Nansen pasporton
por sen?tataj rifu?intoj kaj ricevis la Nobel Pac-Premion en 1922, nomumis du delegitojn el la IKRK kiel siaj delegitoj.
Unu jaron anta? la militfino, la IKRK ricevis en 1917 la Nobel Pac-premion pro sia elstara milittempa laboro. ?i estis la nura Nobel Pac-premio atribuita en la milita periodo el 1914 ?is 1918. En 1923, la
Internacia Komitato de la Ru?a Kruco
adoptis ?an?on en sia regularo pri la elekto de novaj membroj. ?is tiam, nur civitanoj el la urbo ?enevo povis servi en la komitato. Tiu limigo estis etendita por inkludi ?iujn svisajn civitanojn. Rekta sekvo de la Unua Mondmilito, oni adoptis traktaton en 1925 kiu eksterle?igis la uzadon de sufokigaj a? venenaj
gasoj
kaj biologiaj agentoj kiel armiloj. Kvar jarojn poste, la origina Konvencio estis reviziita kaj oni establis duan ?enevan Konvencion "rilata al la Plibonigo de la Stato de Vunditoj, Malsanuloj kaj ?iprompuloj Membroj de Armitaj Fortoj Mare". La okaza?oj de la Unua Mondmilito kaj la respektivaj aktivecoj de la IKRK ege pliigis la bonan reputacion kaj a?toritaton de la Komitato inter la internacia komunumo kaj kondukis al etendo de ?iaj agadoj.
Jam en 1934, skiza propono por aldona konvencio por la protektado de la civilaj lo?antaro en okupaciitaj teritorioj dum armita konflikto estis adoptita de la Internacia Ru?kruca Konferenco. Beda?rinde, plej granda parto de registaroj havis malmultan intereson en la plenumo de tiu konvencio, kaj tio malhelpis ?ian validigon anta? la komenco de la
Dua Mondmilito
.
Milito 1939?1945. ?enevo, Centra Agentejo pri Militprizonuloj, Balotejo / Palaco de la ?enerala Konsilio.
La reago de la Ru?a Kruco al la
Holoka?sto
estis celo de grava polemiko kaj kritikaro. Jam en Majo 1944, la IKRK estis kritikita pro sia indiferento al suferado kaj mortoj de
Judoj
? kritikoj kiuj intensi?is post la militfino, kiam la tuta etendo de la Holoka?sto i?is nedisputebla. Unu defendo kontra? tiuj akuzoj estas ke la Ru?a Kruco estis klopodante konservi sian reputacion kiel ne?trala kaj senpartia organiza?o ne intermetante sin en tio kio estis vidita kiel germana interna afero. La Ru?a Kruco anka? konsideris sia unua celo la
militprizonulojn
kies landoj estis subskribintaj la
?enevan Konvencion
.
Dosiero:Children playing at Theresienstadt during the Red Cross visit.jpg
Foto farita de Rossel en koncentrejo de Theresienstadt. Plej granda parto de la infanoj (en la foto) estis mortigitaj en Auschwitz a?tune de 1944.
[16]
La ?enevaj Konvencioj en sia revizio de 1929 formis la legalan bazon de la laboro de la IKRK dum la Dua Mondmilito. La aktivecoj de la komitato estis similaj al tiuj dum la Unua Mondmilito: viziti kaj inspekti malliberejojn de militprizonuloj, organizi helpan asistadon al la civilaj lo?antaroj, kaj administri la inter?an?oj de mesa?oj rilate al prizonulaj kaj malaperintaj personoj. ?irka? la militfino, 179 delegitoj estis farintaj 12 750 vizitojn al malliberejoj de militprizonuloj en 41 landoj. La Centra Informagentejo pri Militprizonuloj (
Agence centrale des prisonniers de guerre
) havis 3 000 anojn, la ?liparo de traser?itaj prizonuloj enhavis 45 milionoj da kartoj, kaj la Agentejo estis inter?an?inta 120 milionojn da mesa?oj. Grava baro estis ke la
Nazi
-kontrolita
Germana Ru?a Kruco
malakceptis kunlabori kun la ?enevaj statutoj rilate al la evidentaj malobeoj kiel la deportado de judoj el Germanio kaj la
amasmurdoj
faritaj en la
Naziaj koncentrejoj
. Krome, du aliaj gravaj partoj en la konflikto, nome
Sovetunio
kaj
Japanio
, ne estis parto de la ?enevaj Konvencioj de 1929 kaj ne estis jure devigitaj sekvi la regulojn de la konvencioj.
Dum la milito, la IKRK estis malkapabla atingi interkonsenton kun
Nazia Germanio
pri la traktado de arestitoj en
koncentrejoj
, kaj finfine ?i ?esis meti premon por eviti interrompon de sia laboro ?e la militprizonuloj. La IKRK estis malkapabla anka? atingi respondon al fidinda informado pri la
ekstermejoj
kaj la amasmurdado de e?ropaj judoj,
ciganoj
, kaj aliaj grupoj de persekutitoj. Post Novembro 1943, la IKRK atingis permeson sendi
paketojn
(kun man?a?oj, tabako kaj higiena?oj) al malliberejoj ?e koncentrejoj kun konataj nomoj kaj lokoj. ?ar la ricevoj de tiuj paketoj estis ofte subskribitaj de aliaj kolegoj, la IKRK sukcesis registri la identecojn de ?irka? 105 000 arestitoj el la koncentrejoj kaj liveris ?irka? 1.1 milionojn da paketoj, ?efe al la koncentrejoj
Dachau
,
Buchenwald
,
Ravensbruck
, kaj
Sachsenhausen
.
Marcel Junod
, delegito de la IKRK, vizitanta
militprizonulojn
en Germanio.
Maurice Rossel estis sendita al Berlino kiel delegito de la Internacia Ru?a Kruco; li vizitis la getoon de Theresienstadt en 1944. La elekto de la nesperta Rossel por tiu misio estis interpretita kiel indikilo de la indiferento de sia organiza?o por la "Juda problemo", dum lia informo estis priskribita kiel "simbola de malsukceso de la IKRK" defendi judojn dum la Holoka?sto.
La informo de Rossel montris sian nekritikan akceptadon de la
Naziisma propagando
.
Li erare asertis, ke oni ne deportis judojn el Theresienstadt.
Claude Lanzmann
registris siajn spertojn en 1979, produktante dokumentan filmeton titolitan
A Visitor from the Living
(en franca:
Un vivant qui passe
).
[20]
Telegramo de delegito de IKRK nome Fritz Bilfinger el
Hiro?imo
tri semanojn post la
atoma bombado
.
La 12an de Marto 1945, la prezidanto de IKRK nome Jacob Burckhardt ricevis mesa?on el SS Generalo
Ernst Kaltenbrunner
rajtigantan delegitojn de IKRK viziti la koncentrejojn. Tiu interkonsento estis ligita al kondi?o ke tiuj delegitoj devas resti en la koncentrejoj ?is la fino de la milito. Dek delegitoj, inter kiuj Louis Haefliger (
Mauthausen-Gusen
), Paul Dunant (
Theresienstadt
) kaj Victor Maurer (
Dachau
), akceptis la proponon kaj vizitis la koncentrejojn. Louis Haefliger evitis devigan malplenigon a? detruon de Mauthausen-Gusen alertante usonajn trupojn.
Friedrich Born (1903?1963), delegito de IKRK en
Budapesto
savis la vivojn de ?irka? 11 000 ?is 15 000 judoj en
Hungario
.
Marcel Junod
(1904?1961), kuracisto el ?enevo estis unu el la unuaj eksterlandanoj kiuj vizitis
Hiro?imon
post la faligo de la
atombombo
.
En 1944, la IKRK ricevis sian duan Nobel Pac-premion. Kiel en la Unua Mondmilito, ?i ricevis la nuran Nobel Pac-premion atribuitan dum la ?efa periodo de milito, nome el 1939 ?is 1945. Je la militfino, la IKRK laboris kun naciaj Ru?krucaj societoj por organizi helpan asistadon por tiuj landoj plej akre dama?itaj. En 1948, la Komitato publikigis informon reviziante siajn milittempajn aktivecojn el la 1a de Septembro 1939 ?is la 30a de Junio 1947. La IKRK malfermis siajn arkivojn el la Dua Mondmilito en 1996.
Budapesto 1945. Repatriigo de 2 000 italaj
militprizonuloj
.
La 12an de A?gusto 1949, oni adoptis pluajn reviziojn de la jam ekzistintaj du ?enevaj Konvencioj. Aldona konvencio "por la Plibonigo de la Stato de Vunditoj, Malsanuloj kaj ?iprompuloj Membroj de Armitaj Fortoj Mare", nune nomita dua ?eneva Konvencio, estis metita sub la ombrelo de la ?eneva Konvencio kiel postea?o de la
Deka Haga Konvencio de 1907
. La ?eneva Konvencio de 1929 "rilata al la Traktado de Militprizonuloj" povus esti la dua ?eneva Konvencio el historia vidpunkto (?ar ?i fakte formuli?is en ?enevo), sed post 1949 ?i estis nomita la tria Konvencio ?ar ?i venis kronologie pli malfrue ol la Haga Konvencio. Reage al la sperto de la Dua Mondmilito, oni establis la
Kvaran ?enevan Konvencion
, nome nova konvencio "rilata al la Protektado de Civiluloj en Milittempo". Anka?, aldonaj protokoloj de la 8a de Junio 1977 intencis, ke la konvencioj estus aplikataj al internaj konfliktoj kiel ?e la enlandaj militoj. Nuntempe, la kvar konvencioj kaj iliaj aldonitaj protokoloj enhavas pli ol 600 artikoloj, rimarkinda ekspansio ?efe kompare al la nuraj 10 artikoloj en la unua konvencio de 1864.
Sidejo de IKRK en ?enevo.
En la celebrado de sia centjari?o en 1963, la IKRK, kune kun la
Ligo de Ru?krucaj Societoj
, ricevis sian trian Nobel Pac-premion. Ekde 1993, ne-svisaj individuoj rajtis servi kiel delegitoj de la Komitato eksterlande, tasko kiu estis anta?e restriktita al svisaj civitanoj. Fakte, ekde tiam, la proporcio de membroj sen svisa ?tataneco plii?is ?is ?irka? 35%.
La 16an de Oktobro 1990, la
?enerala Asembleo de Unui?intaj Nacioj
decidis garantii al la IKRK statuson de observantoj por siaj asembleaj sesioj kaj subkomitataj kunsidoj, nome la unua statuso de observanto havigita al privata organiza?o. La rezolucio estis kune proponita de 138 membraj ?tatoj kaj enkondukita de la
itala
ambasadoro, Vieri Traxler, memore al la deveno de la organiza?o el la Batalo de Solferino. Interkonsento kun la svisa registaro subskribita en la 19a de Marto 1993, firmigis la jam longda?ran politikon de tuta sendependeco de la komitato el ajna ebla interfero fare de Svisio. Tiu interkonsento protektas la tutan netu?eblecon de ?iuj propra?oj de la IKRK en Svisio inklude ?ian sidejon kaj arkivon, garantias al membroj kaj dungitoj juran imunecon, liberigas la IKRK el ?iuj impostoj kaj pagenda?oj, garantias la protektitan kaj donganliberigitan transigon de hava?oj, servoj kaj mono, havigas al la IKRK sekurajn komunikprivilegion je la sama nivelo kiel ?e eksterlandaj ambasadejoj, kaj simpligas la komitatan veturadon en kaj el Svisio.
Je la fino de la
Malvarma Milito
, la laboro de la IKRK fakte i?is e? pli dan?era. En la 1990-aj jaroj, mortis pli da delegitoj ol en iu ajna momento de ?ia historio, speciale ?e lokaj kaj enlandaj armitaj konfliktoj. Tiuj okaza?oj ofte montis mankon de respekto por la reguloj de la ?enevaj Konvencioj kaj por iliaj protektosimboloj.
Ru?a Kruco
Ru?a Krescento
Ru?a Kristalo
La insigno de tiuj ?i helpaj organiza?oj fari?is la? la flago de
Svisio
invers-kolora, la
ru?a kruco
. Iom post iom en la tuta mondo fondi?is Ru?-Krucaj societoj kaj funkcias anka? internacia organiza?o de la Ru?a Kruco. La
simbolo
de la ru?a kruco estas metenda sur homamaj kaj kuracdonaj veturiloj kaj konstrua?oj la? la
konvencioj de ?enevo
, por ke ili protekti?u de milita atako.
Oni ne konfuzu la Ru?an Krucon kun la
kruco de Sankta Georgo
, kiu estas la flago de
Anglio
,
Barcelono
,
Freiburg
kaj multaj aliaj lokoj. La kruco de
Sankta Georgo
etendi?as ?is la rando de la flago, sed tiu de la flago de la Ru?a Kruco ne etendi?as tiel.
Origine nur la Ru?an Krucon oni uzis kiel simbolon de la Konvencioj de ?enevo, sed kelkaj
islamaj
nacioj (?efe la
otomana imperio
, nun nomata
Turkio
) kontra?staris tion, kaj rezulte oni ebligis la uzadon de kroma simbolo (la
Ru?a Krescento
). Poste,
Persio
(nun
Irano
) sukcese aldonigis ru?an leonon kun suno ? la leono kun suno estis simbolo de Persio ? al la listo de uzeblaj simboloj; kvankam Irano ne plu uzas tiun simbolon preferante la simbolon de la
Ru?a Krescento
, Irano pasintece rezervis la rajton ekreuzi ?in iam ajn la? sia volo. Ekde
2005
validas por ne kristanaj landoj kaj ne islamaj landoj la simbolo de la
Ru?a Kristalo
.
La
israela sekcio kaj registaro
tiam petis aldonon de Ru?a
Stelo de Davido
, rezonante ke oni agnosku
judan
simbolon krom la
kristana
kaj
islama
. Tiun ?i simbolon uzas la Israela Ru?a Kruco, sed oni oficiale ne agnoskas ?in sub internaciaj homamaj le?oj. La Movado de la Ru?a Kruco neis la peton rezonante ke, se oni donus alian simbolon al la judoj (a? alia grupo), nenombreble da grupoj petos proprajn simbolojn por si, ?u religiecaj, ?u ne. Tio malpliigus la originan celon de la simbolo de la Ru?a Kruco: krei unu simbolon por indiki veturilojn kaj konstrua?ojn protektatajn pro homamo. Responde, la Movado de la Ru?a Kruco nun prilaboras novan simbolon nereligiecan, kiu estu facile agnoskebla sur la batalkampo; kiam jam la Movado ekuzos la simbolon, oni prezentos ?in al la ?tataj Partioj de la Konvencioj de ?enevo por amendi la traktatojn.
- 21.08.1940: En
Nov-Jorko
pollingva revuo "Nowy ?wiat" (Nova Mondo) informis, ke la Usona Ru?a Kruco ricevis 40 mil demandojn pri sortoj de parencoj kaj amikoj en
okupata de germanoj Pollando
;
- 11.01.1940: en
Londono
bulteno "News from Poland" informis ke en 1939 la Usona Ru?a Kruco transdonis 850 mil dolarojn por helpo al
viktimoj
de la milito, el tio 300 mil por Pollando kaj 140 mil por
Finnlando
La iniciatinto de aplikado de Esperanto ?e la Ru?a Kruco estis la propagandisto de Esperanto en la franca armeo, nome kapitano
Georges Bayol
. Anta? la
2-a Universala Kongreso
li eldonis libreton pri utileco de Esperanto por flegado de diverslingvaj vunditoj, anka? specialajn ?losilojn kun necesa frazaro por flega servo
[21]
. Post tio Esperanto komencis penetri en la naciajn societojn de Ru?a Kruco.
esperantlingva afi?o "
Pola Ru?a Kruco
helpos kaj instruas helpadi", vidita en aprilo
1986
Ekzemple en 1907 en la urbodomo de
Antverpeno
Van der Biest
legis referaton pri Esperanto por anoj de
Belga Ru?a Kruco
. Samjare en la
franca societo de Ru?a Kruco
oni fondis nacian komitaton por propagando de Esperanto. En 1909 administracio de la
Germana Ru?a Kruco
en
Konigsberg
proponis al sia subularo lerni Esperanton. Kelkan tempon (1910) aperis faka gazeto
Esperanto et Croix Rouge.
En 1911 por ru?krucanoj estis aran?itaj Esperanto-kursoj en
Dresdeno
; same en
Ka?naso
zorge de
Devjatnin
.
Dum la
4-a UK
en
Dresdeno
dum somero 1908, por la unua fojo reprezentis sin la
Internacia Komitato de la Ru?a Kruco
per
Adolphe Moynier
, kiu ?eestis eksperimenton de ekzerca flegado de diverslingvaj vunditoj; ordonoj, demandoj k. a. estis farataj sole en Esperanto. Partoprenis 50 portilistoj kaj multaj militaj kuracistoj en la korto de la Saksa Ru?a Kruco. La sama estis ripetata dum la
5-a UK
en
Barcelono
1909. Anka? dum la
7-a UK
en
Antverpeno
, 1911 okazis ekzercoj; poste pri tio estis eldonita serio de po?tkartoj. En 1916
Justin GODART
, honora ano de UEA, franca ?tata subsekretario de la sansistema fako (poste ministro), cirkulere rekomendis la lernadon de Esperanto al la militistaj flegistoj kaj tiucele mendis 10 000 erojn de la lernolibro de Esperanto de kapitano Georges Bayol.
esperantlingva bro?uro "Protektu vian vivon..." pri
sangodonacado
(Ru?a Kruco de Makedonio, Skopje, 1976)
Fine de la
Unua Mondmilito
la Ru?a Kruco uzis la delegitan reton de
UEA
por retrovi homojn kaj kunvenigi gefamilianojn. Delegitoj tiucele skribis proksimume 180 000 leterojn.
Post la milito la 10-a Internacia Konferenco de la Ru?a Kruco 1921, kiun prezidis
Gustave Ador
kaj en kiu partoprenis preska? ?iuj registaroj de la mondo, havis tre solenan karakteron. Anka? Esperanto havis rolon tie. La ideoj de la dummilite mortigita apostolo de Esperanto ?e Ru?a Kruco, kapitano Bayol, estis prezentata al la delegitara komisiono. ?i diskutis proponon de finna delegito d-ro Wang kaj favore raportis al la plenkunsido. La 7-an de aprilo la konferenco unuanime vo?donis la jenan rezolucion:
- Konstatinte la fakton, ke la lingva malfacileco multmaniere malhelpas la realigon de l' internacia idealo de la Ru?a Kruco, ?u por savhelpo sur batalkampoj, ?u inter militkaptitoj a? e? en la kongresoj de la Ru?a Kruco, la konferenco instigas ?iujn ru?krucajn organiza?ojn, ke ili disvastigu la lernadon de la helplingvo Esperanto inter siaj anoj, kaj speciale ?e la junulaj sekcioj, kiel unu el la plej potencaj rimedoj al internacia kompreni?o kaj kunlaborado la? la celo de la Ru?a Kruco.
La? tiu ?i rekomendo la nova statuto de la hispana Ru?a Kruco, adoptita la sekvintan jaron, jam enhavas unu paragrafon en kiu ?i rekomendis, ke ?iuj Landaj Societoj de la Ru?a Kruco kura?igu siajn membrojn lerni Esperanton
[22]
.
- ↑
Usona Ru?a Kruco
:
"Understanding the Movement"
Arkivigite je
2010-06-26 per la retarkivo
Wayback Machine
(
angle
: "komprenante la movadon", arkivigite)
- ↑
2,0
2,1
faktoj pri Nobel-la?reatoj ? organiza?oj
(
angle
).
Nobel-Fonda?o
. Alirita 2009-10-13.
- ↑
Young & Hoyland 2016
, p. 354.
- ↑
Sending, Pouliot & Neumann 2015
, p. 181;
Stefon 2011
, p. 221
- ↑
Resoluciones y votos de la Conferencia Internacional de Ginebra, 26-29 de octubre de 1863 - CICR
(
hispane
) (29a de Oktobro 1863).
- ↑
Convention for the Amelioration of the Condition of the Wounded in Armies in the Field. Geneva, 22 August 1864
. International Committee of the Red Cross ICRC. Alirita 2017-06-11.
- ↑
The Story of My Childhood
(1907). Alirita 2013-10-09.
- ↑
Understanding the Hague Convention
. Alirita 2020-01-19.
- ↑
Schur, Herbert.
Review of Karny, Miroslav, ed., Terezinska pametni kniha
(1997). Alirita 16a de Septembro 2018.
- ↑
Un Vivant Qui Passe. Auschwitz 1943 - Theresienstadt 1944.
. Fritz Bauer Institut (2005). Arkivita el
la originalo
je 2007-02-19. Alirita 2009-04-14.
Arkivigite je
2013-05-10 per la retarkivo
Wayback Machine
Arkivita kopio
. Arkivita el
la originalo
je 2013-05-10. Alirita 2023-02-11.
- ↑
Esperanto kaj la Ru?a Kruco,
Monato
, nro 10, oktobro 2018
- ↑
(en)
Esperanto - more than a language
, SwissInfo, la 27-an de novembro 2002.
- Bennett, Angela.
The Geneva Convention: The Hidden Origins of the Red Cross
. Sutton Publishing, Gloucestershire, England, 2005.
ISBN 0-7509-4147-2
- Bennett, Angela (2006).
The Geneva Convention. The Hidden Origins of the Red Cross
. Gloucestershire: The History Press.
ISBN 978-0752495828
.
- Boissier, Pierre.
History of the International Committee of the Red Cross. Volume I: From Solferino to Tsushima.
Henry Dunant Institute, Geneva, 1985.
ISBN 2-88044-012-2
- Bugnion, Francois.
The International Committee of the Red Cross and the Protection of War Victims.
ICRC & Macmillan (ref. 0503), Geneva, 2003.
ISBN 0-333-74771-2
- Dawidowicz, Lucy S. (1975). "Bleaching the Black Lie: The Case of Theresienstadt".
Salmagundi
(29): 125?140. JSTOR 40546857.
- Dromi, Shai M. (2016). "For good and country: nationalism and the diffusion of humanitarianism in the late nineteenth century".
The Sociological Review
. 64 (2): 79?97. doi:10.1002/2059-7932.12003.
- Dunant, Jean-Henri (1863).
Compte rendu de la Conference internationale reunie a Geneve les 26, 27, 28 et 29 octobre 1863 pour etudier les moyens de pourvoir a l'insuffisance du service sanitaire dans les armees en campagne
[Report of the International Conference meeting in Geneva on 26, 27, 28 and 29 October 1863 to study the means of providing for the insufficiency of the medical service in the Armies in the field] (PDF) (france). ?enevo: Jules-Guillaume Fick.
- Dunant, Henry.
A Memory of Solferino.
ICRC, Geneva 1986.
ISBN 2-88145-006-7
- Durand, Andre.
History of the International Committee of the Red Cross. Volume II: From Sarajevo to Hiroshima.
Henry Dunant Institute, Geneva, 1984.
ISBN 2-88044-009-2
- Farmborough, Florence.
With the Armies of the Tsar: A Nurse at the Russian Front 1914-1918.
Stein and Day, New York, 1975.
ISBN 0-8128-1793-1
- Farre, Sebastien; Schubert, Yan (2009).
"L'illusion de l'objectif"
[The Illusion of the Objective (La iluzio de la celo)].
Le Mouvement Social
(france). 227 (2): 65?83. doi:10.3917/lms.227.0065. S2CID 144792195.
- Favez, Jean-Claude.
The Red Cross and the Holocaust
, Cambridge University Press, 1999.
- Forsythe, David P.
Humanitarian Politics: The International Committee of the Red Cross.
Johns Hopkins University Press, Baltimore 1978.
ISBN 0-8018-1983-0
- Forsythe, David P.
The Humanitarians: The International Committee of the Red Cross.
Cambridge University Press, Cambridge 2005.
ISBN 0-521-61281-0
- Haug, Hans.
Humanity for All: The International Red Cross and Red Crescent Movement.
Henry Dunant Institute, Geneva in association with Paul Haupt Publishers, Bern, 1993.
ISBN 3-258-04719-7
- Handbook of the International Red Cross and Red Crescent Movement
. 13th edition, International Committee of the Red Cross, Geneva, 1994.
ISBN 2-88145-074-1
- Hutchinson, John F.
Champions of Charity: War and the Rise of the Red Cross.
Westview Press, Boulder, Colorado, 1997.
ISBN 0-8133-3367-9
- Moorehead, Caroline.
Dunant's Dream: War, Switzerland and the History of the Red Cross
. HarperCollins, London, 1998.
ISBN 0-00-255141-1
(Hardcover edition); HarperCollins, London 1999,
ISBN 0-00-638883-3
(Paperback edition)
- Rothkirchen, Livia (2006).
The Jews of Bohemia and Moravia: Facing the Holocaust
. Lincoln: University of Nebraska Press.
ISBN 978-0-8032-0502-4
.
- Schazmann, Paul-Emile (1955).
"Romain Rolland et la Croix-Rouge: Romain Rolland, Collaborateur de l'Agence internationale des prisonniers de guerre" (PDF).
International Review of the Red Cross
(france). 37 (434): 140. doi:10.1017/S1026881200125735. S2CID 144703916.
- Sending, Ole Jacob; Pouliot, Vincent; Neumann, Iver B. (20a de A?gusto 2015).
Diplomacy and the Making of World Politics
. Cambridge University Press.
ISBN 978-1-316-36878-7
.
- Stefon, Matt (2011).
Christianity: History, Belief, and Practice
. The Rosen Publishing Group.
ISBN 978-1-61530-493-6
.
- Telo, Mario (2014).
Globalisation, Multilateralism, Europe: Towards a Better Global Governance?
. London: Routledge.
ISBN 978-1-4094-6449-5
.
- Willemin, Georges; Heacock, Roger.
International Organization and the Evolution of World Society. Volume 2: The International Committee of the Red Cross.
Martinus Nijhoff Publishers, Boston, 1984.
ISBN 90-247-3064-3
- Young, John; Hoyland, Greg (14a de Julio 2016).
Christianity: A Complete Introduction
. Hodder & Stoughton.
ISBN 978-1-4736-1577-9
.
- Zweig, Stefan (1921).
Romain Rolland; the man and his work
.
Tradukita de Eden, Paul; Cedar, Paul. New York: T. Seltzer.
- kaj jen
kiel ekzemploj
la retejoj de la naciaj membroasocioj en
A?stralio
,
Barato
,
Brazilo
,
?inio
,
Francio
,
Germanio
,
Japanio
,
Kanado
,
Meksiko
,
Rusio
,
Svedio
kaj en
Usono
46° 13′ 40″ N
6° 8′ 14″ O
/
46.22778 °N, 6.13722 °O
/
46.22778; 6.13722
(mapo)